Virtuele werelden, echte impact

Brightlands nieuws

7 juli 2025

Wat zijn de voor- en nadelen van Artificial Intelligence (AI) en gaat het de wereld nou eigenlijk beter maken, of juist niet? Helpt AI jou straks met jouw werk? Hoe zit het met de invloed van Big Tech? En is AI eigenlijk politiek? In deze serie beantwoorden experts van de AI-hub Brightlands jouw vragen over AI.

We spreken met Jerry Spanakis, universitair docent en onderzoeker aan de Universiteit Maastricht. Hij doet onderzoek naar spraakherkenning door AI en het verbeteren van Augmented en Virtual Reality (AR en VR) technologie met AI. In zijn project VOXreality werkt hij aan live ondertiteling van theatervoorstellingen in alle talen, virtuele conferenties en een AI coach die mensen leert hoe ze vliegtuigmotoren moeten repareren.

Spraakgestuurde innovatie in VR

‘VOXReality is een Europees project van drie jaar, samen met VRDays (een Europese conferentie organiser), Athens Festival (een cultureel theater), vier innovatieve MKB’s (Synelixis, HOLO, Adapt, F6S), twee onderzoekspartners (Maastricht University, CERTH) en sociale XR experts (NWO-I).

We zoeken naar manieren om AI-spraakherkenning echt nuttig te maken in Virtual Reality en ontwikkelden hiervoor drie scenario’s: een theatervoorstelling waarin het publiek live kan reageren en invloed heeft op wat er op het podium gebeurt, virtuele conferenties en een digitale assistent die studenten helpt bij het leren sleutelen aan vliegtuigmotoren. De eerste pilot van deze scenario’s was veelbelovend, en in juni volgt er een tweede.’

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

‘Ik werk al in dit vakgebied sinds AI en data-engineering nog geen modewoorden waren. AI zal mensen niet vervangen, maar het kan ons wel helpen betekenisvoller werk te doen. De echte uitdaging is om voorbij de hype te kijken en ons te richten op wat we écht nodig hebben.’

Jerry Spanakis

Ruimte om meer te doen

‘Het is niet zo dat we mensen uitsluiten. Mensen blijven juist hard nodig voor het ontwikkelen van dit soort toepassingen. Ik ben optimistisch: AI neemt ons werk niet over, maar het verandert hoe we werken. Met VOXReality kan een coach bijvoorbeeld niet tien maar twintig leerlingen begeleiden. Het geeft ons juist ruimte om meer te doen.’

‘Ik las laatst een quote die ik erg treffend vond – vooral omdat ik een hekel heb aan de was doen: “Ik wil niet dat AI mijn creatieve werk overneemt, ik wil dat het mijn was doet.” De impact van tools zoals ChatGPT neemt af als ze geen praktische waarde toevoegen. Ik zie een beweging naar toepassingen die wel iets oplossen in het echte leven.’

Is AI een vloek of een zegen?

‘Het kan de wereld beter maken – wie wil er nou níet dat z’n was gedaan wordt? – maar dat ligt aan onszelf. In Europa hebben we het wat dat betreft goed geregeld, met wetten als de European AI Act. Binnen VOXReality moeten we bij elk idee langs een ethische toets, omdat we in feite “testen op mensen”.

Tegelijk is er ook een politieke kant: grote techbedrijven hebben natuurlijk hun eigen belangen. De balans tussen gebruikers, onderzoekers, overheden en bedrijven bepaalt uiteindelijk wat AI ons brengt.’

Over VOXreality

In VOXreality werken onderzoekers aan drie projecten waarbij AI spraak en acties van deelnemers herkent in een Virtual en Augmented Reality omgeving en hier vervolgens op reageert. Op dit moment wordt de technologie onder andere ingezet om theatervoorstellingen interactief te maken, zodat mensen live commentaar kunnen zien van bijvoorbeeld directors als extra achtergrond bij een voorstelling, of via een bril direct ondertiteling kunnen krijgen in hun eigen taal. Twee andere toepassingen zijn het leren van vliegtuigreparaties aan studenten en het houden van virtuele conferenties, waarbij je de conferentie als het ware naar je woonkamer haalt.

Dit artikel maakt deel uit van een serie van de AI-hub Brightlands, waarin experts vragen over kunstmatige intelligentie beantwoorden. Deze serie biedt diepgaande inzichten in de impact van AI op verschillende industrieën, de laatste trends, en praktische toepassingen van AI-technologie.

Bron: Brightlands nieuwsbrief

‘Op dit moment is er te veel hype rondom AI. Ik denk dat de technologie de komende jaren normaler wordt.De vraag wordt dan niet meer: wat kan AI allemaal, maar wat hebben we écht nodig? Er komen meer toepassingen die aansluiten op de praktijk.’