UMagazine

Het UMagazine biedt een inkijk in de belangrijkste ontwikkelingen en prestaties op het gebied van onderwijs en onderzoek aan de UM. Tweemaal per jaar verschijnt er een gedrukt UMagazine.

In de oktober editie onder andere een portret van Marcel Merk hoogleraar Collider Physics. Hij combineert deze baan met zijn werk als onderzoeker bij Nikhef, het Nationaal instituut voor subatomaire fysica, waar hij sinds 1994 werkt. Zijn twee kinderen zijn opgevoed in het Maastrichts dialect, ook al woonden ze bij Amsterdam. “Onze Maastrichtse taal zit in ons hart.” Hij heeft nog nooit carnaval in de stad gemist. “Want het probleem is: als ik er niet ben, gaat het niet door”, lacht hij hard. “Ik ben een sjeng in het kwadraat.”

“Europa is erg naïef geweest”, zegt Valentina Golunova, onderzoeker op het gebied van digitale democratie. “We hebben geen oog gehad voor de maatschappelijke impact van niet alleen de technologieën zelf, maar vooral ook voor de concentratie van macht.” Als gevolg daarvan hebben een handvol techmagnaten in Silicon Valley onevenredig veel mondiale macht gekregen en staan ze aantoonbaar buiten – of zelfs boven – de democratie. Deze macht is het gevolg van algoritmische controle, zegt technologiefilosoof Dani Shanley. “Ze zijn de feodale heren van het digitale kapitalisme geworden, met ons als data-horigen." Hoe kan Europa zich verdedigen tegen deze digitale oligarchie?

Wat gebeurt er met de universele rechten van een kind wanneer zijn thuis een ‘de facto’-staat is – een politieke entiteit die alle kenmerken van een natie heeft, maar niet officieel erkend is? En wie draagt de wettelijke en morele verantwoordelijkheid voor deze kinderen wanneer er oorlog uitbreekt? Deze vraagstukken vormen de kern van het CHILD-WAR-project, dat wordt geleid door onderzoekers van de Rechtenfaculteit van de Universiteit Maastricht. Guleid Jama onderzoekt dit in zijn thuisland Somaliland

De Europese plannen om de militaire capaciteit te vergroten zijn controversieel; niet zozeer de vraag of, maar vooral de vraag hoe. Hoogleraren Sophie Vanhoonacker en Rob Bauer verschillen van mening over hoe optimistisch we hierover kunnen zijn.

Hoe verbonden zijn hart en hersenen werkelijk? Eva Dijkstra promoveerde op de hart-brein koppeling als voorspeller voor het effect van hersenstimulatie bij depressie. Samen met haar promotor, neurowetenschapper Alexander Sack, zoekt ze naar gepersonaliseerde routes in het donker. Een gesprek over depressie, hersenstimulatie en de hoop die wetenschap biedt.

Michel Erard schreef een boek over zijn sociolinguïstisch onderzoek naar de eerste en de laatste woorden van mensen uit verschillende culturen: Bye Bye, I love you. "Mooie, iconische laatste zinnen, zoals die van Oscar Wilde: ‘Mijn behang en ik hebben ruzie ...’ zijn uitzonderingen. De meeste mensen zijn stil, brabbelen onzin of maken alleen maar geluiden. Als iemand sterft, sluit zijn of haar venster voor interactie. Het gaat open als we baby's zijn en blijft ons hele leven open, totdat het aan het einde geleidelijk weer dichtgaat.”

Het jubilerende EDLAB start een omvangrijk onderzoek met als centraal thema: het gebruik van AI in het systeem van Probleem Gestuurd Onderwijs.
En Soulkitchen biedt deze keer een kijkje in de keuken van Pamela Habibovic geboren en getogen in Bosnië. En alumna Raneesha De Silva wil daar werken waar de meest kwetsbare mensen hulp nodig hebben. “Ik zou gratis werken als ik niet voor mezelf hoefde te zorgen”, zegt De Silva, die vanuit haar thuisland Sri Lanka werkzaam is in de humanitaire hulpverlening. Elk jaar keert ze terug naar Maastricht, de stad die haar leven heeft veranderd.

Dit en nog veel meer in het oktobernummer van UMagazine!