“Time in teams: methodological issues in the study of temporal dynamics”

“The role of neuroimaging phenotypes in ecogenetic studies of psychotic disorder”

Schizofrenie komt voor bij 1 op de 100 mensen en is een ernstige psychische aandoening, waarbij het contact met de realiteit ernstig verstoord is. Bij het ontstaan van schizofrenie spelen genetische en omgevingsinvloeden een rol. De studies in deze thesis hebben bewijs geleverd voor associaties tussen veranderingen in het brein bij individuen met een hoog genetisch risico voor schizofrenie en omgevingsfactoren zoals cannabisgebruik, trauma in de kindertijd en dagelijkse stress. Ondanks het feit dat de exacte onderliggende mechanismen nog niet bekend zijn, kan men speculeren dat verschillen in gevoeligheid voor de omgeving zich uiten in structurele veranderingen in het brein met het ontwikkelen van psychotische symptomen tot gevolg.

Trefwoorden:

schizofrenie, hersenveranderingen, gen-omgevingsinteractie, stress, cannabis, trauma in de kindertijd, genetisch risico

“The antioxidant flavonoid 7-mono-O (B-hydroxyethyl)- Rutoside: from clinic to concept”

Flavonoïden zijn antioxidanten die een belangrijke bijdrage leveren aan de goede effecten van groenten en fruit op de gezondheid.

Onderzoek is gedaan naar het flavonoïde monoHER, een veelbelovende stof die kan worden toegepast om hartschade als gevolg van chemotherapie te voorkomen. MonoHER blijkt een bijzonder goede antioxidant te zijn, wat zijn positieve effecten verklaart. Ook blijken stoffen die ons lichaam maakt uit monoHER, zogenaamde metabolieten, belangrijk te zijn voor het gezondheidseffect van monoHER; ze kunnen helpen bij het goed in conditie houden van hart en vaten en het afremmen van ontspoorde ontstekingsprocessen die bij tal van ziekten een schadelijke rol spelen, variërend van diabetes en long- en leverziekten tot veroudering. Deze metabolieten zijn mogelijk nog krachtiger dan monoHER zelf. Dankzij dit onderzoek weten we beter hoe monoHER werkt en kunnen we monoHER effectiever toepassen.

Trefwoorden:

monoHER, flavonoïde, antioxidant, metabolieten, gezondheid

“Managing work-based postgraduate medical education in clinical departments”

“Vascular Calcifications and Matrix Gla Protein in Hypertensive Subjects”

Mensen met verkalkte bloedvaten hebben een grotere kans op hart- en vaatziekten dan mensen zonder verkalkingen.

Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar vaatverkalkingen bij mensen met hypertensie. Matrix Gla proteine remt, indien door vitamine K geactiveerd, het ontstaan van vaatverkalkingen.

We vonden bij meer verkalking lagere vitamine K spiegels en een relatie tussen Matrix Gla proteine en stijfheid van bloedvaten. Tot slot hebben patiënten die langdurig vitamine K remmende medicijnen gebruiken ook meer vaatverkalkingen. Het toedienen van vitamine K bleek bij proefdieren verkalkingen te remmen. Of dit ook voor mensen geldt en of dan ook het risico op hart- en vaatziekten afneemt, dient verder onderzocht te worden.

Trefwoorden:

vaatverkalking, vitamine K, cardiovasculair risico, matrix Gla proteine

“Parietal Matters in Early Alzheimer's Disease: evidence from structural and functional MRI”

Beeldvormende technieken, zoals MRI, maken het tegenwoordig mogelijk om ziekten van de hersenen vroeg vast te stellen. Tot dusver werd in de vroegdiagnostiek van Alzheimer vooral gekeken naar gebieden in de slaapkwab, maar de nauwkeurigheid hiervan laat nog te wensen over. In dit proefschrift werd nagegaan of het onderzoeken van een daaraan verbonden gebied, de parietaalkwab, de betrouwbaarheid van de diagnose kan verbeteren. De resultaten laten zien dat veranderingen in de structuur en functie van pariëtale gebieden ondersteuning kunnen geven bij de vroege opsporing van Alzheimer. Het onderzoek biedt nieuwe inzichten over mogelijk onderliggende oorzaken van deze aandoening, zoals een verminderde connectiviteit tussen de slaapkwab en de parietaalkwab.

Trefwoorden:

hersenen, Alzheimer, vroegdiagnostiek, MRI

“Vestibular Exploration on advanced diagnostics and Therapy”

Onderzoek van het evenwichtssysteem met behulp van geavanceerde diagnostische mogelijkheden laat zien dat de perceptie van kantelingen vooral afhankelijk is van gevoelsinformatie en minder van vestibulaire (binnenoor) informatie. Dit creëert de mogelijkheid om ernstig vestibulair gehandicapte patiënten te helpen hun houdingsevenwicht te verbeteren door de vestibulaire informatie te vervangen door zintuiglijke informatie. Daarvoor is  een geavanceerde trilband ontwikkeld, die informatie over lichaamskantelingen overbrengt via de tastzin rondom het middel. Deze trilband laat bij deze gehandicapte patiënten een significante verbetering zien in balans, zelfvertrouwen en onafhankelijkheid.

Trefwoorden:

evenwichtssysteem, gevoelsinformatie, vestibulaire informatie

“Frail elderly; identification and disability prevention in primary care”

Kwetsbare ouderen hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van beperkingen in activiteiten. Hoe kunnen we thuiswonende kwetsbare ouderen opsporen en welke interventies ondersteunen dat zij activiteiten kunnen (blijven) doen die voor hen betekenisvol zijn?

Dit proefschrift concludeert dat bestaande screening-instrumenten voor kwetsbaarheid potentie hebben, maar nog onvoldoende de juiste doelgroep selecteren. Kwetsbare ouderen zijn tevreden over een innovatief interdisciplinair interventie programma (“Zorg uit Voorzorg”), gericht op zelfmanagement van betekenisvolle activiteiten. Eerstelijns zorgprofessionals zijn eveneens positief en beschouwen het programma als hanteerbaar; het stimuleert interdisciplinair en preventief werken. Enige aanpassingen zijn nog nodig voor succesvolle implementatie in de eerste lijn.

Trefwoorden:

kwetsbare ouderen, preventie, screening, interventie 

“The Welfare Effects of Integrating AIDS Treatment with Food Transfers: evidence from Zambia”

Veel programma’s voor HIV/AIDS behandeling combineren nu gratis verschaffing van medicijnen met voedselhulp voor patiënten die worden bedreigd door honger en ondervoeding.

Dit onderzoek evalueert de effecten voor gezondheid en economie van deze gecombineerde steun. Het onderzoek is gebaseerd op gegevens die werden verzameld in 400 families in Zambia na 6 maanden voedselhulpdistributie. De belangrijkste bevindingen van het onderzoek zijn dat deze steun het consequent nemen van AIDS medicatie bevordert, maar geen effect heeft op een hoger gewicht van de patiënt. Voedselsteun lijkt mannelijke volwassenen die geen patiënt zijn te stimuleren om meer te gaan werken of, als zij werkloos waren, weer opnieuw te gaan werken. Vrouwelijke volwassenen die geen patiënt zijn, gaan alleen weer aan het werk als de patiënt langdurig medicatie heeft ingenomen. Voedselhulp lijkt echter AIDS patiënten te ontmoedigen om te werken of terug te keren naar werk. De belangrijkste conclusie van de dissertatie is dat voedseloverdrachten in de vorm van voedselsteun over het algemeen een positief effect hebben op de ontvangers, maar dat de verschaffers van voedselsteun een zachte overgang moeten faciliteren van voedselsteun naar eigen levensonderhoud door patiënten in aanraking te brengen met beroepsopleidingen of toegang tot microkredieten.

Trefwoorden:

AIDS behandeling, voedselhulp

“Childhood overweight: parents in control? On the Influence of parents in maintaining children’s weight problems”

In dit proefschrift wordt de rol van ouders bij overgewicht van kinderen onderzocht. Het eerste deel richt zich op de invloed van restrictie op eetgedrag. Verondersteld wordt dat het gebruik van te veel controle kan leiden tot ongewenst eetgedrag en overgewicht. Twee studies bevestigen deze hypothese: het verbieden van zowel aantrekkelijke als minder aantrekkelijke voeding leidt tot een groter verlangen naar en een grotere inname van dit verboden voedsel. Het tweede deel focust op de rol van ouders bij het behandelen van overgewicht. Resultaten laten zien dat een interventie die zich enkel richt op ouders effectief is in het reduceren van overgewicht.

Trefwoorden:

kinderen met overgewicht, ouders, invloed, eetgedrag

“Evaluating Clinical Teaching through Cognitive Apprenticeship”

Begeleiding van geneeskundestudenten vormt de sleutel tot succesvol leren tijdens de coschappen. De begeleiding wordt echter verzorgd door artsen die weliswaar expert zijn in hun vakgebied maar vaak te weinig additionele training hebben ontvangen om deze begeleiderrol te vervullen.

Om artsen te helpen hun begeleidingsvaardigheden te verbeteren, is in dit proefschrift een instrument ontwikkeld (de Maastricht Clinical Teaching Questionnaire) waarmee studenten feedback kunnen geven aan hun begeleiders en er is een model ontwikkeld waarmee begeleiding tijdens de coschappen gestructureerd kan worden. Onderzoek toont de bruikbaarheid en praktische relevantie van het instrument en model waardoor begeleiding tijdens de coschappen geoptimaliseerd kan worden.

Trefwoorden:

onderzoek medisch onderwijs, coschappen, begeleiding

“Exploratory Pathway Analysis”

“Nieuwe wijnen in oude vaten”

“Kinetics and effects of orally administered ATP”

“VEGF and NOTCH in Blood Vessels, an Intricate and Fascinating Interplay”

De NOTCH signaalweg omvat een sterk in stand gehouden intercellulair signaalmechanisme. In gewervelde dieren zijn de componenten van de NOTCH signaalweg uitgedrukt in verschillende organen, waaronder bloedvaten, waar zij essentiële rollen spelen in neovascularisatie en atherosclerose.

Onze studies verschaffen een gedetailleerde moleculaire analyse van de interactie tussen NOTCH signalering en ‘Vascular Endothelial Growth Factor’ (VEGF) in endotheelcellen en de rol van metalloproteïnase ADAM10 in dit proces. Deze nieuwe inzichten over VEGF en NOTCH signalering en hun leidende rol bij de groei van bloedvaten kunnen worden gebruikt voor het verbeteren van de doeltreffendheid van huidige cardiovasculaire behandelingen. Door te focussen op deze moleculen kan de groei van bloedvaten (revascularisatie van weefsel) gestimuleerd of geblokkeerd, zoals bijvoorbeeld bij tumorgroei of atherosclerose.

Trefwoorden:

NOTCH signaalweg, moleculaire analyse, VEGF, vasculaire biologie

“Regional Sustainable Development: Barriers in Practice; Findings from policy, citizens, practitioners and monitoring”

Een belangrijke barrière die in dit onderzoek naar de problemen bij het uitvoeren van duurzaamheidbeleid naar voren komt, is dat er vaak geen visie is op de gewenste toekomst. Dit blijkt ook de mening van de ondervraagde Limburgers te zijn. Een centraal kenmerk van duurzame ontwikkeling is juist een integrale visie en de overheid zou hierin het voortouw moeten nemen. Limburgers zien ook een rol weggelegd voor het bedrijfsleven, onderwijs en onderzoek, en de burgers zelf. Het onderzoek liet verder zien dat Limburgers nog niet duurzaam zijn, terwijl bijna 80% van de ondervraagden zegt dat ze duurzame ontwikkeling belangrijk vinden. Dit verschil tussen denken en doen heeft ondermeer te maken met het feit dat mensen niet weten waar ze op moeten letten en ze geen concrete voorbeelden hebben.

Trefwoorden:

duurzaamheidbeleid, duurzame ontwikkeling, Limburg, overheid

“Vitamine D as an immune modulator in multiple sclerosis”

Multipele Sclerose (MS) is een ongeneeslijke, invaliderende ontstekingsziekte van de hersenen die vooral jongvolwassenen treft. In het begin van het ziekteproces is een belangrijke rol weggelegd voor specifieke afweercellen (T-cellen) die de hersenen aanvallen. In experimenteel onderzoek remt vitamine D deze slechte T-cellen, wat mogelijk gunstig zou kunnen zijn voor MS patiënten.

Dit proefschrift laat zien dat MS patiënten met veel aanvallen van MS lagere vitamine D-waarden in het bloed hebben, evenals patiënten met een meer verstoorde balans tussen goede en slechte T-cellen. Het geven van extra vitamine D aan een kleine groep patienten was veilig en liet subtiele aanwijzingen zien voor een verbetering van deze balans. Om dit effect verder te kunnen onderzoeken, is de SOLAR studie ontwikkeld. In deze eerste grootschalige klinische studie naar de effecten van vitamine D in MS krijgen 348 Europese MS-patiënten hoge doses vitamine D of placebo. De resultaten van de SOLAR studie kunnen leiden tot een uitbreiding van het tot op heden beperkte behandelarsenaal in MS. 

Trefwoorden:

vitamine D, multiple sclerosis, afweersysteem, therapie

“Werken naar vermogen: vermogen om te werken”

“Teaching and assessment of professional behaviour: Rhetoric and Reality”

Onderwijs in professioneel gedrag en de beoordeling ervan binnen medische opleidingen geniet toenemende belangstelling, onder andere door de nieuwe Wet op Hoger Onderwijs en Onderzoek. Daarin is vastgesteld dat studenten die niet goed functioneren (in dit geval onprofessioneel gedrag vertonen) in sommige gevallen hun studie moeten afbreken. Professioneel gedrag kan worden beschreven als gedrag waarin normen en waarden van de beroepsuitoefening zichtbaar zijn en tot uitdrukking komen. Dit uit zich in omgaan met ‘taken en werk’, met ‘anderen’ en met het ‘eigen functioneren’.

Dit proefschrift beschrijft theoretische en praktische aspecten van het leren van en het omgaan met (on)professioneel gedrag binnen de basisopleiding geneeskunde, de medische vervolgopleiding en als praktiserend medicus. Tevens wordt beschreven hoe professioneel gedrag kan bijdragen aan patiëntveiligheid en kwaliteit van zorg, bijvoorbeeld middels klachtenanalyse. 

Trefwoorden:

(on)professioneel gedrag, opleiding geneeskunde, medici

“Risk for psychosis: A Life Span Perspective”

Schizofrenie is een aandoening van alle leeftijden, maar ontstaat meestal op jongvolwassen leeftijd. We onderzochten verschillen in kwetsbaarheid voor schizofrenie over de levensloop. Hoewel de incidentie van schizofrenie sterk afneemt met leeftiid, blijft het risico tot op zeer late leeftijd bestaan. Patiënten die op jonge leeftijd een eerste psychose ontwikkelen hebben een ernstigere vorm van de aandoening, met ernstiger symptomen en meer geheugen- en aandachtsproblemen. Mannen hebben een twee keer zo groot risico op  deze ernstige vroeg-ontstane schizofrenie. Vanaf middelbare leeftijd hebben juist vrouwen een relatief groter risico. Slechthorendheid is een van de omgevingsfactoren die bijdraagt aan het ontwikkelen van psychose in jongeren. Hoewel kwetsbaarheid voor psychose al vroeg ontstaat in het zich ontwikkelende brein, wordt de timing verder bepaald door een complexe mix van omgevingsfactoren, hormonale en leeftijdsgerelateerde veranderingen.

Trefwoorden:

psychose, levensloop, risicofactoren

“Revalideren is goed schakelen”

“Intracellular glycation and endothelial dysfunction; role of methylglyoxal”

Mensen met suikerziekte (diabetes) hebben een verhoogde kans op het krijgen van hart- en vaatziekten. De mechanismes waardoor de hoge suiker waardes in hun bloed deze schade kunnen veroorzaken zijn nog grotendeels onbekend, maar de vorming van versuikerde eiwitten lijkt hierin een belangrijke rol te spelen.

Het onderzoek toont aan dat het stofje methylglyoxaal, een afvalproduct bij de afbraak van glucose, een belangrijke voorloper van versuikering is, en dat ophoping van methylglyoxaal in de cel kan zorgen voor een verminderde bloedvatfunctie in ratten met diabetes. Verder blijkt dat de ontgifting van methylglyoxaal met behulp van het enzym glyoxalase, leidt tot minder versuikerde eiwitten, verbeterde bloedvatfunctie en zelfs tot vermindering van nierschade. Deze ontdekking kan in de toekomst er wellicht voor zorgen dat verlaging van methylglyoxal formatie een therapeutische interventie wordt, die door diabetes veroorzaakte hart- en vaatziekten kan bestrijden.

Trefwoorden:

diabetes, vasculaire complicaties 

“Elaboration during problem-based, small group discussion; a new approach to study collaborative learning”

“Currency crises and their Early Warning Systems”

“Indicators of energy balance and risk of epigenetic instability in colorectal cancer”

“Macrophages and modified lipoproteins: modulation of inflammation?”

“Imaging imagination; a Multi-method investigation into the brain dynamics of visual mental imagery”

Hoe komt het dat de één veel beter is in het zich voorstellen van de weg naar huis, of het gezicht van hun partner, dan de ander?

De onderzoeken van dit proefschrift tonen aan dat een gebied in het voorste gedeelte van de hersenen functioneert als een politieagent die andere gebieden, bijvoorbeeld gebieden die gezichten of de ruimtelijke omgeving coderen, aanstuurt en informatie integreert. Ook blijkt dat al deze gebieden in een specifieke volgorde met elkaar communiceren en dat deze communicatie plaatsvindt door bepaalde patronen van hersengolven. Deze informatie kan ons helpen om het samenspel tussen ons voorstellingsvermogen, de waarneming van de werkelijkheid en ons geheugen beter te begrijpen.

Trefwoorden:

fMRI, EEG, connectiviteit, voorstellingsvermogen

“Prevention of long-term sickness absence and major depression through early intervention”

Behandeling en re-integratie van werknemers die verzuimen en tevens psychische klachten hebben blijkt nog steeds moeizaam te zijn. In dit project is de effectiviteit van een preventieve strategie, bestaande uit screening en vroegtijdige interventie, onderzocht op het voorkómen van langdurig ziekteverzuim en depressie. De onderzoeksgroep bestond uit werknemers met een hoog risico op toekomstig ziekteverzuim en met milde depressieve klachten. De resultaten laten zien dat de preventieve strategie effectief is in zowel het voorkómen van langdurig ziekteverzuim als het reduceren van depressieve klachten. Deze strategie vormt daarmee een goed startpunt voor het toepassen van een meer proactieve benadering in de bedrijfsgezondheidszorg.

Trefwoorden:

preventie, langdurig ziekteverzuim, depressieve klachten, interventie

“Strategic asset allocation; The effect of uncertainty on portfolio choice”

Lange-termijn beleggers (zoals pensioenfondsen) gebruiken een econometrisch voorspelmodel voor toekomstige aandelenrendementen om hun portefeuilles te bepalen. Een dergelijk voorspelmodel laat zien dat aandelen minder risicovol en dus aantrekkelijker zijn voor lange-termijn dan voor korte-termijn beleggers.

Mijn proefschrift laat echter zien dat juist op de lange termijn er veel onzekerheid is of (i) het gebruikte voorspelmodel wel het juiste model is, (ii) of de gebruikte modelparameters wel correct zijn en (iii) of het model stabiel is over de tijd. Aandelen blijken daarom juist vaak risicovoller en onaantrekkelijker te zijn op de lange termijn dan op de korte termijn.

Trefwoorden:

Lange-termijn beleggen, voorspellen van aandelen, financiering, econometrie

“The role of private actors in the provision of public goods with applications to infrastructure and financial stability; accounting and financial approaches to assess macroeconomic perspectives”

“Selective Search in Games of Different Complexity”

Sinds de opkomst van computers gebruiken informatici bordspelen als een proeftuin voor kunstmatige intelligentie. Hun programma’s maken gebruik van een virtuele boom om een zet te vinden. In deze boom representeert iedere vertakking een keuze die een speler maakt tijdens het spel.

Dit proefschrift onderzoekt hoe selectieve zoekmethoden op een snellere wijze de beste zet kunnen vinden. Selectieve zoekmethoden hebben als doel om alleen de belangrijke delen van de boom te verkennen, maar ze nemen het risico om de beste zet te overzien.

De door ons ontwikkelde selectieve zoekmethodes hebben ervoor gezorgd dat het Afrikaans bordspel Fanorona is opgelost, het record in het spel SameGame - een versie van BubbleBreaker - is gebroken en dat computers sterker spelen in Stratego en Halma.

Trefwoorden:

Kunstmatige Intelligentie, Bordspelen

“Cannulation practice and complications in hemodialysis vascular access”

Voorwaarde voor een goede hemodialyse behandeling is een goede vaattoegang. Er zijn 2 soorten inwendige vaattoegangen namelijk de autogene arterioveneuze fistel (AVF; verbinding tussen een slagader en ader) en de arterioveneuze graft (AVG; een kunststof vaatprothese die tussen een slagader en ader wordt ingebracht). In één jaar tijd wordt de vaattoegang van een chronisch hemodialysepatiënt gemiddeld 312 keer aangeprikt. Er zijn  weinig data bekend over de schade die de vaatwand van een vaattoegang hierbij oploopt.

Deze studie toont aan dat het misprikken van een nieuw aangelegde AVF twee maal zo vaak voorkomt dan van een prothese vaattoegang. Onderzoek naar de twee verschillende priktechnieken, namelijk de touw-ladder priktechniek (gehele lengte van de vaattoegang wordt gebruikt om aan te prikken) en de button-hole priktechniek (herhaaldelijk op dezelfde plaats prikken waardoor er een kanaaltje van littekenweefsel ontstaat naar de vaattoegang, te vergelijken met een oorbelgaatje), toonde aan dat, ondanks meer misprikken onderhuidse bloeduitstortingen en aneurysmata significant minder voorkwamen in de button-hole groep. Maar de kans op infectie is weer groter bij de button-hole techniek. 

Trefwoorden:

hemodialyse, vaattoegang, aanprikken

“Midwives, obstetrics, fear and trust. A four-part invention”

“Empirical studies on audit quality in the Belgian market for audit services”

Dit proefschrift bestudeert de invloed van verschillende factoren op de kwaliteit van accountantscontroles. Gebaseerd op gegevens van de Belgische accountantsmarkt komt dit onderzoek tot de volgende bevindingen.

Ten eerste blijkt dat accountantskantoren gebruik maken van de ervaring van partners om risico’s verbonden met accountantscontroles te beheersen.

Ten tweede toont het onderzoek aan dat accountantshonoria tot een economische afhankelijkheid tussen accountants en klanten kunnen leiden, wat negatieve gevolgen heeft voor de kwaliteit van de controle.

Tenslotte toont het onderzoek aan dat concurrentie op de markt voor accountantscontroles bijdraagt aan een hogere kwaliteit van deze controles.

Trefwoorden:

Belgische accountantsmarkt, kwaliteit van accountantscontroles

“Staphylococcus aureus prevalence, antibiotic resistance and genetic background in different patient populations in the Netherlands”

“Venous thromboembolism, cancer and inflammation: an update. The Good, the Bad and the Ugly”

“Ecologische psychiatrie: De context van ervaren”

“Persistent Risk Factors in Financial Markets”

Veel risicofactoren op financiële markten, zoals de korte-termijn rente, de rendementsspreiding, de ratio rente-huisprijs, of conditionele volatiliteit van de aandelenmarkt vertonen een sterke temporele afhankelijkheid. De financiële theorie suggereert dat investeerders belang hechten aan risico en hun opbrengstverwachtingen naar gelang aanpassen. Daarom is het belangrijk dat deelnemers op de markt de duur van schokeffecten op de markt te begrijpen, omdat dit bepalend is voor de lengte van de periode waarin verwachte opbrengsten gemiddeld laag (of hoog) blijven. Wij richten ons op de implicaties van persistentie in financiële risicofactoren op empirisch prijzen van financiële producten. Wij modelleren de sterke tijdsafhankelijkheid in risicofactoren door gebruik te maken van zogenaamde ‘long memory’ modellen, ontwikkelen een algemeen model voor rendement van obligaties en stellen vast dat risicopremies van extra opbrengsten van obligaties zeer persistent zijn en dat positief nieuws over de korte-termijn rente een negatieve aanpassing van verwacht extra rendement impliceert. Verder bestuderen we de consequenties van persistente risicofactoren op de vastgoed- en aandelenmarkt. We tonen aan dat als correct rekening wordt gehouden met deze temporele afhankelijkheid sterk bewijs te vinden is voor voorspelbaarheid van rendement, een positieve risico-rendement trade-off, en de actuele waarderelatie van prijzen en fundamentals.

Dit onderzoek werd gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NOW) en de onderzoeksschool van de Universiteit Maastricht (METEOR).

Trefwoorden:

financieel risico en rendement, persistente tijdreeksen

“The Nε- (Carboxymethyl)lysine-RAGE axis; Implications for the pathogenesis of obesity-related complications”

Doordat het aantal mensen met overgewicht (obesitas) toeneemt, neemt ook het aantal mensen met suikerziekte (type 2 diabetes) en diabetische complicaties, zoals hart- en vaatziekten, toe. Een belangrijk mechanisme dat het verhoogde risico voor type 2 diabetes en hart- en vaatziekten bij zwaarlijvige mensen verklaart, is het vrijkomen van ontstekingsstoffen uit het vetweefsel, die vervolgens chronische ontstekingsreacties veroorzaken. Een belangrijke vraag is welke factoren de vetcellen aanzetten tot het produceren van deze ontstekingsstoffen. In dit onderzoek wordt aangetoond dat het versuikerde eiwit Nε-(Carboxymethyl)lysine (CML) zich opstapelt in het vetweefsel van zwaarlijvige mensen en de vetcellen stimuleert ontstekingsstoffen te produceren. De ontdekking dat CML een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van ontstekingsstoffen in het vetweefsel biedt nieuwe perspectieven voor het ontwikkelen van therapeutische interventies die het ontstaan van type 2 diabetes en hart- en vaatziekten bij zwaarlijvige mensen kunnen  voorkomen.

Trefwoorden:

obesitas, type 2 diabetes, hart- en vaatziekten, CML, behandeling

“Working Together: Theories and Thoughts on Collaborative Capital”

“De drie musketiers zijn inmiddels meer geworden”

“Dietary interventions and intestinal defence to protect against salmonella infection”

Darminfecties zijn nog steeds een wereldwijd probleem, mede door de toename van antibiotica resistentie van de ziekteverwekkers.

Dit proefschrift beschrijft hoe de weerstand tegen een van de belangrijkste veroorzakers, Salmonella, kan worden vergroot met bepaalde voedingscomponenten. Suppletie met het di-peptide cystine of een polyfenol bleek infectie-geïnduceerde diarree te remmen en de darmdoorlaatbaarheid te verminderen tijdens een Salmonella infectie in pre-klinische studies. Mogelijk verhogen deze voedingscomponenten ook de weerstand van mensen, maar dit moet nader worden onderzocht. Daarnaast is een nieuwe en veelbelovende biomarker, het eiwit PAP, geïdentificeerd. Via meting in een ontlastingsmonster kun je hiermee de darmweerstand in de mens monitoren. Het promotie-onderzoek is uitgevoerd bij NIZO food research in opdracht van TI Food and Nutrition.

Trefwoorden:

Darminfectie, darmweerstand, voeding, polyfenol, cystine, biomarker

“Cold and diet induced thermogenesis in humans; Implications for obesity”

Zowel de blootstelling aan kou als een verhoogde inname van voeding zorgen ervoor dat het energiegebruik toeneemt, de zogenaamde adaptieve thermogenese. Na koudeblootstelling zorgt dit mechanisme ervoor dat een persoon minder snel onderkoeld raakt en na overvoeding zorgt het ervoor dat er minder voedingsstoffen opgeslagen worden in het lichaam. Er zijn echter grote verschillen tussen personen in deze respons. Sommigen verhogen hun energiegebruik niet of nauwelijks, anderen tot wel 15 procent. Personen met een gezond gewicht verhogen gemiddeld hun energiegebruik, terwijl proefpersonen met obesitas dit niet doen. Deze metabole reactie op kou is gekoppeld aan de reactie op overvoeding: iemand die zijn energiegebruik verhoogt bij koudeblootstelling, doet dit ook bij overvoeding. Het verschil in deze respons wordt verklaard door mitochondriële ontkoppeling in de skeletspier: bij niet-obese mensen wordt de beschikbare energie in de mitochondria (energiecentrales) niet alleen gebruikt voor de celstofwisseling (omzetting van ADP in ATP), maar ook voor de productie van warmte. Obese mensen gebruiken minder energie en produceren daardoor minder warmte. De niet gebruikte energie wordt opgeslagen als vet.  

Trefwoorden: 

energieverbruik, thermogenese, obesitas

“Triggers for energy expenditure: thermogenic ingredients & circadian aspects”

De huidige toename in overgewicht en obesitas zijn een gevolg van een disbalans tussen energiegebruik en energieinname.

Dit proefschrift toont aan dat naast beperking van de voedsel-inname het noodzakelijk is het energiegebruik te stimuleren met natuurlijke ingrediënten. Deze ingrediënten (zoals groene thee gemengd met weinig cafeine, eiwit-diëten, cafeïne en capsaïcine) kunnen onderdeel zijn van de dagelijkse voeding.  De resultaten  laten zien dat groene thee gemengd met weinig cafeïne het energiegebruik en de vetoxidatie verhoogt en gebruikt kan worden om gewichtsverlies en gewichtsbehoud te realiseren. Eiwit-diëten verhogen het energiegebruik ook, vooral eiwitten met een hogere concentratie essentiële aminozuren. Tevens zorgen deze eiwitten voor een sterker honger onderdrukkend effect. Wanneer groene thee/cafeine en eiwit samen gegeven worden treedt er geen versterkend effect op.  
Tot slot blijkt uit dit proefschrift dat na gefragmenteerde slaap de koolhydraatoxidatie verhoogd en de vetoxidatie verlaagd is, en werden de eerste tekenen van een verminderde insuline gevoeligheid zichtbaar. Dat betekent dat te weinig of verstoorde slaap ten grondslag kan liggen aan overgewicht door een verstoring van homeostase.

Trefwoorden:

Obesitas, energiegebruik, groene thee/cafeïne mengsel, eiwit, vetoxidatie slaap

“Clinical and molecular genetic studies in hereditary cutaneous leiomyomatosis”

“Over een zoete ziekte en vette jaren”

“Tuberculosis in India; a case of innovation and control”

India is het land met het grootste aantal tuberculosepatiënten.

Deze dissertatie maakt gebruik van innovatiestudies en Science & Technology Studies voor het onderzoeken van innovatiedynamieken in organisatorische, strategische, technologische en dienstverlenende aspecten van publieke tuberculosebeheersing in India. De resultaten tonen aan dat de dynamiek van innovatie en beheersing in de aanpak van tuberculose in India een complex samenspel is van wederzijdse invloed en vereiste. Dit wordt vaak genegeerd door actoren in het veld. Zo kan bijvoorbeeld het beheersen van ieder aspect van een diagnostisch proces door standaardisering plaatselijke wetenschappelijke en niet-wetenschappelijke expertise uitsluiten, en dat heeft uitdagingen in het veld tot gevolg. Het innoveren van een diagnostische test zonder het standaardiseren van operationele processen is echter niet realiseerbaar voor het tuberculoseprogramma en zal niet in aanmerking worden genomen door de beslissers. Het mechanisme dat zou moeten worden bevorderd om de innovatiecapaciteiten te versterken zijn gesitueerde beoordelingen van de relatie tussen verschillende praktijken van innovatie en beheersing.

Trefwoorden:

tuberculose, gezondheidszorginnovatie, India

“Modulation of the neuroinflammatory response after spinal cord injury”

“Optimal experimental designs for functional magnetic resonance imaging”

Voordat een onderzoeker een experiment met functional magnetic resonance imaging (fMRI) uitvoert, moet hij een beslissing nemen over het aantal personen (onderwerpen) dat hij gaat scannen en over de duur van hun scannersessies. Verder moeten de volgorde en de timing van de beoogde stimulustypen worden gekozen om ze tijdens de scannersessie van het onderwerp te presenteren.

Deze dissertatie evalueert de invloed van meerdere experimentele factoren op de doelmatigheid en kosten van fMRI experimenten. Een belangrijk resultaat is een methode voor het bepalen van het optimale aantal onderwerpen en de optimale duur van een scannersessie voor een bepaald type fMRI experimenten, namelijk blokdesigns. Opgemerkt is dat normaal gebruikte aantallen onderwerpen (10-20) in bepaalde gevallen te laag zijn. Een ander interessant resultaat is dat de optimale lengte van stimulusblokken in een blokdesign iets korter is dan eerdere aanbevelingen.

Trefwoorden:

functional magnetic resonance imaging (fMRI), optimaal design

“Constructing Agrarian Alternatives; how a creative dissent project engages with the vulnerable livelihood of marginal farmers in South India”

“Uncoupling protein 3 and the protection of skeletal muscle mitochondrial function; a transgenic approach”

Mitochondria zijn de energiecentrales van de cel. Uit koolhydraten en vetten uit de voeding maken ze energie en zijn daardoor essentieel voor het leven. Mitochondria maken echter ook zuurstofradicalen, die kunnen leiden tot schade aan DNA, eiwitten en vetten, en betrokken zijn bij het verouderingsproces en de mogelijke ontwikkeling van diabetes en hart- en vaatziekten.

In dit proefschrift hebben we onderzocht of het mitochondriële ontkoppelingseiwit-3 (UCP3), dat voornamelijk aanwezig is in de skeletspier en het hart, een rol speelt in de bescherming van mitochondria tegen deze zuurstofradicalen. De resultaten van de in dit proefschrift beschreven studies leveren onafhankelijk en convergerend bewijs dat UCP3 inderdaad een rol speelt in de regulatie van de mitochondriële zuurstofradicaal productie. Verder onderzoek is nodig om de betrokkenheid van UCP3 bij het verouderingsproces en de ontwikkeling van diabetes en hart- en vaatziekten aan te tonen.

Trefwoorden:

mitochondria, zuurstofradicalen, UCP3

“Was het maar zo makkelijk”

“Beter in Beweging”

“Capital Allocation and Non-Cooperative Behavior in Diversified Firms”

Gediversifieerde bedrijven met meerdere bedrijfsactiviteiten spelen een centrale rol in alle belangrijke economieën van de wereld. Een belangrijke vraag binnen deze bedrijven is hoe kapitaal moet worden toegekend aan hun verschillende bedrijven voor grootschalige investeringen, bijv. voor de bouw van een nieuwe productievestiging.

Deze dissertatie analyseert deze interne processen van kapitaaltoekenning, hoe ondoelmatigheden kunnen ontstaan als gevolg van oncoöperatief gedrag van managers en hoe deze ondoelmatigheden kunnen worden opgelost. Meer specifiek levert deze dissertatie bewijs dat bedrijven de doelmatigheid van hun interne kapitaaltoekenningen kunnen verbeteren, ofwel door de compensatiecontracten van deze managers aan te passen of door het herschikken van het organisatieontwerp van hun bedrijfseenheden. Daarnaast werd onderzocht welke gevolgen het delegeren van autoriteit over investeringsprojecten binnen de bedrijven heeft voor de manier waarop managers heronderhandelen over het oorspronkelijk gevraagde kapitaalbudget in hun eigen voordeel. Deze dissertatie levert niet alleen meer academische kennis over interne kapitaaltoekenningen, maar ook belangrijke inzichten voor mensen in de praktijk die hun kapitaaltoekenningen willen verbeteren of de toekenningsdoelmatigheid van gediversifieerde bedrijven willen evalueren, bijvoorbeeld tijdens fusies en overnames.

Trefwoorden:

gediversifieerde bedrijven, kapitaaltoekenning, gedrag van managers

“Redesigning dementia care; an evaluation of small-scale, homelike care environments”

Kleinschalige woonvormen zijn sterk in opkomst in de verpleeghuiszorg voor ouderen met dementie. Ervaringen zijn veelal positief in vergelijking met traditionele verpleeghuiszorg.

Het huidige proefschrift laat echter een genuanceerd beeld zien van de effecten van kleinschalig wonen op bewoners, hun mantelzorgers en medewerkers. Tegen de verwachting in blijkt de kwaliteit van leven van bewoners in kleinschalige woonvormen niet te verschillen van die van vergelijkbare bewoners in traditionele verpleeghuizen, met afdelingen van minimaal 24 bewoners. Tussen beide groepen zijn ook geen verschillen aangetroffen in neuropsychiatrische symptomen en onrust. De arbeidstevredenheid en –motivatie van medewerkers verschillen ook niet. De betrokkenheid van familieleden van bewoners op kleinschalige woonvormen is niet anders dan die op traditionele afdelingen. Wel ervaren familieleden van bewoners van kleinschalige woonvormen een minder zware zorgbelasting en zijn ze meer tevreden over de zorg. Een volledige overgang naar kleinschalige woonvormen is daarom niet vanzelfsprekend.

Trefwoorden:

dementie, verpleeghuiszorg, kleinschalig wonen

“Visual Vestibular Mismatch: A poorly understood presentation of balance system disease”

Het evenwichtssysteem in het inwendige oor stabiliseert de ogen en het lichaam in de ruimte. Het gezichtsvermogen analyseert ook beweging in de omgeving. Ziekte van of schade aan het evenwichtssysteem kan slechte overeenstemming of ‘mismatch’ veroorzaken tussen de informatie van het evenwichtssysteem en visuele informatie over de omgeving. Als de hersenen zich dan beroepen op visuele informatie kan dit leiden tot een gebrek aan evenwicht, maar een kopie van de mismatch wordt ook verzonden naar de misselijkheid- en angstcentra van de hersens. Deze mismatch (dus niet de ziekte zelf) kan bij sommige patiënten ernstige symptomen veroorzaken (misselijkheid, overgeven, angst, nieuw ontwikkelde bewegingsziekte, paniekstoornis en transpireren); deze symptomen zijn echt en suggereren geen psychiatrische ziekte. Astronauten vertonen vaak vergelijkbare symptomen tijdens en direct na een ruimtevlucht, omdat het evenwichtssysteem verward is door het gebrek aan zwaartekracht in de ruimte.

Trefwoorden:

ziekte van het evenwichtssysteem, visuele informatie over de omgeving

“Cardiovascular prevention; nurses and doctors working together”

Preventie van hartvaatziekten is van groot belang. Hoogrisicopatienten dienen opgespoord en begeleid te worden. De huisartsenpraktijk is daarvoor de primaire plaats, bij complicerende problematiek worden patiënten naar de specialist verwezen. De preventie van hartvaatziekten wordt verbeterd wanneer praktijkverpleegkundigen in de huisartsenpraktijk de reguliere geprotocolleerde controle uitvoeren bij patiënten. Vrijwel alle patienten zijn hierover tevreden; een uitzondering hierop zijn rokers; zij ervaren minder begrip voor hun situatie en voelen zich vaker op de vingers getikt dan niet rokers. Motiverende gesprekken, zelfmanagementprogramma’s en geautomatiseerde risicoprofielen zouden de preventie door praktijkverpleegkundigen nog verder kunnen verbeteren. Ditzelfde geldt voor het nazorgtraject  door gespecialiseerde verpleegkundigen in het ziekenhuis.

Trefwoorden:

hartvaatziekten, preventie, praktijkverpleegkundigen

“Nuclear Structure at the Crossroad of Premature Aging and Lipodystrophy”

“Food intake meeting ENERGY AND REWARD HOMEOSTASIS”

De huidige obesitas epidemie wordt voornamelijk veroorzaakt door een sterke toename in de voedselconsumptie. Voorbeelden van factoren die voedselinname beïnvloeden zijn veranderingen in concentraties van hormonen gerelateerd aan eetlust en verzadiging, maaltijdpatroon, ‘belonende waarde’ van voedsel, en stress. Resultaten van de in dit proefschrift beschreven studies laten zien dat de relatie tussen hormoonconcentratieveranderingen en eetlust/verzadiging te beperkt is (30-70%) om hormoonconcentratieveranderingen het predikaat ‘biomarker’ voor verzadiging te geven. Verder blijkt dat beheersing van de voedselinname groter zou moeten zijn wanneer de maaltijd langer duurt; de verhoogde voedselinname bij het uit eten gaan, moet dus aan omgevingsfactoren te wijten zijn. Vaak blijkt men te eten terwijl men geen honger heeft; men eet om de ‘belonende waarde’ daarvan te ervaren. Dit wordt versterkt in condities van acute stress. Acute stress stimuleert voedsel- en energie-inname vooral bij overgewichtigen met een ‘appel’ figuur. Mogelijk functionele voeding die de stress respons zou kunnen beïnvloeden werd nog niet gevonden. Integendeel, stress bleek zelfs het bijvoorbeeld zeer verzadigende effect van eiwit te domineren.

Trefwoorden:

Obesitas, voedselinname, eetlust, hormonen, belonende waarde, stress

“Circulating Matrix Gla-protein: a biomarker for vascular disease”

MGP is een eiwit dat de vaatwand beschermt tegen verkalking. Om het te activeren is vitamine K nodig. Dit proefschrift beschrijft de ontwikkeling van testmethodes om MGP te meten in bloed, en we laten zien dat deze tests gebruikt kunnen worden voor de diagnostiek van hart- en vaatziekten. Met één test (t-ucMGP) kun je snel patiënten herkennen met verkalkte bloedvaten. Een andere test (dp-ucMGP) kan gebruikt worden om de vitamine K- status van de bloedvatwand in te schatten en daarmee het risico op vaatverkalking. Vitamine K-supplementen kunnen deze test gunstig beïnvloeden en mogelijk ook de ontwikkeling van vaatverkalking remmen.

Trefwoorden:

Vaatziekte, vitamine K, vaatverkalking

“Perception and action in nicotine addiction; fMRI and behavioral studies of sensorimotor and multisensory processes in smokers and non-smokers”

Deze dissertatie gebruikt functional magnetic resonance imaging (fMRI) en gedragsexperimenten voor het onderzoeken van perceptuele en handelingsgerelateerde processen in nicotineverslaving. Als gevolg van de ervaring van rokers met de sensorimotorische en multisensorische activiteiten van het zien, de hand uitsteken naar en in gebruik nemen van rookattributen zijn de daarmee samenhangende perceptuele representaties en actierepresentaties in het bijzonder geïntensiveerd op het neurale niveau en het gedragsniveau. De correlaties tussen rokengerelateerd geautomatiseerd gedrag, testscores die de individuele ernst van nicotineverslaving aangeven, en de respons van aan rokershandelingen gerelateerde hersenregio’s op cues om te roken tonen de relevantie aan van deze bevindingen voor zowel toekomstig onderzoek als de klinische praktijk. 
De gedrags- en hersenresponsen op cues om te roken die in deze dissertatie warden bestudeerd kunnen de ontwikkeling initiëren van een index voor de mate van nicotineverslaving, behandelingssucces of terugvalrisico voor rokers die proberen te stoppen.

Trefwoorden:

fMRI, gedragsexperimenten, nicotineverslaving

“Nutritional Modulation of Intestinal Inflammation”

Miljoenen mensen wereldwijd lijden aan een chronische ontsteking van het maag-darmkanaal (inflammatoire darmziekte: ziekte van Crohn & colitis ulcerosa).

In dit proefschrift is onderzocht of bepaalde voedingsstoffen de darmontsteking kunnen beïnvloeden. De belangrijkste bevinding is dat toevoeging van calcium aan voeding de darmontsteking in ratten kan verminderen. Calcium remt de diarree, verlaagt de darmdoorlaatbaarheid en verlicht een aantal ontstekingsprocessen in de darmwand van de ratten. Mogelijk speelt beïnvloeding van de darmslijmlaag en darmbacteriën een rol in dit beschermende effect van calcium. Aangezien dezelfde mechanismen ook bij de mens kunnen werken, zijn calciumsupplementen hiermee veelbelovend als aanvullende therapie voor patiënten met een chronische darmontsteking.

Het promotieonderzoek is uitgevoerd onder de vlag van TI Food and Nutrition.

Trefwoorden:

inflammatoire darmziekte, voeding, calcium

“Polymorphisms in interstitial lung diseases; Friend or foe ?”

Naast bekende longaandoeningen, zoals astma en COPD, bestaan er ook zogenaamde diffuse of interstitiële longaandoeningen. Mogelijke oorzaken van het ontstaan van interstitiële longaandoeningen zijn genetische factoren en contact met lichaamsvreemde stoffen via de ingeademde lucht of bloedbaan. Zo kunnen geneesmiddelen een schadelijk effect op de longen hebben.

Uit dit onderzoek blijkt o.a. dat het vooraf vaststellen van bepaalde genetische kenmerken zeer waardevol is om geneesmiddelentoxiciteit te voorkomen. In de toekomst kan deze informatie in de vorm van een soort ‘medisch paspoort’ worden vastgelegd zodat er individuele zorg op maat kan worden geleverd.

Trefwoorden:

interstitiële longaandoeningen, genetische kenmerken, geneesmiddelentoxiciteit

“Can we account for individual productivity differences in scientific research? An illustrative analysis of publication records of French university and CNRS physicists”

“Modulators of bleeding tendency in severe factor V deficiency”

“The origins, evolution and functions of p53”

“Beyond Booms: Fundamentals and Mechanisms of Housing Markets in Decline”

Woningmarkten zijn risicovoller dan ze op het eerst gezicht lijken. Bij de start van dit promotieonderzoek in 2007 werden woningmarkten als een veilige belegging ervaren. De daaropvolgende jaren weerlegden deze perceptie, net als dit proefschrift. Over- en onderwaardering van huizenprijzen komt vaak voor en houdt vaak lang aan. Reële opties (mogelijkheden die de huiseigenaar heeft om de woning te veranderen, bijvoorbeeld door het toevoegen van een aanbouw) versterken deze afwijkingen van de fundamentele waarde en daardoor de volatiliteit van woningprijzen. Geheel tegen algemene veronderstellingen in leidt vergrijzing niet per definitie tot een afnemende vraag naar woningen. Menselijk kapitaal is de bepalende factor, niet leeftijd. In een woningmarkt gekarakteriseerd door prijsdalingen, gecombineerd met bevolkingskrimp, neemt het verschil in woningprijzen tussen arme en rijke wijken toe. Gezien de demografische vooruitzichten in Europa, is dit een verontrustende bevinding.

Trefwoorden:

woningmarkten, volatiliteit van woningprijzen, menselijk kapitaal

“Prevention of anxiety disorders; Is screening and offering a child-or-parent-focused intervention (cost-)effective?”

Deze studie wijst uit  dat preventieve interventies bij angststoornissen werkzaam en kosten-effectiefzijn Het toepassen van een screeningsprocedure gevolgd door het aanbieden van een interventie blijkt tevens nuttig en kosten-effectief. Daarnaast blijkt dat het toepassen van de screeningsprocedure en het aanbieden van de ouder-interventie het meest kosten-effectief is als ten minste één van de ouders angstig was. De sterkte van deze bevindingen was echter bescheiden en de resultaten moeten bevestigd en verder ondersteund worden door toekomstige longitudinale angstpreventie studies, waarbij de effecten over langere tijdspannes bestudeerd worden. 

Trefwoorden:

angststoornissen, preventieve interventie

"From settings limits to shaping practices; Trust and accountability in health care for older people”

In dit proefschrift is de rol van leeftijd als waarde-oordeel in het medische besluitvormingsproces onderzocht. Het debat over de rol van leeftijd vormt de basis voor deze studie. Het doel was niet het stellen van grenzen, maar het bevorderen van een ouderen-gevoelige-geneeskunde, waarbij we ons bewust zijn dat meer gezondheidszorg niet altijd beter is. Ook is de discussie op een maatschappelijk niveau geplaatst. Bij het vormen van gezondheidszorgpraktijken willen we artsen niet de resultaten van een ethisch debat opdringen, maar juist hun praktijken en inzichten gebruiken. Daarom hebben we zowel de besluitvormingspraktijken als de argumenten onderzocht. De belangrijkste vraag is of we artsen kunnen vertrouwen en of hun beslissingen de toets kunnen doorstaan. Daarom hebben we een kader ontwikkeld gebaseerd op ‘accountability’ van en ‘trust’ in artsen in de zorg voor ouderen.

Trefwoorden:

ouderenzorg, leeftijdsdiscriminatie, vertrouwen, ouderen-gevoelige-geneeskunde

“ARE YOU BEING SERVED?”

“Connectivity and Growth in Sub-Saharan Africa: the role of communication satellites”

Deze dissertatie onderzoekt het belang van de strategische toepassing van Informatie- en Communicatietechnologieën (ICT’s) in de economieën van Sub-Saharisch Afrika (SSA) voor het verbeteren van de groeimogelijkheden in de regio. 
Wij concluderen dat het voor een betekenisvolle bijdrage van ICT’s aan economische groei in Afrika nodig is dat middelen in deze sector op het continent moeten worden behouden en opnieuw worden geïnvesteerd. Afrikaanse dienstverleners moeten het verlies van povere middelen aan buitenlandse satelliet- of glasvezelproviders afremmen, zodat zij gunstig kunnen concurreren in de internationale prijsvorming voor telefonie en hun diensten kunnen uitbreiden naar moeilijk te bereiken plattelandsgebieden, waar diensten als telegeneeskunde niet van de grond konden komen en geen positieve bijdrage konden leveren, deels vanwege hoge aansluitingskosten.

Trefwoorden:

informatie- en communicatietechnologieën, economische groei, Sub-Saharisch Afrika

“Deciphering mitochondrial and molecular pathology in Type 2 Diabetes Mellitus”

Type 2 Diabetes Mellitus (T2DM) wordt veroorzaakt door een verstoorde energiehuishouding. Mitochondriën zijn de energiefabrieken van een cel en slecht functionerende mitochondriën worden als oorzaak genoemd voor de ontwikkeling van insuline resistentie, maar publicaties hierover zijn tegenstrijdig.

Dit proefschrift beschrijft de mitochondriële en moleculaire veranderingen in spier- en vetweefsel van T2DM patiënten. Aangetoond wordt dat de verminderde mitochondriële functie in spierweefsel geen oorzakelijke rol speelt, maar een gevolg is van T2DM en verbeterd kan worden door een aangepast trainingsprogramma. Tevens zijn veranderingen in moleculaire processen in preadipocyten van T2DM patiënten in kaart gebracht en is meer inzicht verkregen in de functies van twee genen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van T2DM. Deze  kennis van het ziekteproces draagt bij aan een betere behandeling van T2DM. 

Trefwoorden:

Type 2 Diabetes Mellitus, mitochondriën, genexpressie

“On fertile ground? New perspectives on gonadal function in classic galactosemia”

Klassieke galactosemie is een erfelijke stofwisselingsziekte in de verwerking van de complexe suiker galactose. Vrouwen met dit ziektebeeld hebben meestal eierstokfalen en daardoor vruchtbaarheidsproblemen.

Uit dit onderzoek blijkt dat zwangerschap in deze groep minder zeldzaam is dan gedacht, ondanks eierstokfalen. Inactiviteit van het eierstok stimulerende hormoon FSH door afwijkende versuikering als mogelijk onderliggend mechanisme is onderzocht en lijkt niet waarschijnlijk, zowel bij basaal laboratoriumonderzoek als bij stimulatietesten in patiënten. Ook mannen met galactosemie kunnen vruchtbaarheidsproblemen ondervinden, en zij lijden vaker dan verwacht aan niet-ingedaalde testikels. Verder bleken zij een vertraagde sociale ontwikkeling te hebben, die mogelijk bijdraagt aan verminderd vaderschap in deze groep.

Trefwoorden:

erfelijke stofwisselingsziekte, vruchtbaarheid, vervroegd eierstokfalen

“Innovation in Finance to Finance Innovation: Supporting pro-poor entrepreneur-based innovation”

Deze dissertatie presenteert een nieuwe manier voor het conceptualiseren van financiering van inclusieve innovatie in plattelandsgebieden door the focussen op ‘pro-poor entrepreneur-based innovation’ (PEBI) en door rekening te houden met de kennisstromen in verschillende delen van het financiële stelsel. Inclusieve innovatie heeft betrekking op innovatie die de armen betere goederen, diensten of kansen voor levensonderhoud verschaft. Dit onderzoek stelde empirisch vast dat het Indiase bankstelsel PEBI op het platteland niet efficiënt ondersteunt. In plaats daarvan is er recentelijk een alternatieve financieringssector ontstaan met drie brede categorieën van organisaties: micro-ondernemingen met risicodragend vermogen, kleinschalige financiers, en basisinnovatoren en starterscentra. Deze vullen elkaar aan en vormen een ecosysteem voor het financieren van verschillende soorten van PEBI op het platteland. Wat deze organisaties gemeenschappelijk hebben is een geïntegreerde aanpak van ondersteuning, een nadruk op partnerschap en netwerken voor het bieden van betere diensten en om ervaring op te doen, en voortdurende betrokkenheid bij de bedrijven waarin geïnvesteerd werd, evenals een duaal saldo.

Trefwoorden:

financieringsinnovatie, ondernemerschap, platteland 

“Dynamic Cooperation”

Samenwerking is essentieel in vele aspecten van ons leven en in vele situaties in de economie. We besluiten vrienden te maken, te trouwen, samen te werken en complexere partnerschappen te vormen zoals verdedigingsallianties, handelscorporaties, international overeenkomsten over milieuzaken, gemeenschappelijk exploitatiebeleid in de Europese Unie, vakbonden, of kartels. Game theory tracht ons inzicht in het gedrag van mensen in dergelijke situaties op een mathematische manier te vergroten. 

Wij tonen bijvoorbeeld aan dat – net zoals extreme dotaties leiden tot uitwisselingen in een markt – slechte initiële allocaties samenwerking faciliteren, of dat marktstructuur een cruciale rol speelt in de overeenkomsten die agenten kunnen hebben. Ons model kan ook worden gebruikt om de stabiliteit en duurzaamheid van een overeenkomst in een stochastische omgeving te beoordelen.

Trefwoorden:

game theory, samenwerking, gedrag

“Pharmacological characterization of wnt/frizzled signaling”

“Understanding HIV-related stigma”

“Clinical evaluation of the surgical and endoscopic treatment of morbid obesity”

Morbide obesitas (een BMI van > 40 kg/m2 of > 35 kg/m2),is een wereldwijd en snel groeiend gezondheidsprobleem. Dieet, beweging en gedragstherapie blijken op de lange termijn niet succesvol. Chirurgische ingrepen, als de laparoscopisch aanpasbare maagband en de verticale maagverkleining, zijn dat wel. Echter, het aantal noodzakelijke re-operaties door het optreden van complicaties na de verticale maagverkleining loopt op tot wel 65% na 7 jaar, bij een laparoscopische aanpasbare maagband tot 44%. De beste optie na een mislukte maagverkleining is een omzetting naar een Roux-en-Y maagomleiding. Dit geeft goede resultaten op de lange termijn wat betreft gewichtsverlies, verbetering van gastro-intestinale klachten en heeft een laag aantal re-operaties..Ook de duodenal-jejunal bypass sleeve, een endoscopsich geplaatse plastic sleeve in de twaalfvingerige darm, laat hoopvolle resultaten zien met 19% overgewichtsverlies na 3 maanden zonder ernstige bijwerkingen. Tevens heeft het bypass effect van de twaalfvingerige darm een zeer gustig effect op type 2 diabetes mellitus. In de toekomst zal dit verder onderzocht moeten worden.

Trefwoorden:

morbide obesitas. Chirurgie, Roux-en- Y maagomleiding,duodenal-jejunal bypass sleeve

“Vision and Audition in Motion”

“At risk for psychosis; exploring cognition as intermediate phenotype”

Dit proefschrift onderzoekt hoe cognitie als kwetsbaarheidmarker samenhangt met specifieke symptomen van psychose, en welke invloed een vertraagde cognitie op het ontwikkelen van psychotische symptomen heeft als iemand een traumatische gebeurtenis in de kindertijd heeft meegemaakt. 

Het blijkt dat een traumatisch gebeurtenis in de kindertijd leidt tot positieve symptomen van psychose (bijv. waanideeën) als er een verhoogde genetische kwetsbaarheid voor psychose bestaat. Verder wordt er aangetoond dat het subjectief ervaren van cognitieve fouten een risicofactor voor het ontwikkelen van negatieve symptomen van psychose (bijv. motivatiegebrek) kan zijn. Ook wordt er aangetoond dat patiënten, en in minder mate familieleden, een abnormale verwerking van woorden laten zien (bijv. onsamenhangende spraak), maar dat dit niet met de zogenaamde symptomen van desorganisatie samenhangt.

De conclusie is dat cognitie wel samenhangt met psychotische symptomen, maar er is geen directe samenhang met specifieke symptomen van psychose gevonden. 

Trefwoorden:

psychose, cognitie, risicofactoren

“Predicting outcome for lung cancer patients: towards individualized treatment in Radiotherapy”

“Cross-cultural intelligence amid intricate cultural webs; a tale of the UnDutchables in the Land of 1001 Smiles”

Dit onderzoek bestudeert het crossculturele werkleven van echt Nederlandse en Thaise personen in vijf Nederlandse bedrijven in Thailand. Naast het welbekende effect van botsing door crossculturele interactie waarop de academische aandacht en het publieke bewustzijn sterk geconcentreerd zijn, brengt deze studie drie andere, subtielere gevolgen van crosscultureel leven aan het licht: die van wederkerigheid, unificatie en variatie. Voor het omgaan met en gedijen in dergelijke complexe situaties hebben we meer nodig dan ons IQ en EQ en moeten we toevlucht zoeken tot een uniek soort sociale intelligentie: crossculturele intelligentie of XCQ. XCQ is een ‘leren door te doen’ uitvoering van het vermogen om crossculturele heuristiek effectief te beoefenen en het biedt een nieuw kader voor onderzoek. Maar het belangrijkste is dat deze studie als tegenhanger van de populaire en dominante opvatting over crosscultureel leven als een oorlog, de minder bekende, maar intrigerende opvatting van crosscultureel leven als een dans naar voren schuift. Een dans, die constant op zoek is naar aanvullingen, eendracht en contactlijnen.

Trefwoorden:

Nederlandse cultuur, Thaise cultuur, crossculturele interactie, crossculturele intelligentie (XCQ)

“Government Spending in Dynamic General Equilibrium Models”

Gebruikelijke economische modellen voorspellen dat de particuliere consumptie daalt wanneer de overheidsbestedingen toenemen, omdat de overheid gebruik maakt van goederen uit consumptie en investeringen. Uit de empirische literatuur is echter bekend dat de consumptie niet daalt.

Dit proefschrift analyseert de kanalen waarlangs de overheidsuitgaven lopen die van invloed zijn op het macro-economische evenwicht. Aangetoond wordt dat tijdelijke schommelingen die gevolgen hebben op de lange termijn, ook een onmiddellijke reactie van de economie laten zien omdat huishoudingen vooruit kijken. Hiermee rekening houdend, toont het proefschrift aan dat overheidsuitgaven de vraag dusdanig kunnen verhogen dat dit leidt tot consumptieverhoging.

Trefwoorden:

overheidsuitgaven, particuliere consumptie

“Diabetes self-management; strategies to support patients and health care professionals”

Het aantal mensen met diabetes is de afgelopen decennia sterk gegroeid en zal aanzienlijk blijven groeien. Daarmee neemt de noodzaak tot interventies gericht op het verbeteren van zelfmanagement toe. Dit onderzoek beschrijft de evaluatie van een counselingstrategie voor patiënten en zorgverleners. De educatieve website (www.diep.info) wordt positief gewaardeerd door gebruikers en blijkt effectief in het verbeteren van kennis over diabetes. Het gebruik van de website en het voeren van motiverende gesprekken blijkt voor zorgverleners in de dagelijkse praktijk vaak lastig. In de zorg zou meer nadruk gelegd moeten worden op educatie en counseling van patiënten als kwaliteitsaspect van diabeteszorg.

Trefwoorden:

diabetes, zelfmanagement, counseling

“Individuals’ Path to retirement”

Deze dissertatie onderzoekt financiële beslissingen van individuele personen met betrekking tot hun pensionering. We bekijken hoe mensen in Duitsland en Nederland feitelijk deze beslissingen nemen, maar ook hoe ze die zouden moeten nemen. We leveren bewijs ervoor dat mensen gemiddeld genomen veel juiste beslissingen nemen. Jonge mensen in Duitsland lijken zich bijvoorbeeld bewust van de implicaties van de pensioenhervormingen in de jaren ’90 en begin 2000, waardoor hun terugkeer naar het publieke staatspensioen afnam. Weinig mensen in Nederland participeren in de Levensloopregeling. Ons empirisch onderzoek toonde aan dat het waarschijnlijker wordt dat personen deelnemen naarmate zij ouder worden. Vanuit het oogpunt van lagere lonen en investeringsopbrengsten, een voorkeur voor vrijetijdsbesteding en redelijk ongeduld, tonen wij ook aan dat dit patroon optimaal is. Met andere woorden, personen nemen sommige beslissingen die heel goed in de lijn liggen van de levenslooptheorie. Echter niet altijd. Als het aankomt op complexe financiële producten zoals levensloopfondsen, geven onze resultaten aan dat individuele personen niet alles begrijpen en het gewicht van dit fonds in hun portfolio verminderen naarmate zij ouder worden.

Trefwoorden:

pensionering, individuele financiële besluitvorming

“Lifestyle factors and risk of pancreatic cancer”

Overlevingskansen voor alvleesklierkanker behoren tot de slechtste van alle vormen van kanker. Preventie zou daarom een belangrijke invloed kunnen hebben op de sterftecijfers. Resultaten op basis van de Nederlandse Cohort Studie naar voeding en kanker, dat in 1986 van start ging onder ruim 120.000 mensen, laten zien dat overmatig alcoholgebruik en roken het risico op alvleesklierkanker vergroot, terwijl het stoppen met roken het risico verlaagt. Onderzoekspersonen die in het verleden hebben gesport, hadden een verlaagd risico op alvleesklierkanker in vergelijking met onderzoekspersonen die nooit hebben gesport. Er bleek geen verband te bestaan met de andere onderzochte voedingsfactoren, waaronder glykemische index, energierestrictie, de inname van vlees, fruit, groente, en vitamines.

Trefwoorden:

alvleesklierkanker, risicofactoren, voeding, leefstijl

“White Collars Green Sleeves; an Interorganizational Comparison of Determinants of Energy-Related Behaviors among Office Workers”

Energiebewust gedrag draagt bij aan een beter milieu. Dit proefschrift evalueert in hoeverre en op welke wijze de organisatieomgeving het energiebewuste gedrag van kantoormedewerkers kan beïnvloeden. Vier organisaties (zowel commercieel als non-profit) in Limburg en Zuid-Holland namen deel aan het empirisch onderzoek. Uit eerder onderzoek was bekend dat gewoontes, attitudes, sociale normen en waargenomen controle over het eigen gedrag de belangrijkste factoren zijn die het gedrag op individueel niveau beïnvloeden. Organisatieaspecten hadden conform verwachting veelal een indirecte invloed via deze individuele factoren. Opvallend echter was dat er significante verschillen waren tussen de organisaties in de mate waarin gewoonte en sociale normen het gedrag beïnvloeden. Attitude en waargenomen controle speelden daarentegen een vrij constante rol. Interventies in organisaties zouden dan ook vooraf gegaan moeten worden door onderzoek naar de rol van gewoontes en sociale normen in het energiebewuste gedrag.

Trefwoorden:

energieverbruik, organisaties, invloeden op gedrag

“Context dependent face selection in a visual and semantic perspective”

In het dagelijks leven hebben we in de context van andere personen vaak een conversatie met iemand die we al lang niet meer hebben gezien. De cruciale elementen voor succesvolle interactie met deze persoon zijn de herkenning van zijn/haar gezicht en het terughalen van enige achtergrondinformatie (bijv. beroep). Het doel van ons onderzoek was te begrijpen of deze beide cognitieve processen worden beïnvloed door de aanwezigheid van (irrelevante) mensen er omheen. Wij hebben vastgesteld dat voor het herkennen van een relevant gezicht de hersenen alle andere gezichten wegfiltert. De hersenen maken echter wel gebruik van informatie op basis van de gezichten in de context voor het maken van de gezicht-beroep associatie.

Trefwoorden:

hersenen, herkenning, gezichtsselectie

“The role of NF-kB activation I fatty acid-induced insulin resistance in skeletal muscle”

“Idiopathic cardiomyopathies: the role of virus persistence and immune-mediated disease”

“Evaluation of self-help computerized cognitive behavioural therapy for depression; Integrating clinical, economic and patient perspectives”

Depressie is een veelvoorkomende aandoening die leidt tot verminderde kwaliteit van leven en hoge kosten. Toch blijven veel mensen met depressieve klachten onbehandeld.

Dit proefschrift toont aan dat laagdrempelige online zelfhulp zonder professionele begeleiding geen adequate oplossing is. De behandeling is goedkoper dan andere behandelingen, maar de verbetering in depressieve klachten is matig en de therapietrouw is laag. Dit onderzoek laat vooral beperkingen en mogelijke verbeteringen zien van online behandeling. Toevoeging van persoonlijke begeleiding, meer afstemming op de patiënt, en aandacht voor vereiste computervaardigheden, -uitrusting, en -locatie kunnen de behandeling optimaliseren door betere therapietrouw, behandeluitkomsten en patiëntenervaringen te realiseren.

Trefwoorden:

depressie, online zelfhulp, huisarts

“Essays on individual decision making; with special references to Agribusiness and food markets”

Dit proefschrfit beschrijft economische modellen die laten zien hoe Nederlandse producenten/investeerders willen samenwerken en hoe consumenten reageren in crisissituaties. De modellen zijn getest in de Nederlandse, Amerikaanse en Duitse agro- en voedingsindustrie. Inzicht in het besluitvormingsproces maakt het mogelijk economisch gedrag in turbulente en dynamische markten niet alleen te voorspellen, maar ook te verklaren. De resultaten van dit onderzoek tonen aan dat: a) Nederlandse producenten/investeerders positief staan ten opzichte van deelname in ‘strategische’ coöperatieve allianties; b) met de heterogeniteit onder voedselproducenten (de leden van die coöperatieve ondernemingen) rekening moet worden gehouden bij het ontwikkelen van governance structuren en marketingdiensten; en c) de oplossing voor een crisis te vinden is in effectievere communicatie via de media of in meer drastische maatregelen, zoals terugroepen van producten of stopzetten van de productie. De modellen zouden kunnen worden toegepast op toekomstige crisissituaties en in andere economische vakgebieden, zoals vogelgriep, financiële crisis, etc. 

Trefwoorden:

economische modellen, besluitvorming, risicosituaties, agro-industrie, voedingsindustrie

“Stimulating fits”

Epilepsie is een veel voorkomende, moeilijk te behandelen neurodegeneratieve aandoening. 25% van de patiënten blijft aanvallen houden ondanks medicijngebruik. Deze therapieresistente epilepsiepatiënten kunnen baat hebben bij nervus vagus stimulatie (NVS). Hoe het werkt en waarom deze patiënten baat kunnen hebben bij deze behandeling is onbekend.

We hebben een nieuw epilepsiemodel ontwikkeld waarin de effecten van NVS zijn bestudeerd. Eerste resultaten tonen aan dat NVS de ernst en de duur van epileptische aanvallen doet afnemen en dat er veranderingen optreden op het niveau van de hersenstam, daar waar de signalen vanuit de nervus vagus de hersenen binnenkomen. Deze resultaten kunnen translationeel (van het laboratorium naar de klinische praktijk) worden vertaald waardoor in de toekomst een betere behandeling van epilepsie mogelijk is.

Trefwoorden:

epilepsie, behandeling, therapieresistent, nervus vagus stimulatie

“Renewable Energy Tax Incentives and WTO law: Irreconcilably Incompatible”

In het licht van de verplichtingen uit het Kyoto Verdrag onderzoekt deze dissertatie of rechtstreekse fiscale stimuleringsmaatregelen voor het bedrijfsleven ten behoeve van de ontwikkeling van duurzame energiebronnen, zoals die momenteel worden toegepast in zes landen (Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Nederland, België, Canada en Nieuw Zeeland) in lijn zijn EU en WTO subsidieregels. Uit een parallel onderzoek naar het EU wetstelsel kwam naar voren dat de wettelijke omgeving van de EU inspiratie verschaft voor het WTO regime. Het WTO regime kent geen milieu-uitzonderingen die een vangnet zouden vormen voor subsidies ten behoeve van het milieu. Deze dissertatie doet suggesties voor positieve veranderingen die kunnen worden aangebracht in de huidige wetsomgeving van de WTO om ruimte te maken voor subsidies ten behoeve van het milieu, zoals die momenteel van kracht zijn in de landen van de case study voor de ontwikkeling van duurzame energie.

Trefwoorden:

fiscale stimuleringsmaatregelen, duurzame energie, WTO wetgeving

“Roken in Nederland. De keerzijde van de tolerantie”

“Local space and economic success; the role of spatial Segregation of migrants in the Netherlands”

Veel niet-westerse migranten hebben weinig te besteden en wonen in achterstandswijken.  De belangrijkste conclusie in dit proefschrift is dat hun locatie bepalend is voor hun economisch succes, in loondienst en als zelfstandige ondernemers. Niet alleen de lokale bevolkingssamenstelling is hiervoor relevant, ook de bebouwde omgeving beïnvloedt dit succes.

Het maakt verschil of een onderneming in een vooroorlogse of naoorlogse wijk wordt gevoerd. Interessant is echter dat het bedrijfssucces van ondernemers in de vier grote steden niet per se groter is dan elders in Nederland. Verder zijn tweede generatie migrantenondernemers niet succesvoller dan de generatie van hun ouders. Tot slot blijkt dat niet-westerse migranten die in migrantenbuurten wonen slechter presteren op de arbeidsmarkt dan zij die elders wonen. Dit komt echter niet door de concentratie van allochtonen in deze buurten, maar door de concentratie van armoede. De concentratie van mensen met een migratieachtergrond kan juist de arbeidsmarktintegratie van nieuwkomers bevorderen.

“Chronic oxidative stress and telomere shortening”

“Surgical revascularisation in patients with left ventricular dysfunction, management and predictors of outcome”

Zoals uit eerdere studies is gebleken zijn patiënten met een verminderde functie van de linkerhartkamer meer gebaat bij een bypassoperatie dan bij behandeling met medicijnen of een dotterprocedure. Dysfunctie van de linker hartspier blijft desondanks een van de belangrijkste risicofactoren voor vroege en late sterfte na een bypassoperatie.

Dit proefschrift brengt vooral de voorspellende factoren in kaart van zowel de korttermijn als de langtermijn uitkomsten na een bypassoperatie in patiënten met een verminderde hartfunctie. In aanvulling op de eerder beschreven risicofactoren blijkt dat bloedarmoede en gestoorde nierfunctie belangrijke voorspellers zijn voor vroege sterfte in deze patiëntenpopulatie. Patiënten met een normale hartspierfunctie, die een bypassoperatie hebben ondergaan, hebben een langtermijn overleving die vergelijkbaar en zelfs beter is dan die van de normale Nederlandse bevolking. Het gebruik van een speciale pacemaker (biventriculaire, voor beide hartkamer) verbetert de bloedsomloop na de operatie en vermindert de behoefte aan ondersteunende medicijnen.

Trefwoorden:

Bypassoperatie; Linker hartkamer, dysfunctie; uitkomst

“The role of technological advances in sodium prescription and adequacy assessment during hemodialysis”

Tijdens de dialyse behandeling kan gebruik gemaakt worden van verschillende opties die beschikbaar zijn op de dialyse machine.

In dit proefschrift worden een aantal van deze opties beschreven, getest en gevalideerd. 
De “online” gemeten plasma geleidbaarheid blijkt overeen te komen met plasma natrium. Daardoor kan inzichtelijk worden gemaakt dat gebruik van standaard dialysaat natrium (meest gebruikt in Nederland) een verhoging van plasma natrium door de dialysebehandeling tot gevolg kan hebben. In dit proefschrift wordt daarom voor geïndividualiseerd dialysaat natrium gepleit.
Tevens kan “online” effectiviteit van de dialysebehandeling gemeten worden, waardoor een goede kwaliteitsbewaking gegarandeerd kan worden.

Trefwoorden:

dialyse, dialysaatgeleidbaarheid, natrium, dialyse-effectiviteit

“Constraints to Human Capital Investment in Developing Countries: Using the Asian Financial Crisis
in Indonesia as a Natural Experiment”

Gezinnen in ontwikkelingslanden investeren minder in onderwijs dan verwacht.

Deze dissertatie onderzoekt of gezinnen lage prioriteit geven aan onderwijs, geconfronteerd zijn met lage marktopbrengsten of te maken hebben met werkelijke beperkingen bij het investeren in het menselijk kapitaal van hun kinderen. Ouders in Indonesië hebben te maken met twee belangrijke beperkingen wanneer zij volledig willen investeren in hun kinderen tussen 6 en 15 jaar. De eerste beperking is laag gezinsinkomen, zeker gezien het feit dat gezinnen tot 60% van het hele onderwijs van hun kinderen zelf moeten betalen. De tweede beperking is een onvoldoende staatsvoorziening op het gebied van basisfaciliteiten voor schoolgebouwen, vooral in onderontwikkelde gebieden in de Indonesische archipel. De uitdaging voor beleidsmakers is om these twee beperkingen weg te nemen en stimuleringsmaatregelen te creëren voor ouders zodat zij blijven investeren in hun kinderen op hoger onderwijsniveau.

Trefwoorden:

investering in onderwijs, ontwikkelingslanden

“Impact Evaluation of a Job-Training Programme for Disadvantaged Youths: The Case of Projoven”

Deze dissertatie evalueert de effecten van Projoven, een programma voor arbeidstraining gericht op economisch achtergestelde jongeren in Peru. Het onderzoek geeft aan dat training een effectieve beleidsinterventie zou kunnen zijn. Voor het verhogen van het trainingspotentieel zou echter rekening moeten worden gehouden met het feit dat het programma een verschillende uitwerking heeft op verschillende mensen (afhankelijk van hun armoedestatus en eerdere werkervaring), het feit dat niet alle trainees dezelfde hoeveelheden training ontvangen (in kwaliteit en kwantiteit), en het feit dat onzekere stageomstandigheden kunnen leiden tot uitval uit het programma. Aangezien het gedrag van trainees, trainers en trainingsbedrijven wordt beïnvloed door bepaalde regels en stimuleringsmaatregelen waaronder het programma wordt uitgevoerd, moet de analyse van het institutionele kader ook worden meegenomen bij de evaluatie van Projoven’s effectiviteit.

Trefwoorden:

programma voor arbeidstraining, achterstandsjongeren

“Lamin interA/Ctors: from the premature to senescence”

Progeria-patiënten verouderen ongeveer tien maal sneller dan normaal en overlijden gemiddeld op een leeftijd van 13 jaar. Genetische defecten in het lamine-A gen veroorzaken Progeria via grotendeels onbekende mechanismes.

In dit proefschrift wordt aangetoond dat Progeria-geassocieerd lamine-A andere eiwitten en DNA bindt dan gezond lamine-A, en onder andere binding verliest met het NURD eiwit-complex. Dit verlies leidt tot onherstelbare genetische schade, een belangrijke oorzaak van veroudering, en bleek bovendien ook ten grondslag te liggen aan normale veroudering bij gezonde personen. Het ontdekken van dit nieuwe verouderingsmechanisme heeft mede geleid tot het opzetten van een screening voor nieuwe medicijnen tegen verouderingsverschijnselen.

Trefwoorden:

Progeria, veroudering, Lamine-A 

“Transparency of Transferability; diagnosing International aspects of economic evaluations of health care technologies”

Economische evaluaties worden steeds meer gebruikt in het besluitvormingsproces over het vergoeden van nieuwe medische behandelingen. Het beoordelen in hoeverre resultaten van economische evaluaties bruikbaar zijn in een ander land, staat bekend als het beoordelen van de transfereerbaarheid. Door de groeiende vraag naar economische evaluaties en de beperkte onderzoekscapaciteit is het niet efficiënt om alle studies zelf uit te voeren.

Dit proefschrift onderzoekt die transfereerbaarheid, zodat beleidsmakers kunnen bepalen of buitenlandse gegevens kunnen worden gebruikt en wat er eventueel in eigen land moet worden verzameld.

Het kan worden geconcludeerd dat aan transferabiliteit gerelateerde problemen deels het gevolg zijn van verschillen in nationale richtlijnen. Daarnaast blijkt dat nationale waarderingsmethoden van kwaliteit van leven van patiënten leiden tot aanzienlijke verschillen tussen landen wat betreft de kosteneffectiviteit van interventies. Hieruit volgen twee aanbevelingen, namelijk het ontwikkelen van een internationale richtlijn voor economische evaluaties en het ontwikkelen van een instrument om gegevens aan te passen aan een ander land.

Trefwoorden:

economische evaluaties, transfereerbaarheid, zorgtechnologieën

“Essays on Economies with Heterogenous Interacting Consumers”

Deze dissertatie onderzoekt het belang van het opnemen van consumenteninteractie in theoretische modellen voor het afleiden van aggregate implicaties. Bestudeerde toepassingen zijn onder andere adverteren en R&D beleid.

De dissertatie toont aan dat veranderingen in structuur en intensiteit van consumenteninteractie het gedrag van de vraag drastisch kan veranderen. 

Trefwoorden:

consumenteninteractie, theoretische modellen, adverteren, R&D beleid

“Barrett’s esophagus and esophageal and gastric cancer subtypes: an epidemiologic perspective”

Slokdarmkanker komt steeds meer voor, maar wat zijn eigenlijk risicofactoren voor deze ziekte? Resultaten op basis van de Nederlandse Cohort Studie naar voeding en kanker, die al sinds 1986 loopt onder ruim 120.000 mensen, laten zien dat roken het risico op slokdarm- en maagkanker vergroot. Alcoholische dranken zijn een risico voor één soort slokdarmkanker (plaveiselcelcarcinoom), terwijl overgewicht de kans op de andere soort slokdarmkanker (adenocarcinoom) verhoogt. Dat veel groente en fruit eten gezond is, werd nogmaals bevestigd: het verlaagt de kans op slokdarm- en maagkanker. Verder beschermt het spoorelement selenium mogelijk tegen slokdarmkanker en één soort maagkanker (cardia kanker).

Trefwoorden:

slokdarmkanker, risicofactoren, voeding, alcohol

“Risk attitudes in a social environment”

In dit proefschrift wordt door middel van economische experimenten het effect van de sociale omgeving op het risicogedrag van individuen onderzocht in risicovolle situaties als bijvoorbeeld pandemie uitbraken, het al dan niet verkrijgen van een donorlever, terrorismedreiging, maar ook bijvoorbeeld het meedoen aan de Postcodeloterij. De sociale omgeving op zich blijkt geen grote invloed op het risicogedrag van een individu te hebben. Indien deze persoon echter de rol van sociale planner vervult en moet beslissen hoe risico’s over de sociale omgeving zullen worden verdeeld (zoals het bepalen wie al dan niet recht heeft op een donor lever, of wie wel of niet toegelaten wordt tot een studie medicijnen), heeft hij een sterke voorkeur voor procedures die voor iedereen gelden en waar het lot de verdeling bepaalt. Maar zodra de hoogte van het risico bepaald wordt door een sociale omgeving die ze zelf kunnen kiezen, gaan mensen veel sneller voor risicovolle, maar efficiente keuzes - die uiteindelijk het risico doen afnemen. Een voorbeeld hiervan is het voorstel van bondskanselier Angela Merkel om landen met een ongezond nationaal financieel systeem buiten de Europese Unie te plaatsen. De dreiging van uitsluiting zal de EU-landen dwingen beter te waken over hun financieel systeem, waardoor de kans op nog een Eurocrisis kleiner wordt.

Trefwoorden:

economisch experiment, risicogedrag, sociale omgeving, keuzegedrag

“Recidive in België en Nederland. Een analyse van 200 jaar rechtspraak en rechtsleer”

“Between family and friends: understanding the interdependence of private transfers”

“The adolescent brain: neurocognitive development and subject-related factors”

Dit proefschrift onderzoekt hoe het functioneren van de hersenen tijdens denkfuncties ontwikkelt bij adolescenten. Adolescenten van respectievelijk 13, 17 en 21 jaar activeren grotendeels dezelfde hersengebieden wanneer ze bijvoorbeeld beslissingen nemen. Echter, de mate waarin de hersengebieden actief zijn neemt toe als de jeugdige ouder wordt. Deze hersenveranderingen vinden verspreid door het brein plaats en zijn niet specifiek voor een bepaalde denkfunctie. Ze wijzen op een algemeen ontwikkelingsprincipe in het functioneren van de hersenen. Bovendien toont dit onderzoek behoorlijke individuele verschillen tussen jongeren; geslacht en de ervaren stress in de scanner beïnvloeden denkfuncties en hersenactiviteit. 
Deze onderzoeksbevindingen zijn van belang voor de manier waarop we naar adolescenten kijken. Zo wordt er bijvoorbeeld in het onderwijssysteem vanuit gegaan dat scholieren al behoorlijk goed in staat zijn tot zelfstandig werken, terwijl dit promotieonderzoek laat zien dat dit zich in de adolescentie nog ontwikkelt. 

Trefwoorden:

adolescenten, ontwikkeling hersenen

“Gastrointestinal targets to modulate satiety and food intake”

Diëten die een relatief hoger aandeel eiwitten bevatten worden beschouwd als een effectieve behandeling voor gewichtscontrole. In het bijzonder voor het voorkomen van gewichtstoename na een periode van gewichtverlies. Tot op heden is nog niet bekend of het iets uitmaakt welke specifieke eiwitten gebruikt worden in deze diëten.

In dit proefschrift wordt onderzocht welke eiwitten de beste effecten hebben op hongergevoel en voedselinname. Het blijkt dat eiwit uit erwten het beste effect hebben. Ook is gebleken dat als de afbraak van dit eiwit in de maag geremd wordt het effect nog groter is. Obese mannen aten minder na toediening van het erwten eiwit direct in de darm dan wanneer ze dit eiwit aten. Deze resultaten kunnen bijdragen aan nieuwe perspectieven in de behandeling voor overgewicht en obesitas.

Trefwoorden:

diëten, eiwitten, hongergevoel, voedselinname 

“Exploiting tumour and lung heterogeneity with radiotherapy”

Bij de huidige behandeling van longkanker met radiotherapie wordt aan de hele tumor dezelfde hoeveelheid straling toegediend. Er zijn echter aanwijzingen dat bepaalde delen van een tumor meer agressief zijn en een hogere stralingsdosis nodig hebben om genezen te worden dan andere delen.

In dit proefschrift zijn de mogelijkheden onderzocht om de stralingsdosis meer specifiek op het agressiefste deel van de longtumor te richten. Uit het onderzoek blijkt dat de effectiviteit van de behandeling met 30% zou kunnen toenemen zonder dat de bijwerkingen toenemen. Het proefschrift laat ook zien hoe je kunt bepalen hoeveel stralingsdosis de agressieve delen nodig hebben en hoe er gecontroleerd kan worden of de stralingsdosis op de goede plek wordt toegediend.

Tevens blijkt dat sommige delen van de normale longen extra gevoelig zijn voor straling en dat de dosis aan specifiek die delen zo veel mogelijk beperkt moet worden. Benadrukt wordt dat de resultaten in verder onderzoek bevestigd moeten worden.

Trefwoorden:

longkanker, radiotherapie, stralingsdosis

“Celbiologie van thrombose en hemostase: de trombus”

“To buy or not to buy: Empirical studies on Buyer-Supplier Collaboration”

Aankopende bedrijven die betere toegang willen krijgen tot de kritische hulpbronnen van een leverancier dan de concurrentie, moeten nauwe relaties ontwikkelen met de werknemers van die leverancier. Dat is de conclusie van een onderzoek door Agnieszka Blonska.

Dit onderzoek toont als een van de eerste aan dat een nauwe sociale relatie tussen koper en werknemers van het leveranciersbedrijf een positieve invloed heeft op het geven van voorkeur aan een toeleverancier bij kopers, het customizen bij leverancier en koper, en functieoverschrijdend gedrag op het gebied van informatiedeling bij kopers en leveranciers. Dit onderzoek werd zowel vanuit het perspectief van de leverancier als van de koper verricht.

Trefwoorden:

sociale relatie werknemers, customizen (naar eigen wens aanpassen van producten)

“Neurophatic pain: glial responses and plasticity in the spinal nociceptive network”

“Physical activity recognition using a wearable accelerometer. New perspectives for energy expenditure assessment and health promotion”

Een lichamelijk actieve levensstijl is belangrijk voor het leiden van een gezond leven. Vaststellen hoeveel lichamelijke activiteit nodig is voor het bevorderen van de gezondheid vereist echter objectieve en geldige instrumenten voor het controleren van de lichamelijke activiteit en de daarbij behorende fysiologische resultaten.

Deze dissertatie toont aan dat accurate herkenning van soorten lichamelijke activiteit, zoals lopen, fietsen en hardlopen, mogelijk was door het gebruik van een draagbare versnellingsmeter. Deze methode verbeterde de dagelijkse inschattingen van energiegebruik, en toonde aan dat de dagelijkse duur van het fietsen, lopen en zitten het subjectieve activiteitsniveau bepaalde. Daarnaast speelden specifieke activiteitensoorten die het gedrag van personen met overgewicht kenmerkten een sleutelrol bij het beschermen tegen hart- en vaatziekten.

Trefwoorden:

lichamelijke activiteit, versnellingsmeter 

“Algebraic polynomial system solving and applications”

Het probleem van het berekenen van de oplossingen van een stelsel van polynomiale vergelijkingen kan worden benaderd met behulp van een algebraïsche methode die het probleem omvormt tot een groot eigenwaarde probleem.

Deze methode vormt het uitgangspunt voor de ontwikkeling van computationele procedures voor de twee toepassingen die in dit proefschrift centraal staan:
(i)  De globale optimalisatie van een polynomiale functie in meerdere variabelen, en
(ii) het model-orde reductie probleem voor reducties van grootte een, twee of drie.

Trefwoorden:

polynomiale vergelijkingen

“Mood and Motivation in Parkinson’s disease”

“Genetic background and impact of Staphylococcus aureus in a cross-border region”

MRSA (dé ziekenhuisbacterie) komt meer voor in Belgische en Duitse ziekenhuizen in de Euregio Maas-Rijn dan in Nederlandse ziekenhuizen. Het ‘Search & Destroy’ beleid van de Nederlandse overheid heeft  gezorgd voor een inperking van de MRSA besmettingen in ziekenhuizen.

Via genetisch onderzoek toont dit proefschrift aan dat verschillende MRSA-varianten zich in de Nederlandse patiëntenpopulatie verspreid hebben. Omdat er veel grensoverschrijdend ‘verkeer’ van patiënten tussen ziekenhuizen is, en er nieuwe ‘varianten’ van de MRSA-bacterie verschijnen, moet het MRSA beleid tussen de ziekenhuizen in de Euregio Maas-Rijn op elkaar afgestemd worden om overdracht van MRSA tussen patiënten te vermijden.

Trefwoorden:

MRSA, grensoverschrijding, Euregio Maas-Rijn

“MR Imaging of coronary atherosclerosis”

Atherosclerose (aderverkalking) vormt de basis van ernstige ziekten als hartinfarct of beroerte. MRI is een techniek die bloedvaten en eventueel daarin aanwezige atherosclerose af kan beelden. Uit onze onderzoeken is gebleken dat MRI accuraat atherosclerose in de kransslagaders kan detecteren en lokaliseren bij patiënten met pijn op de borst, maar ook bij gezonde personen van middelbare leeftijd. Daarnaast is het gelukt om een nieuwe en snellere methode te ontwikkelen voor het afbeelden van de vaatwand van de kransslagaders en demonstreren we een methode om MRI van het hart en de hartspier op scanners met hogere veldsterkte te optimaliseren.

Trefwoorden:

aderverkalking, MRI, kransslagaders

“Risks and recommendations in WRULD”

Muisarmen, tegenwoordig niet meer RSI maar KANS genoemd (klachten arm, nek, schouder), komen nog steeds veel voor en zorgen voor hoge kosten.
Fysiotherapie en houdingstherapie geven onvoldoende resultaat, zelfs bij beginnende klachten. Bij het ontstaan van KANS spelen stressvolle werksituaties en een perfectionistische instelling een grote rol. Bij het aanhouden van de klachten speelt de manier waarop men zijn klachten beleeft en als psychische last ervaart een grote rol. Risicofactoren zoals een perfectionistische instelling en angst, waaronder angst voor pijn waardoor activiteiten worden vermeden, verdienen meer aandacht.
In de behandeling van KANS zou dan ook begeleiding door een psycholoog (voor perfectionistische personen) en een gedragstherapeut (voor angstige personen) opgenomen moeten zijn. Bovendien is sport belangrijk voor KANS patiënten. Fitte personen ervaren minder last. 

Trefwoorden:

muisarm, KANS, behandeling

“Coronary heart disease in the Netherlands: Incidence, etiology and risk prediction”

Aandoeningen van de kransslagaders, zoals een hartinfarct, veroorzaken een hoge ziektelast in Nederland.

Dit proefschrift beschrijft hoe vaak deze aandoeningen vóórkomen en wat het verband is met verscheidene risicofactoren. Tevens is een risicoscore ontwikkeld waarmee voorspeld kan worden hoe groot iemands kans is om de komende tien jaar een hartaandoening met een fatale dan wel niet-fatale afloop te krijgen. Deze kans wordt berekend aan de hand van zijn of haar risicofactoren. Op basis van een dergelijke score kan besloten worden tot leefstijladviezen of het starten van een behandeling om zo het risico op een hartaandoening voor die persoon te verlagen.

Trefwoorden:

aandoeningen van de kransslagaders, incidentie, risicofactoren, risicoscore

“Veni, Vidi, da Vinci”

“Imaging of carotid atherosclerosis”

“Pax6 in Mammalian degenerative retina”

“Paratonia enlightened; definition, diagnosis, course, riskfactors and treatment”

“Polyethylene Wear in Total Hip Arthroplasty”

“Surgery for knee osteoarthritis: outcome measurements and their clinimetric implications”

“Solving Difficult Game Positions”

“New horizons in lymph node imaging in head and neck cancer”

“Toxicogenomic Responses to N-Nitroso Compound Exposure in Relation to Human Colorectal Cancer Risk”

In dit onderzoek wordt aangetoond dat een dieet met veel rood vlees leidt tot veranderingen in de activiteit van genen in de darm die het risico op darmkanker kunnen verhogen. Dat kan verklaren waarom de inname van rood vlees al jaren in verband wordt gebracht met de ontwikkeling van darmkanker. Verondersteld werd dat rood vlees een groep stoffen, nitrosamines genaamd, in de darm zou verhogen en dat die stoffen vervolgens de genactiviteit zouden beïnvloeden. Dit blijkt niet zo te zijn, rood vlees verhoogde de vorming niet. De aanwezige nitrosamines brachten wel kankerverwekkende veranderingen in de genactiviteit teweeg, maar deze veranderingen zijn dus niet direct aan het eten van rood vlees te wijten.

Trefwoorden:

kanker, darmkanker, rood vlees, nitrosamines, N-nitroso verbindingen

“Perceived cognitive problems in Young-old adults: contextual factors, assessment and intervention”

“Molecular imaging of biologic characteristics and drug uptake”

Eén van de vernieuwingen in de medische zorg is het aanbieden van 'een behandeling op maat'. Het wordt verwacht dat deze specifieke behandelingen verbeteringen in de overleving van kanker patiënten te weeg brengt. In het promotieonderzoek van Hugo Aerts, welke hij donderdag 16 december verdedigt, heeft hij moleculaire imaging technieken bekeken voor deze rol. Het is gebleken dat CT-PET scans gebruikt kunnen worden om de gevaarlijkste gebieden in de tumor te identificeren, welke gecompenseerd kunnen worden met een hogere radiotherapie dosis. Gebaseerd op deze succesvolle resultaten zal de komende jaren in klinische studies deze hypothese getest worden. Het onderzoek werd gefinancierd door het Koningin Wilhelmina Fonds (KWF).

Trefwoorden:

medische zorg, CT-PET scans, behandeling tumoren

“Veneuze Pathologie in Beeld”

“An inconvenient deliberation: The Precautionary Principle’s Contribution to the Uncertainties Surrounding Climate Change Liability”

Deze dissertatie richt zich op een wettelijk perspectief van het interdisciplinaire probleem van Klimaatverandering in termen van de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor schade die wordt veroorzaakt door de activiteiten van meerdere actoren. Op een integrerende, probleemgerichte manier bekijkt dit boek hoe wetenschappelijke onzekerheden vertaald worden in wettelijke onzekerheden in een aansprakelijkheidsclaim voor de schadelijke gevolgen van Klimaatverandering. In deze context analyseert het boek hoe het Voorzorgsbeginsel, dat erop is gericht onzekerheid hanteerbaar te maken, kan helpen bij het wegnemen van enkele van de wettelijke obstakels in een dergelijke claim, terwijl het tegelijkertijd mogelijk nieuwe aansprakelijkheden creëert. Het boek doet aanbevelingen voor een consequente toepassing van het beginsel, en houdt voldoende rekening met de flexibele interpretatie ervan zowel in publieke als in private besluitvorming, en in rechterlijke appreciatie bij zaken op het gebied van aansprakelijkheid voor Klimaatverandering.

Trefwoorden:

 klimaatverandering, verantwoordelijkheid, onzekerheid, voorzorgsbeginsel

“The role of the skeletal muscle in early-stage metabolic syndrome”

De spier speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het metabool syndroom (stofwisselingsaandoening vanwege disbalans tussen eten en bewegen). De wereldwijde toename van het metabool syndroom wordt veroorzaakt door vetrijke voeding. Dit proefschrift beschrijft het effect van vetrijke voeding op de spier door moleculaire veranderingen op gen-, eiwit- en vetmetabolietniveau te bestuderen. Vetrijke voeding veroorzaakt moleculaire veranderingen in de spier die duiden op een vergroting van de capaciteit van de vetstofwisseling. Door daadwerkelijk de vetstofwisseling te meten werden de moleculaire veranderingen bevestigd. Deze bevindingen laten zien hoe moleculaire onderzoek succesvol geïntegreerd kan worden met meer toegepast onderzoek.

Trefwoorden:

metabool syndroom, spier, vetrijke voeding

“The role of dairy products and constituents in metabolic risk management”

Het metabool syndroom is een combinatie van verschillende risicofactoren voor hart- en vaatziekten. In dit project hebben we de effecten van zuivelproducten op deze risicofactoren bestudeerd bij proefpersonen met overgewicht. Op de langere termijn blijkt dat consumptie van halfvolle zuivelproducten de systolische bloeddruk (de bovendruk) verlaagt, maar geen positieve effecten heeft op andere risicofactoren. Op de korte termijn heeft melk negatieve effecten op het vetgehalte in het bloed direct na een maaltijd, maar positieve effecten op het glucosegehalte. Verder onderzoek moet aantonen of deze bevindingen ook gelden voor andere zuivelproducten, andere hoeveelheden, of andere populaties.

Trefwoorden:

zuivelproducten, metabole risicofactoren, metabool syndroom

“Het persoonlijke genoom: het begin van een nieuw tijdperk in de gezondheidszorg”

“Manipulability, Decomposability, and Rationalizability”

Sociale-keuzetheorie houdt zich bezig, zoals de naam al zegt, met technieken voor het vinden van een alternatief voor een maatschappij met respect voor hun voorkeuren boven de reeks alternatieven. Natuurlijk moet zo’n techniek enkele wenselijke eigenschappen bezitten, zoals strategiebestendigheid en unanimiteit. Strategiebestendigheid garandeert dat de individuen niet beter af zijn door hun werkelijke voorkeuren verkeerd voor te stellen, terwijl unanimiteit impliceert dat als alle agenten dezelfde voorkeur aangeven, het bestuur de top van die gemeenschappelijke voorkeur selecteert. Echter, de klassieke resultaten van Gibbard (1973) en Satterthwaite (1975) hebben aangetoond dat als we rekening houden met alle mogelijke voorkeuren van de individuen, het dictatoriale bestuur het enige is dat aan deze eigenschappen voldoet. Aangezien alle niet-dictatoriale besturen manipuleerbaar zijn, doet zich de natuurlijke vraag voor welk het minst manipuleerbaar is, d.w.z. manipuleerbaar op een minimaal aantal profielen. Verder laat dit onmogelijkheidsresultaat een andere vraag open: zijn in een beperktere context andere besturen dan dictatorschappen strategiebestendig? Wij bestuderen deze twee fundamentele vragen in dit onderzoek. 

Trefwoorden:

sociale-keuzetheorie, strategiebestendigheid

“Paternal Exposure to benzo(a)pyrene; a genetic risk in offspring?”

Dagelijks worden we blootgesteld aan milieugevaarlijke stoffen, die onze gezondheid en mogelijk dat van ons nageslacht beïnvloeden. Benzo(a)pyreen, bijvoorbeeld, wordt gevormd bij de verbranding van organische materialen, zoals hout, diesel en tabak. Onderzoek heeft al aangetoond dat benzo(a)pyreen DNA-mutaties en daardoor kanker kan veroorzaken. Dit proefschrift beschrijft de DNA-beschadigende effecten van benzo(a)pyreen in testes en mannelijke geslachtscellen van muizen en toont aan dat benzo(a)pyreen kiembaanmutaties kan veroorzaken in spermatogoniale stamcellen van muizen. Overdracht van deze mutaties op het nageslacht verhoogt mogelijk de kans op ziektes, zoals kanker, op jonge leeftijd. Toekomstig onderzoek moet aantonen of benzo(a)pyreen kiembaanmutaties veroorzaakt in mensen.

Trefwoorden:

benzo(a)pyreen, DNA-schade, mutaties, kiembaan

“The Institutional Transformation of social policy in east central Europe: Poland and Hungary in comparative and historical perspective”

“Human resource management practices and learning for innovation in developing countries: Pharmaceutical firms in Mexico”

“There’s something in the air. Volatile organic compounds in exhaled air as biomarker in inflammatory lung diseases. Development and validation”

Dit proefschift beschrijft de ontwikkeling en de toepassing van een methode, waarbij door het meten van vluchtige organische componenten (VOCs) in uitgeademde lucht verschillende ontstekingsgerelateerde luchtwegaandoeningen kunnen worden vastgesteld en bestudeerd. De uitgeademde lucht van mensen met ziektes als bijvoorbeeld cystic fibrosis (taaislijmziekte) en COPD (chronisch obstructieve longziekte) blijkt te verschillen van die van gezonde mensen. Met behulp van geavanceerde classificatiemodellen (support vector machines) is het mogelijk een beperkt aantal VOCs te selecteren, die vervolgens gebruikt kunnen worden om de diagnose te stellen. Diagnoses met behulp van de uitgeademde lucht blijken in meer dan 90% van de gevallen correct.

Trefwoorden:

VOCs, diagnose, luchtwegaandoeningen

“‘Eating too much or too little’. An FMRI food reward study of (ab)normal eating behaviour”

In dit proefschrift werd met behulp van functionele magnetische resonantie imaging (fMRI) onderzocht welke invloed de factoren calorische dichtheid, honger, aandacht en cognitieve controle hebben op de activiteit in het beloningsysteem. Aandacht en cognitieve controle bleken de grootste invloed te hebben. Wanneer de deelnemers smakelijk voedsel te zien kregen en bijvoorbeeld hun aandacht op een neutraal aspect richtten, dan verdween de activiteit in het beloningscircuit. Dachten ze aan de smakelijkheid van het voedsel, dan steeg de activiteit. Wil men eetgedrag veranderen, dan is het dus belangrijk dat men anders over het eten leert denken. Tenslotte toonden de resultaten aan dat Anorexia Nervosa (AN) patiënten ernstige verstoringen hadden in het beloningscircuit: in tegenstelling tot gezonde deelnemers vertoonden de AN patiënten vrijwel geen activiteit in het beloningscircuit bij het zien van lekkere voeding. Het is daarom belangrijk dat toekomstige behandelingen gericht zijn op herstel van dit beloningscircuit.

Trefwoorden:

fMRI, aantrekkingskracht voedsel, beloningsysteem, Anorexia Nervosa.

“Microeconometric Evidence of Financing Frictions and Innovative Activity”

“Data Integration with Biological Pathways”

Biologische experimenten genereren veel data, maar die worden helaas niet altijd optimaal benut.

Daarom heeft BiGCaT, het departement Bioinformatica van de UM, in samenwerking met het Gladstone instituut in San Franscisco, nieuwe software ontwikkeld, die deze data aan tientallen online databases kan koppelen. Bovendien worden de data aantrekkelijk gepresenteerd op plaatjes die de processen in de cel weergeven, de zogenaamde biologische pathways. Die plaatjes zijn gemaakt met behulp van een speciaal ontwikkelde wiki. Met onze software zijn twee eerdere onderzoeken naar de effecten van langdurig voedseltekort samengevoegd. Deze her-analyse leidde tot nieuwe inzichten, zonder dat daarvoor een duur experiment nodig was. De resultaten zullen bijdragen aan een betere behandeling van patiënten die door ziekte voedsel slecht kunnen opnemen.

Trefwoorden:

voedseltekort, biologische data, software

“Improving the quality and cost-effectiveness of breast cancer follow-up”

In Nederland krijgen jaarlijks bijna 13.000 vrouwen borstkanker. Nadat de behandelingen zijn afgerond, blijft de patiënte nog een lange tijd onder controle, ook wel de follow-up genoemd. De richtlijn in Nederland is een driemaandelijkse ziekenhuiscontrole in het eerste jaar na de behandeling, maar er bestaat twijfel of deze frequente controles wel optimale zorg leveren.

Onderzoek onder 320 borstkankerpatiënten uit zeven ziekenhuizen in Nederland laat zien dat een aantal ziekenhuis controles in het eerste jaar vervangen kunnen worden door telefonische controles door de mammacare verpleegkundige met behoud van kwaliteit van leven, hoge patiëntentevredenheid en zonder toename in angstgevoelens. Daarnaast blijkt de combinatie van telefonische follow-up met een educatief groepsprogramma een kosteneffectieve strategie te zijn.  Op basis van de gevonden resultaten wordt geadviseerd om de richtlijn voor follow-up voor het eerste jaar na borstkanker kritisch te bekijken en telefonische follow-up en het educatieve groepsprogramma een plek in de richtlijn te geven.

Trefwoorden:

borstkanker, controle, follow-up

“Combinatoric Innovation; Environmentsfor sharing and creating Intellectual capital”

“Living with Less: Prospects for Sustainability”

Ondanks het groeiende besef dat een meer duurzame manier van leven noodzakelijk is, geldt minder consumeren nog steeds als een bijzonder lastige optie.

Dit  proefschrift onderzoekt welke impact minder geld uitgeven heeft op de manier van leven binnen een postmoderne consumptiemaatschappij. Naast een theoretische analyse van 150 jaar consumptie studies, wordt de ontwikkeling van het denken over zuinigheid geschetst vanaf de klassieke oudheid tot het heden.
Kwalitatief en kwantitatief empirisch onderzoek resulteert onder meer in het consumptiegedragsverandering model: het Transformatie Model Leven met Minder. Verder wordt een sociaaleconomisch profiel van Nederlandse downshifters gepresenteerd. Aan de hand van de zogenaamde Triple G van een duurzame levensstijl (Geld, Groen, Gezondheid) worden de resultaten voor duurzaamheid besproken.

Tot slot geeft het proefschrift aanbevelingen voor een marketingstrategie om een duurzame levensstijl te bevorderen.

Trefwoorden:

duurzaamheid, levensstijl, consumptie

“Bewegingsstoornissen bij psychosen So what”

“The Wealth of Nations: Global imbalances and adjustments in a financially integrated world”

Dit proefschrift onderzoekt de invloed van integratie van financiële markten op de economische activiteit van landen, uitgedrukt in bv. investeringsgedrag en handelsbalans. Uit dit onderzoek blijkt onder meer dat landen die goed geïntegreerd zijn in internationale aandelenmarkten beter in staat zijn om een bepaald consumptieniveau te handhaven terwijl het inkomen fluctueert. In sommige landen, zoals de VS en UK, wordt de handelsbalans sterker beïnvloed door de prijsontwikkelingen in aandelen- en huizenmarkten dan door de wisselkoersen. Tenslotte zijn met behulp van een portfolio-balans model analyses gemaakt van financiële (wan)verhoudingen tussen landen. Zo is gekeken hoe de huidige Amerikaanse handelstekorten leiden tot oplopende buitenlandse schuld en de handelsoverschotten in Azië en olie-exporterende landen. Een vergelijkbare analyse is gemaakt van de oplopende schuld van Zuid Europa t.o.v. Noord Europa.

Trefwoorden:

economische activiteit, handelsbalans, financiële (wan)verhoudingen

“Experimental studies on innate immune regulatory proteins during non-infectious tissue damage”

“Doorwerking van de beginselen van behoorlijke rechtspleging in de bestuurlijke voorprocedures”

Een burger die het oneens is met een besluit van een bestuursorgaan dient daartegen allereerst bezwaar aan te tekenen bij het bestuursorgaan dat het besluit nam. Als hij na een herbeoordeling van het bestuursorgaan ongelijk krijgt, kan hij naar de rechter stappen.

Omdat de bezwaarschriftprocedure als bestuurlijke voorprocedure een belangrijk onderdeel vormt in de rechtsbescherming van de burger tegen het bestuur, wordt in dit proefschrift de bezwaarschriftprocedure bij het bestuursorgaan met de rechterlijke procedure vergeleken. Onderzocht wordt of de beginselen van behoorlijke rechtspleging die voor de rechter gelden ook voor het bestuur gelden.

Hoewel niet alle beginselen van behoorlijke rechtspleging in dezelfde mate gelden voor de bestuurlijke voorprocedures, is de conclusie dat grotendeels vergelijkbare eisen met eenzelfde ratio gelden als voor de rechterlijke procedure. Schending van de voor het bestuur geldende eisen moet dan ook niet te gemakkelijk door de vingers worden gezien en zonder gevolgen blijven.

Trefwoorden:

bezwaarschriftprocedure, bestuursorgaan, rechterlijke procedure

“Resynchronization of the ischemic asynchronous heart”

“May I have your attention please? A neuroscientific study into message attention for health information”

Het realiseren van gedragsverandering via gezondheidsvoorlichting is een moeilijke en complexe taak. Gedeeltelijk is deze complexiteit toe te schrijven aan de wijze waarop mensen gezondheidsinformatie verwerken.

Doel van het onderzoek was tot een beter inzicht te komen in de onderliggende werkingsmechanismen van verschillende vormen van gezondheidsinformatie, zoals persoonlijk relevante en bedreigende gezondheidsinformatie. Aandachtsprocessen voor deze twee verschillende boodschappen werden onderzocht door het meten van hersenactiviteit (EEG en fMRI), oogbewegingen en reactietijden tijdens de verwerking van de informatie.

De conclusie is dat persoonlijk relevante gezondheidsinformatie aandachtverhogend kan werken, terwijl het presenteren van bedreigende gezondheidsinformatie defensieve reacties kan oproepen.

Trefwoorden:

gezondheidsvoorlichting, methode, informatieverwerking, aandacht

“Influence of micro-environments on pre-school children’s energy balance-related behaviours and weight status”

Dit proefschrift onderzoekt factoren in de thuis- en kinderdagverblijfomgeving die tot overgewicht kunnen leiden bij jonge kinderen (0-7 jaar). Het onderzoek is gebaseerd op het KOALA Geboortecohort Onderzoek en observaties op kinderdagverblijven. Borstvoeding beschermt tegen overgewicht, waarschijnlijk doordat borstvoeding later snackgedrag beïnvloedt. Het stimuleren van gezond gedrag door ouders bleek verder effectiever dan het beperken van ongezond gedrag. Ook is er al op jonge leeftijd een verband tussen voeding en beweging. Kinderen die naar het kinderdagverblijf gaan hebben vaker overgewicht dan andere kinderen. Kinderdagverblijfmedewerkers en de fysieke omgeving zijn van invloed op de voeding en beweging van kinderen. Deze bevindingen zijn van belang voor het ontwikkelen van interventies ter preventie van overgewicht bij kinderen.

Trefwoorden:

kinderverzorging, overgewicht bij kinderen, dieet, leefomgeving, ouders, fysieke activiteit

“Sence and Simplicity’: Dilemma’s en Parallellen in de perioperatieve zorg”

“Conflicting demands in ethnically diverse societies: Ethnopolitical contention and identity values in Europe”

“Defining, Measuring and Addressing Vulnerability: The Case of Post Conflict Environments”

“Piracy and P2P File-sharing Networks”

Wij vinden dat de producenten van digitale waren niet zoveel te lijden hebben van piraterij als de consumenten er profijt van hebben. De maatschappij als geheel heeft profijt van piraterij. Een consumentensurplus is de waarde van de consumptie van een product minus de prijs, en het producentensurplus is de prijs minus de kosten (ruwweg de winst). De totale welvaart is dan de som van het surplus van alle consumenten en producenten (waarde minus kosten). Het zou de welvaart kunnen verminderen als autoriteiten de bescherming van de rechten van intellectueel eigendom te sterk benadrukken. Als we het jaar 2003 vergelijken met 1999, had volgens onze schattingen de Amerikaanse muziekindustrie te lijden van een misgelopen jaarlijkse winst van $1.6 miljard. Totale jaarlijkse welvaart gestegen met $13.1 miljard. In 2008 daalde de jaarlijkse winst met nogmaals $1.4 miljard, terwijl de jaarlijkse welvaart steeg met wederom $12.4 miljard. In 2020 zal de jaarlijkse welvaart reusachtig zijn verbeterd met $29.7 miljard sinds 1999.

Trefwoorden:

digitale waren, piraterij

“Competing and Complementary Perspectives on the EU as a Crisis Management Actor: An Examination of the Common Security and Defence Policy through the Lenses of Idealism and Realism”

Dit proefschrift beschrijft een beleidsanalyse van het ‘Common Security and Defence Policy’ (CSDP) waarmee de acties van de Europese Unie in het internationaal crisismanagement worden verklaard.

De dissertatie geeft inzicht in de motivaties achter EU missies op het terrein van crisismanagement. Drieëntwintig CSDP missies werden onderzocht. Daaruit blijkt dat het EU crisismanagement gebaseerd is op een evenwichtige balans van realistische en idealistische invloeden (het vervullen van vitale eigenbelangen en het bevorderen van universele belangen). De perceptie van de veiligheidsomgeving is realistisch en gericht op het aanpakken van staatcentrische bedreigingen in de omgeving van de EU Lidtstaten of in hun voormalige kolonies. Deze acties worden gestuurd door idealistische principes, en zij brengen vaak niet-dwingende maatregelen met zich mee. Ondersteuning via niet-militaire instrumenten heeft daarbij de voorkeur.

Trefwoorden:

internationaal crisismanagement, EU veiligheid

“Exploring exposure in vivo in chronic pain”

Pijngerelateerde angst levert bij chronische pijnpatiënten een  substantiële bijdrage  aan het in stand houden van de ervaren functionele beperkingen. Pijngerelateerde angst is angst om te bewegen en/of angst voor (hernieuwd) letsel, of angst voor pijn of andersoortig lichamelijke sensaties, of angst voor de toekomst (bv rolstoelgebonden te raken, niet meer te kunnen werken,of niet meer de persoon te kunnen zijn die je altijd hadden willlen zijn). Een exposure in vivo behandeling (GEXP), waarbij patiënten stapsgewijs worden blootgesteld aan die situaties, activiteiten of bewegingen waar ze bang voor zijn. blijkt een effectieve behandeling te zijn. Patiënten ervaren in verschillende situaties. zowel op korte als lange termijn, minder functionele beperkingen en zelfs minder pijn en verandering op weefselniveau. Daar waar traditionele pijnbehandelingen vaak niet tot het gewenste resultaat leiden, lijkt GEXP de aangewezen behandeling. 

Trefwoorden:

chronische pijn, pijngerelateerde angst, exposure in vivo behandeling

“Towards strategies to stimulate First time trial of unfamiliar healthful food products”

Om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen, wordt Nederlanders aanbevolen de inname van verzadigd vet te beperken en voldoende groente en fruit te eten. Dit kan al bereikt worden door enkele dagelijks geconsumeerde producten te vervangen door gezondere alternatieven, bijvoorbeeld door volle kaas te vervangen door magere kaas. Het uitproberen van een onbekend product is een belangrijke eerste stap naar integratie van zo’n product in het dagelijkse eetpatroon. In het kader van dit promotietraject zijn verschillende strategieën ontwikkeld om het voor het eerst uitproberen van gezonde alternatieven te bevorderen. Resultaten van twee experimentele studies tonen onder meer aan dat het aanbieden van een proefmonster en het geven van  een smaakbeschrijving waarin een gezond onbekend alternatief product vergeleken wordt met de smaak van een bekend product simpele, maar effectieve manieren  zijn om Nederlanders een onbekend product voor het eerst te laten uitproberen.

Trefwoorden:

gezondheid, gezonde voeding, eetpatroon veranderen

“Richtlijnen in de spreekkamer. Van dogma naar dans”

“Private Law 2.0: on the Role of Private Actors in a Post-National Society”

“Facilitating Training Transfer Effects; the case of Vietnamese MBA programs”

“Will work for food; a behavioural economic analysis of overeating”

In de huidige maatschappij is het voor veel mensen moeilijk om de verleiding van lekker dikmakend eten te weerstaan. Maar niet iedereen is even gevoelig voor de verleiding van, bijvoorbeeld, een reep chocola.

Studies in dit proefschrift tonen aan dat mensen die zeggen vaak aan de lijn te doen en/of overgewicht hebben, harder willen werken voor energierijk voedsel (zoals chocola). Snacks zijn dus extra belonend voor deze mensen, wat bijdraagt aan de neiging tot overeten. Dit proefschrift laat tevens zien dat het heffen van belasting op hoogcalorische voeding overconsumptie kan beperken, ook voor mensen met een neiging tot overeten.

Trefwoorden:

psychologie; eten; overgewicht; lijnen

“Aspecten van een beroepscultuur”

“Towards process-oriented care delivery in hospitals”

Lange wachttijden voor een afspraak in het ziekenhuis en gebrekkige afstemming tussen zorgverleners zijn al jaren belangrijke verbeterpunten om de ziekenhuiszorg patiëntvriendelijker te maken.

Dit proefschrift stelt dat patiëntvriendelijk werken en kwalitatief goede en betaalbare zorg te realiseren zijn als ziekenhuizen overgaan van de traditionele organisatie in specialistische afdelingen, naar een procesgerichte organisatie. Dit vraagt om specialisatie in een beperkt aantal aandoeningen, wat nog steeds op gespannen voet staat met de wet- en regelgeving in de zorg. De huidige dbc-structuur, waarbij de financiering procesgericht is, stimuleert de samenwerking tussen verschillende specialismen waarschijnlijk wel.

Uitgevoerd in opdracht van NIVEL.

Trefwoorden:

ziekenhuiszorg, patiëntvriendelijkheid, organisatieverandering

“De advocaat in het Burgerlijk Proces”

De afgelopen decennia is er in het burgerlijk proces een nieuwe verhouding tussen advocaat en rechter ontstaan. Door procesrechthervormingen is de rol van de rechter veranderd en daarmee die van de advocaat. Voorwerp van onderzoek waren de gedragsrechtelijke en andere normen die voor advocaten gelden. De centrale vraag daarbij was hoe het normenkader onder invloed van procesrechthervormingen is veranderd en omgekeerd, hoe die normen tot hervormingen van het procesrecht hebben geleid. Onderzocht is welke ontwikkelingen ongewenste neveneffecten van advocatenbijstand in het burgerlijk proces tegen kunnen gaan.

De conclusie is dat de advocaat in het hedendaagse burgerlijk proces een andere rol moet vervullen dan voorheen, maar dat de bijstand die hij in en voor het proces verleent nog steeds van groot belang is.

“Collusion and Price Wars; a dynamic approach to price competition”

“The regulation of architects kin Belgium and the Netherlands”

Dit proefschrift onderzoekt de regulering van architecten in België en Nederland en bespreekt het titelgebruik en de uitoefening van het beroep. Ook de contractuele aansprakelijkheid van architecten (bijvoorbeeld wanneer een gebouw een defect heeft) wordt vergeleken.. Daarnaast is er een analyse gemaakt van de EU-wetgeving en jurisprudentie op het gebied van vrij verkeer van architecten. Tot slot bevat het proefschrift een economische analyse van de regulering van architecten en wordt er onderzocht in welke mate de Belgische en Nederlandse regelgeving efficiënter kan worden gemaakt. Indien dit advies gevolgd wordt, zal dit (financiële) voordelen meebrengen voor zowel architecten als hun cliënten.

Trefwoorden:

regulering, architecten, België, Nederland, EU wetgeving

“HIV/AIDS; STIGMA as a factor that affects care seeking, care and support of PERSONS with HIV/AIDS in Port Harcourt Nigeria”

HIV/AIDS is een van de belangrijkste problemen waarmee de wereldgemeenschap wordt geconfronteerd.  Deze dissertatie bestudeert de problemen mensen met HIV/AIDS in Port Harcourt Nigeria. 

Het eerste deel van het onderzoek richt zich op het begrijpen van het HIV-gerelateerde stigma in Sub-Sahara Afrika en de gevolgen van stigma voor het vragen om zorg. Het tweede deel richt zich op het begrijpen van het stigma en andere problemen die mensen met HIV/AIDS in Port Harcourt, Nigeria tegenkomen bij de vraag naar zorg en ondersteuning in de maatschappij en gezondheidszorginstellingen.

Daarnaast werden seksegerelateerde machtsverschillen in de zorg voor mensen met HIV/AIDS bestudeerd. Dit onderzoek toont aan dat de stigmatisering van mensen met HIV/AIDS nog steeds overweldigend aanwezig is en de levenskwaliteit van deze mensen aantast. Dit heeft grote gevolgen voor HIV preventie, het volgen van antiretrovirale behandeling, de zorgvraag, en de zorg en ondersteunign die zij ontvangen. Effectief beleid ondersteund door veelzijdige interventies zijn belangrijk.

Trefwoorden:

HIV/AIDS, stigma , sekse, maatschappij, gezondheidszorginstelling

“Multimodal analysis of neuroimages in Alzheimer’s disease”

Verscheidene neuroimaging biomarkers zijn geïdentificeerd om de ziekte van Alzheimer te diagnosticeren  in de vroegste stadia, de voortgang van de ziekte te bewaken, en mogelijk het begin ervan te voorspellen.

Dit onderzoek toont aan dat structurele schade, functionele veranderingen en de opbouw van proteïnen, die de ziekte van Alzheimer kenmerken, wel onderling gerelateerd zijn, maar geen verschijnselen zijn die tegelijkertijd of op dezelfde plaats voorkomen. Dit onderzoek wijst op de noodzaak van multimodale analysetechnieken om het verband tussen verschillende biomarkers verder te evalueren voor een beter begrip van de mechanismen die het begin van de ziekte veroorzaken en de voortgang stimuleren, voor een verbetering van de vroege diagnostiek en met het oog op de identificatie van nieuwe doelstellingen voor farmaceutische interventie die de voortgang van de ziekte zou kunnen vertragen.

Trefwoorden:

ziekte van Alzheimer, biomarkers, multimodale analyse

“VITALUM; development and evaluation of tailored print communication and telephone motivational interviewing to improve lifestyle behaviors among older adults”

Om het risico op hart- en vaatziekten te verminderen wordt Nederlandse volwassenen aanbevolen om dagelijks minstens 2 stuks fruit en 200 gram groente te eten, en tenminste 5 dagen per week minimaal 30 minuten per dag matig intensief te bewegen. Ruim 80% van de volwassenen eet echter te weinig groente en fruit, en 40% beweegt te weinig.

Dit proefschrift beschrijft de ontwikkeling en evaluatie van telefonische motiverende gespreksvoering en computer-gegenereerd advies-op-maat via brieven om volwassenen in de leeftijd van 45 tot 70 jaar te helpen deze aanbevelingen te realiseren. Deelnemers die deze brieven, gesprekken of een combinatie van beide ontvingen gingen meer bewegen en meer groente en fruit eten dan deelnemers die geen informatie ontvingen. Deze methoden kunnen daarom worden ingezet om mensen te helpen gezonder te leven.

Trefwoorden:

gezonde leefstijl, motiverende gespreksvoering, advies op maat

“Celdood, een nieuw perspectief op leven”

“The Odyssey to Sustainability of the Universities of Applied Sciences in the Netherlands”

Dit proefschrift is het verslag van twintig jaar praktijkexperimenten in het HBO, die als doel hadden studenten niet alleen kennis over en inzicht in duurzame ontwikkeling te geven, maar ook de vaardigheden en de houding om er later daadwerkelijk iets mee te doen. Roorda richtte zich op diverse opleidingen en diverse aspecten van duurzaamheid en werkte voornamelijk met docenten, bestuurders en managers. Een van de experimenten betrof de ontwikkeling van ‘AISHE’, een beoordelings- en beleidsinstrument voor duurzame ontwikkeling in het HBO. AISHE wordt inmiddels in zeven landen gebruikt; op basis ervan werd het ‘Keurmerk Duurzaam Hoger Onderwijs’ aan ruim vijftig opleidingen en schools uitgereikt. Bij elk experiment werd gebruik gemaakt van de veranderprocessen die op dat moment in het HBO plaatsvonden, waaronder een verschuiving van docent- naar student- en competentiegericht onderwijs. Het proefschrift bevat zodoende ook een historisch overzicht van twintig jaar HBO-geschiedenis.

Trefwoorden:

duurzame ontwikkeling, hoger onderwijs, hbo, veranderprocessen, transitie

“Quality of life assessment in palliative care”

“Psychosocial needs of breast cancer patients and their relatives”

De diagnose en de behandeling van borstkanker kan lichamelijke, psychische en sociale problemen veroorzaken die de behoeften van de patiënten en hun familieleden kunnen veranderen.

Deze dissertatie bestaat uit drie kwantitatieve studies over de psychosociale behoeften van patiënten en familieleden gedurende en na de behandeling van de patiënt. De patiënten hadden onvervulde psychosociale behoeften terwijl de familieleden hulp nodig hadden bij het vinden van toegang tot informatie en professionals in de gezondheidszorg. Fysieke en sociale zwakheid, een beschadigd lichaamsbeeld, verdriet, angst, een gebrek aan ondersteuning en conflicten in de interpersoonlijke relaties werden geassocieerd met de onvervulde behoeften van de patiënten. Verdriet, angst en conflicten in relaties werden geassocieerd met de onvervulde behoeften van de familieleden. Deze factoren kunnen helpen bij het identificeren van patiënten die een grotere behoefte aan hulp hebben en bij het verlenen van gerichte ondersteuning aan mensen die het daadwerkelijk nodig hebben.

Trefwoorden:

borstkanker, psychosociale behoeften, familieleden

“Molecular imaging in the combined modality treatment of lung cancer”

Patiënten met lokaal gevorderde longkanker krijgen een gecombineerde behandeling met bestraling en chemotherapie.

In dit proefschrift is onderzocht hoe deze behandeling kan worden geoptimaliseerd door middel van moleculaire beeldvorming met positron emissie tomografie (PET). De resultaten laten zien dat het  bestralingsgebied van kleincellige longkanker met het gebruik van de PET-scan op een veilige manier kan worden verkleind. Verder wordt aangetoond dat een PET-scan 3 maanden na de behandeling, progressie van de ziekte kan vaststellen in een stadium dat herbehandeling nog mogelijk is. Tenslotte worden 2 nieuwe PET-tracers geëvalueerd, gericht op specifieke biologische eigenschappen van kankercellen. De studies laten zien dat deze tracers veilig kunnen worden toegepast. Toekomstige studies zijn nodig om de optimale beeldvormingsomstandigheden te definiëren.

Een deel van het onderzoek werd financieel ondersteund door KWF kankerbestrijding.

Trefwoorden:

longkanker, PET, radiotherapie

“Intestinal fat and eating behavior: role of the ileal brake”

“Metabolic and genetic aspects of thiopurine”

Bijwerkingen van geneesmiddelen hebben vaak een genetische achtergrond.

Het beschreven promotieonderzoek richt zich op de oorzaken van bijwerkingen van bepaalde ontstekingsremmende middelen, de thiopurines. Deze worden vooral gebruikt bij (auto-)immuunziekten. Bij gebruik van thiopurines is het van belang om vooraf de activiteit van de enzymen thiopurine-S-methyltransferase (TPMT) en inosine trifosfatase (ITPase) te bepalen om ernstige bijwerkingen, zoals beenmerg onderdrukking en longontsteking, en de daarmee gepaard gaande ziekenhuisopname, te voorkomen.

Uit het onderzoek komt verder naar voren dat ITPase een rol speelt bij de progressie van pulmonale Langerhans’ cel histiocytose (PLCH), een ernstige longaandoening.

Trefwoorden:

bijwerkingen thiopurines, enzym TPMT, enzym ITPase

“Stock Market Manipulation”

Scheiding van eigendom en management creëert een ‘agency conflict’ tussen de opdrachtgever en de agent die het management doet.

Deze dissertatie werpt een nieuw licht op de capaciteit van deelnemers op de markt om informatie te herkennen die niet gelijk is verdeeld op financiële markten. Oorzaken en gevolgen van aandeelhoudergeschillen en hun rol in corporate governance werden kritisch geanalyseerd en opnieuw geïnterpreteerd. Het conflict tussen managers en aandeelhouders en tussen bedrijven en financiële tussenpersonen is belangrijk, zowel academisch als professioneel. Op de eerste plaats krijgen investeerders zo informatie over de effectieve controle van managers. Op de tweede plaats begrijpt de regelgever de effecten van regelgeving op financiële markten en of dit de verwachte voordelen oplevert. De derde groep die er zijn voordeel bij doet zijn de managers zelf. Zij moeten zich bewust zijn van de speelruimte die de manager heft, de risico’s die ze lopen en de externe invloeden die zij opleggen aan de finan-ciële markten. De laatste groep zijn de financiële tussenpersonen en hun rol op de markt voor primaire fondsen.

Trefwoorden:

asymmetrische informatie, corporate governance, financiële tus-senpersonen, financiële regelgeving, compensatie van leidinggevenden, geschillen van aandeelhouders

“Agonist-induced modulation of glycocalyx barrier properties in the microcirculation”

In dit promotieonderzoek is gekeken naar de rol van de glycocalyx, een gellaag aan de binnenkant van alle bloedvaten in het hart. De glycocalyx blijkt zich te gedragen als een dikke anti-aanbaklaag die ervoor zorgt dat schadelijke deeltjes niet gaan plakken aan de wand en als een extra ruimte voor bloed als er meer zuurstof vanuit het bloed naar het hart moet worden aangeboden. Tijdelijke aanpassingen van deze laag blijken de bloed- en zuurstofaanvoer positief te beïnvloeden, maar wanneer deze laag beschadigd is gebeurd dit niet. Herstel van een kapotte glycocalyx zou in de toekomst een mogelijke therapie kunnen zijn voor patiënten met pijn op de borst.

Trefwoorden:

glycocalyx, bloedvaten

“OxLDL-specific antibodies and neutrophils; their relevance in mouse atherosclerosis”

“Met meer menselijke maat naar een toekomstbestendige zorg voor chronische zieken”

“Essays on Bargaining and Claim Problems”

Deze dissertatie onderzoekt normatieve, strategische en psychologische aspecten van onderhandelen en faillissementsproblemen met gebruikmaking van theoretische en experimentele methoden.

De dissertatie toont aan dat in geval van faillissement en als claims bekend zijn, compensaties van crediteuren in verhouding tot hun claims niet alleen normatief aantrekkelijk is, maar ook een stabiele resultaat is als bedrijven de faillissementsregeling mogen kiezen om investeerders aan te trekken. Wanneer claims echter oncontroleerbaar zijn, is de gelijke verdeling van het overgebleven kapitaal het stabiele resultaat van een eenvoudig toewijzingsprobleem. De dissertatie toont ook aan dat onderhandelen over een gezamenlijk geproduceerd overschot sterk wordt beïnvloed door informatie over de relatieve prestaties van teamleden en de willekeurigheid in the productieproces. Belangrijk is dat deze effecten worden bemiddeld door immateriële subjectieve rechten die onderhandelaars ontlenen via het productieproces.

Trefwoorden:

claims, faillissementsproblemen

“Molecular imaging of large arteries by ultrasound; Potentials and pitfalls”

De oorzaak van hart- en vaatziekten is vaak atherosclerose (aderverkalking). Een opengescheurde atherosclerotische plaque veroorzaakt bloedstolsels (trombi) die een hart- of herseninfarct tot gevolg kunnen hebben. Met ultrageluid (echografie) kan men een atherosclerotische plaque laten zien. Het is echter nog niet mogelijk om daarmee de kans op scheuren te bepalen. Een nieuwe ontwikkeling maakt gebruik van moleculaire beeldvorming, waarbij met een contrastmiddel de aanwezigheid van atherosclerose-specifieke moleculen, die een rol kunnen spelen bij het scheuren, gevisualiseerd worden. Dit proefschrift beschrijft een methode om een plaque in beeld te brengen met behulp van witte bloedcellen die geladen zijn met een ultrageluidcontrastmiddel. Aangetoond wordt dat de geladen bloedcellen met ultrageluid in de bloedstroom detecteerbaar zijn en dat het contrastmiddel geen invloed heeft op het rol- en hechtgedrag aan de geactiveerde vaatwand. Deze nieuw verworven kennis is essentieel voor de ontwikkeling van doelgerichte diagnostiek.

Het onderzoek is financieel gesteund door De Nederlandse Hartstichting

Trefwoorden:

moleculaire beeldvorming, ultrageluid, contrastmiddelen

“Union democracy and the challenge of globalisation to organised labour in Ghana”

In Ghana bestaat een van de strategieën van vakbonden voor het bestrijden van de uitdagingen van globalisering uit het vernieuwen van vakbondsstructuren en zo het lidmaatschap van vrouwen en werkenden in de informele economie te bevorderen. Interne democratie in vakbonden is afhankelijk van het vermogen van de leden, onafhankelijk van hun achtergrond, om toegang te krijgen tot de machtsmogelijkheden die de vakbonden hen biedt voor het verdedigen van hun arbeidsrechten. De constructie van het vakbondslidmaatschap rond mannelijke werkenden in de formele economie biedt vrouwen en leden in de informele economie weinig toegang tot machtsmogelijkheden van de vakbond zoals onderwijs, subgroepautonomie en deelname aan vakbondsbestuur. Het onvermogen van vakbonden in Ghana om solidariteit tussen vrouwen en leden in de formele en informele economie te bevorderen, had niet alleen invloed op de toegang van leden tot machtsmiddelen, maar ook het vakbondspotentieel om de uitdagingen van globalisering op de werkplek en daarbuiten te bestrijden. 

Trefwoorden:

vakbondvernieuwing, interne democratie, globalisering, democratie op basis van geslacht, informele economie

“Methodological and Conceptual Challenges of Evaluating the Impact of Development Interventions”

Twijfel omtrent het nut van ontwikkelingssamenwerking.heeft in de afgelopen jaren geleid tot een toename in rigoureus effectonderzoek. ‘Rigoureus’ wordt echter ten onrechte door velen gelijkgesteld aan de toepassing van gerandomiseerde experimenten.

Dit proefschrift onderscheidt drie belangrijke categorieën van uitdagingen in effectonderzoek: afbakening, attributie versus verklaring, en praktische implementatie. Een reflectie omtrent deze zaken, en niet zozeer een bepaalde methode, vormt de basis voor rigoureus onderzoek. Binnen dit kader illustreren de verschillende deelstudies de volgende aspecten: de beperkingen en het potentieel van gerandomiseerde experimenten; het belang van een beleidstheoretisch perspectief in effectonderzoek; en het belang van combineren van geschikte methoden.

Trefwoorden:

ontwikkelingssamenwerking, effectonderzoek

“Cognition and depression after stroke; course and interaction”

In deze studie werden depressieve klachten en cognitie na een beroerte onderzocht, alsmede hun beloop in de tijd en interactie met elkaar. Een cohort van 190 patiënten werd een jaar lang gevolgd en onderzocht op depressie na 1, 3, 6, 9 en 12 maanden, een ander cohort van 194 mensen werd gedurende twee jaar gevolgd en kreeg een volledig neuropsychologisch onderzoek na 1, 6, 12 en 24 maanden. Depressieve klachten na een beroerte bleken vaak samen te hangen met de beroerte. In de helft van de gevallen trad de depressie in de eerste drie maanden na de beroerte op en eenderde hiervan herstelde binnen enkele weken. In ernstiger gevallen kunnen klachten terugkeren of een chronisch beloop krijgen. Patiënten met executieve functiestoornissen (stoornissen in gedrag, emotie en denken) hebben een slechtere prognose.

Trefwoorden:

beroerte, depressieve klachten

“Sacral Neuromodulation in patients with faecal incontinence”

Faecale incontinentie is een veel voorkomende maar complexe aandoening met hoge kosten voor de patiënt en de gemeenschap. Naast een grote psychische belasting heeft het een enorm sociaal invaliderend aspect dat diepgaande gevolgen heeft voor het welzijn van de patiënt. In de huidige thesis wordt de toepasbaarheid, veiligheid, haalbaarheid en het mogelijke werkingsmechanisme van sacrale neuromodulatie (SNM) als behandeling voor faecale incontinentie samengevat. Na 10 jaar klinische ervaring met SNM in ons ziekenhuis kunnen we concluderen dat SNM een effectieve   behandeling is voor functionele darmklachten, met name bij patiënten met faecale incontinentie.

Trefwoorden:

faecale incontinentie, behandeling, sacrale neuromodulatie

“Interpretation of diagnostic test results: Pretest expectations, test interpretation and management decisions in routine general practice”

“The European Union and its Member States: Organized Hypocrisy?”

“Virtual Worlds, Real Healing”

Virtual Reality (VR) is een geavanceerde vorm van interface tussen mens en computer die gebruikers op een naturalistische manier in staat stelt tot interactie met en opgaan in een door de computer gegenereerde omgeving. Ongeveer twintig jaar geleden begonnen psychologen VR te gebruiken voor de behandeling van verschillende psychologische afwijkingen en daarbij maakten ze gebruik van de mogelijkheid die VR bood om volledig beheerste omgevingen te creëren waarin patiënten kunnen worden blootgesteld aan angststimuli onder direct toezicht van hun therapeuten.

Deze dissertatie richt zich op enkele zeer recente experimentele onderzoeken om zo de kenmerken van VR as klinisch middle voor de behandeling van stress en angst te bestuderen.

De resultaten zijn zeer veelbelovend: VR blijkt effectief als realiteit voor het ontlokken van cognitieve en emotionele reacties bij mensen, en het schijnt een goed middel te zijn om personen te helpen bij het omgaan met stressvolle situaties. 

Trefwoorden:

virtual reality, stress, angst

“Learning and Innovation under Changing Market Conditions: the Auto Parts Industry in Mexico”

Dit onderzoek wijst erop hoe belangrijk het is om de rol te begrijpen die traditionele gewoonten en gebruiken (d.w.z. passieve verwerving van nieuwe technologieën, gebrek aan impliciete leerinspanningen, zwakke investeringen in machines en apparatuur) spelen bij het vormen van een industrie. Het onderzoek bekijkt ook hoe instellingen (in de vorm van beleid) veranderingen (of versterkingen) kunnen realiseren in deze gewoonten en gebruiken. Het toont aan dat zonder doelgerichte interventie ter bevordering van leren, het beleidsstelsel op zichzelf niet genoeg is om te verzekeren dat technologisch leren en capaciteitsvorming plaatsvinden. Daarom is lokaal bouwen aan capaciteit en creëren van een institutioneel stelsel dat innovatie ondersteunt de enige manier waarop leren en capaciteitsontwikkeling kunnen worden bevorderd.

Trefwoorden:

innovatie, auto-onderdelenmarkt Mexico, tradities

“Technical Change, Competitiveness and Poverty Reduction: A study of the Ghanaian Apparel Industry”

Voor het bieden van een leidraad voor toekomstige beleidsplanning en -formulering op het gebied van technologie, industrie en armoedebestrijding levert dit onderzoek bewijs van wijdverbreide technische inefficiënties en technische verandering in MKB’s in de kledingproducerende industrie in Ghana. Een enquête onder 140 bedrijven vertoont lichte tekenen dat zij de best practice bedrijven aan het inhalen zijn, zelfs met stijgende toepassing van nieuwe technologieën. Niveaus van armoede/ontbering blijven hoog onder kledingproducerende bedrijven, omlaag van 41.8 procent in 2002 tot 34.2 procent in 2007. Het onderzoek relateert de vermindering van armoede aan verhoogde output en stelt duurzamere en meer omvattende beleidsmaatregelen voor om de productiviteitsgroei een impuls te geven door middel van beter opgeleide arbeidskrachten en geautomatiseerde productieprocessen om technische inefficiënties het hoofd te bieden. Vooruitgang vereist goed bestuur en werkbare internationale handelsregels om verandering te brengen in de huidige prestatieniveaus van de textiel-/kledingindustrie in Ghana. 

Trefwoorden:

technische verandering, concurrentievermogen, armoedebestrijding, kledingindustrie, Ghana

“Pension rights, human capital development and well-being”

Dit proefschrift onderzoekt in welke mate hervormingen van pensioenstelsels een effect hebben op trainingsparticipatie, de geleverde inspanning op het werk, het welzijn en de mentale gezondheid van oudere werknemers. Het onderzoek toont aan dat het verlagen van pensioenuitkeringen (afschaffing prepensioenregeling in de publieke sector) een substantieel en persistent negatief effect heeft op de mentale gezondheid en het welzijn van werknemers. Bovendien is de werkinzet lager onder werknemers met versoberde pensioenrechten die een sterke vergeldingsdrang hebben. De daling in welzijn wordt veroorzaakt doordat werknemers zich oneerlijk behandeld voelen en zichzelf sterk vergelijken met degenen die hun oude pensioenrechten behouden.

Trefwoorden:

versoberde pensioenrechten, menselijk kapitaal, welzijn

“Innovation in Car Mobility; co-evolution of demand and supply under sustainability pressures”

“On European Antitrust Enforcement”

“Perinatal modulators of respiratory outcome after preterm birth”

Tien procent van alle kinderen wordt te vroeg geboren. Vroeggeboorte verhoogt het risico op overlijden en ziekte, waaronder chronische longschade. In longvloeistof van beademde vroeggeborenen werden veranderingen gevonden die longschade kunnen voorspellen en deels verklaren. Verder werden kinderen onderzocht die geboren werden na een baarmoederontsteking, de hoofdoorzaak van vroeggeboorte. Er zijn aanwijzingen dat zij beter behandeld kunnen worden door verhoogde dosering en uitgebreidere toepassing van medicijnen die in de praktijk al gebruikt worden. Hierdoor kan het risico op ziekte en overlijden sterk afnemen. Dit toont aan dat vroege voorspelling van ziekte en specifieke behandeling kunnen bijdragen aan een betere toekomst voor vroeggeborenen.

Trefwoorden:

vroeggeboorte, (chronische) longschade

“Modelonzekerheid en Waardering”

“Melatonin for sleep problems in individuals with intellectual disabilities: A study into its effectiveness and clinical aspects”

Melatonine is een geneesmiddel dat het slaap-waakritme reguleert.

Dit proefschrift onderzocht de werking van melatonine bij verstandelijk gehandicapten met langdurende slaapproblemen. Bij hen worden slaapproblemen namelijk vaak veroorzaakt door een stoornis in het eigen melatonine ritme, bij niet verstandelijk gehandicapten spelen vaak andere factoren (zoals stress bijvoorbeeld) een rol. Melatonine bleek niet alleen effectief bij de behandeling van in- en doorslaapproblemen, maar had ook een gunstig effect op gedragsproblemen overdag. Agressief gedrag als slaan, bijten en vernielen nam af. Opmerkelijk was dat bij sommige patiënten de slaapproblemen tijdens de behandeling na enkele weken terugkeerden door een te trage afbraak van melatonine. Geadviseerd wordt om een behandeling met melatonine uitsluitend te beginnen nadat (in speeksel) het tijdstip is vastgesteld waarop de eigen melatonine productie op gang komt.

Trefwoorden:

verstandelijk gehandicapten, slaapproblemen, melatonine, gedragsproblemen

“Brain Sterol Metabolism – Modulating Alzheimer’s Disease”

Door de verwerking van cholesterol (turnover) in de hersenen van Alzheimer-muizen te stimuleren (dmv medicatie) kan de cognitieve achteruitgang die de ziekte kenmerkt, omgekeerd worden, zo blijkt uit dit proefschrift. Ook bleek dat de natuurlijke stimulatie van de cholesterol turnover, met plantensterolen, leidt tot een onomkeerbare opgestapeling van deze plantensterolen in de hersenen van muizen, die in gezonde muizen de normale functies van de hersenen niet beïnvloed. In een Alzheimer celmodel werd echter wel gevonden dat plantensterolen de productie verminderen van de toxische peptides die de ziekte van Alzheimer karakteriseren.

Dit proefschrift biedt een stevige basis voor verdere studies naar de modulatie van het hersenen-sterol-metabolisme in de preventie en behandeling van de ziekte van Alzheimer. Dieetinterventie kan hierin een belangrijke rol spelen.

De studie werd financieel ondersteund door een Marie Curie early stage training site fellowship beurs (MEST-CT-2005-02058)

Trefwoorden:

Alzheimer, cholesterol, plantsterol, brein, cognitie

“Monte-Carlo Tree Search”

“Unity in Diversity: studies on Micro and Macro Panel Data Sets”

Door verbeteringen in de informatietechnologie is het bijhouden van gegevens van een groot aantal personen of entiteiten routine geworden. Marktanalisten houden bestanden bij van potentiële klanten, werkgevers van werknemers, verzekeraars van verzekerden, beleggers van bedrijven, enz. Deze gegevens hebben betrekking op een aantal niet identieke maar wel vergelijkbare eenheden, die een tijd lang worden waargenomen.

Het onderwerp van dit proefschrift is de methodologie en de praktijk van de analyse van dergelijke “multi-unit” of “panel” data.  Er worden twee toepassingen van micro-economische en twee van macro-economische aard gepresenteerd.

De resultaten laten zien dat verbanden die vaak voor vaststaand worden aangenomen, in werkelijkheid uiterst fragiel zijn en wellicht grotendeels op vooroordelen berusten.

Trefwoorden:

methodologie, analyse, panel data