Meer dan een studentenbaan: vijf alumni over hun unieke rol in baanbrekend vaatonderzoek
Studeren aan een universiteit zou moeten aansluiten bij wat je leuk en interessant vindt. Maar hoe zorg je er als student voor dat wat je leert ook echt aansluit bij de uitdagingen die je later in je carrière tegenkomt? De Faculty of Health, Medicine and Life Sciences biedt volop mogelijkheden om theoretische kennis te combineren met een kijkje in de toekomst. Dat kan via Authentic Professional Tasks, stages en diverse extracurriculaire activiteiten. Een extracurriculaire activiteit die eruit springt, is MAPEX: een platform dat onderzoek doet naar aorta-aneurysma’s en waar studenten samenwerken met onderzoekers en clinici, mét verantwoordelijkheden die sterk lijken op wat ze later in hun werk ook krijgen.
Koen Reesink, Associate Professor in Biomedical Engineering, coördineert MAPEX sinds 2019 en is nog steeds enthousiast over de persoonlijke ontwikkeling die hij bij studenten ziet. “Studenten in MAPEX voegen echte waarde toe en zijn bij elke stap betrokken: ze voeren sollicitatiegesprekken met nieuwe studenten, pakken teamuitdagingen aan, dragen actief bij aan ons onderzoek en werken mee aan publicaties. Deze ervaring helpt hen zelfs bij het vormgeven van hun studieroute en toekomstige carrièremogelijkheden.”
Lees het volledig artikel om meer te leren over MAPEX en de ervaringen van studenten.
Geen gouden regel in aortaruptuur
Een plotselinge ruptuur van de aorta is de nachtmerrie van elke patiënt en vormt een complexe uitdaging voor artsen. De aorta, de hoofdslagader van het lichaam, kan op een bepaalde plek uitrekken en verwijden, waardoor een zogenoemd aneurysma ontstaat. Wanneer dit gebeurt net boven het hart, spreekt men van een ascending thoracic aortic aneurysm (aTAA). Om het risico op een scheur te verminderen, hanteren artsen momenteel een eenvoudige regel: opereren zodra de aorta een diameter van 5 tot 5,5 centimeter bereikt, of wanneer deze te snel groeit.
Maar die regel is niet waterdicht. Sommige patiënten krijgen toch een scheur terwijl hun aorta kleiner is, terwijl anderen jarenlang stabiel blijven ondanks een veel grotere verwijding. Daar komt bij dat aneurysma’s vaak geen symptomen geven: er zijn geen waarschuwingstekens. Die onvoorspelbaarheid maakt de behandeling zowel complex als ingrijpend.
Om de aandoening beter te begrijpen, hebben onderzoekers van Maastricht UMC+ een uniek, multidisciplinair platform opgezet om de aortawand in haar volledige context te bestuderen: van grootte en structuur tot cellulair gedrag, bloeddruk en stromingsdynamiek. Het is een poging om de complexiteit van het hele systeem in kaart te brengen.
Een unieke studentenervaring
Dat soort onderzoek vraagt om enorme hoeveelheden data en weefselmateriaal, en precies daar speelt het studententeam een cruciale rol. Sinds 2019 zijn studenten actief bij het betrekken van patiënten, het verzamelen van weefsel tijdens openhartoperaties, het veilig vervoeren van materiaal naar de biobank en het vastleggen van beeldmateriaal van de aorta. Het team werd sinds de opstart steeds zelfstandiger: studenten plannen hun eigen roosters, leiden nieuwe teamleden op en zoeken actief naar manieren om het onderzoeksproces te verbeteren.
Hoewel promovendi de analyses uitvoeren, helpen studenten bij het verfijnen van de methodologie en de procedures voor dataverzameling. Het is een ongebruikelijke werkwijze, die studenten een mate van verantwoordelijkheid geeft die je zelden zo vroeg in hun loopbaan ziet.
De kracht van het studententeam
Voor Koen Reesink, Associate Professor in Biomedical Engineering en projectcoördinator van MAPEX, was het betrekken van studenten geen vrijblijvende keuze, maar pure noodzaak. ‘De omvang en onvoorspelbaarheid van dit onderzoek waren zó groot dat het zonder het studententeam nooit mogelijk was geweest. We hebben inmiddels materiaal verzameld van meer dan tweehonderd patiënten. Daar heb je mensen voor nodig die flexibel zijn en bijvoorbeeld op het laatste moment naar de OK kunnen gaan om aanwezig te zijn bij een spoedoperatie.’
Precies om die reden kregen studenten binnen het project veel verantwoordelijkheid. In korte kennismakingsgesprekken gaf Reesink altijd dezelfde boodschap mee: wees kritisch, werk samen en wees niet bang om fouten te maken. ‘De ruimte krijgen om zelf keuzes te maken is enorm motiverend. Studenten zagen daarnaast ook hun rol in het grotere geheel en voelden zich volwaardige teamleden. Bovendien moedigde ik hen aan om echt eigenaarschap te nemen: neem initiatief, en als je een mooie kans of interessant project ziet, grijp het!’
Voor Reesink zelf betekende het project ook een herziening van zijn manier van leidinggeven. Niet het traditionele top-downmodel, maar leidinggeven als een netwerkleider: faciliteren, coachen en begeleiden op basis van ieders talenten. ‘Soms was het lastig om de controle los te laten, maar het leverde geweldige verrassingen op. Studenten komen met eigen initiatieven, brengen een frisse blik mee en hebben een echte gemeenschap opgebouwd waarin iedereen voelt dat ze onderdeel zijn van iets groters.’
Dat geeft hem vertrouwen in de toekomst. ‘Ik zie bij deze generatie een mindset die veelbelovend is. Ze zijn bereid om verantwoordelijkheid te nemen, maar ook om samen te werken en kritisch te zijn. Dat geeft me het vertrouwen dat zij dingen anders zullen aanpakken.’
Het MAPEX-project is een samenwerking tussen de vakgroepen Biomedical Engineering, Cardiothoracale Chirurgie en Biochemie van het Cardiovascular Research Institute Maastricht (CARIM). Het wordt ondersteund door de PPS-subsidie van Health-Holland – Topsector Life Sciences & Health, de Samenwerkende Gezondheidsfondsen (SGF) en ZonMW. Lees hier meer over het onderzoek.
Tekst: Eline te Velde
Alumni stories
Inez Cortenraad
Leeftijd: 27
Opleiding: Bachelor Geneeskunde, Universiteit Maastricht
Projectervaring: maart 2020 – augustus 2021
Momenteel: Arts-onderzoeker en promovendus cardiologie, Zuyderland Ziekenhuis
Inez sloot zich aan bij het team in haar tweede jaar Geneeskunde. Ze werkte aan het betrekken van patiënten, het verwerken van weefsel en het ondersteunen van promovendi bij hun onderzoek. Nu werkt ze als arts-onderzoeker en zet ze haar werk in hetzelfde vakgebied voort binnen haar PhD in de cardiologie.
‘Wat ik het meest waardevol vond, was hoe vroeg we al zoveel verschillende disciplines samen zagen werken. Je ziet hoe onderzoekers, chirurgen en studenten samenwerken, en onderweg ontdek je wat bij je past en wat niet. Het project heeft ook invloed gehad op mijn keuze voor cardiologie. Ik vind het zo’n fascinerend vakgebied omdat het zo concreet is. Je ziet precies hoe het hart werkt en waar het fout gaat. Vaak kun je direct iets betekenen voor patiënten, bijvoorbeeld na een hartinfarct. Dat maakt het helder en geeft veel voldoening.’
‘Daarnaast heb ik geleerd waar mijn grenzen liggen. Leidinggeven, bijvoorbeeld, is niet mijn sterkste kant. Ik vond het lastig wanneer dingen niet volgens plan verliepen, zoals wanneer iemand op het laatste moment een OK-dienst afzegde. Ik heb geleerd dat je soms dingen moet loslaten en accepteren dat niet alles binnen je controle ligt.’
‘Dankzij dit project heb ik ook een realistisch beeld gekregen van wat onderzoek doen inhoudt. Als je aan een promotietraject begint zonder ervaring, weet je vaak niet goed waar je aan begint. Nu heb ik een duidelijker beeld van zowel de leuke als de uitdagende kanten van onderzoek. Ik weet beter wat ik kan verwachten, en dat geeft me meer vertrouwen nu ik aan mijn PhD werk.’
‘De kracht van dit project zit in twee dingen: als student krijg je onderzoek en de kliniek van dichtbij mee; en voor het onderzoek zelf voegen studenten echt waarde toe. Wij stellen vragen die ervaren onderzoekers soms over het hoofd zien, en dat zorgt voor nieuwe inzichten. Dat frisse perspectief is ongelooflijk waardevol.’
‘Onderzoek gaat voor mij over het ontdekken van nieuwe kennis. Het idee dat we puzzelstukjes bij elkaar leggen die kunnen leiden tot betere zorg, vind ik inspirerend. Dit project heeft me laten zien hoe cruciaal samenwerking is en hoe waardevol het is om verschillende perspectieven te combineren — een les die ik meeneem in mijn verdere carrière.'
Eline Straathof
Leeftijd: 25
Opleiding: Bachelor Geneeskunde, Universiteit Maastricht
Projectervaring: maart 2021 – oktober 2022
Momenteel: Masterstudent Geneeskunde (laatste jaar), Universiteit Maastricht
Eline maakte anderhalf jaar deel uit van het studententeam. Ze hielp bij het betrekken van patiënten en het verzamelen van weefsel in de operatiekamer, maar richtte zich na verloop van tijd vooral op het opzetten en onderhouden van de database. Inmiddels zit ze in het laatste jaar van haar master Geneeskunde. Het project gaf haar waardevol inzicht in de wereld van de cardiothoracale chirurgie en hielp haar ontdekken welke richting écht bij haar past.
‘Dit project was een enorme leerschool. Operaties in de OK observeren en contact hebben met patiënten was heel bijzonder. Tegelijkertijd realiseerde ik me dat onderzoek niet echt mijn wereld is. Je zit veel achter de computer, terwijl ik juist energie krijg van patiëntcontact en de snelle dynamiek van acute zorg. Dat past veel beter bij mij dan jarenlang aan één specifiek onderwerp werken.’
‘Ik vond het patiëntenwerk interessant, maar het grootste deel van mijn tijd ging naar de database. Het was belangrijk werk, maar soms ook frustrerend, vooral toen we alles moesten overzetten naar een nieuw systeem en een groot deel van die verantwoordelijkheid bij ons studenten lag. Het interpreteren van scans voor het meten van aortadiameters was soms lastig, en af en toe voelde ik me onzeker. Meer begeleiding had me daarin geholpen.’
‘Toch heb ik veel geleerd. Een van mijn belangrijkste lessen was om assertiever te worden en het vertrouwen te hebben om om hulp te vragen wanneer dat nodig is. Een andere belangrijke les is dat chirurgen ook gewoon mensen zijn. Eerst had ik het gevoel dat ik hen niet zomaar kon aanspreken. Maar doordat we in dit project zoveel contact met hen hadden, werd die drempel lager. Daardoor stap ik nu tijdens mijn coschappen veel makkelijker op mensen af.’
‘Hoewel ik uiteindelijk heb besloten dat onderzoek niet mijn pad is, ben ik heel blij dat ik aan dit project heb bijgedragen. Het was een intensieve periode, maar ik heb ontzettend veel geleerd en vooral ontdekt waar mijn interesses liggen. Voor mij is het meest waardevolle resultaat dat ik nu heel duidelijk weet dat ik met patiënten wil werken. Alleen dat inzicht maakte het al de moeite waard.’
Gijs Debeij
Leeftijd: 30
Opleiding: Bachelor Gezondheidswetenschappen, Master Arts-Klinisch Onderzoeker, Universiteit Maastricht
Projectervaring: oktober 2019 – januari 2023
Momenteel: Huisartsopleiding, Universiteit Maastricht
Gijs was vanaf het allereerste begin betrokken bij het project. Na het afronden van zijn bachelor Gezondheidswetenschappen zag hij de kans om aan te sluiten als onderzoeksassistent. Zijn rol bevond zich tussen die van de studenten en de promovendi: hij begeleidde studenten, hielp mee aan de opbouw van de biobank en dacht creatief mee over technische oplossingen. Inmiddels heeft hij de master Arts-Klinisch Onderzoeker afgerond, een jaar als arts-assistent chirurgie gewerkt in het Zuyderland ziekenhuis en start hij dit jaar met de huisartsopleiding.
‘Ik sloot aan toen het project nog in de beginfase zat. Ik zat tussen studies in en wist niet zo goed wat ik wilde. Toen kwam deze kans voorbij. Kort daarna kwam COVID, wat het nog interessanter maakte: we waren beperkt in wat we konden doen en moesten creatief worden. Het was uitdagend, maar ook leuk, omdat we met een kleine groep echt aan het pionieren waren.’
‘In die beginfase ging veel met vallen en opstaan. Neem de hartvideo’s in de OK: in het begin hielden we gewoon een camera omhoog, wat natuurlijk niet werkte. Daarna probeerden we een GoPro en uiteindelijk hebben we een complete constructie gebouwd om aan de operatietafel te bevestigen. Hetzelfde gold voor de verwerking van het weefsel. We bleven verbeteren hoe we de samples sneden en opsloegen. Het voelde echt alsof we samen iets aan het opbouwen waren.’
‘Wat dit project bijzonder maakt, is de mate van verantwoordelijkheid die je krijgt. Ik hielp met het plannen van roosters, leidde studenten op en werkte praktisch mee in de OK. Die ervaring gaf me een voorsprong tijdens mijn coschappen. Tegelijkertijd zag ik hoe bijzonder het was dat zoveel disciplines samenkwamen. In een ziekenhuis werkt iedereen vaak vooral binnen zijn eigen vakgebied, maar hier werkten chirurgen, radiologen, fysiologen en biologen écht samen. Dit leerde me ook hoe belangrijk communicatie is: weten wanneer je iets moet zeggen en wanneer je moet luisteren. Die les neem ik nog elke dag mee in mijn werk.’
Anna van Dijk
Leeftijd: 23
Opleiding: Master Biomedical Sciences, Universiteiet Maastricht
Projectervaring: juni 2023 – heden
Momenteel: Master Arts-Klinisch Onderzoeker, Universiteit Maastricht
Anna maakt sinds 2023 deel uit van het studententeam. Ze is verantwoordelijk voor het betrekken van patiënten en het verzamelen van weefsel tijdens operaties. Daarnaast coördineert ze de roosters van het team en begeleidt ze nieuwe studenten. Voor Anna, die dit jaar is begonnen aan de master Physician–Clinical Researcher, is het een vormende ervaring die blijvende invloed heeft gehad op haar kijk op samenwerking in de zorg.
‘De grootste les voor mij is het belang van communicatie. Binnen het team stemmen we voortdurend af: wie doet wat, hoe pakken we dit aan? Het klinkt simpel, maar het leert je echt luisteren. We krijgen veel verantwoordelijkheid. Dat is soms uitdagend, maar ook ontzettend waardevol. Daardoor voel ik me als student echt serieus genomen.’
‘Mijn eerste ervaringen in de OK zal ik nooit vergeten. Het was enorm indrukwekkend: de sfeer, de hiërarchie, de ongeschreven regels. Je voelt meteen dat er een bepaalde cultuur heerst. In het begin was het overweldigend, maar ik heb er zo veel van geleerd. Tegelijkertijd kon ik praktische en technische vaardigheden ontwikkelen, zoals hechten en het prepareren van weefsel — dingen die studenten op dit niveau zelden mogen doen.’
‘Ik ben inmiddels op het punt dat ik ook nieuwe studenten mag opleiden. Dat is een persoonlijk hoogtepunt: het is ontzettend mooi om te zien hoe ze groeien in hun rol. Je bent niet alleen verantwoordelijk voor je eigen werk, maar helpt anderen ook verantwoordelijkheid te nemen voor dat van hen.’
‘Het is altijd mijn droom geweest om arts te worden, maar door dit project heb ik ervaren wat dat écht betekent. Het draait niet alleen om medische kennis, maar ook om samenwerking en verantwoordelijkheid. Wat ik misschien nog het meest waardevol vind, zijn de betekenisvolle relaties en vriendschappen die ik hier heb opgebouwd. Daardoor is deze ervaring zoveel meer dan een bijbaan of onderzoeksproject.’
Lees ook
-
Sophie Jooren - Naleving van lokaal tabaksbeleid
Of een specifieke interventie om een rookvrije buitenomgeving te creëren effectief is, is al vaak onderzocht. Maar om de naleving te verbeteren, moeten beleidsmakers begrijpen hoe rokers op die interventies reageren en welke factoren hun gedrag beïnvloeden.
-
Zoetstoffen helpen gewichtsverlies te handhaven na afvallen
Mensen met overgewicht die succesvol willen afvallen, kunnen hun gezonde dieet beter aanvullen met zoetstoffen dan met voedingsmiddelen waarin suikerproducten zijn verwerkt. Uit een internationale studie, waar de Universiteit Maastricht (UM) aan deelnam, blijkt dat mensen die hun dieet met...
-
Esther Heuts - opleidingsdirecteur Geneeskunde
Als clinicus, onderwijskundige en moeder van drie tieners kent Esther Heuts als geen ander de voortdurend veranderende wereld van studenten en artsen. Die kennis zal Esther vanaf dit academisch jaar benutten in haar nieuwe functie als opleidingsdirecteur Geneeskunde.
