Inkoop
De Universiteit Maastricht verwacht van haar leveranciers en dienstverleners dat ze actief duurzaamheidsbeleid voeren. In elke aanbesteding worden minimaal de eisen voor Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) van PIANOo toegepast. Deze criteria hebben betrekking op milieu en sociale aspecten in contracten. De UM motiveert aanbieders door middel van gunningscriteria op duurzaamheid om verder te gaan dan de standaard binnen hun branche en geven vooruitstrevende inschrijvers meer kans om de aanbesteding te winnen. Ook voor producten en diensten waarvoor geen MVI-criteria van PIANOo beschikbaar zijn, worden passende duurzaamheidseisen en gunningscriteria in de aanbesteding opgenomen.
Maatschappelijk verantwoord inkopen
Om het streven naar verduurzaming in aanbestedingen te concretiseren heeft de UM drie speerpunten bepaald: het reduceren van broeikasgasemissies (CO2-footprint), het stimuleren van circulariteit en het bevorderen van welzijn en gezondheid (ook in de keten).
Hiernaast neemt de UM een sociale verantwoordelijkheid richting de regio rondom Maastricht. Waar dat past maakt UM gebruik van de diensten van het lokale MKB, maar ook in contracten met grote partijen is er aandacht voor de regio. Bijvoorbeeld, voor cateringdiensten is gekozen voor een mix van kleine contracten en één groot contract voor de mensa’s en banqueting. Ook in het hoofdcontract voor cateringdiensten heeft ingezet op het thema ‘lokaliteit’: Met de hoofcateraar Eurest is afgesproken dat ze samenwerkt met lokale ondernemers (leveranciers) en lokale producten een prominente plek geeft in haar assortiment.
Door de inkoopafdeling wordt bij aanbestedingen het uitgangspunt gehanteerd dat duurzaamheid voor ten minste 10% meeweegt om de beste prijs-kwaliteitsverhouding te bepalen. In de recente aanbesteding voor afvalinzameling heeft UM verschillende duurzaamheidsaspecten voor 42% laten meewegen door van de inschrijvers te vragen om een projectaanpak voor afvalreductie, het verbeteren van afvalscheiding, CO2-reductie en hoogwaardige recycling.
De UM stuurt op zichtbare resultaten door met leveranciers afspraken te maken over KPI’s (Kritieke Prestatie Indicatoren) en deze te monitoren. Voor de effectieve implementatie van duurzaam inkopen is opvolging noodzakelijk in de contractfase. Leveranciers moeten aantoonbaar maken dat ze voldoen aan de eisen en dat de toezeggingen in hun aanbieding worden nagekomen. Ter illustratie, met Canon is voor de levering van printdiensten afgesproken dat ze CO2-uitstoot jaarlijks met 4% reduceert. In dit kader heeft Canon in 2021 een elektrische auto aangeschaft voor het transport tussen de locaties van UM. De auto wordt geladen met groene stroom.
Reductie van CO2-emissies
Een deel van de CO2-footprint van UM ontstaat in de waardeketen van ingekochte diensten en producten ontstaan emissies van broeikasgassen. Deze indirecte emissies zijn vaak lastig te kwantificeren, maar dat maakt ze niet minder belangrijk. De UM verwacht van leveranciers en dienstverleners dat ze hun directe en indirecte emissies aanpakken in lijn met de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs.
Dat begint met het inzichtelijk maken van de CO2-footprint van diensten en producten. Zo zal Eurest, de hoofdcateraar in de komende jaren gaan rapporteren over de emissies van ingekochte voedingsproducten en dranken. Zo kunnen we de effecten monitoren van de voorgenomen bewustwordingscampagnes om een meer plantaardig eetpatroon te stimuleren bij studenten en medewerkers.
In dit kader steunt de UM ook de doelstelling van de gemeente Maastricht voor invoering van Zero Emissie Stadslogistiek (ZES) in de binnenstad. De UM vraagt haar leveranciers en dienstverleners om te anticiperen op de Zero Emissie zone in 2025 door zelf over te stappen naar emissieloze voertuigen of samen te werken met logistieke hubs. De ZES draagt niet alleen bij aan de benodigde transitie naar emissieloos transport, maar verbetert ook de luchtkwaliteit, bereikbaarheid en veiligheid in Maastricht.
Circulaire economie
De UM wil in haar bedrijfsvoering bijdragen aan de transitie naar een circulaire economie. Waar passend stellen we eisen om (verpakkings)afval te minimaliseren en het hergebruik en recycling van producten mogelijk te maken. In aanbestedingen worden inschrijvers gevraagd om te beschrijven hoe zij circulariteit toepassing in hun producten en dienstverlening. Op deze wijze krijgen voorlopers in de markt meer kans om de aanbesteding te winnen. De komende jaren selecteert de UM een aantal aanbestedingen om nog een stap verder te gaan met toepassing van circulaire principes, zoals de overstap naar Product-as-a-Service.
Welzijn en gezondheid
De UM houdt in haar aanbestedingen niet alleen rekening met het welzijn en gezondheid van de eigen studenten en medewerkers, maar verwacht ook van dienstverleners en leveranciers ze op dit vlak actief beleid voeren. Het kan hierbij gaan ook gaan om het bevorderen van inclusiviteit en diversiteit in hun organisatie en het nemen van ketenverantwoordelijkheid door toepassing van internationale sociale voorwaarden.
De aandacht voor gezondheid en welzijn komt bijvoorbeeld tot uiting in het groenbeheer. Een natuurinclusieve campus draagt bevordert de biodiversiteit in de stad en draagt bij aan het welzijn van medewerkers en studenten. De UM heeft in dit kader het onderhoud van een stuk braakliggend terrein van 2 hectare nabij de faculteiten in Randwyck ondergebracht bij het Centrum voor Natuur- en Milieueducatie (CNME). Het CNME ontwikkelt hier tijdelijke natuur en betrekt studenten met educatieve workshops bij de realisatie. Het gebied ligt langs de nieuwe wandelroute UM Strolls, een initiatief van FHML-studenten.
Betrokkenheid van studenten en medewerkers
Waar nodig en zinvol worden studenten en medewerkers betrokken in projectgroepen om input te geven bij een aanbesteding. Daarbij wordt ook gebruik gemaakt van de expertise van onderzoekers en de capaciteit van studenten van de UM. Bijvoorbeeld, voor de aanbesteding catering in 2020 heeft Facility Services een uitgebreid traject voor opgezet om de mening van studenten en medewerkers op te halen. Door middel van een aantal roadshows, speeddates en een think tank is de UM-gemeenschap betrokken bij de visievorming voor het nieuwe contract.