Wat de economische crisis heeft betekend voor de carrière van jongeren

25 februari 2019

Dat jongeren in tijden van crisis vaker werkloos zijn dan ouderen is bekend. Maar uit onderzoek van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) blijkt nu dat de recente economische crisis ook hun leergedrag aanzienlijk heeft veranderd. Dit kan aan verschillende dingen liggen, bijvoorbeeld dat bedrijven minder geld hadden om hun personeel cursussen aan te bieden, of dat afgestudeerden eerder een vervolgopleiding startten omdat ze de stap naar de arbeidsmarkt te risicovol vonden. Opvallend is dat de economische crisis vooral voor het leergedrag van afgestudeerden met een migratieachtergrond nadelige gevolgen heeft gehad.

Doorstroom
Tijdens een economische crisis worden met name mbo-beroepen hard getroffen. Daardoor wordt vooral voor mbo-afgestudeerden de keuze om verder te studeren een aantrekkelijke optie. We zien dan ook dat de deelname aan vervolgonderwijs onder mbo’ers flink is toegenomen tijdens de recente crisis. Dat lag anders bij hbo’ers, die het vaak minder zwaar te verduren hebben gehad dan mbo’ers, en voor wie de overstap naar wetenschappelijk onderwijs de laatste jaren moeilijker én duurder is geworden. Onder hbo’ers zien we dan ook juist een afname van het aandeel doorstudeerders. Vrouwen stromen minder vaak door naar vervolgonderwijs dan mannen, ongeacht de stand van de conjunctuur, maar door de crisis is dit verschil sterk verkleind omdat met name mannen in de betreffende periode minder vaak zijn doorgestroomd naar vervolgonderwijs. Iets soortgelijks zien we bij hbo’ers met een niet-westerse migratieachtergrond, die in het algemeen vaker voor een vervolgopleiding kiezen dan autochtone Nederlanders, maar door de crisis dit veel minder vaak zijn gaan doen.

Cursussen
Vooral hbo’ers hebben last van het feit dat zij tijdens de crisisjaren bij hun werkgevers minder aan cursussen konden deelnemen, vermoedelijk vanwege een gebrek aan financiële middelen. In combinatie met de verminderde doorstroom naar vervolgonderwijs maakt de lagere cursusdeelname hen kwetsbaar op de arbeidsmarkt. Opvallend is dat afgestudeerden met een migratieachtergrond minder deelnemen aan bedrijfscursussen dan autochtonen, ongeacht de stand van de conjunctuur. Laagconjunctuur vergroot dit verschil: in tijden van crisis nemen afgestudeerde hbo’ers met een migratieachtergrond 12 procentpunten minder deel aan (bedrijfs-)cursussen dan autochtone afgestudeerden.

Win-win
Dit onderzoek van ROA toont eens te meer aan dat overheid en bedrijfsleven er ook tijdens een economische crisis goed aan doen te blijven investeren in scholing. Zij beperken daarmee de mogelijke negatieve gevolgen van de crisis en hebben bij een nieuwe hoogconjunctuur de beschikking over voldoende geschoold personeel. Dat levert een win-win situatie op voor zowel werknemers als werkgevers.

Lees ook