Open Science

Open Science is een nieuwe benadering van wetenschappelijk onderzoek. Het doel is samenwerking te versterken, zowel tussen onderzoekers onderling, als tussen andere partijen en wetenschappers. Het onderzoek wordt transparanter, controleerbaar, sneller, efficiënter, reproduceerbaar en duurzamer met Open Science. En het idee is dat maatschappelijke organisaties, patiëntenorganisaties, bedrijven en andere organisaties kunnen profiteren van laagdrempelige toegang tot wetenschappelijk onderzoek.

In het Open Science beleid van de UM zijn de volgende thema’s belangrijke speerpunten:

• Anders erkennen en waarderen van wetenschappers: 
  Momenteel worden wetenschappers veelal afgerekend op hun aantal wetenschappelijke publicaties en de onderzoeksbeurzen die ze verwerven. Open Science staat ook voor erkenning en waardering van andere zaken, zoals onderwijsactiviteiten, leiderschapskwaliteiten en maatschappelijke impact (lees hier meer over dit onderwerp). Een verandering in het systeem van erkennen en waarderen is belangrijk om de overgang naar Open Science te bewerkstelligen.
• Open Access: 
  Dit is een brede internationale academische beweging die streeft naar vrije online toegang tot wetenschappelijke informatie, zoals wetenschappelijke artikelen, boeken en hoofdstukken. In dit model betaalt de auteur of universiteit, niet de lezer, waardoor volledige toegang voor iedereen mogelijk is. De UM heeft gestaag haar percentage van Open Access (OA) verhoogd en we streven ernaar om 100% van ons gepubliceerde materiaal OA te maken (bij voorkeur Gold of Diamond OA, met Green OA als back-up, bijvoorbeeld via Taverne). 
• FAIR datagebruik: 
  Onderzoeksdata (zowel kwantitatief als kwalitatief) moeten vindbaar (Findable), toegankelijk (Accessible), combineerbaar (Interoperable) en herbruikbaar (Reusable) zijn om de waarde van ons werk te maximaliseren. De FAIR-principes zouden daarom de basis moeten vormen van onze strategie voor het beheer van onderzoeksgegevens.
• FAIR software:
  Dit is een overkoepelende term die betrekking heeft op elk stuk code, script, pakket, tool, bibliotheek of programma dat is geschreven of gebruikt voor onderzoek. Het is dus van toepassing op onderzoekstools, onderzoeksanalyses en virtuele onderzoeksomgevingen. We beschouwen FAIR data en FAIR software als complementair aan elkaar.
• Public engagement: 
  Deze term wordt vaak gebruikt als synoniem van citizen science. Het publiek (zowel individuen als organisaties) wordt betrokken bij het formuleren van onderzoeksvragen, het uitvoeren van onderzoek en het communiceren van de resultaten. Specifieke voorbeelden zijn crowdsourcing, waarbij burgers betrokken zijn bij het verwerken van onderzoeksgegevens, en participatieve wetenschap, waarbij deelnemers betrokken zijn bij het sturen van het onderzoek van probleemdefinitie tot gegevensverzameling.
• Open Educational Resources (OER):
  Dit zijn onderwijs-, leer- en onderzoeksmaterialen in welk medium dan ook (digitaal of anderszins), die zijn vrijgegeven onder de voorwaarden van een open licentie, waardoor ze vrij kunnen worden gebruikt voor educatieve doeleinden. OER kunnen elk type onderwijsmateriaal zijn, inclusief Open Access-publicaties. De omvang varieert van iets kleins zoals lesmateriaal of een afbeelding tot iets groots zoals een leerboek of online cursus.
• Preregistratie:
  De bedoeling van preregistratie is dat onderzoeksopzetten worden gepubliceerd voordat het daadwerkelijke onderzoek wordt uitgevoerd. De opzet is zo specifiek mogelijk en behandelt ten minste de onderzoeksvragen en het analyseplan, en indien van toepassing, de hypotheses en de gegevens of de methode voor gegevensverzameling die zal worden gebruikt voor het testen. Het uiteindelijke doel van preregistratie is transparantie, door een onderscheid mogelijk te maken tussen bevestigende en verkennende analyses.

Wat kunnen onderzoekers doen?

Open Science is vooral een kwestie van doen. Het kan in alle onderzoeksfasen worden toegepast (bv. open preregistratie in de voorbereidende fase, citizen science toepassen bij dataverzameling, open access publiceren na afronding van onderzoek).

Onderzoekers die op weg geholpen willen worden, kunnen via onderstaande portals facultaire contactpersonen vinden die de weg kunnen wijzen.

• Research Data Management portal 
  De Research Data Management portal ondersteunt UM-onderzoekers bij het FAIR maken van data.
• Open Access portal 
  Alle UM-informatie over Open Access publiceren en delen van output vind je terug via de portal van de Universiteitsbibliotheek.
• Open Educational Resources-pagina
  UM overzichtspagina over Open Educational Resources (OER), onderwijs- leer- en onderzoeksmaterialen die kunnen worden gebruikt, gemaakt en hergebruikt.

Voor algemene vragen of opmerkingen over Open Science, kun je contact opnemen met onze Chief Open Science Mariëlle Prevoo of onze Open Science Officer Dennie Hebels.