Bloody Serious | Menstruatie-armoede aanpakken
Maastricht University (UM) zet zich in voor een gelijkwaardige en zorgzame omgeving voor alle studenten en medewerkers. Als onderdeel van die inzet bieden we in de meeste universitaire gebouwen gratis menstruatieproducten aan. Daarmee ondersteunen we iedereen die te maken heeft met menstruatie-armoede, een probleem dat vaak over het hoofd wordt gezien omdat er nog steeds een taboe rust op het praten over menstruatie. Wij doorbreken dat taboe en komen in actie.
Aanpak van menstruatie-armoede
Menstruatieproducten zijn een basisbehoefte, geen luxe. Toch kan naar schatting één op de acht menstruerende personen in Nederland geen producten betalen wanneer die nodig zijn. Door menstruatieproducten gratis beschikbaar te stellen, wil de UM:
- menstruatie-armoede op de campus helpen verminderen door producten beschikbaar te stellen aan studenten en medewerkers die deze nodig hebben
- in situaties van urgentie producten aanbieden, zodat studenten en medewerkers hun studie of werk kunnen voortzetten
- het gesprek over menstruatie en menstruatie-armoede normaliseren binnen onze gemeenschap
Menstruatie wordt nog te vaak gezien als iets beschamends of ‘onbespreekbaars’, waardoor menstruatie-armoede vaak onopgemerkt blijft. Deze stilte kan extra stress veroorzaken voor mensen die hier al mee worstelen. Door menstruatieproducten zichtbaar en vrij beschikbaar te maken, helpt de UM het onderwerp bespreekbaar te maken en onderstreept zij haar inzet voor gelijkwaardigheid en welzijn van alle studenten en medewerkers.
Hoe menstruatie-armoede wordt ervaren
Voor veel mensen maken factoren zoals de stijgende kosten van levensonderhoud, een laag inkomen, baanverlies, schulden, de druk op eenoudergezinnen, en onvoorspelbare financiële of relationele omstandigheden het moeilijk om menstruatieproducten te betalen. Onderzoek van Bovengrondse laat zien dat menstruatie-armoede zich op de volgende manieren kan uiten:
- het gebruik van ongeschikte alternatieven (wc-papier, tissues, doeken) door gebrek aan geld
- het kopen van goedkopere producten die ongemak, irritatie of allergische reacties kunnen veroorzaken
- het langer gebruiken van producten dan aanbevolen, wat ernstige gezondheidsrisico’s kan opleveren
- bezuinigen op andere basisbehoeften, zoals voedsel, om menstruatieproducten te kunnen kopen
- het niet kunnen betalen van pijnstillers voor menstruatiepijn
Menstruatie-armoede kan het algehele welzijn beïnvloeden doordat het deelname aan dagelijkse activiteiten belemmert en gevoelens van schaamte en stress kan versterken.
Waar vind je gratis menstruatieproducten binnen de UM?
In de meeste UM-gebouwen zijn producten beschikbaar. Je kunt ze vinden door:
- de Inclusive Facilities Map te raadplegen voor exacte locaties en kamernummers
- te letten op het roze Bloody Serious-logo buiten toiletruimtes
- in de toiletruimte de kastjes te zoeken met daarin gevulde dozen met producten
Neem wat je nodig hebt, wanneer je het nodig hebt.
Is een kastje leeg? Neem dan contact op met servicepoint-fs@maastrichtuniversity.nl, zodat Facility Services het kan aanvullen. De kastjes worden iedere dinsdag bijgevuld.
Hoe Bloody Serious begon: een initiatief van de gemeenschap
Het pilotproject
Het initiatief Bloody Serious begon in 2021 als een pilotproject, voorgesteld door studentenorganisatie Feminists of Maastricht in samenwerking met enkele medewerkers. Het doel van het aanbieden van gratis menstruatieproducten was tweeledig:
- bijdragen aan een inclusievere omgeving binnen UM door het doorbreken van het menstruatietaboe
- studenten en medewerkers ondersteunen die moeite hebben om menstruatieproducten te betalen
De groep liet zich inspireren door nieuwe wetgeving in Schotland en vergelijkbare ontwikkelingen in Nieuw-Zeeland om menstruatie-armoede tegen te gaan. Zij waren ervan overtuigd dat menstruatieproducten basis- en essentiële gezondheidsproducten zijn en daarom gratis beschikbaar zouden moeten zijn voor iedereen die ze nodig heeft.
Het project ontving een D&I-beurs voor één jaar. Het werd uitgevoerd in samenwerking met Facility Services en ondersteund door het Diversity, Equity and Inclusion+ Office. De menstruatieproducten (maandverband en tampons) waren aanvankelijk beschikbaar op 24 UM-locaties, en dit is inmiddels uitgebreid naar 38 locaties. De kastjes worden wekelijks bijgevuld door het Rapid Response Team van Facility Services.
Daarnaast organiseerde de groep een bewustwordingscampagne rond menstruatie-armoede en het doorbreken van het taboe op menstruatie. Dit omvatte een Bloody Serious Instagram-account (nu niet meer actief), een enquête, workshops en verschillende gesprekken op de campus.
Een betrokken en zorgzame gemeenschap
Vanaf het begin was de reactie van de gemeenschap overweldigend positief. Er waren aanvankelijk zorgen dat producten (maandverband en tampons) in grote hoeveelheden zouden worden meegenomen, maar het tegendeel bleek waar. Meerdere mensen boden aan producten te doneren, en velen plaatsten zelfs een product terug in het kastje wanneer ze onverwachts iets nodig hadden maar zich hun eigen producten konden veroorloven. Deze attente gebaren van vriendelijkheid en solidariteit laten zien hoe zorgzaam onze UM-gemeenschap is.
Dankzij het succes van de pilot heeft het College van Bestuur besloten dit initiatief onder te brengen in het structurele budget van Facility Services. Hierdoor blijven gratis menstruatieproducten langdurig beschikbaar voor studenten en medewerkers die ze nodig hebben.
Heb je vragen over dit initiatief of wil je jouw ervaring delen? Laat het ons weten via diversity@maastrichtuniversity.nl.
Het Bloody Serious pilot team (2021)
