KidzCollege

NIEUW! De wereld zonder mensen

Op aarde leven talloze dieren, elk met hun eigen, unieke rol in de natuur. Maar wist je dat hun leefomgeving in de loop der tijd flink kan veranderen? Zo lag Maastricht miljoenen jaren geleden niet op het land, maar onder een tropische zee, vol fascinerende wezens die inmiddels zijn verdwenen.

Tijdens dit college maken we een tijdreis naar deze verloren wereld. Je onderzoekt zelf fossielen uit de ENCI-groeve en komt oog in oog te staan met Bèr, de gigantische mosasaurus die ooit de Maastrichtse zee domineerde. Durf jij in zijn bek te kijken?

Praktische informatie:
Dit college wordt gegeven door Jesse James Hennekam, hij is assistent professor bij het Maastricht Science Programme. De locatie is het Natuurhistorisch Museum Maastricht, De Bosquet 7, 6211 KJ Maastricht

Datum: maandag 2 juni 2025 

Weet wat je eet!

We eten elk dag heel verschillende dingen: je start de dag met een boterham of eet jij misschien liever een bakje yoghurt? Tijdens het speelkwartier eet je een appeltje of een mueslireep, een boterhammetje tussen de middag en 's avonds een warme maaltijd. En tussendoor eet je misschien ook nog wat snoepjes of een zakje chips. Misschien vind jij wel andere dingen lekker dan je buurmeisje en willen je ouders dat je elke dag groente eet en maar een keer per week frietjes bij de snackbar. Waarom is het eigenlijk belangrijk dat je verschillende dingen eet?

Tijdens dit KidzCollege ga je zelf kijken naar verschillende soorten eten en de etiketten op dat eten: Wat is nu gezond en waarom? Wat zit er allemaal in eten? Klopt de reclame over eten altijd? En bestaat gezonde chips? Daarnaast gaan we bij het college uitzoeken of het uitmaakt of je actief bent of niet: mag je extra eten als je heel hard hebt gesport? En zo ja, is dat dan een hele reep chocola of zit het toch iets anders?

Praktische informatie 
Dit college wordt gegeven door Linsay Ketelings, onderzoekster bij de Maastricht University Campus en MIrte Florie, PhD kandidate bij Maastricht University
Datum: 27 mei 2025
 

Brokkenboel

Iedereen kent natuurlijk de gele traumahelikopter die bij grote ongelukken komt helpen. En iedereen heeft op tv wel eens beelden gezien van de de spoedeisende hulp of is er misschien zelf wel eens geweest. Traumachirurgie is een onderdeel in de chirurgie dat zich bezighoudt met slachtoffers van geweld, verkeersongelukken en ernstige sport-, werk- en thuisongevallen. Omdat er iedere dag heel veel mensen een ongeval krijgen is er veel geregeld in Nederland om al die mensen te helpen.

In dit college laat Prof. dr. Martijn Poeze zien wat er allemaal stuk kan gaan aan je lichaam en hoe de traumachirurgen dat weer proberen te repareren. We gaan samen bekijken wat er met je gebeurt als je een ongeval hebt gehad en hoe je weer beter wordt gemaakt. We gaan naar röntgenfoto's kijken en we laten zien hoe het eraan toe gaat op de operatiekamer.

Omdat veel gebroken botten op jullie leeftijd niet worden geopereerd, maar in het gips worden gezet, is het leuk om ook bij jullie een gipsverband aan te leggen. Of wij het er naderhand ook weer af zullen halen, weet ik nog niet...

Praktische informatie:
Dit college zal worden gegegeven door prof. dr. Martijn Poeze, hij is traumachirurg in het Maastricht Universitair Medisch Centrum en professor aan de UM.
Datum: 14 mei 2025
 

De hindernisbaan naar een nieuw medicijn

Als je ziek bent, kan je van de dokter een medicijn krijgen om je beter te maken. Maar hoe komen we eigenlijk aan die medicijnen? Wie bedenkt er iets te maken waarmee je nou net díe ziekte kan behandelen? Waarom moet je juist dit pilletje nemen of dat spuitje krijgen, en niet iets anders? Waarom weten we of iets werkt en of het veilig is? En hoe komt het dat je met het slikken van een pilletje niet alleen iets kan doen aan je buikpijn, maar ook aan hoofdpijn, of een zere enkel?

Nieuwe medicijnen zijn er niet zomaar, en ze moeten grondig getest worden voordat de dokter ze aan een patiënt mag geven. In dit college kijken we samen naar de ontwikkelen van een nieuw medicijn, vanaf de ‘ontdekking’, tot aan het veilige gebruik voor de mensen die met klachten bij de dokter komen. Deze ontwikkeling kan je zien als een hindernisbaan. De baan volgt een logische route, maar de hindernissen worden wel steeds moeilijker. Samen gaan we proberen om de finish te halen.

Praktische informatie
Dit college wordt gegeven door Thijs Compeer, docent aan de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences. 
Datum: maandag 2 juni 2025

 

Au! Mijn been is gebroken, wat nu?

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Met een beetje pech heb je een been of je arm gebroken en moet je naar het ziekenhuis. Daar wordt gekeken hoe de breuk kan genezen. Als je geluk hebt is er alleen een gips nodig, maar het kan ook zijn dat je geopereerd moet worden. En als je heel veel pech hebt is de breuk zo groot dat hij niet vanzelf kan helen, ook niet met een standaard operatie. In dat geval moeten we nieuwe, speciale technieken gebruiken, waarbij het bot als het ware nagemaakt wordt. Dit doen we met een speciaal plastic in een 3D printer, die we vervolgens volstoppen met cellen, die uit je eigen lichaam komen. We hopen zo, dat de grote botbreuk toch kan genezen.

Tijdens dit KidzCollege ga je leren hoe een normale operatie verloopt, maar vooral hoe deze nieuwe techniek van 3D printen werkt en welke mogelijkheden er in de toekomst zijn. We nemen voorbeelden mee die je kunt bekijken en vasthouden.

Praktische informatie:
Dit college wordt gegeven door Martijn van Griensven, hij is professor bij de Faculty of Health, Medicine & Life Sciences. 
Datum: maandag 12 mei 2025
 

VERNIEUWD! Waarom krijg je straf wanneer je een misdaad pleegt?

We doen allemaal wel eens iets wat niet mag. Dat wordt pas echt een probleem, wanneer dat gedrag een strafbaar feit oplevert. Het strafrecht regelt welk gedrag strafbaar is en hoe iemand gestraft kan worden voor wat hij heeft gedaan. De politie, de officier van justitie en de rechter spelen daarbij een belangrijke rol.

Stel je voor: je steelt iemands nieuwe telefoon omdat je jaloers bent óf je slaat iemand hard in het gezicht omdat hij gemene dingen zegt óf omdat je gehaast bent geef je geen voorrang op je fiets en rijd je iemand aan die daardoor ernstig gewond raakt. Allemaal misdaden waarvoor je straf kunt krijgen. Denk aan een geldboete, een taakstraf of een gevangenisstraf – of misschien wel in de toekomst ‘huisarrest’.

Waarom straffen we de plegers van misdaden eigenlijk? Zijn er ook andere reacties mogelijk, zoals excuses en iets goedmaken (hoe zou dat in bovenstaande voorbeelden kunnen?)? Wat is straf eigenlijk en wat vinden we daarvan? Wat doet straf met daders? En hoe belangrijk is het voor slachtoffers dat hun daders worden gestraft? Welke behoeften hebben slachtoffers? Hoe wordt daar in het strafrecht rekening mee gehouden? En tot slot: zijn de straffen in Nederland wel hoog genoeg – en hoe bepaal je dat?

In dit college zullen we op zoek gaan naar antwoorden op deze vragen! Denk en doe jij mee?

Praktische informatie. Dit college wordt gegeven door Jacques Claessen, hij is hoogleraar herstelrecht en hoofddocent strafrecht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. 
Datum: maandag 26 mei 2025

Wat zou je zijn zonder je brein?

Hoe komt het dat je kan bewegen, zien, horen en voelen? Hoe komt het dat je kan onthouden wat je vandaag hebt gedaan en dat je verstandig genoeg bent om eerst naar links en naar rechts te kijken voordat je die drukke straat oversteekt? Dat allemaal en veel meer wordt gestuurd door je hersenen. In dit college zullen jullie zien hoe de hersenen in elkaar zitten en hoe ze werken. Ook zullen jullie zien hoe we dit onderzoeken; hoe we foto’s kunnen maken van de hersenen en hoe we kunnen meten wat ze doen. Jullie zullen ook zien dat de hersenen voor de gek te houden zijn. En jullie zullen zien wat er gebeurt als de hersenen iets anders werken dan bij de meeste mensen, zoals bij dyslexie en ADHD en wat er gebeurt als mensen ziek zijn zoals bij dementie of verslaving.

Praktische informatie:
Dit college wordt gegeven door Peter van Ruitenbeek. docent bij de Faculty of Psychology and Neuroscience en Christine Resch, senior onderzoeker bij de Faculty of Psychology and Neuroscience
Datum: maandag 19 mei 2025
 

De fascinerende wereld van robotica

In dit college verkennen we de fascinerende wereld van robotica. 

Wetenschappers gebruiken vaak dieren als inspiratie voor robots. Ze kijken bijvoorbeeld goed hoe een hagedis precies beweegt. Ze willen dan proberen om de robot ook zo te laten bewegen. De hagedis gebruikt zijn brein om zijn poten te bewegen. Het brein van de robot is een microchip. Wetenschappers kunnen dan met de microchip de robot vertellen hoe hij moet bewegen.

Vandaag ben jij de wetenschapper. Je krijgt een robot die EDMO heet. Programmeer de EDMO zo dat elk deel kan bewegen en jouw EDMO als eerste over de finish gaat.

Wat leer je vandaag:

• Kennismaken met robots aan de Universiteit Maastricht
• Begrijpen hoe biologie gebruikt kan worden als inspiratie voor robots
• Begrijpen hoe we wiskunde gebruiken om kunstmatige intelligentie (AI) te maken

Praktische informatie:
Dit college wordt gegeven door Linda Rieswijck, docente bij de Faculty of Science and Engineering.

Datum: maandag 2 juni 2025