De rechterlijke macht wordt te weinig benaderd als derde staatsmacht, die niet alleen zelf groot vertrouwen geniet, maar ook in hoge mate bijdraagt aan het vertrouwen in de overheid en in de parlementaire representatieve democratie.

Mijn aandacht werd getrokken door een initiatief van een vriendengroep uit het Noord-Limburgse Hegelsom (gemeente Horst aan de Maas) om samen een zestal betaalbare nieuwbouwwoningen te realiseren. In deze onzekere tijd met voor starters onbetaalbare woningen, verdient een initiatief als dit alle aandacht. Het is een voorbeeld van duurzaamheid in brede zin.

Een mannelijke, oudere leidinggevende die een vrouwelijke collega uit enthousiasme een klap op haar billen geeft. Kan dat? En als een vrouwelijke medewerker het doet bij haar vrouwelijke leidinggevende? Of een leidinggevende die een arm om een medewerker heenslaat die het even moeilijk heeft? Wanneer wordt een grens overschreden? Wie bepaalt dat?

Niet omdat het kan, maar omdat het moet

De laatste weken van 2021 stonden in het teken van het grensoverschrijdend karakter van COVID-19 en de bestrijding daarvan. Waar Nederland in volledige lockdown de feestdagen inging, bleven volledige sluitingen grotendeels uit in Duitsland en België. Dit leidt tot zogenoemde grenseffecten, waar, als een waterbed, uitgeweken wordt naar de buurlanden om aldaar van de horeca en winkels te genieten. In reactie riepen de regeringsleiders van Nederland, Vlaanderen en Noordrijn-Westfalen op om niet naar de buurlanden te gaan als dat niet noodzakelijk is.[1] Deze oproep is niet nieuw, maar al herhaaldelijk gemaakt gedurende de afgelopen kleine twee jaar van COVID-19. Zo ook in 2020 net voor de feestdagen. Een ultieme noodmaatregel vormde de Belgische grenssluiting, nadat het omgekeerde scenario plaatsvond met veel Belgische inwoners die in Nederland kwamen recreëren.

ITEM-analyses laten zien hoe grensoverschrijdende samenwerking te kort schoot en schiet tijdens COVID-19, ten koste van de grensregio waar grenspendel een dagdagelijks fenomeen is. In de grensregio botsen immers de op nationaal niveau genomen maatregelen met elkaar en ontstaat er wrijving.

De arbeidsmarkt raakt overspannen, er is een groot tekort aan arbeidskrachten in de zorg, maar ook andere sectoren (onderwijs, logistiek, etc) hebben hier mee te maken. Niet alleen in Nederland overigens, gezien de beelden uit het Verenigd Koninkrijk.

Na de behandeling van de begroting BZK nam de Tweede Kamer met ruime meerderheid een motie-Simons (BIJ1) aan waarin onderzoek wordt gevraagd naar hoe en wanneer een Constitutioneel Hof kan worden ingesteld. Eerder aanvaardde de Tweede Kamer een motie-Kuik (CDA), die vroeg om indiening binnen een jaar van een wetsvoorstel over schrapping van artikel 120 van de Grondwet (het grondwettelijk toetsingsverbod). Verwezen werd onder meer naar een aanbeveling van de Staatscommissie parlementair stelsel.

Op 13 oktober j.l. was de start van het eerste gezamenlijke ITEM/HNP side event tijdens de Europese week van Regio’s en Steden in het Huis van de Nederlandse Provincies te Brussel. Multilevel governance in praktijk was geagendeerd en dat werd het ook. Een geanimeerd gesprek tussen verschillende overheidslagen zoals provincies, de Vlaamse vertegenwoordiging in Nederland, het Europees Parlement, de Europese Commissie en het Secretariaat van de Benelux Unie en het kennisinstituut ITEM.  

Sommigen stellen dat Sigrid Kaag een nieuw staatsrechtelijk beginsel heeft geïntroduceerd door na de aanvaarding van een motie van afkeuring als minister af te treden. Het onderscheid is, zo is de uitleg, dat een motie van afkeuring de beslissing tot aftreden bij de bewindspersoon legt en een motie van wantrouwen dwingt tot aftreden.

Although the delta variant is currently leading to a sharp increase in the number of positive Covid 19 tests, hospital admissions are fortunately still low. Let's hope it stays this way and that with the growing number of vaccinations we slowly move in the right direction with Covid 19 in Europe. If so our societies can open up again step by step. We all long for closeness and being together. If things are going in the right direction, does that mean that Covid 19 will no longer influence our lives? I do not think so. Not that I fear that the virus will completely disrupt our lives in the long run, but we surely will have to adapt. I am convinced that our experience with the pandemic will lead to lasting changes in society in a broad sense, and certainly also specifically when it comes to higher education. We may unconsciously have already planted the right seeds prior to the crisis to make the leap forward now. A leap that strengthens European higher education and thus maintains its position in the global academic force field. An optimistic approach that I would like to share with you in this first UM Internationalization newsletter. It is time to move forward.

Het lijkt een contradictio in terminis: een zingende bestuursrechtjurist. Maar het kan en hij bestaat: De Zingende Bestuursrechtjurist!