“Postprandial  muscle protein synthesis in the elderly”

Ouderdom gaat gepaard met een verlies van de spiermassa. Dit proefschrift beschrijft een serie voedingsinterventies waarmee we de opbouw van spieren in oudere personen effectief willen verhogen. Fysieke inspanning voor de maaltijd is een effectieve manier om dit te bereiken. Daarnaast spelen de kwaliteit van het eiwit in de maaltijd en de hoeveelheid een belangrijke rol. Snel verteerbare eiwitten zijn effectiever dan langzaam verteerbare eiwitten, vooral de consumptie van wei-eiwit (uit melk) bleek bijzonder effectief te zijn. De hoeveelheid wei-eiwit die in een enkele maaltijd moet worden geconsumeerd om de opbouw van spieren maximaal te verhogen bedraagt 35 gram of meer.

Trefwoorden:

spieren, ouderdom, eiwitten, voeding, melk, vlees

“European Union Property Law; From fragments to a system”

Binnen de Europese interne markt wordt het voor steeds meer particulieren en bedrijven mogelijk om goederen en onroerend goed te (ver)kopen in andere lidstaten. Het toepasselijke recht op dergelijke transacties verschilt echter per lidstaat, en het is partijen niet toegestaan hun transactie onder het recht van één lidstaat te brengen. Aanpassingen aan verschillende rechtstelsels verhoogt de transactiekosten, en de rechtsverschillen tussen lidstaten kunnen iemands eigendomsrecht in het verkochte goed verloren doen gaan. Europees recht voor dergelijke eigendomstransacties, bruikbaar binnen de gehele interne markt, zou hier uitkomst bieden. Deze dissertatie presenteert een voorstel voor de ontwikkeling van dergelijke regelgeving.

Trefwoorden:

Europees recht, eigendomstransacties

“The Ubiquitin Proteolytic System: From the Backyard to the Forefront of Biological Research and Clinical Applications”

“Childhood overweight: The influence of parenting on children’s energy balance-related behavior”

In dit proefschrift wordt de invloed van opvoedingsstijlen en specifieke ouderschapspraktijken op het eet- en bewegingsgedrag van kinderen onderzocht. Die invloed blijkt namelijk aanzienlijk te zijn. Bij gebrek aan betrouwbare Nederlandstalige vragenlijsten voor ouders werden deze eerst ontwikkeld en gevalideerd. Vervolgens hebben ouders uit het KOALA geboorteonderzoek deze vragenlijsten ingevuld voor hun kinderen. Resultaten laten zien dat voedingspraktijken binnen een gezin grote invloed hebben op het eetgedrag van kinderen. Kinderen eten gezonder als ouders controle houden over wat hun kind eet. Druk uitoefenen om meer te eten en het geven van voeding als beloning werkt averechts. Het effect van voedingsregels op het eetgedrag van kinderen hangt verder af van opvoedingsklimaat thuis en karakter van het kind (temperament en eetstijl). In een positieve opvoedingscontext (gekenmerkt door zorgzaamheid, structuur en gedragscontrole) hebben voedingsregels meer effect dan in een dwangmatige en over-protectieve thuisomgeving. De bevindingen zijn van belang voor het verbeteren van interventieprogramma’s voor ouders met kinderen die overgewicht hebben.

Trefwoorden:

opvoeding, eetgedrag, kinderen, overgewicht

“Ambulatory Rehabilitation in Patients with Spinal Cord Injury: a clinical perspective”

Na het ontstaan van een dwarslaesie herstelt ongeveer 45% van de patiënten zijn loopfunctie binnen een jaar. Deze dissertatie gaat over de herstelprofielen van bepaalde letseltypes, op de beoordeling van het loopvermogen, en op looptraining met robots voor ernstig getroffen patiënten. De studies tonen aan dat patiënten met een onvolledige dwarslaesie duidelijk herstel vertonen. Zenuwcentra lager dan de laesie reageren op gerichte training en dat is belangrijk voor de vroege fase wanneer de symptomen van de dwarslaesie het meest aanwezig zijn. De vooruitgang van de loopfunctie in de loop van de revalidatie kan betrouwbaar en gevalideerd worden beoordeeld via klinische tests. Bewegingstraining met robotapparaten verbetert loopsnelheid en uithoudingsvermogen. Verder onderzoek is nodig naar het belang en de haalbaarheid van de trainingintensiteit.

Trefwoorden:

dwarslaesie, herstel, loopvermogen, robottraining

“Dynamic Cerebral Autoregulation: from methodology towards clinical application”

In dit proefschrift wordt de regeling van de doorbloeding van de hersenen onderzocht. Bij verschillende ziektebeelden, zoals na een herseninfarct of bij een hoofdtrauma, functioneert deze regeling plaatselijk niet meer voldoende. Getracht is om een eenvoudige meetmethode te ontwikkelen om de functie van deze regeling te kwantificeren.  Daarbij worden de bloeddruk en de bloedstroom in de hersenen niet-invasief gemeten. Door middel van technieken uit de signaalanalyse kan de functie van de regeling worden weergegeven met een aantal eenvoudige parameters. De reproduceerbaarheid van deze metingen is echter nog onvoldoende voor een diagnostische test in de individuele patiënt. Wel kan de methode worden gebruikt om groepen patiënten met elkaar te vergelijken.

Trefwoorden:

doorbloeding, hersenen, trauma, meting

“The investigative function of the European Parliament; holding the EU executive to account by conducting investigations”

Door de toenemende macht van de Europese Unie neemt ook de noodzaak om de uitoefening van die macht kritisch te controleren toe. Het organiseren van parlementaire onderzoeken is een manier waarop het Europees Parlement machtsuitoefening door uitvoerende organen, zoals de Europese Commissie en de Raad van de Europese Unie, kritisch tegen het licht kan houden. Het proefschrift analyseert de theorie en praktijk van parlementaire onderzoeken. Eén van de conclusies is dat parlementair onderzoek een geschikt instrument is om de Europese Commissie ter verantwoording te roepen, maar dat de Raad van de Europese Unie vaak nog te eenvoudig de dans ontspringt.

Trefwoorden:

Europes Unie, controle, parlementair onderzoek

“Terug naar af met de GGZ? Pleidooi voor een innovatieve en duurzame psychische hulpverlening”

“Axillary treatment and risk of regional recurrence in breast cancer patients”

De schildwachtklierprocedure is geïntroduceerd bij borstkankerpatiënten om minder vaak okselklierdissecties te hoeven verrichten. Hierbij worden de eerste lymfeklieren die lymfe ontvangen van de borsttumor, geïdentificeerd, verwijderd en onderzocht op uitzaaiingen. Door intensievere bewerking van de schildwachtklieren worden vaker kleinere uitzaaiingen (micrometastasen) geïdentificeerd. Indien de schildwachtklier geen uitzaaiingen bevat, wordt geen okselklieroperatie verricht. De vraag is of dit ook veilig is bij micrometastasen in de schildwachtklier. Het achterwege laten  van een okselklieroperatie bij deze groep wordt in verband gebracht met verhoogde kans op terugkeer van uitzaaiingen binnen 5-jaar.  Okselbehandeling wordt aanbevolen bij patiënten met schildwachtklier micrometastasen en ongunstige kenmerken van de tumor, die geen ondersteunende systemische therapie krijgen.

Trefwoorden:

borstkanker, uitzaaiingen okselklier, schildwachtklierprocedure

“Actus reus and participation in European criminal law”

“Same but different: Functional correlates of different psychopathy dimensions in (antisocial) youth”

“REIT Investment Decisions: Governance, Behavior, and Sustainability”

“Finding ways to promote STI testing among the Afro-Carribean community in the Netherlands”

Onderzoek heeft aangetoond dat er jaarlijks meer soa’s worden gevonden onder de Afro-Caribische gemeenschap dan onder de andere etnische gemeenschappen in Nederland. Dit komt mogelijk door het reisgedrag van deze gemeenschap naar het land van herkomst waar men onbeschermd seksueel contact heeft en het feit dat men binnen deze gemeenschap vaak meerdere partners heeft. Om verspreiding te voorkomen is het belangrijk dat men tijdig getest wordt. Bestaande interventies om seksueel gedrag te beinvloeden lijken niet effectief voor de Afro-Caribische gemeenschap in Nederland.  Deze studie heeft aangetoond dat de sociale omgeving (ouders, familie, vrienden) een grote invloed heeft op de persoonlijke motivatie om zich te laten testen op soa. Interventies zouden zich dus niet zozeer moeten richten op individuele factoren, maar  vooral op de invloed van de sociale gemeenschap. Wanneer men openlijker spreekt over seksualiteit en frequent testen aanmoedigd zal de negativiteit rondom testen verminderen.

Trefwoorden:

soa, Afro-Caribische gemeenschap, preventie, interventie

“Can PDE inhibition improve cognition? Translational insights”

Cognitieve beperkingen zijn een van de belangrijkste symptomen van patiënten die lijden aan neurodegeneratieve en psychiatrische stoornissen, zoals de ziekte van Alzheimer en schizofrenie. Ondank het brede scala van mogelijke farmacologische targets, is de klinische werkzaamheid van deze over het algemeen laag. Recentelijk is er steeds meer aandacht voor fosfodiesterases (PDEs) als target voor cognitie verbetering. Dit proefschrift onderzoekt de effecten van PDE remmers op cognitie. De conclusie is dat specifieke PDE remmers inderdaad cognitie kunnen verbeteren, maar dat er verder translationeel onderzoek nodig is om de volledige potentie van deze stoffen verder uit te diepen. Hierbij zou extra aandacht besteed moeten worden aan verschillen tussen diverse soorten behandeling (bv acuut versus chronisch), het ongedaan maken van beperkingen versus het verbeteren van gezonde cognitie en de gedragstaken die gebruikt worden.

Trefwoorden:

cognitieve beperking, farmacologische behandeling, PDE remmers

“On neural integration of faces and sematics”

“Mapping the primate brain with network analysis”

“Sound Science; Recording and Listening in the Biology of Bird Song 1880 – 1980”

Wetenschap wordt algemeen beschouwd als een overwegend visuele praktijk, waarin de rol van andere zintuigen systematisch geminimaliseerd wordt. Toch vragen bepaalde wetenschappelijke problemen om specifiek zintuiglijke vaardigheden. In dit proefschrift werd onderzocht op welke manier wetenschappers luistertechnieken inzetten in hun onderzoek. Dit is gedaan op basis van historisch onderzoek naar veldopnamepraktijken van ornithologen en gedragsbiologen in de bio-akoestiek, de studie van dierengeluid. Een van de conclusies is dat geluidsopnames het menselijk gehoor weliswaar in toenemende mate diskwalificeerden als een gebrekkig en selectief instrument, maar dat een waakzaam en ervaren oor onontbeerlijk bleef; bijvoorbeeld om gedrag te identificeren in het veld of om patronen te interpreteren in het lab. Het onderzoek maakt deel uit van een groter onderzoek naar de betekenis van het auditieve element (luisteren) in de wetenschap, dat historisch gezien als minder objectief wordt gezien dan het visuele element (kijken).

Trefwoorden:

dierengeluid; cultuurgeschiedenis; biologie; luisteren; zintuigen 

“Exbelt: expelling belt restraints from psychogeriatric nursing homes”

Dat vastbinden van bewoners in verpleeghuizen onnodig en zelfs schadelijk kan zijn bleek al uit eerder onderzoek van de Universiteit Maastricht. Toch is vastbinden nog steeds dagelijkse praktijk in veel Nederlandse verpleeghuizen. Daarom ontwikkelde de Maastrichtse onderzoeksgroep de methode ‘EXBELT’ om vastbinden terug te dringen en te voorkomen. In dit proefschrift worden de effecten daarvan onderzocht. Het resultaat is een forse vermindering van vastbinden en geen nieuwe gevallen meer in verpleeghuizen waar EXBELT werd toegepast. Twee jaar na invoering bleek het vastbinden zelfs verder te zijn gedaald. Dit in tegenstelling tot verpleeghuizen waar EXBELT niet werd ingevoerd; daar wordt nog steeds 14% van de bewoners vastgebonden.  Een dergelijke lange termijn evaluatie is wereldwijd uniek en nooit eerder uitgevoerd.

Trefwoorden:

EXBELT, verpleeghuizen, vastbinden

“Prevalence and resistance of the commensal flora in non-hospitalized patients”

Antibioticaresistentie (ongevoeligheid van bacteriën voor antibiotica) is een steeds groter wordend probleem, zoals blijkt uit vele recente publicaties. De meeste onderzoeken hiernaar zijn verricht in het ziekenhuis, terwijl 80% van het antibioticagebruik buiten het ziekenhuis plaatsvindt. In dit proefschrift wordt gekeken naar de antibioticaresistentie van twee klinisch relevante bacteriën, namelijk Staphylococcus aureus (in negen Europese landen) en Escherichia coli (in Nederland), verkregen via extramurale patiënten. De conclusie is dat de antibioticaresistentie tegen deze bacteriën op dit moment beperkt is in de extramurale setting. De resultaten van het proefschrift kunnen gebruikt worden voor het optimaliseren van antibiotische therapie van niet-gehospitaliseerde patiënten om zo antibiotica effectief te houden in de toekomst.

Trefwoorden:

antibioticaresistentie, extramuraal

“Clinical and biomarker correlates of genetic risk factors for Alzheimer’s disease”

“Emotional states, crime, and violence; A Schema Therapy approach to the understanding and treatment of forensic patients with personality disorders”

Er is weinig wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van behandeling van tbs-patiënten met een dramatische persoonlijkheidsproblematiek. Dit proefschrift beschrijft de mate waarin Schema Therapie elementen en technieken een zinvolle bijdrage leveren in het begrijpen van deze patiënten. Een tweede focus van dit proefschrift was drama therapie waarin het uiten van emoties voorop staat. Een centraal onderdeel binnen de Schema Therapie zijn ‘schema modi’, ofwel fluctuerende emotionele toestanden. De resultaten tonen aan dat crimineel gedrag en het ontstaan ervan begrepen kunnen worden door dit gedrag te definiëren als opeenvolgende schema modi. Daarnaast blijkt dat Schema Therapie en drama therapie effectief is in het bewust uitlokken van schema modi. Als tbs-patiënten en hun delict gedrag beter begrepen worden, kunnen risicofactoren beter behandeld worden.

Trefwoorden:

tbs behandeling, schema therapie, emoties, persoonlijkheidsstoornissen, geweld

“Going beyond the ‘Grand Mean’; advancing disease management science and evidence”

Het onderzoek laat zien dat de behandeling van diabetespatiënten in Nederland en veel andere Europese landen te weinig patiëntgericht is. Gestandaardiseerde richtlijnen, protocollen en pres-tatie-indicatoren wegen zwaarder bij het opstellen van behandelplannen, dan de persoonlijke behoeften, wensen en mogelijkheden van patiënten. Bovendien blijkt uit het onderzoek dat slechts een kleine groep patiënten, namelijk degenen met onvoldoende glycemische controle, profijt heeft van de zorg, zoals die op dit moment in de huisartsenpraktijk wordt aangeboden. Gezondere patiënten hebben voor de controle van hun diabetes meer baat bij zelfmanagement dan hulp van een huisarts. Aanbevelingen voor een meer ‘geïntegreerde zorg op maat’ zijn onder andere betere ondersteuning bij zelfmanagement en adequate informatietechnologie. 
Het onderzoek is grotendeels gefinancierd door de Europese Commissie (DISMEVAL-project).

Trefwoorden:

diabetespatiënten, behandeling, huisarts, zelfmanagement

“Vasculogenic mimicry in malignant tumors; tumor cells in disguise”

Agressieve tumorcellen blijken de mogelijkheid te hebben om vasculogene structuren te vormen die mogelijk kunnen bijdragen aan de circulatie van bloed en/of de metastasering van tumorcellen. Dit proces wordt vasculogenic mimicry genoemd. Dit onderzoek was gericht op het identificeren van nieuwe moleculen die betrokken zijn bij dit proces. Zo hebben wij aangetoond dat CD44 - een belangrijke marker van kankerstamcellen - tot expressie werd gebracht door vasculogene tumorcellen. Daarnaast is het belang van perivasculaire cellen tijdens vasculogenic mimicry beschreven. Hoewel angiogeneseremmers tot op heden nog niet effectief dit maligne proces hebben kunnen bestrijden, bleek behandeling van vasculogene tumorcellen met imatinib (Gleevec®) hun capaciteit tot het vormen van vasculogene structuren wel te belemmeren. Dit onderzoek vergroot onze kennis over vasculogenic mimicry en kan mogelijk bijdragen aan de ontwikkeling van behandelmethoden tegen kanker.

Trefwoorden:

angiogenese, kanker, tumorcel plasticiteit, vasculogenic mimicry, vasculogenese

“Recovering memories of childhood sexual abuse; from cognitive mechanisms to classification”

“Afscheid van dezen en genen?”

“Unified yet separated; Empirical Study on the Impact of Hierarchical Positions within Communities of Learning”

Leercommunities worden gestimuleerd om de interpersoonlijke kennisoverdracht tussen medewerkers die deelnemen aan opleidingsinitiatieven binnen organisaties te bevorderen. In eerder onderzoek werd echter zo goed als geen aandacht besteed aan het feit dat hiërarchische posities een groot obstakel kunnen zijn voor collegiale leerprocessen. Toch is in de praktijk bewezen dat het topmanagement neigt discussies te domineren en de status quo van de superieure positie te versterken, terwijl bij het lager management juist vaak een zekere angst heerst om uitspraken te doen ten overstaan van hun meerderen. Deze dissertatie behandelt deze tekortkoming door empirisch bewijs te leveren vanuit 25 leercommunities in een wereldwijde organisatie. De resultaten geven duidelijk aan dat hoe hoger de hiërarchische positie van de deelnemers is, des te actiever ze zijn en des te beter hun prestaties. Wanneer HRD managers deze inzichten verwerken in toekomstige leercommunities, kunnen zij activiteiten op het gebied van samenwerkend leren op een betere manier ontwikkelen en faciliteren, zodat deze activiteiten bijdragen aan de leerervaring van alle deelnemers, bijv. door het invoeren van een mentorsysteem of door de groepsondersteuners te instrueren om deelnemers proactief met elkaar te verbinden.

Trefwoorden:

leercommunities, leerproces, hiërarchische positie

“Neurodevelopmental toxicity detection by transcriptomics in an embryonic stem cell differentiation assay”

Voor onderzoek naar de mogelijke schadelijkheid van chemische stoffen en geneesmiddelen voor de vruchtbaarheid en het ongeboren kind worden veel proefdieren gebruikt.

Dit proefschrift beschrijft de toepassing van embryonale stamcellen in een nieuwe proefdiervrije test, waarin effecten van stoffen op de vorming van zenuwcellen kunnen worden vastgesteld. Het onderzoek richt zich op het gebruik van veranderingen in genexpressie als maat voor de effecten van stoffen, waarbij met behulp van de "transcriptomics" techniek genexpressie van alle genen tegelijk bepaald wordt. Stof-specifieke veranderingen in genexpressie blijken daarbij voorspellende waarde hebben voor de schadelijkheid van stoffen voor de ongeboren vrucht. Dit onderzoek levert een belangrijke bijdrage zowel aan de kennis over mechanismen van schadelijkheid van stoffen als aan de vermindering van het proefdiergebruik in de ontwikkelingstoxicologie.

Trefwoorden:

toxiciteit, embryo, stamceltest, ‘transcriptomics’

“Deep brain stimulation and the cerebellum”

“Lipid droplet coat proteins, skeletal muscle lipid metabolism & insulin sensitivity”

Vetstapeling in spieren speelt een belangrijke rol bij het ontstaan van insulineresistentie, een met obesitas-geassocieerd voorstadium van type 2 diabetes. Echter, ook duurgetrainde atleten hebben een grote mate van vetopslag in de spieren, terwijl atleten juist zeer insulinegevoelig zijn. Dit suggereert dat niet de mate van vetstapeling, maar de eigenschappen en lokalisatie van dit spiervet bepalen of het de insuline signaalcascade hindert. 
Dit proefschrift toont aan dat de spiercellen van type 2 diabeten een intrinsiek verlaagde capaciteit hebben voor de neutrale opslag van vetten in lipidendruppels. Bovendien is aangetoond dat het creëren van opslagcapaciteit voor neutrale lipiden beschermt tegen obesitas-geassocieerde insuline resistentie in de spier. Het verhogen van de aanwezigheid van de lipidendruppel-eiwitten perilipine 2 (PLIN2) of PLIN5 in spier leidde bij ratten tot een verhoogde vetstapeling in lipidendruppels zonder de insulinegevoeligheid van de spier negatief te beïnvloeden. Verder onderzoek naar interventies die de PLIN functie en daarmee de vetopslagcapaciteit positief beïnvloeden - zoals farmacologische-, voedings- en bewegingsstrategieën, is daarom veelbelovend in het kader van de preventie en behandeling van type 2 diabetes.

Trefwoorden:

type 2 diabetes, spier, lipidenmetabolisme, vet, obesitas.

“Lifestyle and arterial stiffness in young adults: A life-course approach”

“Electronic mobility aids for persons who are visually impaired”

Personen die ernstig slechtziend of blind zijn, kunnen naast de bekende ‘witte stok’ of een geleidehond, Elektronische Mobiliteitshulpmiddelen (EMA) gebruiken om zich zelfstandig buitenshuis te verplaatsen. Deze hulpmiddelen ondersteunen bij obstakeldetectie, oriëntatie en navigatie. Dit proefschrift biedt een overzicht van verkrijgbare EMA en inzicht in hun bruikbaarheid, functionaliteit en effecten op de mobiliteit van de gebruiker. Voor het meten van de bruikbaarheid en functionaliteit en voor het meten van de effecten werden nieuwe methoden ontwikkeld. Op basis van de resultaten van het onderzoek is een adviesprotocol ontwikkeld voor de verstrekking van EMA in de praktijk. Dit is inmiddels bij de zorgaanbieders voor blinden en slechtzienden geïmplementeerd.

Trefwoorden:

slechtziendheid, blindheid, Elektronische Mobiliteitshulpmiddelen (EMA)

“Enhanced Prediction and Prevention of Drug-Induced Torsades de Pointes”

In de afgelopen decennia zijn door medicatie veroorzaakte hartritmestoornissen, waaronder Torsades de Pointes (TdP), een belangrijk onderwerp geworden in de medicijnontwikkeling. Er is een dringende behoefte aan beter begrip van de mechanismen die betrokken zijn bij de manifestatie van TdP om een betere voorspelling mogelijk te maken (via meer voorspellende surrogaatmarkers) en deze hartritmestoornis te voorkomen (via nieuwe targets). Dit proefschrift beschrijft een aantal cellulaire mechanismen die betrokken zijn bij de ‘beat-to-beat’ variatie van repolarisatie, één van de nieuwste surrogaatmarkers waarvan wordt aangenomen dat zij bruikbaar zijn voor het voorspellen van hartritmestoornissen. De dissertatie benadrukt de rol van calciumafgave vanuit de calciumopslag binnenin de myociet bij het veranderen van deze parameter. Daarnaast geeft de dissertatie een toelichting op de link tussen mechanische en elektrische activiteit onder specifieke voorwaarden en verschaft ze verdere validatie van een extra nieuwe marker voor pro-aritmia (het elektromechanische scherm). Ten slotte suggereert het onderzoek uit deze dissertatie anti-aritmische strategieën voor de ontwikkeling van nieuwe therapeutische middelen.

Trefwoorden:

hartritmestoornissen, medicijnontwikkeling, cellulaire mechanismen, markers

“Novel Perspectives in Regulation of Chondrogenic Differentiation”

In gewrichten bevindt zich kraakbeenweefsel waardoor bewegingen soepel verlopen. Wanneer kraakbeen beschadigd raakt door een trauma of osteoartrose, herstelt zich dit vaak slecht. Dit onderzoek is gericht op het vinden van nieuwe manieren om kraakbeenvorming vanuit stamcellen te stimuleren en ongewenste verbening te voorkomen. Aangetoond wordt dat een korte en zeer milde ontstekingsreactie (zoals in een wondhelingsproces) in staat is om kraakbeenvorming te stimuleren, dat fysiologische omgevingsfactoren van kraakbeen een regulerende rol spelen in het kraakbeenvormingsproces en dat het medicijn celecoxib in staat is om de verbening te voorkomen. Deze resultaten dragen bij aan de optimalisatie van kraakbeen regeneratie-technieken.
Dit onderzoek is medegefinancierd door het Reumafonds en Annafonds.

Trefwoorden:

kraakbeen, regeneratieve geneeskunde, stamcellen, osteoartrose en orthopedie

“OLD TIMES AHEAD; The Dawn of the Ageing Consumer”

Oudere consumenten vormen een grote en aantrekkelijke markt, omdat ze meestal over voldoende financiële middelen beschikken. De toekomstige omzetgroei bevindt zich in dit 50-plus segment. Daarom is het van belang om als bedrijf te weten wat de oudere consument karakteriseert. Uit onze studies blijkt dat vele oudere consumenten gezond, welvarend, actief en geïnteresseerd zijn, precies het tegenovergestelde van wat traditioneel gedacht werd. Verder zijn ze bijvoorbeeld minder gevoelig voor reclame-uitingen dan jongere consumenten, maken ze keuzes op basis van eigen ervaringen en vinden ze een aantal waarden belangrijk. Ze zijn niet alleen geïnteresseerd in eigen macht en succes, maar ook het welzijn van anderen. Deze informatie is van belang voor het bepalen van een marketingstrategie.

Trefwoorden:

50-plus consument, kenmerken, marketing

“The Triple Burden of War; an assessment of the mental health status and coping strategies of Sudanese female undergraduates for developing a psycholsocial counselor training program”

De huidige crisis in Darfur en de daarmee verbonden last voor de geestelijke gezondheid rechtvaardigden een onderzoek naar de geestelijke gezondheidssituatie van twee groepen jonge vrouwelijke Soedanese studenten: door de oorlog getroffen vrouwen uit Darfur en niet door de oorlog getroffen vrouwen uit Omdurman. De studentes uit Darfur bleken in hoge mate te lijden aan emotionele klachten die sterk samenhingen met de aanwezigheid en ernst van posttraumatisch stressstoornis. De studentes uit Omdurnam daarentegen hielden zich bezig met de ‘normale’ tertiaire uitdagingen van het studentenleven. Beide studentengroepen vertoonden echter in vergelijkbare mate een ernstige depressiestoornis en een universeel angststoornis. 

Er bestond een verschil in de mate van weerbaarheid en de copingstrategieën. Een sterke religieuze praktijk, het vermogen inter-persoonlijke relaties aan te gaan en een positieve blik op de toekomst leken de vrouwen uit Darfur in staat te stellen om te gaan met hun problemen. De studentes uit Omdurman bleken daarentegen minder geneigd deel te nemen aan vrijetijdsactiviteiten, stelden zich onafhankelijker op en waren liever alleen. Dit onderzoek wordt gebruikt voor het ontwikkelen van een cultuurrelevante opleiding tot adviseur op het gebied van oorlogstrauma’s. Deze opleiding kan door onderwijsinstellingen in heel Soedan worden aangeboden.

Trefwoorden:

vrouwen, copingstrategieën, oorlogstrauma, opleiding voor adviseur

“Institution and Corporate Governance”

“Integrated Chronic Care for Patients with Atrial Fibrillation”

Atriumfibrilleren (AF), een veel voorkomende hartritmestoornis, is een chronische aandoening. Deze studie onderzocht de effectiviteit van een geïntegreerde benadering van deze patiëntgroep: een door verpleegkundigen geleide, op richtlijnen gebaseerde, en door software ondersteunde polikliniek voor patiënten met AF (AF-poli).
Een gerandomiseerd wetenschappelijk onderzoek onder 712 AF-patiënten (vergelijking AF-poli en reguliere zorg) toonde een significante verbetering van het naleven van evidence based richtlijnen, resulterend in een significante reductie van cardiovasculaire ziekenhuisopnames en sterfte in de AF-poli ten opzichte van de reguliere zorg. Bovendien is deze benadering kostenbesparend. 
Praktisch gezien vormt deze uitgebreide interventie, gericht op voorlichting aan patiënten, richtlijnen en teamwork de sleutel tot succes. De resultaten bevestigen de stelling dat een geïntegreerde benadering van chronische zorg toekomstige capaciteitsproblemen en extreem hoge kosten kan voorkomen.

Trefwoorden:

Chronische zorg, geïntegreerde benadering, atriumfibrilleren

“Brain in Sight: probing the neural dynamics Underlying conscious vision”

“Doorbreking van de natrekking: in rechtsvergelijkend perspectief”

“Van paradox naar behandeling: het oude renine-angiotensine systeem in een nieuw licht”

“Screening for hepatitis C virus infection of individuals at risk hidden among the general population”

“The glutaredoxin 1/protein S-glutathionylation axis in inflammatory lung disease; in vitro to clinical characterization”

“Intranasal delivery of rapid acting drugs”

“Pien, douleur of schmerz?”

“Bot en afweer: partners of rivalen?”

“Encoding of natural sounds in the human brain”

In het dagelijkse leven worden we omringd door geluiden die taal, emotie en andere belangrijke informatie over onze omgeving overbrengen. Dit proefschrift beschrijft studies die gebruik maken van functional magnetic resonance imaging (fMRI) om te onderzoeken hoe binnenkomende geluidsgolven in de menselijke hersenen verwerkt worden. De resultaten laten zien dat in onze hersenen meerdere ordelijke representaties van geluidsfrequentie (tonotopische kaarten) bestaan. Verder zijn neuronale populaties gevoelig voor meerdere frequenties waarvan de combinaties relevant zijn voor menselijk gedrag. Deze complexe frequentie voorkeur kan een neuraal filtermechanisme reflecteren, dat ervoor zorgt dat tonotopische geluidsbeelden getransformeerd worden naar een representatie op een hoger niveau dat relevant is voor gedrag.

Trefwoorden:

natuurlijke geluiden, fMRI, menselijk gehoor, tonotopische kaarten

“Assessing outcomes of liver surgery: current status and future prospects”

“Vitamin D and Multiple Sclerosis: immunological and clinical outcome”

“The power of simple scheduling policies”

“Culture matters in medical schools: How values shape a successful change”

“Public Health Technology Assessment: niet horen, niet zien en zwijgen!”

“The role of primary and secondary care in the management of pulmonary embolism: a shifting paradigm?”

“Measurement and Determinants of Adherence to Antiretroviral Therapy in Northern Tanzania: Opportunities for Improving Treatment Outcomes”

“Adjustable gastric banding, sleeve gastrectomy and Roux-en-Y gastric bypass by laparoscopy: long term outcomes and laparoscopic solutions in case of failure”

“Out-of-pocket patient payments for health care services in Hungary: Past experience and future perspectives”

“Samen zorg dragen”

“The assessment of cardiovascular risk for primary prevention in the Italian adult population”

“Surveillance of cardiovascular diseases in the Italian adult population”

“High-Tech activities in emerging countries: A network Perspectives of the Argentinean Biotech Activity”

“The Three-dimensional Substrate of Atrial Fibrillation in the Goat”

Boezemfibrilleren (atrial fibrillation/AF) is de meest voorkomende hartritmestoornis bij mensen. In het onderzoek naar AF wordt de elektrische activiteit van de hartboezemspier gevisualiseerd met mapping technieken. In eerdere onderzoeken werd dit uitsluitend verricht op het buitenste (epicardiale) oppervlak van de hartboezem.

Dit proefschrift beschrijft een volstrekt nieuwe techniek om elektrische activatie gelijktijdig endo- en epicardiaal te mappen. Hiermee werd aangetoond dat dat elektrische activiteit gedurende het normale ritme synchroon is aan de binnen- en buitenkant van de hartboezem, maar dat deze activiteit steeds sterker gedissocieerd raakt als AF gedurende een langere periode (weken tot maanden) aanwezig is. Daarnaast is aangetoond dat het onderliggende mechanisme van AF, de zogenoemde doorbraakgolven in de meeste gevallen te verklaren zijn door transmurale geleiding van elektrische activiteit vanuit de tegenovergestelde boezemwand. Deze bevindingen helpen ons begrijpen waarom AF stabieler en moeilijker te behandelen wordt in de loop van de tijd. 

Trefwoorden:

boezemfibrilleren, mapping, endo-epicardiale dissociatie

“Transcutaneous electrical nerve stimulation for patients with chronic pain”

“Learning in Urology; the influence of simulators and human factors”

“The dynamics of production in advance; three essays in how pre-made decisions on inventory can influence revenue-maximization and the nature of competition”

“Where the drug meets the road: actual driving, psychomotor performance and roadside drug screening methods in cannabis and ecstasy users”

Rijden onder invloed van drugs kan de rijvaardigheid beïnvloeden. In dit proefschrift is het raakvlak tussen verkeersveiligheid en het gebruik van ecstasy en cannabis onderzocht. THC (actieve stof in cannabis) in pilvorm en de combinatie van slaaptekort met ecstasy bleken de rijvaardigheid negatief te beïnvloeden. De ‘Standardized Field Sobriety Tests’, die in Noord-Amerika langs de weg gebruikt worden om verminderde rijvaardigheid als gevolg van alcohol aan te tonen, bleken niet gevoelig voor deze vorm van THC. Speekseltesten bleken nog niet 100% geschikt om THC betrouwbaar te detecteren, maar zijn de afgelopen jaren sterk verbeterd en lijken een veelbelovende methode om bestuurders te screenen op druggebruik.

Trefwoorden:

drugs, rijvaardigheid, speekseltesten, Standardized Field Sobriety Tests

“Diacylglycerol: an innocent bystander in skeletal muscle insulin resistance?”

Overgewicht gaat gepaard met stapeling van vet in spieren. Dit laatste wordt in verband gebracht met het ontstaan van insulineresistentie, het voorstadium van type 2 diabetes.

In dit proefschrift worden de moleculaire mechanismen van vet-geïnduceerde insuline resistentie bestudeerd, met bijzondere aandacht voor de rol van diacylglycerol in dit proces. Diacylglycerol is een bijproduct van vetstofwisseling dat in de spier gaat stapelen wanneer de balans tussen vet opname en vetverbranding verstoord is. Door middel van verschillende onderzoeksmodellen (voedings-, farmacologische- en genetische interventies) in proefdieren en proefpersonen wordt het vetmetabolisme in de spier gemodificeerd om zo de rol van diacylglycerol in insulineresistentie van de spier te ontrafelen. Een van de conclusies is dat deze niet verklaard kan worden door alleen rekening te houden met de hoeveelheid diacylglycerol die opgeslagen wordt.

Trefwoorden:

overgewicht, insulineresistentie, vetmetabolisme, diacylglycerol

“Economic consequences of public oversight of the audit market”

“Alcohol Consumption in Relation to Cardiovascular Risk and Mortality”

Het is al langer bekend dat er een verband is tussen matig alcoholgebruik en een lager risico op hart- en vaatziekten en een lager totaal sterftecijfer bij gezonde personen, terwijl alcoholmisbruik zonder meer schadelijk is.

Dit proefschrift bevestigt eerdere onderzoeken onder gezonde personen naar dit verband en keek ook naar patiënten met hart- en vaatziekten. Op basis van complexe statistische analyses werd aangetoond dat zowel bij gezonde personen als bij patiënten met hart- en vaatziekten geheelonthouders en zware drinkers het hoogste risico lopen, terwijl lichte tot matige drinkers het laagste risico hebben. Dit verband was vergelijkbaar voor wijn- en bierconsumptie. Er is dus geen aanleiding om alcoholgebruik bij lichte tot matige drinkers te ontmoedigen. Zware drinkers en bingedrinkers moeten juist wel worden aangespoord om bun alcoholconsumptie te verminderen en veranderen.

Trefwoorden:

alcohol, hart- en vaatziekten, risico’s

“Interventional therapy in complex regional pain syndrome type 1: Predicting the outcome”

“Connecting the dots; new perspectives on stress and psychosis”

Psychotische stoornissen, waaronder schizofrenie, behoren tot de meest ontwrichtende en ongrijpbare psychiatrische aandoeningen. Hoewel verondersteld wordt dat stress een belangrijke rol speelt in het ontstaan van psychotische belevingen, wordt lang niet iedereen psychotisch na een stressvolle gebeurtenis.

In dit proefschrift wordt onderzocht waarom de één wel en de ander niet psychotisch reageert op stress – welke mechanismen spelen hierbij een rol? Één van de conclusies is dat de dopamine stressverwerking in de hersenen van mensen met een psychotische kwetsbaarheid defecten vertoont – een gebrek dat deels ‘in de familie zit’, maar anderzijds mogelijk wordt aangewakkerd door herhaalde blootstelling aan ingrijpende, stressvolle gebeurtenissen.

Trefwoorden:

psychotische stoornis, schizofrenie, stress, dopamine

“Human Thermoregulation; A synergy between physiology and mathematical modeling”

Dit promotieonderzoek behandelt de regeling van de lichaamstemperatuur van jonge en oude mensen. Zowel de huiddoorbloeding (regeling en warmteafgifte) als het energiegebruik (warmteproductie) zijn bestudeerd in een koele omgeving. In tegenstelling tot bij jongeren, zakte bij de ouderen de kerntemperatuur. Er was echter geen verschil in de verandering van de huiddoorbloeding. Wel verhoogden de jongeren de warmteproductie, terwijl die bij ouderen juist omlaag ging. Tevens steeg bij ouderen de bloeddruk drie maal zo sterk als bij jongeren. Het nieuw ontwikkelde wiskundige model toont aan dat de daling van de warmteproductie bij ouderen wordt veroorzaakt door afkoeling van het lichaam. In tegenstelling tot jongeren verliezen ouderen de capaciteit om deze daling te compenseren.

Trefwoorden:

lichaamstemperatuur, wiskundige modellen, metabolisme, huiddoorbloeding

“Essays in Microeconomic Theory”

In dit proefschrift worden drie micro-economische problemen onderzocht volgens een speltheoretische aanpak: 1) de zogenoemde ’roommate markets’, waar mensen met een voorkeur voor elkaar samen in tweepersoonskamers moeten worden ondergebracht, 2) collectief besluitvormingsprobleem, waarbij individuele voorkeuren uit een reeks alternatieven worden samengevoegd tot een sociale voorkeur, 3) ideologische afstanden tussen individuen, waarbij verschillen in individuele voorkeuren worden geanalyseerd. Bij alle drie de genoemde problemen vormen voorkeuren de kern van de toepassingsmethodologie en de aanpak van deze problemen.

Trefwoorden:

collectieve besluitvorming, matching theorie, speltheorie, positieve politieke economie

“Explaining Audiovisual Media Piracy in China Through The Prism of Media Control”

Dit proefschrift analyseert de oorzaken van mediapiraterij (het illegaal kopieren en vermarkten van films en televisieprogramma's) in China. Piraterij in China wordt voor een belangrijk deel in de hand gewerkt door twee factoren: de beperkte ruimte voor mediavrijheid, waardoor het legitieme aanbod niet voldoet aan de vraag en de structurele problemen van het Chinese staatsapparaat, waardoor het niet de krachten kan bundelen om streng op te treden tegen piraterij. De VS hebben geprobeerd om China ertoe te brengen hun markt voor media verder te openen door middel van de WTO, maar dit is vooralsnog niet gelukt. Piraterij is volgens Creemers niet ‘een slecht iets’: Chinezen kunnen zo immers informatie verwerven waar zij anders geen toegang toe zouden hebben.

Trefwoorden:

mediapiraterij, China

“Protein kinase D: At the crossroad of cardiac function and metabolism”

Hartfalen is één van de belangrijkste doodsoorzaken. Gedurende de laatse jaren wordt hartfalen geassocieerd met metabole veranderingen. Een voorbeeld is de diabete patient; deze heeft vaak te kampen met hartproblemen door een te grote opname van vet in de hartspiercellen. Dit proefschrift onderzoekt hoe in het hart het verband tussen metabolisme en hartfunctie gereguleerd wordt. Er werd een eiwit ontdekt, protein kinase D (PKD), dat andere signaaleiwitten aanstuurt die de substraatbalans (glucose/vet) in het hart regelen. Deze balans is cruciaal voor het behouden van een optimale hartfunctie. Activatie van dit PKD-eiwit leidt tot een stijging van glucose- opname, en beschermt het hart tegen de ontwikkeling van diabetes en hartfalen bij het eten van te vetrijke voeding.

Trefwoorden:

hartfalen, metabolisme, PKD-eiwit

”High-sensitivity cardiac troponin assays; Laboratory and clinical aspects”

Een acuut hartinfarct is de grootste oorzaak van overlijden binnen de hart- en vaatziekten. De diagnose hiervan is recentelijk verbeterd door een nieuwe hoogsensitieve meetmethode voor hartspecifiek eiwit (troponine) in bloed. Daarnaast is het door de verbeterde precisie in het lage meetbereik ook mogelijk geworden om het cardiaal riscio voor de toekomst te voorspellen. Bij hartpatiënten en patiënten met terminaal nierfalen blijkt troponine voorspellend voor het krijgen van een hartinfarct. Bij duursporters verlaagt training de stijging in troponineconcentratie direct na intensieve inspanning en dus het risico. Elke meetbare troponineconcentratie lijkt dus geassocieerd met hart- en vaatziekten, waarbij geldt: hoe lager hoe beter.

Trefwoorden:

hartinfarct voorspellen, troponine

”The release of cardiac troponin: when, where and how”

“Cross-modal effects in the construction of perception”

“Competitor recruitment: theory and practice-Based Explorations”

Dit proefschrift onderzoekt de redenen, kenmerken en gevolgen van Competitor Recruitment (CR), het wegkopen van werknemer(s) van rivaliserende bedrijven, vanuit het perspectief van het bedrijf dat de werknemers in dienst neemt. Belangrijke conclusies: CR betreft vaak individuele personen of teams uit midden- of hoger management en specialisten; CR wordt zowel direct als indirect toegepast met de hulp van een bedrijf voor personeelswerving, en CR kan succesvol zijn wanneer het door bepaalde motieven is ingegeven, zoals de noodzaak van industriespecifiek menselijk kapitaal of een snel integratieproces. Of het bedrijf dat op zoek is naar personeel uiteindelijk kan beschikken over de verwachte waarde van het menselijk kapitaal hangt af van de match tussen de geworven werknemer en de nieuwe organisatieomgeving, en de vereiste praktijk voor het inzetten van de werknemer na de aanstelling.

Trefwoorden:

competitor recruitment (personeel werven bij concurrenten), arbeidskrachten wegkopen, transfer van werknemers, mobiliteit van arbeidskrachten

“Learning to remember and to forget: Electrophysiological studies on attention-working memory interactions in typical development and ADHD”

Werkgeheugen en aandacht zijn belangrijk in veel verschillende situaties uit het dagelijks leven. Bij het oplossen van een moeilijke rekensom bijvoorbeeld, moeten we informatie kunnen onthouden (de uitkomst van deelsommen) en ons richten op informatie die van belang is (een volgende deelsom) maar andere informatie negeren (afleidende geluiden uit de klas). Dit proefschrift laat zien dat in de adolescentie de onvolwassenheid van deze functies leidt tot slechtere aandachts- en werkgeheugenprestaties. Hersenactiviteit (gemeten met EEG) toont aan dat adolescenten minder goed irrelevante informatie kunnen negeren (en deze onnodig opslaan in het geheugen) en relevante informatie kunnen vasthouden dan volwassenen. Ook adolescenten met ADHD waren hierin net als hun leeftijdsgenootjes met hetzelfde IQ slechter dan volwassenen, maar hadden geen grotere ontwikkelingsachterstand. Verder bleken aandachtsproblemen bij jonge kinderen met symptomen van ADHD een betere voorspeller voor de ontwikkeling van ADHD dan impulsiviteitsmaten.

Trefwoorden:

aandacht, ADHD, adolescentie, EEG, ontwikkeling, werkgeheugen

“Estimation and Inference in Nonlinear Nonstationary Panel Data Models”

In dit proefschrift lag de nadruk op een ramings- en inferentiemethode voor economische paneldata die observaties bevat over bedrijven of personen die werden geobserveerd gedurende verschillende tijdsperiodes. De studies onderzoeken hoe de klassieke ramingsmethode presteert onder de aanwezigheid van non-lineaire relaties binnen niet-stationaire economische variabelen. Twee soorten non-lineaire functies werden gedifferentieerd: asymptotische homogene functies en integreerbare functies. Zowel in theorie als met simulatiestudies werd aangetoond dat de klassieke non-lineaire kleinste kwadratenschatting goed presteert en dat normale inferentie kan worden uitgevoerd. De theoretische resultaten van dit onderzoek zouden kunnen worden gebruikt in empirisch onderzoek naar economische cycli, imperfecties op de investerings- en kapitaalmarkt, etc.

Trefwoorden:

economische paneldata, ramingsmethode

“Thalamic Deep Brain Stimulation in Tourette Syndrome”

“A new field in radiotherapy research: Small animal image-guided precision radiotherapy”

“A fatal attraction: Macrophage recruitment to the atherosclerotic plaque”

“De democratisering van het ressentiment” (pdf, 60 kB)

“Infection prevention in Intensive Care patients: Probiotics compared to antibiotics”

Intensive Care (IC) patiënten zijn zeer kwetsbaar en daardoor vatbaar voor infecties. Preventie van infecties is dus noodzakelijk. Potentieel ziekmakende bacteriën in het maag-darmkanaal zijn een belangrijke bron van infecties. Deze kunnen aangepakt worden door het toedienen van antibiotica (dit wordt selectieve decontaminatie van het maag-darmkanaal (SDD) genoemd) dan wel door probiotica (levende micro-organismen met een gezondheidsbevorderende werking). Beide interventies kennen hun voor- en nadelen. Een directe vergelijking laat zien dat gelijkwaardigheid van het probioticum Lactobacillus plantarum 299/299v ten opzichte van SDD met betrekking tot preventie van infecties niet kan worden aangetoond.
Er kan geen toename in risico op mortaliteit worden aangetoond met dit probioticum.

Trefwoorden:

infecties voorkomen op IC, SDD, probiotica

“The coagulation-inflammation Axis in Atherosclerosis”

“Liability for Asbestos-Related Injuries”

Het groeiende aantal asbestslachtoffers heeft niet alleen veel aandacht gekregen als maatschappelijk vraagstuk, maar heeft ook geleid tot gecompliceerde aansprakelijkheidsrechtelijke vraagstukken en juridisch dispuut. In dit rechtsvergelijkende proefschrift over de meest redelijke manier om met het probleem van causaliteitsonzekerheid in asbestclaims om te gaan, zijn naast de proportionele benaderingen in het aansprakelijkheidsrecht, ook alternatieve oplossingen onderzocht in en buiten het aansprakelijkheidsrecht. De rol van deskundigen in civiele procedures en het gebruik van epidemiologisch bewijsmateriaal in asbestclaims, zijn hierbij onderwerp geweest van een kritische beschouwing. Sobczak oppert tot slot een aantal ideeën om tot een betere afhandeling te komen van asbestgerelateerde claims en andere claims waarin dezelfde problemen zich manifesteren.

Trefwoorden:

aansprakelijkheidsrecht, asbestslachtoffers

“Bipolar disorder in daily life; Mood and cortisol responses to naturally occurring events”

“Cognitive and Electrophysiological Responses to dopaminergic manipulations”

Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar de rol van de signaalstof dopamine in de menselijke hersenen bij denkprocessen zoals aandacht en geheugen. Verhoging van dopamine bij gezonde mensen leidde tot iets betere prestaties en concentratie tijdens aandacht- en geheugenoefeningen. Deze verbeterde prestaties konden ook zichtbaar gemaakt worden door de verandering van een hersengolf (biomarker) die werd gemeten in de voorbereidingstijd voor een reactie. Deze resultaten ondersteunen onderzoek en ontwikkeling van nieuwe medicatie voor de behandeling van psychiatrische ziekten waarbij het dopaminesysteem verstoord is, zoals de ziekte van Parkinson, ADHD en schizofrenie.

Trefwoorden:

geheugen, dopamine, hersengolf, medicatie

“Superficial Basal Cell carcinoma in the Spotlight”

De sterk stijgende kosten van de zorg in Nederland dwingen professionals te zoeken naar de meest kosteneffectieve behandelingen. Huidkanker (in 80% van de gevallen een basaalcelcarcinoom) groeit uit tot een wereldwijde epidemie. De behandeling leidt tot zeer hoge kosten. Deze thesis onderzoekt de meest kosteneffectieve niet-invasieve therapie voor het oppervlakkig basaalcelcarcinoom. Zowel imiquimod als 5-fluorouracil crème blijken meer kosteneffectieve behandelingen dan de tot op heden meest toegepaste fotodynamische therapie. Het toepassen van dit resultaat in de praktijk zal een kostenbesparing voor de Nederlandse gezondheidszorg van 1.5 tot 3 miljoen euro per jaar opleveren.

Trefwoorden:

huidkanker, doelmatigheidsonderzoek

“Transitiepsychiatrie: Bridging the Gap”

“Duurzaamheid van wijkgerichte gezondheidsbevordering; Een praktijkgericht onderzoek naar de factoren die van invloed zijn op duurzaamheid van Zuid-Limburgse wijkgerichte gezondheidsbevordering”

Om de gezondheid van de bevolking in achterstandswijken te bevorderen organiseert de GGD Zuid Limburg wijkgezondheidsprogramma’s. Lastig is het echter om dit soort programma’s een duurzame vaste plek in de wijk te geven. Dit proefschrift geeft inzicht in wat duurzaamheid inhoudt binnen de wijkgerichte gezondheidsbevordering en welke factoren een rol spelen. Duurzaamheid blijkt een complex begrip, waaraan samenwerkingspartijen in wijkgerichte gezondheidsprogramma’s vaak een eigen invulling geven. Eensgezind zijn ze wel over het belang van leiderschap in deze programma’s. Vooral de rol van de kartrekker vinden ze heel belangrijk. Trekt de kartrekker zich terug, dan betekent dat doorgaans het einde van het programma. De kartrekker moet bovendien een duizendpoot zijn, die een gesprekspartner is voor alle partijen in de buurt, maar ook financiële middelen zeker stelt en betrokken managers en bestuurders bindt.

Trefwoorden:

gezondheidsbevordering, wijkgericht, duurzaamheid, leiderschap

“Considering care: a clinical and economic evaluation of schema therapy for personality disorders”

“Human Capital, Incentives, and Performance Outcomes”

Deze dissertatie analyseert twee populaire instrumenten waarmee bedrijven de prestaties van hun werknemers kunnen verbeteren: opleiding en bonussen. De prestaties van werknemers in een callcenter werden gedurende een bepaalde tijd gevolgd. Hieruit bleek dat informeel leren (leren door te doen) en formele trainingen een positief effect hebben op de prestaties en dat leren wordt beïnvloed door de samenstelling van teams: werknemers leren sneller als zij onderdeel uitmaken van teams met meer ervaren collega’s. Ook werd aangetoond dat bonussen een positieve impact hebben op prestaties. Bonusuitkeringen op basis van bereikte resultaten kunnen de gemiddelde prestaties van werknemers verbeteren. Uit de resultaten blijkt echter ook dat werknemers die altijd al goed presteren, geen nóg betere prestaties leveren met een bonus in het vooruitzicht.

Trefwoorden:

werkprestaties, leren, bonusprikkels

“Fitting in or breaking free? On health behavior, social norms and conformity”

Mensen hebben een grote invloed op elkaars gedrag. Dit proefschrift onderzoekt de invloed van sociale normen op gezondheidsgedrag. De mening en het gedrag van anderen blijken ook het gezondheidsgedrag te beïnvloeden, zowel positief als negatief. Tegelijkertijd blijkt dat mensen niet altijd gedachteloos achter de massa aan lopen, maar dat ze soms ook besluiten zich gezond te gedragen terwijl ze zien dat de meerderheid dit niet doet. Een aanbeveling die voortvloeit uit het huidige onderzoek is dat professionals op het gebied van gezondheidsbevordering, positieve en gezonde sociale normen zouden moeten benadrukken, omdat deze gezond gedrag stimuleren. Bijvoorbeeld: ‘De meeste mensen nemen de trap in plaats van de lift’ in plaats van een boodschap als: ‘Negen op de tien mensen eet geen twee stuks fruit per dag’.

Trefwoorden:

gezondheidsgedrag, sociale normen

“Context, Communication and a “Dutch Treat” for the Public’s Mental Health”

“Personalized computational modeling of vascular access creation”

Om hemodialysepatiënten aan te kunnen sluiten op een kunstnier wordt er chirurgisch een verbinding gemaakt tussen een slagader en ader in de arm (AVF). De exacte locatie van deze nieuwe vaattoegang is cruciaal voor de kans van slagen. Als een AVF niet op de voor de patiënt optimale locatie gemaakt wordt, kan dat resulteren in een te lage bloedstroom, waardoor de vaattoegang niet bruikbaar is voor hemodialyse, of juist in een te hoge bloedstroom met hartproblemen of onvoldoende doorbloeding van de hand tot gevolg. Extra interventies zijn dan nodig om een bruikbare vaattoegang te verkrijgen.

De onderzoekers ontwikkelden een computermodel dat de bloedstroom na aanleg van een AVF kan voorspellen en dus kan helpen bij het selecteren van de optimale locatie. Het computermodel was in staat om voor de operatie in 16 van de 21 patiënten dezelfde vaattoegang te selecteren als een zeer ervaren chirurg. Het model zou van waarde kunnen zijn tijdens het bepalen van de optimale AVF locatie,zeker voor een onervaren chirurg.

Trefwoorden:

hemodialyse, AVF, locatiebepaling, computermodel

“Being” in Pain; the role of self-discrepancies in explaining emotional well-being and activity patterns in chronic pain”

Patiënten met chronische pijn worden niet enkel geconfronteerd met de pijn en de invloed daarvan op hun doen en laten, maar ook met de invloed op hun “zijn”. Kindermans bestudeerde de rol van zelfdiscrepanties bij chronische pijn. Zelfdiscrepanties zijn verschillen die mensen ervaren tussen wie ze zijn en wie ze ideaal gezien willen zijn (ideale zelf), wie ze denken te moeten zijn (opgelegde zelf) en wie ze vrezen te zijn (gevreesde zelf). Deze discrepanties kunnen leiden tot depressie of angstklachten. Het bleek dat naarmate patiënten met chronische pijn grotere discrepanties ervoeren tussen hun werkelijke zelf en de andere zelfbeelden, ze meer depressie en angstklachten hadden. Patiënten die flexibeler konden omgaan met hun doelen, ervoeren minder negatieve emoties ondanks aanwezige zelfdiscrepanties. Naarmate patiënten zich dichter bij hun gevreesde zelf voelden, rapporteerden ze meer vermijdingsgedrag, wat resulteerde in meer beperkingen en een verminderde kwaliteit van leven.

Trefwoorden:

chronische pijn, zelfdiscrepanties, depressie, angst

“Celebral Small Vessel Disease: Endothelial Progenitor Cells and Markers of Vascular Inflammation”

Cerebral Small Vessel Disease (aantasting van de kleine bloedvaten diep in de hersenen; CSVD) leidt tot aantasting van de hersenen, met als gevolg o.a. beroertes, geheugenproblemen en loopproblemen. Tot op heden is er geen specifieke behandeling voor deze ziekte. Uit dit onderzoek blijkt dat hersenschade veroorzaakt door CSVD samenhangt met een slecht functionerende bloedvatwand, een geactiveerd afweersysteem en een slecht functionerend herstelvermogen van de bloedvatwand. Aangezien eerder gedacht werd dat CSVD een slijtageproces zou zijn, zijn deze bevindingen nieuw. Mogelijk kunnen deze in de toekomst leiden tot een specifiekere behandeling voor patiënten die lijden aan CSVD. Gefinancierd door de Nederlandse Hartstichting.

Trefwoorden:

Cerebral Small Vessel Disease, hersenen, bloedvatwand, afweersysteem

“Vascular endothelial function and genetic epidemiology in lacunar stroke subtypes”

Het lacunaire herseninfarct (15% van alle beroertes) wordt veroorzaakt door afsluiting van een klein (perforerend) bloedvat in het brein. Recent onderzoek suggereert dat activering van de bloedvaatwand het ziektebeeld initieert. Dit promotieonderzoek toont verhoogde concentraties van  eiwitten (tissue factor pathway inhibitor en plasminogen activator inhibitor) aan die uitgescheiden worden door de bloedvaatwand, ten teken van activatie van de bloedvaatwand. Verder bleek dat eerstegraads familieleden van patiënten met een lacunair herseninfarct, frequent ook een beroerte doormaakten. Dit wijst op een rol van genetische factoren in het ontstaan ervan. Om de onderliggende mechanismen van het lacunaire herseninfarct verder te ontrafelen zou er gekeken kunnen worden naar genen betrokken bij de functie van de bloedvaatwand.

Trefwoorden:

lacunair herseninfarct, bloedvaatwand, genetica

“Improving Procedural Sedation and/or Analgesia in Children: from practice over evidence to practice”

Zieke kinderen verzetten zich regelmatig tegen medische verrichtingen (‘procedures’) die pijnlijk en/of stresserend zijn, of die vereisen dat het kind stil ligt. Daarom is vaak Procedurele Sedatie en/of Analgesie (PSA), beter bekend als ‘een roesje’, nodig.

Recent werden in Nederland ernstige (soms fatale) incidenten tijdens PSA bij kinderen gerapporteerd. Dit onderzoek bevestigt dat PSA in Nederland slecht is geregeld: de veiligheid is ondermaats en er wordt te weinig gebruik gemaakt van effectieve technieken, waardoor medische verrichtingen onnodig vaak falen en/of oncomfortabel zijn. Op basis van literatuuronderzoek en ethische/juridische afwegingen formuleerden de onderzoekers oplossingen in de vorm van een evidence-based richtlijn. Deze zal vanaf 2012 worden geïmplementeerd waardoor de kwaliteit van de medische zorg voor kinderen zal toenemen.

Trefwoorden:

roesje, kinderen, veiligheid, pijn-en angstvrij, nieuwe richtlijn

“The silence of the Genes”

“BDNF signaling and cellular plasticity implications for depression”

Eén van de mogelijke oorzaken van depressie is een verminderde plasticiteit in het brein als gevolg van een tekort aan neurotrofines. Neurotrofines (zoals brain-derived neurotrophic factor, BDNF) zijn betrokken bij de aanmaak, het overleven en de integratie van nieuwe neuronen in bepaalde hersenstructuren en dragen zo bij aan de plasticiteit hiervan. BDNF wordt daarom beschouwd als een veelbelovend doelwit voor de ontwikkeling van nieuwe antidepressiva. 
In dit promotieonderzoek werd een innovatieve techniek ontwikkeld, in vivo micro-electroporatie, waarmee in specifieke hersenstructuren genen geactiveerd of uitgeschakeld kunnen worden. Deze techniek, die de weg baant voor een veiligere toepassing van gentherapie, werd gebruikt om aan te tonen dat het neurotrofe systeem een essentiële rol speelt in depressie en in de moleculaire werking van antidepressiva. Bovendien blijkt er een sterke wisselwerking te zijn tussen het neurotrofe systeem en andere systemen die eveneens ontregeld zijn bij depressie.

Trefwoorden:

depressie, neurotrofines, gentherapie, electroporatie

“Epigenetics in mental health & psychiatry; bringing the genome to the environment”

“Corporate Social Responsibility Disclosure: Management, Commitment, and Stakeholder Influence”

Steeds meer ondernemingen rapporteren over sociale- en milieuprestaties (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen).

Uit dit onderzoek blijkt dat deze, grotendeels vrijwillige, MVO-verslaggeving geen accuraat beeld geeft van de MVO-prestatie van een onderneming; de verslagen zijn doorgaans positief vertekend, waardoor belanghebbenden bij hun besluitvorming niet over de noodzakelijke objectieve informatie beschikken. Uitvoerige verslaggeving hangt vooral samen met een grote ondernemingszichtbaarheid. Voor wat betreft milieuverslaggeving blijkt dat legitieme  milieugroeperingen een positieve invloed hebben op de uitvoerigheid van de milieurapportage, in tegenstelling tot aandeelhouders. Daarmee wordt de rol van milieugroeperingen in het bewustmaken van zowel ondernemingen als aandeelhouders onderstreept.

Trefwoorden:

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, verslaggeving, milieugroeperingen

“Immunotherapy in the battle against cancer: David versus Goliath?”

Met de huidige conventionele anti-kankertherapie worden niet alleen kankercellen aangevallen, maar raken ook gezonde cellen beschadigd. Liever zouden we de tumor te lijf gaan op een  geraffineerdere manier, zoals David met zijn slinger de reus Goliath precies op de juiste plek raakte. Immunotherapie maakt het mogelijk om op een specifieke manier tumorcellen te lijf te gaan. In dit onderzoek zijn eiwitten geïdentificeerd die specifiek door tumoren tot expressie worden gebracht. Daarbij werd een vaccin ontwikkeld, dat eiwit-presenterende cellen zodanig stimuleert dat ze killercellen kunnen activeren, die op hun beurt de kankercellen kunnen doden.  Het hele immuunsysteem zal samen moeten werken om tumoren op hun zwakke plek te raken en uiteindelijk net als David te kunnen zegevieren.

Trefwoorden:

immunotherapie, Mucine 1, Kanker , tumor-specifieke eiwitten, vaccin. 

“New Developments in the Field of Retinal Detachment”

Proliferatieve vitreoretinopathie (PVR), dat gekenmerkt wordt door de vorming van littekenweefsel op en onder het netvlies, is de belangrijkste reden voor het falen van chirurgie voor netvliesloslating (rhegmatogene ablatio retinae). Het herstel van het gezichtsvermogen is daardoor vaak zeer gering, zelfs na een succesvolle oogoperatie.

Dit promotieonderzoek laat zien dat al in een zeer vroege fase van PVR – nog voordat het littekenweefsel gevormd is – allerlei eiwitten verhoogd aanwezig zijn in oogvochten van patiënten met een netvliesloslating. Hierdoor hebben we meer inzicht in de vroege ontstaansmechanismen van dit ziektebeeld en kunnen we voorspellen welke patiënten PVR gaan ontwikkelen. Bovendien is een medicamenteuze behandeling ter voorkóming van het littekenweefsel dichterbij gekomen.

Trefwoorden:

PVR, littekenweefsel, netvliesloslating

“PEPPER: Persistent Ear Problems, Providing Evidence for Referral”

Dit promotieonderzoek beschrijft de eerste stappen om een instrument te ontwikkelen voor kinderen met lijmoren (otitis media) en slechthorendheid die verwijzing en eventueel behandeling met trommelvliesbuisjes nodig hebben. Hiervoor wordt een vragenlijst gebruikt met risicofactoren voor lijmoren (de bestaande PEPPER - vragenlijst, 'Persistent Ear Problems, Providing Evidence for Referral'). Een scoreformulier is ontwikkeld dat op basis van een model met tien risicofactoren voorspelt welke kinderen in de PEPPER studie behandeld zijn met buisjes. Het scoreformulier lijkt veelbelovend, maar verder onderzoek moet onder andere de praktische toepasbaarheid in kaart brengen.

Trefwoorden:

slechthorendheid, kinderen, trommelvliesbuisjes, scoreformulier

“The value of catheter-based cryoablation for the management of cardiac arrhytmias”

“Osteoporosis in Chronic Obstructive Pulmonary Disease”

Patiënten met chronisch obstructieve longziekten (COPD) hebben niet alleen een ziekte die ervoor zorgt dat de longfunctie verstoord is, maar ook een grotere kans op andere ziektes, zoals botontkalking. De helft van alle COPD-patiënten die onder controle zijn bij een longarts blijken botontkalking te hebben, dit is onafhankelijk van de ernst van het COPD. De meeste COPD-patiënten met osteoporose gebruiken echter geen medicijnen om het risico op botbreuken te verkleinen, wat duidt op onbekendheid met het fenomeen bij (long)artsen. Dit bewustzijn moet worden gewekt. De onderliggende factoren die het risico op botontkalking bij COPD-patiënten vergroten zijn nog niet opgehelderd.

Dit proefschrift wijst onder andere in de richting van een lager lichaamsgewicht en lagere vetvrije massa, vitamine D tekort en een lagere botdichtheid van de heup. Nader onderzoek moet dit echter bevestigen of ontkrachten.

Trefwoorden:

Chronisch Obstructieve longziekten (COPD), botontkalking

“Multidisciplinary treatment of anal leakage”

“Gekkenwerk. De ontwikkeling van het beroep ‘psychiatrisch verpleegkundige’ in Nederland 1830-1980”

Dit historische proefschrift behandelt de ontwikkeling van het beroep ‘psychiatrisch verpleegkundige’ in Nederland tussen 1830 en 1980, inclusief de vroege opkomst van de sociaal-psychiatrische verpleegkunde. Alle handboeken die verschenen vóór 1980 komen aan de orde, evenals de wet- en regelgeving rond het beroep en de aantallen beroepsbeoefenaren. Daarnaast vertellen voormalige verplegers en verpleegsters over hun opleiding en hun omgang met psychiatrische patiënten, vooral inzake seksualiteit, dwangmiddelen en zelfmoord. De auteur verklaart waarom verplegen in de psychiatrie vaak is geassocieerd met ongeletterdheid of armoede en bewijst dat psychiatrisch verplegenden (én psychiaters) verrassend veel hebben bijgedragen tot de emancipatie van ‘de’ verpleegkunde.

Trefwoorden:

psychiatrisch verpleegkundige, historie

“Internal quality management and organisational values in higher education”

“Towards personalized antiplatelet therapy”

“Palliative care needs of patients with advanced chronic organ failure”

Het aantal patiënten met chronische levensbedreigende ziekten, zoals chronische longziekten, hartfalen of nierfalen neemt toe. De huidige gezondheidszorg komt onvoldoende tegemoet aan de zorgbehoeften van deze patiënten, zowel op lichamelijk als op psychisch gebied. Patiënten hebben duidelijke voorkeuren voor reanimatie en beademing, maar artsen vragen zelden naar deze voorkeuren. Patiënten beoordeelden de kwaliteit van communicatie over zorg in de laatste levensfase met hun medisch specialist als onvoldoende. Dit onderzoek heeft vele zorgbehoeften van patiënten met gevorderd chronisch orgaanfalen geïdentificeerd, waar aandacht aan besteed dient te worden in de zorg voor deze patiënten.

Trefwoorden:

Palliatieve zorg, behandelvoorkeuren, communicatie

“The renal cell cancer methylome: tumor biology and clinical applications”

Niercelkanker heeft een onvoorspelbaar beloop. Ondanks de wetenschappelijke vooruitgang de afgelopen jaren blijft de behandeling van niercelkankerpatiënten verre van volmaakt en is er veel ruimte voor verbetering.

Het werk beschreven in dit proefschrift biedt nieuwe inzichten in de manier van epigenetisch DNA-onderzoek doen, in de biologie van de heldercellige nierceltumor en heeft geleidt tot de identificatie van veelbelovende biomarkers die de prognose van patiënten met een heldercellige nierceltumor kunnen voorspellen. In de toekomst zullen deze markers gevalideerd dienen te worden om hun waarde voor de kliniek te bevestigen.

Trefwoorden:

niercelkanker,epigenetisch DNA-onderzoek, biomarkers

“Antithrombotic management of patients with atrial fibrillation”

Boezemfibrilleren is ’s werelds meest voorkomende ritmestoornis en een gevreesde cardiovasculaire seriemoordenaar, onder andere vanwege het optreden van een herseninfarct. In dit promotieonderzoek werden twee praktische systemen ontwikkeld om enerzijds de kans op een beroerte en anderzijds het risico van bloeden bij patiënten met boezemfibrilleren te voorspellen. Door de wetenschappelijke erkenning voor beide modellen en de daaruit volgende prominente plaats in de meest recente internationale richtlijnen voor de behandeling van boezemfibrilleren, zijn ze nu de standaard. Daarnaast is onderzocht hoeveel patiënten met boezemfibrilleren onnodig overlijden ten gevolge van een beroerte vanwege onderbehandeling, en hoe sterke bloedverdunners als guerrillastrijders ingezet kunnen worden om de behandeling – en daarmee potentieel het leven –  van deze patiënten sterk te verbeteren.

Trefwoorden:

atriumfibrilleren, bloedverdunners, behandeling

“The graphity of cognitive problems in epilepsy” 

“New Developments in Peritoneal Dialysis”

“Cross-retaliation in IP rights: addressing member assymmetries and compliance at the WTO”

“Sports nutrition to promote post-exercise recovery”

De inname van sportvoeding tijdens de herstelperiode na intensieve inspanning is belangrijk voor het aanvullen van de energievoorraden in het lichaam en om spiergroei te stimuleren. In dit proefschrift worden de effecten van koolhydraat- en eiwitinname op spierherstel onderzocht. De conclusies zijn dat duursporters het meeste baat hebben bij hersteldranken die zowel koolhydraten als eiwit bevatten. Hiermee wordt de koolhydraatvoorraad in de spier aangevuld en de spiergroei gestimuleerd. Krachtsporters moeten zich voornamelijk richten op de inname van eiwitten om de spiergroei te bevorderen, maar kunnen door de toevoeging van een kleine hoeveelheid koolhydraten de eiwitafbraak remmen en de koolhydraatvoorraad in de spier aanvullen. Beide type sporters kunnen daarnaast de herstelperiode mogelijk verlengen door de hersteldrank al tijdens inspanning en/of vlak voor het slapen in te nemen.

Trefwoorden:

sportvoeding, spieropbouw, duurtraining, krachttraining 

“Doctor-patient communication in a culturally hierarchical context of Southeast Asia: A partnership approach”

“Evolution in sacral neuromodulation for lower urinary tract symptoms”

Lagere urinewegsymptomen (symptomen van een overactieve blaas of gestoorde blaaslediging) hebben een aanzienlijke impact op de levenskwaliteit van patiënten en brengen hoge maatschappelijke kosten met zich mee. Medicatie is niet altijd effectief. Sacrale neuromodulatie (SNM) is een behandeling voor deze symptomen, waarbij door elektrostimulatie veranderingen in de verantwoordelijke reflexbanen teweeg worden gebracht.

In dit proefschrift is aangetoond dat deze behandeling effectief en veilig is op langere termijn. Na 5 jaar heeft ongeveer 70 % van de patiënten baat bij deze behandeling. Ook is aangetoond dat verbeteringen in de operatietechnieken en apparatuur die door de jaren zijn ingevoerd leiden tot afname van complicaties. Verder worden de eerste resultaten van de implantatie van een ander model elektrode gepresenteerd. In tegenstelling tot de 'oude' elektrode, kan deze onder plaatselijke verdoving worden geplaatst.

Trefwoorden:

lagere urinewegsymptomen, elektrostimulatie

“Innovation in manufacturing from product variety and labor productivity growth to economic development in Chile”

In de afgelopen decennia was de expansie van de Chileense economie nauw gerelateerd aan de koperindustrie, die tegenwoordig meer dan vijftig procent van de Chileense export uitmaakt. Voor een duurzame groei van de economie op de lange termijn moet kennis worden verzameld in het productieproces, moeten de exportbehoeften worden gediversifieerd en moet het concurrentievermogen op de markt worden bevorderd. Deze dissertatie geeft een analyse van de Chileense economie met de focus op enkele kansen en uitdagingen die moeten worden overwogen voor het bereiken van groei in de komende decennia. Het onderzoek levert een bijdrage aan ons begrip van het innovatieve proces in de Chileense economie met studies naar de relatie tussen kennisstromen en R&D samenwerkingsovereenkomsten, productdiversificatie en volledige output en productiviteit, en arbeidsproductiviteit en het concurrentievermogen van markten.

Trefwoorden:

arbeidsproductiviteit, productinnovatie

“Essays on entrepreneurship and innovation”

“Ethics support in elderly care; developments and specific needs for ethics support, and an evaluation of moral case deliberation in two Dutch elderly care organizations”

Zorgverleners in de ouderenzorg worden dagelijks geconfronteerd met ethische kwesties. Wat doe je bijvoorbeeld als een bewoner in bed wil blijven liggen, terwijl het volgens familieleden beter voor haar is wanneer zij opstaat en meedoet met activiteiten? 
Het eerste deel van dit proefschrift geeft een overzicht van verschillende vormen van ethiekondersteuning die de afgelopen decennia internationaal ontwikkeld zijn om zorgverleners te helpen bij het omgaan met deze kwesties. Uit een inventarisatie onder Nederlandse ouderenzorginstellingen blijkt dat de behoefte aan ethiekondersteuning heel specifiek is en bovendien niet altijd gearticuleerd wordt. Het tweede deel bevat een evaluatie van Moreel Beraadprojecten in twee verpleeg- en verzorgingshuizen. Het blijkt dat Moreel Beraad goed aansluit bij de specifieke behoeften van zorgverleners, vanwege de gerichtheid op alledaagse ethische kwesties, de eigen praktijkervaring en het ontwikkelen van vaardigheden om de dialoog aan te gaan.

Trefwoorden:

moreel beraad, ouderenzorg, ethiek, praktijk

“The Economics of the School Curriculum”

In dit proefschrift wordt onderzocht hoe de opzet van het onderwijssysteem het leerproces van leerlingen beïnvloedt. Daarbij is gekeken naar de korte- en langetermijneffecten van een aantal specifieke kenmerken van dat onderwijssysteem. Zo blijkt dat vroeger naar school gaan leidt tot betere leerprestaties op latere leeftijd. Daarnaast blijkt dat leerlingen bij wie getwijfeld wordt of ze beter af zijn in een lager of hoger schoolniveau (vmbo, havo of vwo), een hogere opleiding voltooien en meer verdienen op latere leeftijd wanneer ze voor het hogere niveau kiezen. Opleidingsniveau en lonen zijn ook hoger bij leerlingen die in een langere brugklas zitten, en waar de keuze voor schoolniveau dus op een latere leeftijd plaatsvindt. Ten slotte wordt aangetoond dat zittenblijven een sterk negatief effect heeft op verdere schoolprestaties.

Trefwoorden:

onderwijssysteem, leerproces

“Nederlands Adelsrecht; wettelijke adeldom als historisch gegroeid instituut”

Tot op heden ontbrak een juridische benadering, die in historisch verband aangeeft welke rechten en plichten de Nederlandse adel had en in mindere mate nog steeds heeft. Dit onderzoek voorziet in deze leemte. Door de afschaffing van de standenmaatschappij in 1848 kwam aan de staatsrechtelijke betekenis van erfelijke adeldom een einde. Toch kon het archaïsche verervingsysteem, dat alleen via de mannelijke lijn loopt, als een soort veredeld naamrecht blijven voortbestaan, zonder in strijd te komen met in de grondwet en internationale verdragen beschermde burgerrechten. In 1983 verdwijnt het instituut adeldom helemaal uit de grondwet. De consequentie hiervan is dat in andere landen van het koninkrijk (zoals Curaçao en Sint Maarten) een andere toepassing van het adelsrecht mogelijk lijkt. Deze juridische onvolkomenheid kan alleen worden gecorrigeerd door adeldom alsnog op te nemen in het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden, waarin ook ridderorden expliciet worden vermeld.

Trefwoorden:

grondrechten, constitutioneel recht, naamrecht, adelsrecht

“The modern enterprise and the stock market: Exploring the effects of uncertainty on the valuation and financing of innovation and intangibles”

“Tomatoes as functional food”

Tomaten en veel tomatenproducten zijn gezond en beschermen tegen o.a. hart- en vaatziekten. De grote diversiteit aan stofjes in tomaten veroorzaakt dit gezondheidseffect. Lycopeen, vitamine C en E blijken het meest voor te komen in tomaten. Deze drie stoffen hebben ieder op zich een beschermend effect tegen het ontstaan hart- en vaatziekten. Uit dit onderzoek blijkt dat een combinatie van lycopeen, vitamine C en E een groter gezondheidseffect heeft dan een stofje apart. Dit komt doordat de stofjes samenwerken op verschillende processen in het lichaam. Een combinatie aan verschillende stofjes blijkt dus beter dan één stofje.

Trefwoorden:

tomaten, hart- en vaatziekten, lycopeen, vitamine C en E

“Creating a European Public Space: Practitioners’ Dream, Academic Nightmare”

“Ready, Set, Go ?; a study of the development and implementation process of the BeweegKuur”

In dit proefschrift wordt de ontwikkeling en implementatie van de BeweegKuur onderzocht. De BeweegKuur is een gecombineerde leefstijlinterventie vanuit de eerstelijns gezondheidszorg gericht op het veranderen van fysieke activiteit en eetgedrag.  Het implementeren van het programma kostte veel tijd, geld en energie van de zorgverleners. Desondanks gaven zorgverleners aan tevreden en gemotiveerd te zijn om door te gaan met het programma. Ook deelnemers waren tevreden over de BeweegKuur en gemotiveerd om te gaan bewegen. In de zorgpraktijken die de BeweegKuur uitvoerden ontstonden meer multidisciplinaire netwerken en de contacten met lokale sport- en beweegaanbieders verbeterden. De BeweegKuur heeft gefungeerd als een vliegwiel om processen ten aanzien van de verspreiding van gecombineerde leefstijlinterventies in de eerstelijns gezondheidszorg tot stand te brengen en deze interventies verder door te ontwikkelen.

Trefwoorden:

BeweegKuur, leefstijlinterventie, diabetes, overgewicht, obesitas

“Inflammation & Stimulation”

Epilepsie is één van de meest voorkomende neurologische aandoeningen. Ongeveer een derde van de patiënten reageert onvoldoende op medicijnen. Inzicht in het ontstaan van epilepsie kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe behandelingen. Recent onderzoek in proefdieren toont aan dat een ontsteking in de hersenen betrokken is bij het ontstaan van epilepsie. In dit onderzoek zijn daarom verschillende ontstekingsfactoren in hersenweefsel van patiënten en in een diermodel voor epilepsie gemeten. Hieruit bleek dat geen van de gemeten ontstekingsfactoren verhoogd was. Daarnaast is bij kinderen met epilepsie onderzocht of de behandeling waarbij de nervus vagus zenuw wordt gestimuleerd, het gehalte van ontstekingsfactoren in het bloed kan veranderen. Het bleek dat nervus vagus stimulatie het ontstekingsgehalte niet verandert, maar dat op basis van het gehalte van sommige ontstekingsfactoren wel het effect van de behandeling voorspeld kon worden. Deze bevinding kan bijdragen aan de verbetering van deze behandelmethode.

Trefwoorden:

epilepsie, ontsteking, nervus vagus stimulatie

“Vestibular Schwannomas; new developments in the management of vestibular schannomas”

Het vestibulair schwannoom is een niet tot langzaam groeiende goedaardige tumor van de gehoor- en evenwichtszenuw. Tumorgroei wordt beoordeeld door patiënten jaarlijks te scannen; bij groei kan bestraald of geopereerd worden. Dit onderzoek laat zien dat een nieuwe volumetrische meettechniek gevoeliger is in groeidetectie dan de nu gebruikte tweedimensionale metingen; helaas blijft tumorgroei onvoorspelbaar. Een bestralingsbehandeling geeft bij de kleine en middelgrote tumoren goede resultaten. Bij grote tumoren geniet juist een operatie de voorkeur: wanneer de tumor grotendeels verwijderd wordt, is de kans op behoud van aangezichtszenuwfunctie veel groter. De tumorrest kan nabestraald worden. Het primair bestralen van grote tumoren kan, met minder goede resultaten. Dit onderzoek biedt nieuwe inzichten in de behandeling van vestibulair schwannoom patiënten.

Trefwoorden:

schwannoom, tumor, gehoor- en evenwichtszenuw, behandeling

"The role of neovascularization and oxidative stress in human carotid atherosclerotic lesions"

Moleculaire studies geven een sterke indicatie dat de toekomstige behandeling van hart- en vaatziekten zou kunnen bestaan uit gen-gerichte en cel-gebaseerde therapieën. Het is daarom absoluut noodzakelijk de mogelijke moleculaire mechanismen te verklaren en te begrijpen die voorkomen in de voortgang en verstoring van atherosclerotische plaque. Het blijkt dat neovascularisatie en oxidatieve schade een sleutelrol spelen  bij instabiliteit van plaque en klinische gebeurtenissen.   
Voor meer begrip van de moleculaire wegen bij onstabiele carotide plaque is deze dissertatie niet alleen gericht op oxidatieve stress, maar ook op nitrasieve stress. Diverse technieken bevestigden de moleculaire bevindingen. 
Op basis van de resultaten van deze dissertatie kunnen we een moleculair model voorstellen waarbij neovascularisatiefactoren en oxidatieve stress een cruciale rol spleen bij instabiliteit van plaque. Technieken van moleculaire biologie zijn nuttig voor het uittekenen van de pathogenese maar nog niet zo bruikbaar bij therapeutische interventies. Onderzoek is van vital belang voor het terrain van preventive en/of behandeling van de ‘moleculaire’ carotide ziekte.

Trefwoorden:

hart- en vaatziekten, atherosclerotische plaque, neovascularisatie, oxidatieve stress

“Hypoxia, oxidative stress, and benzo(a)pyrene induced carcinogenesis”

Gedurende ons leven staan we constant bloot aan allerlei kankerverwekkende stoffen zoals benzo(a)pyreen. Niet iedereen is echter even gevoelig voor deze stoffen en krijgt hierdoor kanker. Deze studie onderzoekt of bepaalde processen in het menselijk lichaam als oorzaak hiervan aangewezen kunnen worden. Hieruit is gebleken dat zowel zuurstoftekort als een overschot aan vrije zuurstofradicalen in de cel kan leiden tot meer schade aan het DNA veroorzaakt door benzo(a)pyreen. Dit blijkt enerzijds te komen door een verminderde afbraak van de stof, maar anderzijds ook door een verminderd herstel van de schade veroorzaakt door benzo(a)pyreen. Dit onderzoek kan op termijn wellicht gebruikt worden om te voorspellen wie vatbaarder is voor kankerverwekkende stoffen dan anderen en hoe tumoren die hieruit voortkomen beter behandeld kunnen worden.

Trefwoorden:

kankergevoeligheid, DNA-schade, oxidatieve stress

“Unraveling genetic defects and pathophysiological mechanisms in OXPHOS disease”

"Power to the people? Civic engagement with small-scale hydroelectric plants in India"

Het belang van hernieuwbare energietechnologieën wordt steeds meer erkend. Algemeen wordt aangenomen dat hernieuwbare energietechnologieën niet problematisch zijn vanwege hun kleine schaal en hun groene en schone imago. Maar hoe werken deze technologieën eigenlijk in de praktijk? In deze dissertatie onderzocht ik vormen, inhoud en gevolgen van burgerbetrokkenheid bij kleinschalige hydro-elektrische installaties in India. Ik toon aan dat de sociale acceptatie van hernieuwbare energietechnologieën niet zonder problemen verloopt, ondanks het goedwillende imago en de kleinschaligheid ervan. Energie geven aan de mensen heeft net zoveel te maken met elektriciteit als met sociale en contextuele vraagstukken.

Trefwoorden:

Burgerbetrokkenheid, hernieuwbare energie, India, STS

“Purinergic Genetics in Osteoporosis”

“Teaching and Learning Clinical Skills; Mastering the Art of Medicine”

Voor dokters is het uitvoeren van lichamelijk onderzoek een belangrijk hulpmiddel om een diagnose te stellen. In de opleiding tot arts wordt dan ook veel aandacht besteed aan deze essentiële vaardigheid.

Dit proefschrift onderzocht op welke manier geneeskundestudenten het beste leren een goed en volledig lichamelijk onderzoek te verrichten. In de eerste jaren van de opleiding blijken studenten behoefte te hebben aan gestructureerde training door docenten die hen niet alleen de juiste handelingen leren maar ook in toenemende mate de bijbehorende bevindingen en mogelijke ziektebeelden. In latere jaren, wanneer studenten coschappen lopen in het ziekenhuis, blijkt dat de mate van begeleiding en aansturing door artsen vaak te wensen overlaat. Desondanks leren studenten veel, doordat zij verantwoordelijkheid krijgen om zelfstandig het lichamelijk onderzoek bij patiënten uit te voeren en abnormale bevindingen in de praktijk leren herkennen.

Trefwoorden:

medisch onderwijs, lichamelijk onderzoek, diagnose

“Early School Leaving in the Netherlands; a multi disciplinary study of risk and protective factors explaining early school-leaving”

Ondanks een afname van het aantal voortijdig schoolverlaters in de afgelopen jaren, had in 2012  8,5 procent van de 18 tot 24 jarigen in Nederland geen startkwalificatie (een diploma op havo, vwo of mbo-2 niveau). In dit proefschrift wordt een aantal factoren beschreven die van invloed zijn op voortijdig schoolverlaten. Voortijdig schoolverlaten is een proces dat al op jonge leeftijd begint. Achterblijvende schoolprestaties, een gebrek aan motivatie, laagopgeleide ouders, het op twaalfjarige leeftijd hebben van vrienden die zelf ook voortijdig schoolverlater worden en onderwijs volgen aan categorale vmbo-scholen, blijken goede voorspellers van voortijdig schoolverlaten. Dit werpt de vraag op of interventies en preventieve maatregelen niet al op jongere leeftijd gedurende het basisonderwijs moeten worden ingezet.

Trefwoorden:

voortijdig schoolverlaten, preventieve maatregelen

“Application of Bioimpedance to study body composition in dialysis patients”

"Muscarinic M1 receptor modulation of cognition using a translational approach; Relevance for dementia and schizophrenia"

Bij farmacologisch onderzoek wordt gebruik gemaakt van middelen die tijdelijk een verstoring van cognitieve functies teweegbrengen. Deze middelen worden gebruikt om cognitieve afwijkingen die voorkomen bij neuropsychiatrische ziekten in gezonde proefdieren en proefpersonen te simuleren. Het middel scopolamine wordt in deze context veel toegepast. Echter, dit gaat helaas gepaard met bijwerkingen. Uit het huidige proefschrift blijkt dat biperiden, een middel dat qua werking op scopolamine lijkt, mogelijk een beter model zou kunnen zijn voor het tijdelijk opwekken van cognitieve afwijkingen, met name op het gebied van geheugen. Ook lijken cognitieve stoornissen na inname van biperiden meer vergelijkbaar te zijn met de ziekte van Alzheimer dan met schizofrenie.

Trefwoorden:

acetylcholine, cognitie, aandacht, geheugen, Alzheimer, schizofrenie

“Adrenocortical Carcinoma”

“Paneth Cells; cornerstones of the small intestinal”

“Energy Poverty Measurement and Rural Energy Markets in Pakistan”

“Zonder zon groeit er niets”

“Elucidating the underlying mechanisms of inflammation caused by perinatal asphyxia and chorioamnionitis”

Perinatale asfyxie en chorioamnionitis zijn beide belangrijke neonatale complicaties die kunnen leiden tot ernstige orgaanafwijkingen en zelfs neonatale sterfte. In dit proefschrift is gekeken naar de onderliggende mechanismen van inflammatie bij deze complicaties om zo tot nieuwe inzichten en behandeltherapieen te komen.
Er werd een belangrijk verband aangetoond tussen de productie van cytokines, ceramides en het ontstaan van celdood na foetale asfyxie.  Deze interactie kan een belangrijke rol spelen in neuroprotectie. Verder is aangetoond dat prenatale complicaties zoals chorioamnionitis kunnen leiden tot lever inflammatie met verstoringen in het lipide metabolisme als gevolg.

Trefwoorden:

Perinatal asphyxia, fetal asphyxia, chorioamnionitis, inflammation, liver, brain

“Further optimization of sacral neuromodulation therapy”

“Natural Resources, Innovation and Export Growth; the wine industry in Chile and Argentina”

“Free Can Catch Me; Empirical Studies on the Effects of Premium and Free Trial Promotions on Consumer Behavior”

“The structure and Organisation of EU Law in the Field of Direct Taxes”

Al 30 jaar hebben Europese regels sterke invloed op nationale belastingen op inkomsten en vermogen van personen en bedrijven. Het is echter niet Brusselse wetgeving, maar de rechtspraak van het Europese Hof van Justitie die soms een gat van enkele miljarden euro’s slaat in de nationale begrotingen van de 27 lidstaten van de EU. Dit proefschrift onderzoekt met behulp van de netwerkwetenschap het systeem van regels dat het Hof heeft ontwikkeld. Hoewel sommigen deze Europese controle als een ondemocratische inbreuk op de nationale soevereiniteit beschouwen, concludeert dit onderzoek dat het Hof het legitieme recht van lidstaten om binnen hun nationale grenzen belasting te heffen consequent respecteert.

Trefwoorden:

belastingen, Europese Unie, complexe netwerken, rechtspraak

“Innovation determinants and innovation as a determinant: evidence from developing countries”

“Communication in Dermatology; a focus on Connexin26”

“Growth versus inflammation; lung development after antenatal inflammation and corticosteroids”

In de westerse wereld wordt 5-13% van alle kinderen te vroeg geboren, vóór 37 weken zwangerschapsduur. Vroeggeboorte wordt vaak veroorzaakt door een bacteriële infectie in de baarmoeder. De meest voorkomende aandoening bij deze babies is bronchopulmonale dysplasie (BPD), een ongeneeslijke afwijking in de longgroei waardoor ze niet genoeg zuurstof in hun lichaam krijgen. Het is dus bekend dat baarmoederinfecties vaak leiden tot de ontwikkeling van BPD, maar hoe dit precies gebeurt, is onduidelijk. In dit proefschrift is onderzocht hoe bacteriële infecties de longontwikkeling beïnvloeden, zodat er in de toekomst nieuwe therapieën ontwikkeld kunnen worden om BPD te genezen of zelfs te voorkomen.

Trefwoorden:

Vroeggeboorte, chorioamnionitis, bronchopulmonale dysplasie (BPD), antenatale corticosteroïden, longontwikkeling

“Solution-focused support of people with intellectual disabilities”

Doel van deze dissertatie was om de effecten te onderzoeken van oplossingsgerichte therapie (OT) met cliënten met verstandelijke beperkingen (VB), en van oplossingsgericht coachen (OC) van begeleiders van mensen met VB. Cliënten die OT ontvingen en begeleiders die OC ontvingen, werden vergeleken met cliënten en begeleiders die respectievelijk regulier begeleid en  gecoacht werden. Na OT, bereikten vrijwel alle OT-cliënten hun therapiedoelen en verbeterden hun psychologisch en sociaal functioneren, en hun veerkracht. Na OC, benaderden begeleiders hun teamdoelen en verbeterden het proactief denken van teams en de kwaliteit van de client-begeleider-relaties. De competentiegerichte  OT/OC-benadering werd positief gewaardeerd door cliënten en begeleiders.

Trefwoorden:

oplossingsgerichte therapie en coaching, verstandelijke beperking

“Enterprise software and video games: an Empirical analysis”

Bedrijfssoftwaresystemen zijn bedrijfsbrede series van bedrijfssoftware die gewijd zijn aan bijzondere procesintegratie dwars door de waardeketen en die de bedrijfsresultaten in vele aspecten moeten verhogen. Engelstätter toont aan dat bedrijven die bedrijfssystemen invoeren stijgingen in innovatieresultaten realiseren voor wat betreft proces-, product- en dienstverleningsinnovaties. Daarnaast blijken bedrijfssoftwaresystemen gerelateerd aan stijgingen in arbeidsproductiviteit.

Deze dissertatie bevestigt ook aanhoudende ICT-innovaties, d.w.z. eerdere successen in ICT-innovaties leiden tot nieuwe ICT-innovaties. De dissertatie beschrijft verder software voor ontspanning en amusement en onderzoekt of het spelen van videospellen leidt tot een afname van misdaad in het algemeen en van gewelddadige criminaliteit in het bijzonder. Gewelddadige videospellen blijken geen enkel effect te hebben op misdaadcijfers.

Trefwoorden:

bedrijfssoftwaresystemen, prestaties, innovatie, spelen van videospellen, misdaad

“The Perspectives Method”

Rivierbeheer is mensenwerk en kan op verschillende manieren vorm krijgen. Wat wij momenteel de beste manier vinden, hangt ondermeer af van ons perspectief. Dit perspectief kan echter veranderen waardoor ook ons idee over goed rivierbeheer en draagvlak voor oplossingsrichtingen verandert. De vraag is dus: hoe kunnen we meer grip krijgen op maatschappelijke perspectiefverandering? En is er een strategie die onder alle toekomstige perspectieven draagvlak behoudt? Hoe definiëren we een dergelijke strategie? Offermans concludeert onder meer dat het huidig waterbeleid te eenzijdig gericht is op controle en regulering, wat vooral past binnen het zogenaamde ‘Hierarchistisch perspectief’. Dat kan negatieve gevolgen hebben voor het draagvlak voor het beleid, onder bijvoorbeeld mensen met een ‘Fatalistisch perspectief’, die meer gericht zijn op de plezierfunctie van water en rivieren. Om voorts ook ‘Egalitairen’ en ‘Individualisten’ te vriend te houden, zijn natuurlijkere inrichting en een snufje innovatie belangrijke ingrediënten voor duurzaam lange termijn waterbeheer.

Trefwoorden:

rivierbeheer, maatschappelijk perspectief

"Bundeling van omgevingsrecht"

Het Nederlandse omgevingsrecht bestaat uit duizenden regels op het gebied van milieu, ruimtelijke ordening, natuur en water. Deze regels zijn versnipperd over honderden verschillende wetssystemen. Daardoor raken zelfs specialisten het overzicht kwijt. Het overzicht zou wellicht kunnen worden hersteld door het omgevingsrecht opnieuw te ordenen door bundeling. Maar hoe? In het onderzoek zijn vijf vragen ontwikkeld aan de hand waarvan kan worden vastgesteld of bundeling verantwoord is. De aanbevelingen voor regelgevers en wetgevingsjuristen zijn zeer actueel omdat het kabinet Rutte II op dit moment bezig is met de ontwikkeling van een Omgevingswet en een Wet natuurbescherming.

Trefwoorden:

omgevingsrecht, bundeling, omgevingswet

“In touch with life; investigating epistemic practices in the life sciences from a hand-on perspective”

Biokunstenaars schilderen niet met verf, maar kweken levende beelden van dierlijke cellen. Ze maken performances met modelorganismen en interactieve installaties met genetisch gemodificeerde bacteriën. Ze werpen hiermee niet alleen ethische vragen, maar ook esthetische vragen op: biokunstenaars verkennen de nieuwste technologieën om leven vorm te geven en doen daarmee ook ‘hands-on’ onderzoek naar de eigenaardige manieren waarop de levenswetenschappen ons met leven in aanraking brengen.

Dit proefschrift keert terug naar het beginpunt van de moderne epistemologie toen René Descartes eigenhandig experimenteerde op menselijke lichamen en hierin de basis vond voor zijn beroemde Meditaties (1641). Deze studie onderzoekt hoe hedendaagse artistieke praktijken ons inzicht kunnen geven in kentheoretische vragen over de verhouding tussen contemplatie en manipulatie sinds de opkomst van de nieuwe experimentele wetenschap in de 17e eeuw.

Trefwoorden:

biokunstenaars, technologie, levenswetenschappen, filosofie 

“Next-generation text-mining applied to toxico-Genomics data analysis”

Dit proefschrift beschrijft hoe de interpretatie van toxicogenomicsdata vergemakkelijkt kan worden met behulp van informatie uit de wetenschappelijke literatuur. Toxicogenomics (nieuwe technologieën in de toxicologie, gebaseerd op de kennis van het genoom) wordt gezien als een veelbelovende techniek om dierproeven te verminderen. Eén van de conclusies in dit proefschrift luidt dat een specifieke text-mining methode (concept profile matching) gebruikt kan worden om chemische informatie te koppelen aan experimentele data om toxische effecten in een zeer vroeg stadium te identificeren. Dit is een belangrijke stap in de richting van het verminderen van het gebruik van proefdieren in het ontwikkelen van nieuwe medicijnen.

Trefwoorden:

toxicogenomics, data, text-mining

“Impact of chronic stress exposure and pharma-logical intervention on a mouse model of Alzheimer’s disease”

“Pragmatic constructions; simulation and the vulnerability of technological cultures”

Watermanagement en weg- en waterbouw in Nederland zijn sterk afhankelijk van het gebruik van simulaties en modellen voor het omgaan met verscheidene risico’s, zoals overstromingen en dijkbreuken. Deze afhankelijkheid van simulaties en modellen kan echter ook risico’s met zich meebrengen vanwege de aannames, onzekerheden en blinde vlekken die gepaard kunnen gaan met het toepassen van simulatie. 
Op basis van interviews en observaties in relatie tot het gebruik van simulaties en modellen in hydrologie, hydrodynamica, geotechniek en ecologie bestudeert deze dissertatie hoe simulaties en modellen kennis van risico’s meer of minder zichtbaar maken en in hoeverre hun toepassing hedendaagse samenlevingen vatbaar maakt voor risico’s.

Trefwoorden:

watermanagement, weg- en waterbouw, simulaties, risico’s

"Our World in Words; the business implications of word use in online conversations"

Met de sterke groei van online conversaties op basis van tekst worden bedrijfsmodellen steeds vaker gereorganiseerd ten behoeve van het incorporeren en managen van online klantconversaties. Maar het managen van online klanten en hun conversaties is verre van gemakkelijk. Dit onderzoek biedt inzicht in de relatie tussen het gebruik van woorden en de perceptie en het gedrag van de online converserende klanten, maar ook in de impact van dit gebruik op het publiek. Het onderzoek toont aan dat woordgebruik de sleutel is tot het begrijpen en managen van online klantconversaties. In diezelfde lijn doet het onderzoek specifieke suggesties aan managers die zich bezighouden met het managen van gebruiker-communities en online verkoopsites, zoals het beoordelen van de sociale integratie van community-leden door text mining en het bestuderen van hun linguïstische stijl.

Trefwoorden:

online conversaties, woordgebruik, sociale integratie

“Risks for dysregulated appetite – Texture, stress, food reward and inhibition -”

“Improving the outcome of liver surgery; towards scarless treatment of liver lesions”

Dit proefschrift behandelt de verbetering van chirurgische zorg bij patiënten met een leverafwijking. De doelstelling was om de huidige behandelingen van zeldzame afwijkingen van de lever te evalueren, nieuwe technieken te onderzoeken voor de behandeling van levensbedreigende bloedingen van leverafwijkingen en minimaal invasieve ofwel laparoscopische chirurgie te onderzoeken in combinatie met  zorgprotocollen rondom de operatie. Drie thema’s zijn hiervoor onderzocht: chirurgische behandeling van echinokokkose (infectie van de lever), embolisatie (afsluiting van bloedvaten) van goedaardige levertumoren (leveradenomen) en kijkoperaties voor levertumoren (laparoscopie). De belangrijkste conclusies van het onderzoek zijn dat embolisatie een levensreddende behandeling kan zijn voor bloedingen vanuit de lever en dat laparoscopische leveroperaties bijdragen aan een korter ziekenhuisverblijf, zeker in combinatie met een versneld herstelprogramma.

Trefwoorden:

leverafwijking, operaties, embolisatie, laparoscopie

"Coping after acquired brain injury; road to adaptation"

Ieder mens heeft een eigen copingstijl ofwel een manier van omgaan met stressvolle situaties. Na een hersenletsel moet de getroffene,  maar ook diens naaste omgeving, (leren) omgaan met de veelal blijvende gevolgen van het letsel. Deze gevolgen kunnen het dagelijks leven negatief beïnvloeden. Uit dit onderzoek is gebleken dat patiënten na een hersenletsel geneigd zijn problemen eerder te vermijden dan actief naar oplossingen te zoeken. Verder is gebleken dat patiënten met actievere stijlen een hogere kwaliteit van leven ervaren. Het aanleren van actieve copingstijlen zou dan ook een belangrijke plaats in de behandeling moeten innemen.

Trefwoorden:

hersenletsel, kwaliteit van leven, coping, revalidatie

“The Pre-assessment Learning Effects of Consequential Assessment Modelling how the Examination Game is Played”

Examens kunnen ongewenst leergedrag stimuleren, zoals uit het hoofd leren in plaats van het proberen te begrijpen van leerstof. Hoewel dit fenomeen uitgebreid is onderzocht, is er nog geen gevalideerd model dat dit gedrag verklaart. Dit proefschrift presenteert een model dat de reacties van studenten op toetsing beschrijft en verklaart, en start ook het validatieproces ervan. Validatie is cruciaal omdat het ervoor zorgt dat het model met groter vertrouwen kan worden toegepast in verschillende contexten. De onderzoeksresultaten kunnen docenten die toetsen ontwikkelen inzicht geven in de invloed van verschillende toetsingsmethodes, en de manier waarop deze worden ingezet, op hoe studenten leren. Mogelijk stimuleert dit proefschrift ook nieuw onderzoek naar hoe toetsing leren juist kan bevorderen.

Trefwoorden:

leereffecten van toetsing, model, modelvalidatie, toetsing, leren, mechanismen van impact, determinanten van actie

“New horizons in nonpolypoid colorectal carcinogenesis”

Het opsporen en verwijderen van darmpoliepen tijdens inwendig onderzoek kan de ontwikkeling van dikke darmkanker in een vroeg stadium stoppen. In Nederland wordt daarom vanaf 2013 gestart met de screening van de bevolking ouder dan 55 jaar. Recent onderzoek toont echter dat het preventieve effect van darmonderzoek aanzienlijk minder groot is in het rechter gedeelte van de darm. Een mogelijke verklaring hiervoor is de bijdrage van zogenaamde vlakke darmpoliepen. Dit type darmpoliepen is moeilijker te herkennen en verwijderen en daarbij mogelijk ook agressiever van aard. Dit proefschrift over de klinische en moleculaire kenmerken van vlakke darmpoliepen toont dat ze een grotere bijdrage leveren aan de ontwikkeling van darmkanker in het rechter dan in het linker gedeelte van de darm. De adequate opsporing van vlakke darmpoliepen blijkt daarmee een voorwaarde voor effectief bevolkingsonderzoek naar dikke darmkanker.

Trefwoorden:

dikke darmkanker, vlakke darmpoliepen, darmonderzoek

“Reactivity, recruitment and remodeling of collateral arteries in diabetes”

Diabetes (suikerziekte) verhoogt het risico op perifeer vaatlijden, een ziekte die het gevolg is van slagaderverkalking in de benen, en leidt tot verminderde mobiliteit en meer kans op voetwonden en amputatie. In dit proefschrift wordt arteriogenese beschreven, een natuurlijk proces waarin kleine bloedvaatjes (collateralen) groter worden om doorbloeding te herstellen. In een diermodel laten wij zien dat diabetes leidt tot verstoorde arteriogenese. Ook tonen wij in geïsoleerde vaatjes aan dat diabetes de vaatverwijding bemoeilijkt. Toediening van een vaatverwijdend geneesmiddel stimuleerde arteriogenese in het been in proefdieren. Deze geneesmiddeltoediening zou een veilige en effectieve behandelstrategie voor diabetespatiënten met perifeer vaatlijden kunnen zijn.

Trefwoorden:

Diabetes, perifeer vaatlijden, arteriogenese, collateralen, vaatverwijding

“De veranderende wereld van de Medische Microbiologie”

“Support of an Asthma/COPD service for General Practitioners in daily care”

Een astma/COPD dienst ondersteunt de huisarts bij de ingewikkelde diagnostiek van astma/COPD. De astma/COPD dienst voert longfunctiemetingen uit, die longarts-consulenten vervolgens tezamen met een ingevulde vragenlijst beoordelen. Onderzoek naar de kwaliteit van de astma/COPD-dienst toont aan dat deze “papieren” diagnostische procedure betrouwbaar is en even goed als een “live” beoordeling in de spreekkamer van de longarts. De astma/COPD dienst signaleert misdiagnostiek en overbehandeling bij patiënten die medicatie gebruiken nog voordat de diagnose gesteld is. Het stellen van de juiste diagnoses en de aanvullende advisering bij deze en andere diagnostische problemen, maakt de astma/COPD-dienst een waardevolle diagnostische voorziening voor huisartsen en hun patiënten.

Trefwoorden:

diagnostiek astma/COPD, samenwerking eerste-tweede lijn, misdiagnostiek

“Nodal isolated tumor cells and micrometastases in early stage breast cancer”

Uitzaaiingen in de lymfklieren zijn medebepalend bij de prognose van borstkanker. 15 jaar geleden werd de schildwachtklierprocedure ingevoerd, waarbij een beperkt aantal lymfklieren uit de oksels wordt verwijderd en onderzocht op de aanwezigheid van uitzaaiingen. Door deze procedure worden vaker kleine uitzaaiingen, d.w.z. geïsoleerde tumorcellen (kleiner dan of gelijk aan 0,2 mm), of micrometastasen (0,2 – 2 mm) in de schildwachtklieren gevonden. De prognostische waarde van dergelijke kleine uitzaaiingen bij borstkanker staat ter discussie. Dit proefschrift beschrijft een landelijke cohortstudie waaruit blijkt dat kleine uitzaaiingen de prognose negatief beïnvloeden. Bij patiënten die chemotherapie of hormoontherapie ondergingen, was de prognose beter. Deze behandelingen zouden daarom overwogen moeten worden bij de aanwezigheid van kleine uitzaaiingen. Ook keerde de kanker minder snel terug bij een volledige verwijdering van de okselklieren. Het proefschrift werpt ook licht op de rol van de uitgebreidheid en lokalisatie van kleine uitzaaiingen in de lymfklier en kosteneffectiviteitsaspecten van de behandeling.

Trefwoorden:

borstkanker, prognose, geïsoleerde tumorcellen en micrometastasen

“Het kind van de rekening”

“The Politeness of Data Protection; exploring a legal Instrument to regulate medical research using genetic information and biobanking”

“The influence of adult education on the increase of Social inclusion”

Volwasseneneducatie kan bijdragen aan de sociale inclusie van kwetsbare volwassenen. Dit proefschrift omvat een reeks studies naar de resultaten van programma’s voor permanente educatie voor kwetsbare volwassenen. Sommige deelnemers aan deze programma’s (circa de helft van de onderzoekspopulatie) ondergaan een ‘overgang’ naar betere sociale inclusie, vooral op de volgende vier dimensies: activering, internalisatie, participatie en verbinding. De resultaten benadrukken dat variabele overdrachtsmogelijkheden (lees: de individuele mogelijkheden om opgedane kennis, vaardigheden en houding in het dagelijks leven te benutten) het vermogen om een leven lang te leren beïnvloeden. Verdere analyse toont dat de mate van toename in sociale inclusie niet alleen wordt beïnvloed door elementen uit de leeromgeving. Vooral buitenlanders en ongehuwd samenwonenden ervaren een vooruitgang op verschillende dimensies van sociale inclusie. Toekomstig onderzoek en toepassing van de inzichten uit dit proefschrift kunnen professionals en onderzoekers van permanente educatie stimuleren om de leeromgeving in centra voor volwasseneneducatie te verbeteren. Het onderzoek krijgt een vervolg in acht Europese landen, 87 gemeenschappen en onder 5500 leerders.

Trefwoorden:

volwasseneneducatie, sociale inclusie, variabele overdrachtsmogelijkheden

“Primary vascular access for hemodialysis treatment”

Een goed functionerende vaattoegang is noodzakelijk voor een succesvolle hemodialyse behandeling (een nierfunctie vervangende therapie). Een vaattoegang kan worden gecreëerd door middel van een arterioveneuze fistel (AVF), een verbinding tussen een slagader en een ader. De kans dat de ingreep mislukt, neemt echter toe als de patiënt kleine of slechte vaten heeft. In dat geval kan een arterioveneuze graft (AVG), een kunststof bloedvat dat onderhuids ingehecht wordt tussen een slagader en een ader, uitkomst bieden. Onderzoek in dit proefschrift laat zien dat als men naar de levensduur kijkt, patiënten met slechte vaten inderdaad voordeel hebben bij het plaatsen van een kunststof AVG als vaattoegang voor dialyse.

Trefwoorden:

nierfalen, hemodialyse, vaattoegang

“MicroRNAs in the heart: micromanagers and sentinels of cardiac disease”

MicroRNAs zijn kleine moleculen die van grote invloed zijn op een breed scala van celfuncties en ziekten. Dit proefschrift belicht de rol van microRNAs bij hartziekten en de betrokkenheid van individuele microRNAs bij ontsteking in het hart. Manipulatie van zulke microRNAs leidt tot bescherming tegen of juist een hogere gevoeligheid van het hart voor hoge bloeddruk of virussen. Ook kan het ‘lekken’ van microRNAs uit hartspiercellen tijdens acute hartziekten gemeten worden in het bloed, wat ten goede komt aan snelle diagnoses. Gezamenlijk impliceren deze studies dat microRNAs gebruikt kunnen worden voor toekomstige behandelingen en diagnostische testen voor hart- en vaatziekten.

Trefwoorden:

MicroRNAs, hart- en vaatziekten

“Functional Cortical Cartography”

Dit proefschrift onderzoekt de relatie tussen structuur en functie in het menselijk brein. Net als vingerafdrukken heeft iedere persoon een uniek vouwpatroon in de hersenen. Dit opgerolde vouwpatroon maakt ons tot individuen, maar veroorzaakt ook moeilijkheden op het gebied van neuro imaging. Hoe kun je bijvoorbeeld garanderen dat je hetzelfde hersengebied kunt vergelijken binnen een onderzoekspopulatie? Met geavanceerde analysetechnieken heb ik probabilistische overzichtskaarten van functiegebieden in de hersenen gemaakt. Hiermee kan de functie van een bepaald hersengebied worden voorspeld, puur door de anatomische locatie ervan te kennen. Ook heb ik nieuwe analysetechnieken ontwikkeld die de effectiviteit van groepsgewijze Brain Imaging studies vergroten, en deze technieken toegepast om de ontwikkeling van de structuur en functie van het gehoorsysteem in de hersenen te volgen, gedurende de kindertijd, puberteit en de volwassenheid.

Trefwoorden:

menselijk brein, uniek vouwpatroon hersenen, neuroimaging

“Ik denk dus ik leer”

“Waterveiligheid: Managen van kwetsbaarheid voorbij de mythe van droge voeten; De Nederlandse omgang met overstromingdreiging in sociaal-cultureel perspectief”

Dit proefschrift verklaart waarom overstromingsdreiging ‘niet leeft’ in Nederland. Na problemen met rivieren in 1993 en 1995 besloot de Nederlandse overheid om publieke communicatie over waterveiligheid en publieksparticipatie bij waterveiligheidsprojecten te bevorderen. Dit zou het waterbewustzijn van burgers vergroten en risicobewust gedrag stimuleren. Onderzoek toont nu de onverwachte en ongewenste neveneffecten van dit beleid: verontwaardiging, apathie en verlies van publiek vertrouwen. Volgens Heems en Kothuis is de ‘veiligheidsmythe van droge voeten’ debet aan het falende overheidsbeleid: weten dat er geen absolute garantie bestaat, maar tegelijkertijd geloven dat de Deltawerken droge voeten garanderen. Het ontkrachten van deze wijdverbreide mythe is noodzakelijk voor de maatschappelijke verankering van de gewenste omgang met waterveiligheid.

Trefwoorden:

waterveiligheid, communicatie, participatie, veiligheidsmythe

“Neuroinflammation as a cause of chronic pain”

“Participatory Ethnography of HIV/AIDS in Cartagena, Colombia: A Collective Analysis for Social Action toward HIV Prevention”

Om de lokale HIV/AIDS epidemie in Cartagena (Colombia) aan te pakken moet prioriteit worden gegeven aan structurele acties, zoals het terugdringen van sociaaleconomische ongelijkheden, toegang verschaffen tot gezondheidszorg en onderwijs, en regels ter voorkoming van seksuele uitbuiting en seksueel misbruik in het kader van sekstoerisme. Onder de actoren die deze grootschalige structurele veranderingen tot stand moeten brengen, zijn de overheid en de particuliere sector (bijv. nationale en internationale ziektekostenverzekeraars die in Colombia en de internationale toeristenindustrie werkzaam zijn). Dit voorstel voor HIV-preventie en een collectieve analyse van HIV-infectie zijn het resultaat van een vijf jaar durend participerend etnografisch onderzoek, uitgevoerd met 96 inwoners van Cartagena. De collectieve analyse van HIV-infectie is samengevat in een zogenaamd ‘Lokaal-Wetenschappelijk diagram’ dat HIV-infectie in Cartagena weergeeft als een sociaal fenomeen met complexe en dynamische interacties tussen lokale denkbeelden over lichaam, etniciteit, klasse, rollen van man/vrouw, seksualiteit, seksueel risico en de sociale uitsluiting die uit deze interpretaties voortkomt. Het diagram werpt ook licht op de manier waarop de lokale dynamiek van het overheidsoptreden en de internationale sekstoerisme-industrie een rol spelen in dit complexe sociale fenomeen.

Trefwoorden:

HIV/AIDS, Cartagena-Colombia, participatieve etnografie, structurele acties, HIV-preventie

“Young onset dementia; characteristics and impact”

In de Needs in Young onset Dementia (NeedYD)-studie zijn 215 jonge mensen met dementie (aanvang voor 65ste) en hun gezinsleden twee jaar lang onderzocht. Bij deze groep bleek het langer te duren voordat de diagnose dementie werd gesteld dan bij ouderen. Bij 45% werd vooraf een andere diagnose gesteld, zoals psychische problemen. Vaak ging er veel leed, zoals gezinsconflicten of werk-gerelateerde problemen, vooraf aan de diagnose. Daarnaast bleek het ziekte-inzicht hoger te zijn bij jonge dan bij oudere personen met de ziekte van Alzheimer (AD). Ook bleken gedragsproblemen binnen deze groep minder frequent voor te komen. De studie toont aan dat een tijdige signalering en diagnose van belang zijn voor deze groep en biedt aangrijpingspunten voor de begeleiding van jonge mensen met dementie en hun gezin.

Trefwoorden:

Dementie op jonge leeftijd, diagnostiek, klinische kenmerken, impact

“In Search of a New Past: European Integration in a Historical Perspective”

“Clinical implications of idiopathic atrial fibrillation”

Jonge en op het oog gezonde patiënten met boezemfibrilleren zouden beter onderzocht en begeleid moeten worden omdat deze hartritmestoornis mogelijk een voorbode is van sluimerende hart- en vaatziekten. Bij idiopathisch boezemfibrilleren klopt het hart snel en onregelmatig, zonder een aantoonbare oorzaak. Langdurig onderzoek naar een grote groep jonge en gezonde mensen met idiopathisch boezemfibrilleren toont dat bij deze patiënten vaak beginnende cardiovasculaire ziekten aanwezig zijn, of binnen vijf jaar zullen ontstaan. De bevindingen voor deze groep verschillen duidelijk van de controlegroep van personen zonder ritmestoornis, zo toont dit proefschrift. Een vroegtijdige aanpak van het onderliggende probleem zou de kans op ernstige gevolgen van hart- en vaatziekten op latere leeftijd kunnen verminderen.

Trefwoorden:

idiopathisch boezemfibrilleren, hart- en vaatziekten, echocardiografie, cardiale CT-scan, follow-up

“Rolandic epilepsy, unraveling benign”

Veel kinderen met epilepsie hebben Rolandische epilepsie, die zich vooral ‘s nachts afspeelt. Voorheen werd gedacht dat deze epilepsie benigne (goedaardig) was en daarom weinig behandeling behoeft. Nu blijkt echter dat kinderen met dit type epilepsie meer problemen hebben met taal en lezen dan gezonde kinderen. Deze problemen manifesteren zich vaak al voordat bekend is dat ze epilepsie hebben. De hersenschors van kinderen met Rolandische epilepsie blijkt, voornamelijk in de linker “talige” hersenhelft, dunner te zijn dan bij gezonde kinderen. Dat verschil lijkt toe te nemen naarmate deze kinderen ouder worden. Ook hebben deze kinderen afwijkende neuronale verbindingen in de hersenen. Dit alles maakt Rolandische epilepsie een stuk minder goedaardig dan gedacht.

Trefwoorden:

Rolandische epilepsie, kinderen, taalproblemen

“Experimentele Neurochirurgie: een visie op de toekomst”

“Lokaal integraal gezondheidsbeleid: realistische uitdaging of utopie?”

Het belang van integraal gezondheidsbeleid, ook wel ‘Health in All Policies’ genoemd, wordt (inter)nationaal benadrukt. Intersectorale samenwerking is een voorwaarde voor integraal beleid. Echter, lokaal worden nog weinig initiatieven ondernomen tot intersectorale samenwerking. Dit proefschrift onderzoekt de mogelijkheden om binnen een gemeentelijke organisatie te werken aan samenhangend gezondheidsbeleid, in het algemeen en specifiek voor overgewicht. Belangrijke elementen hierbij zijn: hoe agendeer je gezondheid bij de lokale overheid, en dan vooral bij ambtenaren die gezondheid niet in hun portefeuille hebben? Kan een GGD gemeenten stimuleren tot een bredere kijk op gezondheid? Het onderzoek toont aan dat intersectorale samenwerking rondom gezondheidsproblemen betrokkenheid en inzet vereist vanuit álle hiërarchische niveaus binnen een gemeente. Integrale beleidsontwikkeling vraagt om bestuurlijke aandacht van het voltallige College van B&W, daadkrachtige sturing op managementniveau vanuit de gemeente, ruimte in het beleidsproces en competente GGD-professionals.

Trefwoorden:

Health in All Policies, integraal gezondheidsbeleid, intersectorale samenwerking

“Corruption: A Violation of Human Rights and a Crime Under International Law?”

“De dominee en de tweede apostel Paulus”

“Less than meets the eye: The functional relevance of early Visual cortex across the visual domain”

In een reeks gebieden in de menselijke hersenen, waaronder de hersenschors, wordt de visuele waarneming verwerkt. De ‘vroege visuele cortex’ is het gebied in de hersenschors waar de visuele informatie als eerste binnenkomt. Dit proefschrift doet verslag van onderzoek waarin de normale hersenactiviteit in de vroege visuele cortex tijdelijk en plaatselijk wordt onderdrukt door middel van Transcraniale Magnetische Stimulatie (TMS). Deze tijdelijke onderdrukking blijkt de herkenning en het bewustzijn van visuele informatie, het visuele kortetermijngeheugen en de beïnvloeding van gedrag op basis van visuele waarneming te beperken. Dit toont dat de vroege virtuele cortex geen specifieke rol speelt bij visuele waarneming, maar wel bij verscheidene aspecten van visuele waarneming betrokken is.

Trefwoorden:

Transcraniale Magnetische Stimulatie (TMS), visuele perceptie, vroege visuele cortex, visueel kortetermijngeheugen, priming

“Connecting hemosysis and visceral injury during cardiovascular surgery; studies on the causes, effects, and treatment of hemolysis-induced organ injury”

Patiënten die grote hart- of vaatoperaties ondergaan, lopen een relatief hoog risico op postoperatieve complicaties zoals darm- en nierschade. Dit proefschrift werpt licht op het verband tussen rode bloedcelschade (hemolyse), welke vaak het gevolg is van de hart-longmachine en bloedtransfusies tijdens de operatie, en het ontstaan van darm- en nierschade na de operatie. De diverse, in dit proefschrift gebundelde, onderzoeken tonen dat patiënten die meer hemolyse ondervinden ook meer darm- en nierschade ontwikkelen. Aangezien het mogelijk is om de gevolgen van hemolyse te behandelen, kunnen de resultaten van dit proefschrift bijdragen aan het voorkomen van complicaties na hart- en vaatoperaties.

Trefwoorden:

hemolyse, hartchirurgie, vaatchirurgie, bloedtransfusie, darm, nier

“Bugs versus Humans: genomics translated into Public Health”

“Protein biomarkers in chronic disease. Proteomics-driven discovery”

In dit proefschrift werden proteomics technieken gebruikt om nieuwe/betere biomarkers te zoeken voor aneurysmata (=verwijdingen) van de buikaorta (AAA), Multiple Sclerose (MS) en de kwaliteit van donornieren. Aangetoond wordt dat bepaalde eiwitten in het bloed geassocieerd zijn met AAA grootte en groei; en behulpzaam kunnen zijn bij het vaststellen van een succesvolle chirurgische ingreep ter behandeling van het AAA. Daarnaast zijn er in de perfusievloeistof van donornieren eiwitten gevonden, die indicatief zijn voor de levensvatbaarheid van het transplantaat en de mate van versuikering van eiwitten in de cerebrospinale vloeistof. Dit kan een rol spelen in het ontrafelen van het ontstaan van MS.

Trefwoorden:

Biomarkers, Proteomics, abdominaal aorta aneurysma (AAA), Multiple Sclerose (MS), Donornieren

“Motivating smokers to quit; Effectiveness and feasibility of a web-based multiple tailored smoking cessation programme and tailored counselling by practice nurses”

Roken is wereldwijd de belangrijkste vermijdbare oorzaak van ziekte en vroegtijdige sterfte. Een stopadvies van de huisarts kan rokers van het roken afhelpen. Tijdgebrek van huisartsen noopt echter tot andere maatregelen. Dit proefschrift toont de succesvolle integratie van volledig geautomatiseerd online advies-op-maat in de huisartsenpraktijk: de rokende patiënt ontvangt een persoonlijk stopadvies gekoppeld aan een door hem of haar ingevulde vragenlijst. Dit lijkt (kosten)effectief zijn. Ook bleek deze methode succesvol in het bereiken van laag opgeleide rokers, iets dat via massamedia minder goed lukt. Het proefschrift doet ook aanbevelingen voor verbeteringen van het online advies-op-maat, zodat dit programma in de toekomst kan worden ingezet via alle huisartsenpraktijken in Nederland.

Trefwoorden:

stoppen met roken, online, huisartsenpraktijk, effecten, kosten

“Functional added value of microprocessor-controlled prosthetic knee joints”

“Distributional Impacts of Public Policies; Essays in Ex-Ante and Ex-Post Evaluation”

Deze dissertatie bestaat uit een reeks essays over ongelijkheid in gezondheidszorgconsumptie in Luxemburg, en over de effecten van geldoverboekingen naar familie in Litouwen op armoede en ongelijkheid. In het licht van de steeds groter wordende druk op nationale begrotingen is het ontwikkelen van efficiënt en effectief overheidsbeleid een grote uitdaging – zowel vanuit politiek als wetenschappelijk oogpunt. Zo moeten bijvoorbeeld diverse en actuele informatiebronnen worden geanalyseerd met de juiste beleidsmiddelen, zoals modellen voor de microsimulatie van nationaal belastingvoordeel, voor het realiseren van tijdsrelevante beleidsevaluaties. Bovendien is overheidsbeleid, en de impact daarvan, zeer specifiek voor de nationale context. Dit heeft gevolgen voor een uitwisseling van ‘good practices’ tussen de landen.

Trefwoorden:

microsimulatie, armoede en ongelijkheid, verschillen in gebruik van gezondheidszorg, cash overboekingen naar familie

“Modern insights in foam sclerotherapy for varicose veins”

“Glaucoma Management; Economic evaluations based on a patient level simulation model”

Intensieve verlaging van binnenoogdruk kan blindheid als gevolg van glaucoom voorkomen. Dit is bij sommige patiënten effectief, maar kan bij andere patiënten onnodig intensief zijn en leiden tot een belasting van de levenskwaliteit en van de algemene besteding van gezondheidszorg. Het is moeilijk vooraf te zeggen welk scenario van toepassing zal zijn op een bepaalde patiënt. Deze dissertatie beschrijft hoe een simulatiemodel voor ziekteverloop werd gebruikt voor het evalueren van intensieve glaucoombehandeling voor gezondheid op de lange termijn en economische consequenties. Het beschrijft ook de evaluatie van een methode waarmee de potentiële waarde kan worden beoordeeld van de invoering van meer gepersonaliseerde zorg bij glaucoom.

Trefwoorden:

glaucoom, verhoogde oogdruk, economische evaluatie, gepersonaliseerde zorg, efficiëntie van gezondheidszorg

“It has been done elsewhere, it can be done elsewhere: Impact of smoke-free legislation on smoking”

Veel landen voeren rookverboden in om niet-rokers te beschermen tegen de gezondheidsgevaren van meeroken. In dit proefschrift is de invoering van de rookvrije horeca in Nederland onderzocht. Hierbij werd Nederland vergeleken met andere Europese landen in het International Tobacco Control Policy Evaluation Project (ITC project). Uit het onderzoek blijkt dat rookverboden ervoor kunnen zorgen dat meer mensen stoppen met roken. Voldoende draagvlak voor het rookverbod is wel een belangrijke voorwaarde voor succes. In Nederland is de invoering van de rookvrije horeca minder succesvol geweest dan in andere landen. De nieuwe regering wordt geadviseerd om een volledig rookvrije horeca in te voeren én om een voorlichtingscampagne over meeroken te voeren om het draagvlak voor deze maatregel te vergroten.

Trefwoorden:

rookverbod, rookvrije horeca, stoppen met roken, tabaksontmoediging

“Apathy in Alzheimer’s and Parkinson’s disease: Assessment, pathophysiology and treatment”

“Childhood and Adolescent Depression: The Role of Environmental Adversities, of the Serotonin Transporter Gene and of their Interaction, in a Development Perspective”

Dit onderzoek bouwt voort op bewijs dat de omgeving de gedragseffecten vermindert van biologische systemen  die betrokken zijn bij de ontwikkeling van affectieve symptomen bij jongeren (serotonerge neurotransmissie). De onderzoeksgegevens wijzen op een belangrijke rol voor het gen voor serotoninetransport bij de ontwikkeling van internaliserend gedrag bij jongeren: adolescenten met een slechter functionerende genvariant, lopen een groter risico depressieve symptomen te ontwikkelen wanneer zij worden blootgesteld aan tegenslagen. Dit gen speelt ook een belangrijke rol in de (dis)continuïteit van depressieve karaktertrekken gedurende de adolescentie, waarmee de theorie wordt bevestigd dat dragers van de minder efficiënte genvariant meer negatieve gevoelens hebben over zichzelf en de wereld, wat onder stress tot een depressie zou kunnen leiden. Primaire preventiestrategieën, zoals het bevorderen van proactief en adaptief ‘coping’-gedrag, zouden de kans op nawerking van gedragsproblemen in de hele adolescentie, en misschien vroege volwassenheid, kunnen verminderen.

Trefwoorden:

Adolescentie, depressie, transportgen voor serotonine, tegenslagen

“Mens rea and defences in European criminal law”

“Caveolin-1 and CD40L-CD40-TRAF interactions in vascular and metabolic disease”

Ontstekings- en stofwisselingsziekten, zoals aderverkalking en obesitas, zijn de grootste oorzaken van morbiditeit en sterfte in de westerse samenleving.

In dit proefschrift wordt aangetoond dat het verlies van bepaalde celstructuren, genaamd caveolin-1, die belangrijk zijn voor het lipidentransport, beschermt tegen de aanzet en voortgang van aderverkalking en dat haematopoietisch specifiek verlies van caveolin-1 ontstekingsremmend werkt . Verder is een belangrijke functie voor de pro-inflammatoire CD40L-CD40-TRAF signaalcascade geconstateerd in aderverkalking en obesitas. Wij leveren sterk bewijs dat interventie in Caveolin-1 biologie en CD40L-CD40-TRAF signaling mogelijkheid biedt om nieuwe therapeutische middelen te ontwikkelen voor het behandelen van ontstekingsziekten.

Trefwoorden:

aderverkalking, obesitas, metabool syndroom, caveolin-1, CD40L-CD40-TRAF

“The glycation pathway in type 2 diabetes and cardiovascular disease”

De verhoogde vorming van versuikerde eiwitten (advanced glycation endproducts (AGE’s)) is een mogelijk mechanisme ter verklaring van het verhoogde risico op hart- en vaatziekten bij diabetes. Hoewel eerdere (dier)experimentele studies deze rol van AGE’s hebben aangetoond, blijkt uit onderzoek voor dit proefschrift geen verband tussen AGE’s in het bloed en hart- en vaatziekten bij mensen met diabetes type 2. Daarnaast ontbreekt eenduidig epidemiologisch bewijs voor gunstige effecten van specifieke AGE’s-remmende behandelingen en voor verlaging van AGE’s in bloed door bestaande behandelingen. Dit betekent niet dat AGE’s onbelangrijk zijn bij het ontstaan van aan diabetes type 2 gerelateerde hart- en vaatziekten, maar wel dat de huidige biomarkers in bloed de schade door AGE’s in weefsels niet goed weerspiegelen. Er zijn dus betere biomarkers nodig.

Trefwoorden:

hart- en vaatziekten, diabetes type 2, versuikerde eiwitten, biomarkers

“Assessment of inflammatory activity in sarcoidosis”

Sarcoïdose is een ziekte waarbij spontaan ontstekingen ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam. Weten of de ziekte actief is, is belangrijk voor het vaststellen van de prognose en keuze van de behandeling. Bij ontstekingsziekten kan de glucoseopname van het lichaam verhoogd zijn. Door glucose radioactief te labelen, kan een PET-scan een verhoogde glucoseopname zichtbaar maken en zo een actieve ziekte van een uitgedoofde ziekte onderscheiden. Dergelijk belastend en kostbaar onderzoek is echter niet altijd nodig. Wel blijkt PET-scanonderzoek overtuigend van meerwaarde als klachten niet verklaard kunnen worden door longfunctieonderzoek, röntgenfoto’s en bloedtesten. Ook blijkt de PET-scan behulpzaam bij het vaststellen van de uitgebreidheid van de ziekte. Het kiezen van de juiste testen voor de opsporing van actieve sarcoïdose kan de belasting voor patiënten beperken en helpen om zorgkosten betaalbaar te houden.

Trefwoorden:

Sarcoïdose, activiteit, behandeling, PET, kosten

“Systematic reviews: from Archie Cochrane to Zefram Cochrane”

“Development and application of toxicogenomic-based biomarkers of immunotoxic and genotoxic exposure in European neonates”

Blootstelling in de baarmoeder aan toxische stoffen afkomstig uit de voeding en omgeving van de moeder kan leiden tot veranderingen in de expressie van genen in het ongeboren kind, met mogelijk schadelijke effecten voor het kind. Het in dit proefschrift beschreven onderzoek identificeerde zulke genen. De gevonden genen geven aanwijzingen hoe blootstelling aan schadelijke stoffen kan leiden tot een verhoogd risico op kanker en een minder goed functionerend immuunsysteem. Bovendien werd duidelijk dat jongens en meisjes verschillend reageren op toxische stoffen, wat verband kan houden met geslacht-specifieke risico’s op kanker en immuun-gerelateerde aandoeningen in de jeugd.

“What counts? Cognitive development and arithmetical performance: the role of child- and environment-related factors”

Kennis over de invloed die zowel het kind als de omgeving uitoefenen op de ontwikkeling van rekenvaardigheden is belangrijk voor het realiseren van optimale ontwikkelingsmogelijkheden voor ieder kind. Dit proefschrift brengt de rol die diverse kind- en omgevingsgebonden factoren spelen in de ontwikkeling van rekenvaardigheden en onderliggende cognitieve vaardigheden, zoals het werkgeheugen, in kaart. Gekeken wordt met name naar kinderen in de leeftijd van vier tot acht jaar. Ook wordt onderzocht of training op kleuterleeftijd specifieke cognitieve vaardigheden kan stimuleren. Het proefschrift biedt hiermee inzichten die onder andere de vroegtijdige signalering en aanpak van rekenproblemen en onderliggende cognitieve problemen kunnen ondersteunen.

“Multipathology in dementia: correlations with clinical diagnoses”

Dit onderzoek is gericht op patiënten met dementie die in hun dagelijks leven worden belemmerd door cognitieve beperkingen, vanuit een neuropathologisch standpunt. Voor dit onderzoek werden de hersenen van overleden dementiepatiënten gebruikt. De gevonden pathologie bevestigt de huidige classificatie van subtypes van dementie (o.a. ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, Lewy-body-dementie). Het belangrijkste doel van het onderzoek was een correlatie te vinden tussen het klinische beeld van de patiënt en de neuropathologische bevindingen na autopsie op de hersenen. Er werd een hoge prevalentie van comorbiditeit van verschillende pathologieën gevonden. Dit stelt de gangbare wetenschappelijke classificatie aan de kaak, waarin de predominante pathologie als de belangrijkste wordt beschouwd. Dit vraagt om een nieuwe multidimensionele benadering van dementie, waarbij dementie wordt beschouwd als een syndroom met een spectrum van symptomen en neuropathologische resultaten.

Trefwoorden:

Hersenbank, ziekte van Alzheimer, vasculaire dementie, neuropathologie

“Utility reforms and performance of the urban water sector in Africa”

“Neural substrates of skilled vision: Perceptual learning induces behaviourally relevant plasticity in human V1”

“Fatty acid handling and impaired glucose metabolism : the role of the renin-angiotensin system”

Om een wereldwijde epidemie van suikerziekte (diabetes type 2) te voorkomen, is inzicht nodig in de oorzaken. Suikerziekte is een aandoening waarbij het lichaam de suikerspiegel niet meer binnen de normale grenzen kan houden. Er wordt gedacht dat verstoringen in de vetstofwisseling hieraan bijdragen. Een verstoring tussen het aanbod van vetten in de bloedbaan en de vetstofwisseling in de skeletspier (bijvoorbeeld de verbranding van vetten) kan leiden tot vetophopingen in de spier met als gevolg insulineresistentie. Onderzoek voor dit proefschrift toont aan dat de vetstofwisseling in de skeletspieren inderdaad verstoord is bij mensen met een verhoogd risico op diabetes. Het bloeddrukverlagende medicijn valsartan blijkt deze verstoringen te verbeteren. Dit onderzoek geeft inzichten in het ontstaan van diabetes en draagt bij aan de preventie van diabetes door middel van medicatie.

“Regulation of re-epithelialization and immune modulation by surfactant, surfactant protein A and transforming growth factor ß”

Vroeggeboorte komt steeds vaker voor en gaat gepaard met onderontwikkelde longen. Normaliter rijpen longen in de baarmoeder, maar bij vroeggeboorte vindt het rijpingsproces plaats buiten deze beschermende omgeving. De meest kwetsbare zuigelingen ontvangen tijdens deze fase zogenaamde “surfactant therapie”, die de ademhaling vergemakkelijkt, en worden mechanisch beademd. Het uitoefenen van therapieën op deze delicate longen kan echter ongewild schade opleveren. Dit proefschrift beschrijft onderzoeken naar de functies van surfactant en toont dat deze therapie ontstekingsreacties binnen de perken kan houden. Door middel van een celkweek-model dat de longblaasjes nabootst, toont dit proefschrift bovendien voor het eerst aan dat surfactant een positieve invloed heeft op de wondgenezing.

Trefwoorden:

vroeggeboorte, longontwikkeling, beademing, surfactant, wondgenezing, ontsteking

“The affective response to CO2 in healthy volunteers: An instance of a primal emotion”

“Suicide trends and antidepressant prescription in Italy and Ticino Canton, Switzerland”

“Preeclampsia: cardiovascular health and renal function”

Hart- en vaatziekten zijn bij vrouwen doodsoorzaak nummer één. Toch weten maar weinig mensen dat een zwangerschap hierover belangrijke informatie kan geven. Tijdens de zwangerschap kunnen vrouwen een hoge bloeddruk of een zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) ontwikkelen. Deze vrouwen hebben in hun latere leven een verhoogde kans op hart- en vaatziekten. De zwangerschap kan worden gezien als een test voor de eigen gezondheid. Buiten de zwangerschap hebben deze vrouwen vaak een hoge bloeddruk, overgewicht en insulineresistentie. Deze risicofactoren zijn te beïnvloeden door een gezonde leefstijl. Daarom moet aan deze vrouwen na de bevalling cardiovasculair risicomanagement worden aangeboden.

Trefwoorden:

hart- en vaatziekten, zwangerschap

“Enforcing Health and Safety Regulation; a comparative Economic Approach”

“Electrocortical maturation of healthy preterm infants: the feasibility of automated analysis”

“Improving the risk assessment of inherited breast and ovarian cancer: clinical significance of BRCA1/2 variants and risk modifiers”

Genetische screening van de BRCA1/2 genen wordt uitgevoerd op leden van families waarin borst- en/of eierstokkanker al vroeg voorkomt. Identificatie van de BRCA1/2-mutatiedragers (die risico lopen op vroeg optreden van borst- en/of eierstokkanker en andere vormen van kanker in het geval van mannelijke dragers) en niet-dragers (met hetzelfde risico als de algemene bevolking) maakt het mogelijk voor deze personen adequate klinische opties te verschaffen voor preventie van kankerrisico en eventueel preventie van de overdracht van de ziekteveroorzakende varianten op hun nageslacht. Accurate risicobeoordeling wordt echter gehinderd door de moeilijke voorspelbaarheid of een vrouw borst- of eierstokkanker zal ontwikkelen en het hoge aantal varianten met onzekere klinische betekenis die tijdens de genetische screening worden geïdentificeerd. Dit proefschrift is een verzameling van onderzoeken die succesvolle methoden beschrijven voor accuratere beoordeling van kankerrisico bij individuele personen uit families met borst- en/of eierstokkanker.

Trefwoorden:

borstkanker, eierstokkanker, bekende gevallen, risicobeoordeling, genetische varianten

“Modulation of fat oxidation: nutritional and pharmacological approach”

Obesitas komt steeds vaker voor, zowel bij volwassenen als bij kinderen. Obesitas verhoogt het risico op het krijgen van bijvoorbeeld suikerziekte, een hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten. Om de effectiviteit te vergroten van programma’s die gericht zijn op afname van lichaamsgewicht en preventie van suikerziekte zijn extra strategieën nodig. Dit proefschrift presenteert de effecten van twee voedingsstrategieën (het veranderen van het type suiker in voeding en het gebruik van groene thee supplementen) en een farmacologische strategie die de vetverbranding beïnvloeden. Hoewel leefstijlinterventie de eerste stap zou moeten zijn voor het reguleren van lichaamsgewicht en de preventie van suikerziekte, blijkt deze aanpak niet bij iedereen effectief. Voedingssupplementen of farmacologische interventies kunnen nuttige aanvullingen zijn om leefstijlinterventies succesvoller te maken.

Trefwoorden:

obesitas, vetverbranding, suikerziekte, voeding

“Hospital-at-home for COPD exacerbations: Evaluation of a community-based early assisted discharge scheme”

COPD is een longaandoening met tijdelijke verslechteringen (exacerbaties), die in 20% leiden tot een ziekenhuisopname. Om de nadelige effecten van deze opnames voor patiënten en maatschappij te beperken, is gekeken of een deel van de behandeling ook thuis met thuiszorgondersteuning kan plaatsvinden. Dit onderzoek laat zien dat er zowel op korte als langere termijn geen verschillen in gezondheidsuitkomsten voor de patiënt zijn en ook de kosten zijn hetzelfde. Wel worden veel patiënten liever thuis behandeld dan in het ziekenhuis. Patiënten zouden dus moeten kunnen kiezen of zij in het ziekenhuis behandeld willen worden, of een deel van de behandeling thuis willen ondergaan.

Trefwoorden:

COPD exacerbatie, ziekenhuiszorg, thuiszorg