Trefwoorden: empirische ethiek, interdisciplinaire samenwerking, socio-technische integratie, meditatie-onderzoek

"Ethics in Action: Multi-Sited Engaged Ethnography on Valuation Work in Contemplative Science"

In de afgelopen jaren is het potentieel van mindfulness-meditatie ter verlichting van moderne kwalen zoals stress bestudeerd op grond van neurowetenschappelijke, psychologische en klinische benaderingen. Terwijl voorstanders van meditatie-onderzoek (ook wel bekend als beschouwende wetenschap) dit soort onderzoek louter in een positief daglicht plaatsen, bijvoorbeeld als een bijdrage aan de oplossing van mondiale crises, wijzen tegenstanders op het ethisch dubieuze karakter ervan. Sommige sociale onderzoekers en boeddhistische beoefenaren zijn bang dat meditatie door de wetenschappelijke framing bruikbaar wordt gemaakt voor onethische doeleinden, bijvoorbeeld als productiviteitsbooster in ondernemingen. In plaats van een abstract betoog te ontwikkelen over deze mogelijk normatieve effecten, wordt in dit proefschrift het ethische karakter van meditatie-onderzoek verkend door bestudering van hoe waarden in de praktijk ontstaan. Er wordt gebruik gemaakt van multi-sited etnografie (participant observatie op verschillende locaties) en collaboratief onderzoek voor bestudering van waarderingspraktijken in het laboratorium, bij wetenschappelijke bijeenkomsten en conferenties. Het belangrijkste resultaat is dat meditatie-onderzoek niet automatisch de normatieve effecten heeft die voor- en tegenstanders verwachten. Meditatie-onderzoekers mobiliseren verschillende strategieën en repertoires om in de praktijk gestalte te geven aan bepaalde waarden. Zij nemen verantwoording voor de manieren waarop hun onderzoek van invloed is op samenleving en cultuur. Inspanningen gericht op het openen van ‘reflexieve ruimte’ – waar waardenconflicten beschikbaar worden gemaakt voor heroverweging– kunnen immers de socio-ethische sturing van wetenschap faciliteren.

Klik hier voor het volledige proefschrift. 

Klik hier voor de live stream.