Nieuw onderzoek: burgers met lage ‘zorgverzekeringsvaardigheden’ switchen minder vaak van zorgverzekeraar in Nederland

Health systems governance

Het jaarlijks kunnen wisselen van zorgverzekeraar is een groot goed in Nederland: het geeft burgers keuzevrijheid en moedigt zorgverzekeraars aan om de beste zorg te bieden. Maar het zijn met name burgers met hoge vaardigheden om een zorgverzekering te kiezen, die ook daadwerkelijk switchen. Dit constateerde Laurens Holst, promovendus bij het Nivel en verbonden aan de AWDZ, in zijn nieuwste onderzoek.

Overstappen gebeurt weinig
Het Nederlandse zorgsysteem geeft burgers de mogelijkheid om ieder jaar van zorgverzekeraar te wisselen. Dat stimuleert concurrentie tussen zorgverzekeraars, is (daardoor) belangrijk voor een goede kwaliteit van zorg, en geeft burgers de vrijheid om een polis te kiezen dat het best bij hen past. Toch wisselen relatief weinig burgers van verzekeraar: voor 2023 was dit slechts acht procent van de verzekerden, zo blijkt uit cijfers van Zorgverzekeraars Nederland. Het vermoeden bestaat dat zogenaamde ‘zorgverzekeringsvaardigheden’ een rol spelen. Die vaardigheden gaan over ‘de mate waarin burgers op een geïnformeerde manier hun keuzes maken en besluiten nemen over hun zorgverzekering’.

‘Zorgverzekeringsvaardigheden’ van belang
Promovendus Laurens Holst en professor Judith de Jong, beiden werkzaam bij het Nivel en verbonden aan de AWDZ, bevestigen nu dat burgers met lage zorgverzekeringsvaardigheden inderdaad minder vaak wisselen van zorgverzekeraar dan burgers met hoge zorgverzekeringsvaardigheden. Ook vinden burgers met lage zorgverzekeringsvaardigheden het kiezen van een polis vaker lastig, niet interessant en saai, en minder vaak belangrijk en de moeite waard dan mensen die hoog scoren op deze vaardigheden. Dit alles blijkt uit vragenlijstonderzoek (n=806) binnen het Nivel Consumentenpanel Gezondheidszorg   uit 2020.

Op zoek naar de juiste ondersteuning
Het wordt door Holst als onwenselijk gezien dat burgers met lage zorgverzekeringsvaardigheden minder vaak van verzekeraar switchen dan burgers met hoge zorgverzekeringsvaardigheden. De kans is immers groter dat burgers met lage zorgverzekeringsvaardigheden hierdoor niet goed verzekerd zijn of tegen onverwachte kosten aanlopen. Er is daarom onderzoek nodig naar hoe burgers met deze lage vaardigheden goed ondersteund kunnen worden bij het kiezen van een verzekering: Waar lopen ze tegenaan in het kiezen van een verzekering en wat zijn hun wensen en behoeften bij deze keuze?

Meer weten over dit onderzoek? Lees hier de wetenschappelijke publicatie van dit onderzoek. Of neem contact op met de onderzoekers via: l.holst@nivel.nl.