Wetenschapsagenda december 2014

“Polyols and polyphenols against glucotoxicity”

Dit proefschrift toont aan dat bepaalde stoffen in voeding een therapeutische waarde kunnen hebben voor diabetespatiënten. Eén van de onderzochte stoffen is  erythritol, een stof die van nature in kleine hoeveelheden voorkomt in enkele fruitsoorten maar ook in bier en wijn. Het blijkt dat erythritol bloedvatcellen (de bekleding van ons vatenstelsel) en bèta cellen (cellen die de stof insuline produceren) beschermt tegen de schadelijke effecten van glucose. De onderzochte stoffen hadden vaak meerdere kleine effecten die samen leiden tot het grote positieve effect op de onderzochte cellen. Dit is voordelig bij chronische ziektes. Het is beter om deze op een ‘zachte’ manier aan te pakken dan in één klap een flinke klap te geven zoals met medicijnen vaak gebeurt.

Trefwoorden:

diabetes, voedingsstoffen, beschermend effect

“Inside out; On stereotype awareness, childhood trauma and stigma in psychosis”

Dit proefschrift gaat over factoren in de omgeving die een rol kunnen spelen bij psychotische aandoeningen: stigmatisering en trauma. 
Onderzocht werd de mate waarin men zich bewust is van negatieve, gegeneraliseerde overtuigingen (stereotypen) over mensen met een psychiatrische aandoening en hun families in data van de GROUP studie. Een hoger gevoel van eigenwaarde hangt samen met minder bewustzijn van stereotypen bij mensen met psychose. Meer jeugdtrauma hangt samen met meer bewustzijn van stereotypen. Dit proefschrift levert een bijdrage aan de kennis over wat mensen kwetsbaar of weerbaar maakt tegen stigmatisering en biedt aanknopingspunten voor trainingen in de klinische praktijk.

Trefwoorden:

stigmatisering, stereotypering, jeugdtrauma en psychose.

“Extended Psychosis Phenotype  in the wider Social Environment”

In dit proefschrift wordt psychose onderzocht in een uitgebreid fenotype waaronder niet-klinische ervaringen zonder angst of verslechtering, psychotische ervaringen met milde tot matige angst zonder verslechtering en het zoeken van hulp, en een volledige psychotische stoornis. Er is gebruik gemaakt van een unieke methodologie om psychometrische metingen te doen en het volledige spectrum te evalueren. Een op de vier personen in de steekproef van de algemene bevolking ervoer ten minste eenmaal waandenkbeelden of hallucinaties. Door psychotische ervaringen vertoonde een significant deel van de personen angst, verslechtering en pogingen tot het zoeken van hulp in verschillende vormen, en sommigen van hen werden langdurige zorggebruikers. Risicofactoren zoals cannabisgebruik en familieproblemen leidden tot een onevenredige verschuiving in de ernst van het psychosefenotype. Daarnaast namen verbanden tussen proxy-genetische factoren en het uitgebreide psychosefenotype af door contextuele factoren binnen een bredere sociale omgeving, waaronder sociale achterstand op buurtniveau en sociaal kapitaal.

Trefwoorden:

Psychose, continuüm, stedelijke omgeving, sociaal kapitaal, sociale achterstand

“Validity and diagnostic value of tests used in thediagnostic work up of haemostatic disorders!”

Medische beslissingen over diagnose en behandeling zijn afhankelijk van laboratorium-test, scans en andere tests, die accuraat en precies moeten zijn om klinisch van waarde te zijn. Premature toepassing kan leiden tot verkeerde diagnosen, onnodige vertraging bij het starten van een geschikte behandeling of zelfs tot riskante behandelingen. Er werden grote problemen vastgesteld bij de precisie en accuratesse van tests die worden gebruikt om medisch onderzoek te doen op patiënten met een versterkte bloedingsneiging en trombo-embolische aandoeningen. Op basis van deze resultaten is het nodig te komen tot gecoördineerde inspanningen op dit gebied, zodat geschikt medisch onderzoek gegarandeerd kan worden. De door ons vastgestelde behoeften kunnen leiden tot een groot aantal onderzoeken, die de ontwikkeling van medische tests zouden kunnen bevorderen en zo de patiëntenzorg kunnen verbeteren.

Trefwoorden:

medische tests, medisch onderzoek, bloedings-stoornissen, veneuze trombo-embolie

“Rectal cancer imaging; How about the nodes?”

“Giving maltreated children a voice”

“Stepping Stone Cities?; exploring Urban Greening and Gardening as a Viable Contribution to Global Biodiversity Conservation”

Is het groener maken van steden een manier om bij te dragen aan het beschermen van mondiale biodiversiteit? Deze vraag is onderzocht door te kijken naar wereldbeelden achter natuurbeschermings-strategieën en organisaties en door te kijken naar het maatschappelijk draagvlak voor stedelijke groen. Traditionele natuurbeschermingsorganisaties zullen hun blik meer moeten richten op de natuur in en om steden. Dit zou kunnen helpen om praktische natuurkennis van burgers te vergroten. Er is groeiende aandacht voor het collectief groener maken van steden, maar particulieren kiezen in hun tuinen meer voor stenen dan voor biodiversiteit. Daar is veel te winnen. Een focus op ‘nieuwe’ stadsnatuur kan echter nooit natuurbescherming van de oude ‘wilde natuur’ compenseren.

Trefwoorden:

stadsnatuur, biodiversiteit, tuinen, natuurbescherming

“MOVING TEAMS FORWARD; Effects of feedback and team reflexivity on team performance”

Waarom gaan slimme teams achteruit? Een team kan bestaan uit veel uitzonderlijk slimme deskundigen, maar desondanks zeer gefrustreerd raken omdat hun doelen niet wordt bereikt of hun prestaties niet verbeteren. De factoren coördinatie en reflectie lijken te verklaren waarom sommige teams wel vooruitgaan, terwijl anderen geen vooruitgang boeken. Het voorkomen dat prestaties in een neerwaartse spiraal terechtkomen is essentieel om teams te helpen. Dit onderzoek toont aan dat het vertonen van belangrijk teamgedrag, zoals het delen en opbouwen van kennis en reflectie op het functioneren van het team, tot succes zal leiden. Daarnaast wordt aangetoond dat teams er veel baat bij zullen hebben als ze op tijd de juiste feedback krijgen en als er mogelijkheden zijn voor gerichte reflectie waarom dingen goed of fout gingen.

Trefwoorden:

teamprestaties, leergedrag van een team, feedback

“OCD matters in psychosis”

Obsessief-compulsieve stoornis (OCD) en psychose komen veel vaker samen voor dan verwacht, maar het is nog onvoldoende duidelijk hoe dat komt en wat de gevolgen zijn.
Dit onderzoek toont aan dat zelfs voordat er sprake is van een diagnosticeerbare stoornis, milde kenmerken van OCD en psychose samen voorkomen. Hierdoor wordt het risico dat de ernst  van de psychotische symptomen toenemen groter en daardoor de zorgbehoefte ook. Er werden aanwijzingen voor een gedeelde familiale kwetsbaarheid gevonden: broers en zussen van patiënten met een psychotische stoornis, hebben ook meer obsessief-compulsieve symptomen.
Dit betekent dat in de praktijk mensen met gecombineerde obsessief-compulsieve én psychotische symptomen extra goed gevolgd moeten worden. 

Trefwoorden:

vroegdetectie, obsessief-compulsieve stoornis, psychose, schizofrenie, psychiatrie, zorgbehoefte

“Designing for Success: Investigating Design as a Driver for Innovation”

Het succes van bedrijven als Apple of Alessi heeft aangetoond dat er een positief verband bestaat tussen de focus van bedrijven op productdesign en hun algemene prestaties op het gebied van innovaties. Daarom waren de afgelopen decennia steeds meer bestuurders van bedrijven geïnteresseerd in het ontcijferen van het DNA van dergelijke designgerichte bedrijven, om hun designgerelateerde processen, principes en tools te doorgronden en deze toe te passen in verschillende innovatieve contexten. Dit proefschrift beschrijft de totale impact van design en onderzoekt de prikkels en innovatieve resultaten op bedrijfs- en projectniveau. Het resultaat toont aan dat het economische voordeel van designactiviteiten slechts deels kan worden teruggevoerd tot tastbare output; in plaats daarvan kan een substantieel gedeelte van het succes ervan worden toegeschreven aan de bestuurlijke, procestechnische en culturele aspecten van designgerichte bedrijven en toonaangevende innovatieve projecten.

Trefwoorden:

innovatiemanagement, designgericht denken, designgestuurde innovatie, designgerichtheid 

“Toxicogenomics responses in the in vitro liver; A view on human interindividual variation”

Toxiciteit voor mensen wordt vaak onjuist voorspeld op basis van dierproeven, onder andere wellicht door menselijke interindividuele variatie. Op mensen gebaseerde alternatieve screeningmethodes zijn zeldzaam. De lever, een belangrijke locatie voor toxiciteit, is een kandidaat voor een op mensen gebaseerd alternatief model voor veiligheidsscreenings. Het doel van dit onderzoek is het evalueren van menselijke interindividuele variatie in verschillende op de lever gebaseerde in vitro celmodellen. De resultaten tonen aan dat deze modellen inderdaad kunnen worden gebruikt om interindividuele variatie te evalueren, met name wanneer verschillende onderzoekstechnieken worden gecombineerd. Deze modellen kunnen mogelijkerwijs worden gebruikt om de druk op dierproeven in de toekomst te verminderen.

Trefwoorden:

Lever, toxiciteit, interindividuele variatie, alternatieven voor dierproeven

“THE MULTIDISCIPLINARY TEAM GENODERMATOSIS: a simple strategy to solve  complex cases”

“Carotid baroreflex activation therapy. Potential mechanisms in resistant hypertension”

Hoge bloeddruk is een veelvoorkomend fenomeen. Hoewel er veel medicijnen beschikbaar zijn ter behandeling van dit gezondheidsprobleem, is grofweg bij de helft van de patiënten de bloeddruk nog steeds niet onder controle. Dit brengt niet alleen ernstige gevolgen voor de patiënten mee (zoals hart- en herseninfarcten), maar ook een zware belasting van ons gezondheidssysteem. Dit proefschrift onderzoekt een nieuw, pacemaker-achtig apparaat, dat bepaalde bloeddruksensoren in de hals prikkelt. Deze bloeddruksensoren zorgen voor bloeddrukdaling via complexe signalen naar de hersenen. Deze behandeling laat een blijvend en veilig effect zien op de bloeddruk, zonder uitputting van de bloeddruksensoren of beschadiging van de nieren. De achterliggende mechanismen zijn niet geheel opgehelderd, maar de thesis presenteert potentiële hormonen en eiwitten die daar een rol in zouden kunnen spelen.

Trefwoorden:

hoge bloeddruk, “pacemaker”, mechanismen

“Optimism. The natural placebo. Cognitive, behavioural and motivational mechanisms of resilience towards pain”

Optimisme leidt tot minder pijn! Dat is de hoofdconclusie van dit proefschrift waarin de causale relatie tussen optimisme en pijn voor het eerst experimenteel wordt aangetoond. Het onderzoek bevestigt dat positieve toekomstverwachtingen samenhangen met minder negatieve gedachten over de betekenis/gevolgen van pijn en met een grotere flexibiliteit in het omgaan met levensdoelen. Op die manier leidt een positieve blik op de toekomst tot een beter welzijn in het nu. Deze kennis draagt bij tot het beschermen van mensen voor de negatieve gevolgen van chronische pijnklachten. Dit is extra belangrijk omdat er voor chronische pijn niet altijd een medische oplossing bestaat.

Trefwoorden:

optimisme, chronische pijn, positieve psychologie

“NOXious oxidative stress: from head to toe and back”

Bij veel hart- en vaatziekten zorgen reactieve zuurstofdeeltjes voor onherstelbare schade aan organen Behandeling zou kunnen plaatsvinden door een belangrijke bron van deze zuurstofdeeltjes, NOX, te remmen. Dit proefschrift toont in muismodellen aan dat bepaalde NOX-vormen een sleutelrol spelen na een beroerte: Het remmen van NOX4 leidt tot minder schade aan de hersenen, terwijl activatie van NOX5 juist meer schade oplevert maar dit laatste alleen bij vrouwtjes. Daarnaast werd een verhoging van de bloeddruk waargenomen door NOX5 activatie. 
De gevonden effecten blijken specifiek voor de hersenen te zijn: bij modellen van een hartinfarct of perifeer vaatlijden, werd geen effect gevonden.

Trefwoorden:

hart- en vaatziekten, zuurstofdeeltjes, NOX, beroerte

“In vitro assay systems in the development of therapeutic interventions strategies for neuroprotection and repair”

“Health Benefits of Epicatechin and other flavonoids”

Flavonoïden zijn stoffen die in allerlei voedingsproducten voor komen. Dit onderzoek richt zich speciaal op flavanolen, een subgroep van de flavonoïden. Epicatechine is één van deze flavanolen en thee en cacao bevatten relatief hoge concentraties van deze stof. De antioxidant- en ontstekingsremmende werking van epicatechine kan van groot belang zijn bij chronische inflammatoire ziektes zoals reumatoïde artritis, chronische darmontsteking, astma en COPD. De onderzoeksresultaten laten ook een positief effect zien van flavanolen op vasculaire gezondheidskenmerken. Een periode van acht weken met inname van flavanolen uit druivenpitten verbeterde de vasculaire functie in proefpersonen en verminderde markers van oxidatieve stress en ontsteking in het bloed. Verder is het op basis van deze bevindingen te verwachten dat epicatechine en andere flavonoïden de werking van anti-inflammatoire geneesmiddelen weer herstellen. Het is in de toekomst dus niet ondenkbaar dat beiden tegelijkertijd worden voorgeschreven.

Trefwoorden:

flavanolen, epicatechine, ontstekingsremmend

“Preterm birth after antenatal inflammation as underlying cause of bronchial hyperreactivity”

Een premature bevalling wordt vaak veroorzaakt door een ontsteking in de baarmoeder (chorioamnionitis). Naarmate deze kinderen ouder worden, ontwikkelen ze vaker bronchiale hyperreactiviteit (een symptoom van astma). Dit proefschrift geeft inzicht in hoe de longontwikkeling en de luchtwegfunctie door een prenatale ontsteking zijn beïnvloed, tijdens zwangerschap en in de eerste periode na de bevalling. Hiervoor werd een schaapmodel gebruikt. In dit proefschrift is een potentieel verband ontdekt tussen de activering van de prenatale immuunstatus en een beschadigde longontwikkeling, wat postnataal een veranderde luchtwegreactiviteit tot gevolg heeft. Dit verband zou een basis moeten geven voor toekomstig onderzoek naar het begrijpen en behandelen van astma in de eerste kinderjaren na een premature bevalling.

Trefwoorden:

premature bevalling, longontwikkeling, prenatale ontsteking, astma

“International Aspects of the CCCTB in Europe”

Op 16 maart 2011 deed de Europese Commissie een voorstel voor een richtlijn van de Raad over een gemeenschappelijke geconsolideerde heffingsgrondslag voor de vennootschapsbelasting (CCCTB). Het doel van dit onderzoek was het analyseren van specifieke internationale aspecten van de CCCTB, die volgens Tiiu Albin Pereira de vereiste basis vormen voor de mogelijke introductie van een gemeenschappelijk Europees vennootschapsbelastingstelsel. Zoals uit het onderzoek blijkt kan de CCCTB goed naast het huidige internationale raamwerk van vennootschapsbelastingstelsels functioneren, maar sommige bepalingen van de voorgestelde CCCTB-richtlijn en het onderliggende beleid zouden nog eens zorgvuldig bekeken moeten worden. Daarnaast worden in dit onderzoek de conflicten besproken die in de toekomst zouden kunnen ontstaan tussen een aantal lidstaten als gevolg van de potentiële introductie van de CCCTB en worden er oplossingen voorgesteld.

Trefwoorden:

Vennootschapsbelasting, belastingharmonisatie EU

“Diabetes care and the introduction of a new standard in the Netherlands; A closer look from the perspectives of health care professionals and patients”

Dit proefschrift laat zien dat de introductie van de Zorgstandaard Diabetes (ondersteund door het Nationaal Actieprogramma Diabetes) een succesvolle bijdrage heeft geleverd aan verbetering van de zorg voor diabetespatiënten in Nederland. Het NAD heeft geresulteerd in inbedding van de Zorgstandaard Diabetes in de Nederlandse gezondheidszorg. Studies onder diabetespatiënten laten zien dat autonomie-ondersteuning en strategieën voor het verbeteren van ervaren competenties van patiënten belangrijke elementen zijn voor toekomstige interventies gericht op het verbeteren van zelfmanagement en kwaliteit van leven. De toekomst vraagt om een geïntegreerde multidisciplinaire aanpak van chronische ziekten, waarin de patiënt centraal staat.

Trefwoorden:

diabetes, implementatie Zorgstandaard, autonomie ondersteuning

“Uitkeringen aan aandeelhouders in het nieuwe BV-recht; besluitvorming, vertegenwoordiging en vereenzelving”

“Gout, uric acid, and cardiovascular disease; know your enemy”

“Interaction of dietary protein with energy balance”

In dit promotieonderzoek werden de effecten van voeding met een hoog, dan wel een laag eiwitgehalte op de voedselinname en het energiegebruik onderzocht. Proefpersonen nuttigden in het laboratoriumrestaurant dagelijks maaltijden met een laag-, een normaal- of een hoog eiwitgehalte, elk voor een periode van twaalf dagen. Zij aten spontaan minder van de hoog-eiwit maaltijden dan van de andere twee. Dit verzadigingseffect van eiwit verminderde wanneer proefpersonen in een later onderzoek twaalf weken lang een hoog- of een laag-eiwitmenu aten terwijl zij op gewicht moesten blijven. Daarbij bleef het energiegebruik met de hoog-eiwit menu’s op peil, terwijl dit met de laag-eiwitmenu’s verminderde. De conclusie is dan ook dat een hoog-eiwitmenu preventief kan zijn voor gewichtstoename, zowel wat betreft verzading en voedselinname als energiegebruik.

Trefwoorden:

voeding, eiwitten, inname, energiegebruik

“A cutting Culture: gender and identification in the figured world of surgery”

“The Role of Mood, Habitual Goals and Primed Goals in Painful and Non-Painful Task Persistence”

“Molecular studies of FLCN-related diseases”

Birt-Hogg-Dubé syndroom (BHD) is een zeldzame, erfelijke ziekte waarbij patiënten een verhoogd risico hebben op goedaardige tumoren in het gezicht, klaplongen en nierkanker. Omdat deze symptomen ook voorkomen in de bredere populatie is inzicht in de ontstaansmechanismes hiervan belangrijk voor het verbeteren van behandelingen. In dit proefschrift is de functie onderzocht van folliculin (FLCN), het eiwit dat kapot is in BHD, en zijn bindingspartner folliculin-interacting protein 1 (FNIP1). Aangetoond is dat beide eiwitten zich bevinden in trilharen, een soort cellulaire antennes en dat BHD-symptomen veroorzaakt worden door een verstoring van deze structuren. Daarnaast blijkt dat beide eiwitten belangrijk zijn voor de ontwikkeling van het zebravis-embryo. Deze proefdiermodellen kunnen mogelijk gebruikt worden om medicijnen voor BHD te screenen.

Trefwoorden:

Birt-Hogg-Dubé syndroom, nierkanker trilharen, zebravis

“Epidural analgesia during labour: choices and consequences”

Gezien het feit dat een toenemend aantal vrouwen vraagt om een ruggenprik tijdens de bevalling is het belangrijk om de nadelige effecten te onderzoeken. Een verdrievoudiging van het gebruik van de ruggenprik (op verzoek) in Nederland gedurende een periode van tien jaar, heeft niet geleid tot meer kunstverlossingen (keizersnede of bevalling die beëindigd wordt door een vacuümpomp of tangverlossing). De kans op een kunstverlossing wordt niet beïnvloed door de mate van ontsluiting op het tijdstip van toedienen van de ruggenprik tijdens de bevalling. Niet eerder werd onderzocht wat het effect is van standaard ofwel routinematig plaatsen van de ruggenprik op de bevalling. Ons onderzoek toonde aan dat het routinematig plaatsen van de ruggenprik leidt tot meer bijwerkingen, zoals lage bloeddruk, bewegingsbeperking in de benen en wel meer kunstverlossingen en daarom niet geadviseerd wordt.

Trefwoorden:

ruggenprik, bevalling, complicaties

“Visual field progression in patients with open-angle glaucoma”

Openkamerhoekglaucoom is een levenslange, chronische oogziekte met verslechtering van het gezichtsveld. Dit proefschrift laat zien dat dit bij 15% van de patiënten leidt tot een ernstige visuele beperking aan het einde van het leven. Bij welke patiënten de oogdruk door de oogarts therapeutisch omlaag moet worden gebracht kan worden bepaald met behulp van specifieke patiëntkenmerken. Dit proefschrift laat zien hoe hiermee een voorspelling kan worden gemaakt van toekomstige verslechtering van het gezichtsveld. Verder blijkt dat er veel verschillende methoden met uiteenlopende resultaten bestaan om verslechtering van het gezichtsveld te meten. Er wordt een leidraad gegeven hoe een methode te kiezen.

Trefwoorden:

oogziekte, glaucoom, oogdruk, therapie

“Over gewichtige zaken”

“The danger of Innocence; common sense beliefs and misconceptions about false confessions”

In de afgelopen tien jaar hebben onterechte veroordelingen die later zijn rechtgezet, laten zien dat valse bekentenissen geen zeldzaam fenomeen is. Veel mensen zien het toegeven van een misdaad die je niet hebt begaan als iets dat tegen de intuïtie ingaat, en onderzoek wijst uit dat men gemiddeld niet goed geïnformeerd is over de mogelijkheid (en het risico) van een valse bekentenis. Dit proefschrift laat zien dat misvattingen over valse bekentenissen een bedreiging zijn voor onschuldige verdachten en dat er veranderingen nodig zijn binnen het proces van politiehechtenis om het politieverhoor veiliger te maken.

Trefwoorden:

valse bekentenissen, misvattingen, onrechtmatige veroordelingen 

“De stilte en de storm; 4 en 5 mei sinds 1945”

Al bijna 70 jaar herdenkt Nederland de slachtoffers en het einde van de Tweede Wereldoorlog op 4 en 5 mei. Ondanks het ideaal van saamhorigheid en eensgezindheid dat deze dagen kenmerkt, zijn er ook vaak discussies en conflicten. Wat herdenken we op 4 en 5 mei en hoe doen we dat?
Deze historische studie gaat over de telkens opnieuw gevoerde discussies over de vorm en inhoud van de herdenkingsdagen sinds 1945. Het laat zien dat 4 en 5 mei geen intrinsieke betekenis hebben. Elke generatie moet die opnieuw uitvinden of interpreteren, tot op de dag van vandaag.

Trefwoorden:

Tweede Wereldoorlog, herdenking

“Deep Inferior Epigastric Artery Perforator Flap Breast Reconstruction: Optimization of Technique, Perioperative Measures, and Outcome”

“On Inner Warfare, the Host and the Adversary: Public Health Genomics of Chlamydia trachomatis and Human papillomavirus”

“Public Health genomics of infectious diseases – Insights gained from Chlamydia trachomatis infertility diagnostics”

“Molecular signatures and prognosis of HPV-positive head and neck lesions”

humaan papillomavirus (HPV), voornamelijk HPV-type 16. De resultaten van dit proefschrift laten zien dat ongeveer 35-40% van de keelamandelkankers HPV-positief is en dat een bepaald eiwit, genaamd p16INK4A, een goede surrogaatmarker is voor de aanwezigheid van HPV16. Tevens wordt aangetoond dat deze tumoren, naast eerder bewezen klinische verschillen, ook op moleculair niveau beschouwd moeten worden als aparte entiteit. HPV-positieve tumoren vertonen namelijk een andere expressie van verschillende belangrijke eiwitten die betrokken zijn bij de regulatie van celdeling en celdood en hebben minder genetische afwijkingen. Bovendien blijkt dat patiënten met een HPV-positieve keelamandelkanker een gunstigere overleving hebben, met uitzondering van de HPV-positieve tumoren met genetische instabiliteit en overexpressie van een bepaald eiwit, genaamd EGFR. Er is op dit moment een discussie gaande of patiënten met HPV-positieve tumoren anders en vooral ook minder intensief behandeld dienen te worden dan patiënten met een HPV-negatieve tumor. Dit proefschrift laat zien dat hierbij dus voorzichtigheid geboden is.  

Trefwoorden:

keelamandelkanker, humaan papillomavirus, prognose

“SELF-MONITORING OF PHYSICAL FRAILTY: A proactive approach in community-dwelling elderly people”

Zelfstandig en gezond ouder worden is voor veel mensen belangrijk. Preventie van achteruitgang in fysiek functioneren kan hier een positieve bijdrage aan leveren. Binnen dit proefschrift is, samen met ouderen en zorgprofessionals, een monitoring en feedback systeem ontwikkeld en geëvalueerd waarmee ouderen zelf veranderingen in hun fysieke functioneren kunnen monitoren. Het systeem bestaat uit een weegschaal die gewicht en balans meet, een knijpbal die knijpkracht meet, en een mobiele telefoon die activiteit kan meten. Het systeem geeft ouderen via een gebruiksvriendelijke applicatie op de mobiele telefoon direct feedback wanneer er achteruitgang gesignaleerd wordt. Er zouden dan stappen ondernomen kunnen worden om verdere achteruitgang of andere negatieve gezondheidsuitkomsten (zoals vallen, mobiliteitsproblemen, of verminderde zelfredzaamheid) te voorkomen.

Trefwoorden:

ouderen, eHealth, zelfmanagement, fysieke kwetsbaarheid

“Towards a new, dynamic concept of health”

De WHO-definitie van gezondheid blijkt in de huidige tijd niet meer te voldoen: gezondheid als toestand van ‘compleet welbevinden’. Daarom ontwikkelde Machteld Huber samen met ZonMw en de Gezondheidsraad een nieuwe definitie van ‘gezondheid’: ‘Gezondheid als het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.’ Stakeholders zoals patiënten, behandelaren en beleidsmakers gaven hun reactie en hieruit bleek dat patiënten gezondheid heel breed definiëren; sociaal-maatschappelijk participeren is voor hen net zo belangrijk als fysieke klachten. Huber introduceerde aan de hand hiervan het begrip ‘positieve gezondheid’, geënt op zes hoofddimensies, waaronder de spiritueel/existentiële dimensie en kwaliteit van leven. GGD Nederland gaat werken met ‘positieve gezondheid’ in bijvoorbeeld meetinstrumenten en praktische adviezen. 

Trefwoorden:

WHO, gezondheid, nieuwe definitie, voedingsonderzoek

“Collaboration in innovation: studies on the impact of collaborative innovation on firm performance”

“Islamic divorces in Europe; bridging the gap between European and Islamic legal orders”

In dit onderzoek staat de problematiek van de erkenning van echtscheidingen - met name van de op verstoting gebaseerde echtscheidingen - afkomstig uit landen met een op islamitisch recht gebaseerd familierecht, in Europese landen centraal.. Omdat dergelijke echtscheidingen het Europese fundamentele gender-gelijkheidsbeginsel zouden schenden worden deze vaak niet erkend in Europese landen. Dit leidt tot een situatie van hinkende rechtsverhoudingen: iemand wordt als gescheiden beschouwd in het ene land, maar als nog gehuwd in het andere land.  
Een situatie van hinkende rechtsverhoudingen schendt weer andere fundamentele rechten, zoals het recht op ‘family life’ en het recht op vrij verkeer van ingezetenen binnen Europa. Voorts tast het de rechtszekerheid, rechtsgelijkheid en gerechtvaardigde verwachtingen van mensen over continuïteit van hun burgerlijke staat, aan. De concrete voorstellen voor (juridische) oplossingen voorzien juridische professionals van onmisbare informatie en instrumenten om met deze problematiek om te gaan. 

Trefwoorden:

echtscheiding, islamitisch recht, (Europees) internationaal privaatrecht, Europees recht

“The Impact of Brands on Innovation and Firm Performance - Empirical Evidence from Germany”

“Clinical and echocardiographic parameters to characterize atrial fibrillation”

Atriumfibrilleren is de meest voorkomende hartritmestoornis ter wereld. De ritmestoornis kan ernstige gevolgen hebben zoals hartfalen of een herseninfarct. In dit proefschrift worden nieuwe hart-echometingen beschreven waardoor beter voorspeld kan worden welke patiënt atriumfibrilleren gaat ontwikkelen in de toekomst, zodat de behandeling vroegtijdig kan worden gestart. Als atriumfibrilleren al aanwezig is kunnen deze metingen aangeven hoe vergevorderd de ritmestoornis is en of een bepaalde behandeling kans van slagen heeft. Daarnaast is een eenvoudig te gebruiken score ontwikkeld om op basis van patiëntkarakteristieken te berekenen hoe groot de kans is op een verergering van atriumfibrilleren.

Trefwoorden:

atriumfibrilleren, echometingen, voorspellen

“Electro-responsive hydrogels for vascular tissue engineering”

“Satellite cells in skeletal muscle atrophy and hypertrophy”

Veroudering gaat gepaard met het verlies van spiermassa en spierkracht. Dit leidt tot beperkingen in het dagelijkse leven, en een verminderde zelfredzaamheid en kwaliteit van leven. Spierstamcellen (ook wel satellietcellen genoemd) zijn van essentieel belang voor onderhoud en groei van spierweefsel. Dit proefschrift laat zien dat een daling in het aantal satellietcellen en/of in hun functioneren mogelijk een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van spiermassaverlies bij veroudering. Lange termijn krachttraining zorgt voor een toename in spiermassa/spierkracht en gaat gepaard met een toename in het aantal satellietcellen. Het uitvoeren van krachttraining zou een belangrijk onderdeel moeten vormen binnen interventieprogramma’s om het verlies van spiermassa tijdens veroudering tegen te gaan. 

Trefwoorden:

veroudering, spiermassa, spierkracht, satellietcellen

“Meat consumption and cancer risk; an epidemio-logical analysis from multiple perspectives”

Onderzoek toont aan dat een hoge vleesconsumptie mogelijk het risico op bepaalde soorten kanker verhoogt. Om een zo compleet mogelijk beeld van dit verband te krijgen is in dit proefschrift gekeken naar het effect van een vegetarische leefstijl op het ontstaan van kanker en naar mechanismen waarop vlees het risico op kanker mogelijk beïnvloedt. Dit proefschrift laat zien dat het volledig uitsluiten van vlees in ons dieet het risico op kanker niet verlaagt. Wel laten onze resultaten zien dat het belangrijk is om een weloverwogen keuze te maken met betrekking tot het type vlees dat wordt geconsumeerd. Zo wordt heem ijzer, de stof die vlees rood kleurt, in ons onderzoek in verband gebracht met het ontstaan van dikke darmkanker. 

Trefwoorden:

vleesconsumptie, kanker

“Cardiovascular drugs and the risk of systemic autoimmune diseases: Pharmacoepidemiological and experimental approaches”

“Managing anticoagulant therapies using innovative thrombin generation assays”

Trombose (ongewenste bloedstolling) kan behandeld worden met diverse soorten stollingsremmers. Dit proefschrift onderzoekt het effect van stollingsremmers op de trombinegeneratie-test, die de vorming van trombine registreert. Het enzym trombine is één van de belangrijkste factoren die bloedstolling bevordert. Hoe meer trombine gevormd wordt, hoe hoger het risico op trombose; hoe minder trombine, hoe hoger het bloedingsrisico. Eén van de bevindingen is dat de test in volbloed een voorspellende waarde heeft voor bloedingen in patiënten die orale stollingsremmers nemen. De resultaten wijzen erop dat de trombinegeneratie-test gebruikt kan worden om stollingsremmers te onderzoeken en dat er meer informatie wordt verkregen dan met de conventionele testen.

Trefwoorden:

trombose, trombinegeneratie, stollingsremmers

“INNOVATIVE OPTICAL TECHNIQUES FOR INTRAOPERATIVE ANATOMICAL GUIDANCE; Surgical navigation beyond the limits of the human eye”

Innovatieve optische technieken binnen de chirurgie bieden de mogelijkheid om de intra-operatieve identificatie en karakterisering van vitale anatomische structuren, zoals zenuwen, ureteren, arteriën en galwegen, te verbeteren. Dit is van groot belang tijdens alle soorten chirurgische procedures, aangezien misidentificatie van deze structuren kan leiden tot iatrogeen letsel. Deze thesis richt zich op twee optische technieken: Nabij-infrarode fluorescentie beeldvorming met gebruikmaking van exogene contrasten voor de identificatie van galwegen, arterie en ureter en de diffuse reflectie spectroscopie op basis van endogene contrasten, waarbij nieuwe, voor het oog onzichtbare, spectrale contrasten zijn geïdentificeerd van ureter-, arterie-, bijschildklier- en zenuwweefsel.  Beide technieken hebben nog hun beperkingen, maar hebben de potentie om door betere anatomische herkenning de chirurgische zorg te verbeteren. De nieuw ontdekte endogene spectroscopische weefselcontrasten bieden daarnaast inzichten voor de ontwikkeling van een nieuwe generatie chirurgische camera’s.

Trefwoorden:

chirurgie, optische technieken, navigatie,  anatomie, iatrogeen letsel, veiligheid

“Punitive Damages; The Civil Remedy in American Law, Lessons and Caveats for Continental Europe”

In dit proefschrift staat de vraag centraal of de civielrechtelijke sanctie punitive damages een toekomst heeft in continentaal Europa. Deze vorm van civiele schadevergoeding wordt tot op heden louter erkend in rechtssystemen die behoren tot de common law traditie, zoals de Verenigde Staten, Engeland en Wales, Australiё en Nieuw-Zeeland. In deze landen kan in bepaalde omstandigheden aan de gedaagde in een civiele procedure, naast een compensatoire schadevergoeding, een extra schadevergoeding in de vorm van punitive damages worden opgelegd. De functies van deze privaatrechtelijke boete reiken verder dan bestraffing en preventie alleen; ook het beschermen van het algemeen belang, het faciliteren van privaatrechtelijke handhaving en het compenseren van bepaalde kosten van de eiser, zoals advocaatkosten, behoren tot haar functies. De laatste tijd lijkt er sprake te zijn van een kentering in het Europese debat en maakt de wijdverbreide terughoudendheid steeds vaker plaats voor nieuwe, minder negatieve, ideeën over punitive damages. De voornaamste doelstelling van dit proefschrift is dan ook het vergroten van het inzicht in werking, reikwijdte en betekenis van de civiele sanctie zodat het debat op de juiste wijze gevoerd kan worden. 

Trefwoorden:

burgerlijk recht, schadevergoeding, punitive damages

“Sociale epidemiologie: schipperen tussen upstream en downstream”

“Pakistani Marriages and the Private International Laws of Germany and England”

De afgelopen decennia hebben migranten die Europa binnenkwamen, naast hun taal, cultuur en gewoonten ook hun juridische tradities meegenomen. In dit proefschrift wordt Pakistan onderzocht, een land waarvan het rechtssysteem veel vragen opwerpt met betrekking tot kwesties binnen het internationaal familierecht, met name in het kader van de Pakistaanse huwelijken. De vroegere en toekomstige migratie van Pakistani naar Duitsland en Engeland heeft de interesse vergroot voor het onderwerp van dit proefschrift en de ambitie aangewakkerd om te analyseren hoe het internationaal privaatrecht van Engeland en Duitsland omgaat met de huwelijken zoals die in Pakistan worden gesloten. Naast deze theoretische en wetenschappelijke bijdrage, biedt dit proefschrift een essentiële bron aan informatie voor deskundigen die met Pakistaanse huwelijken te maken hebben, zoals advocaten, ambtenaren en de rechterlijke macht.

Trefwoorden:

Pakistan, huwelijk, internationaal recht

“The relationship between avoidable hospitalisation and primary care”

Dit onderzoek had tot doel om de rol van Eerstelijnszorg (EZ) te onderzoeken in het vermijden van ziekenhuisopnamen voor bepaalde soorten aandoeningen en de factoren die invloed hebben op de relatie tussen Vermijdbare Ziekenhuisopnamen (VZ) en Eerstelijnszorg. De factoren die een rol lijken te spelen in de relatie tussen EZ en VZ zijn: de epidemiologie van de aandoeningen, de neiging om ziekenhuiszorg te zoeken en de sociaaleconomische status van de patiënt. Dergelijke factoren waren al bekend binnen wetenschappelijke literatuur, maar we ontdekten ook dat de organisatorische aspecten van Eerstelijnszorg een cruciale rol spelen. Met deze studie was het ook mogelijk om de kosten te schatten van vermijdbare opnamen. Als men de kosten van deze vermijdbare opnamen in overweging neemt, is er duidelijk behoefte aan een beter inzicht in de factoren die een ziekenhuisopname voorspellen, met name voor individuen met een chronische ziekte. Resultaten in dit proefschrift geven aanwijzingen om in de toekomst initiatieven te ontwikkelen die rechtdoen aan het veelzijdige gebruik van de eerstelijnsgezondheidszorg.

Trefwoorden:

eerstelijnszorg, ziekenhuisopname

“Add-on ablation surgery in patients with atrial fibrillation; Drivers for Intervention”

Atriumfibrilleren (AF) is de meest voorkomende ritmestoornis in de Westerse wereld. 
Een deel van de patiënten die een open hartoperatie ondergaan hebben AF en tijdens de hartoperatie kan er een additionele ingreep uitgevoerd worden om het AF te verhelpen. 
Dit proefschrift beschrijft het effect van de additionele ‘microwave’ chirurgische ablatie techniek op de verschillende redenen (‘drivers’) om AF te behandelen. Onderzocht is de invloed van deze additionele chirurgische ingreep op herstel van het normale hartritme na een operatie, de kwaliteit van leven, kosteneffectiviteit, elektrische cardioversies in geval van recidief AF en het voorschrijven van antistollings medicatie. De behandeling bleek op bovengenoemde aspecten geen significante positieve invloed te hebben. De nieuwere hybride procedure, waarbij de elektrofysioloog en de cardiochirurg nauw samenwerken, lijkt wel veelbelovend in de toekomstige behandeling van AF. 

Trefwoorden:

atriumfibrilleren, hartchirurgie

“Mechanisms and Imaging of myocardial injury and repair”