Master BISS: voor de data-architecten van de toekomst

Dataspecialisten zijn schaars. De School of Business and Economics (SBE) van Universiteit Maastricht lenigt de nood met de master Business Intelligence and Smart Services. Samen met BISS, het Brightlands Institute for digital Smart Society op de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen. De eerste lichting is inmiddels afgestudeerd, het volgende cohort komt eraan. “Zij zijn de data-architecten van de toekomst.”

Jos Cortenraad (text) and Arjen Schmitz (Photography)

Artificial Intelligence, The Internet of Things, blockchain; het zijn de termen die horen bij wat algemeen gezien wordt als de Vierde Industriële Revolutie. Data zijn daarin de heilige graal. In de maakindustrie, voedselproductie, gezondheidszorg, logistiek, de transitie naar duurzame energie; in alles gaan data een steeds grotere rol spelen.

Vacatures

“Maar hoe schep je orde in de data?” zegt Rudolf Müller, hoogleraar aan SBE en onderzoeker aan het in 2015 opgerichte BISS. Hij stond aan de basis van de master Business Intelligence and Smart Services. “Hoe filter je in die bulk de relevante gegevens? Een taak voor dataspecialisten, maar die zijn er onvoldoende. De markt, bedrijven en overheden, schreeuwt om hen. Duizenden vacatures staan open. Niet alleen voor technische mensen die de data kunnen lezen en ontsluiten, ICT’ers dus, ook mensen die begrijpen waar organisaties behoefte aan hebben. We hebben specialisten nodig die concrete vraagstukken begrijpen, de verbinding leggen met de maatschappij en die de data ontsluiten waaraan behoefte is. Ik vergelijk het graag met de architect. Die vertaalt de wensen van de opdrachtgever in een bruikbare en prettige woning, uiteraard rekening houdend met het budget en met de technische haalbaarheid. Daarom spreek ik liever van data-architecten dan van dataspecialisten.”

Sociale vaardigheden

Bram Foubert, programmamanager van de master Business Intelligence and Smart Services, knikt. “Er is een enorme vraag naar mensen die hun weg weten in datascience. Elk bedrijf, elke organisatie weet dat er ‘iets’ moet met data. Het is echter een misvatting om te denken dat het dan gaat om een vorm van ICT. Het gaat om veel meer. In 2015 hebben we in Maastricht de eerste stappen voor deze masteropleiding gezet waarin we techniek, sociale aspecten en ondernemerschap met elkaar verbinden. Het is de bedoeling dat de studenten de vertaalslag maken naar concrete toepassingen. Dat ze vooral goed luisteren naar de vraag van organisaties. Ze moeten de brug slaan tussen leveranciers van data en gebruikers. Dat vergt technische en sociale skills. Ze moeten de techniek begrijpen en die vertalen in toepassingen. Daarom zijn er drie hoofdvakken: business intelligence, business analytics en service design.”

Vreemde eend

Bepaald geen ‘gewone’ master en ook binnen de puur economisch en bedrijfskundig georiënteerde SBE een vreemde eend in de bijt. “Academisch gezien is het een bijzondere master”, legt Bram Foubert uit. “Er wordt heel veel tijd besteed aan projectwerk en multidisciplinariteit waardoor veel departementen bij de master betrokken zijn. Een kwart van de opleiding bestaat uit concrete projecten. Aangedragen door de partners in de Smart Services Campus in Heerlen. Praktijk en techniek vloeien hier in elkaar. Er is een ontwikkeling in gang gezet waarbij veel meer medewerkers, zowel binnen als buiten het bedrijf, toegang krijgen tot data om daar inzichten uit af te leiden. Vaak zijn dat geen business intelligence experts of data scientists. Voor hen moeten gebruiksvriendelijke geautomatiseerde smart services ontwikkeld worden. De data-architect verzorgt het design van zulke slimme diensten en de vertaling naar technische vereisten.”

Koploper

BISS Institute werd opgericht in 2015 door Universiteit Maastricht, Open Universiteit en Zuyd Hogeschool met als doel bedrijfsleven en overheden te ondersteunen op het gebied van digitalisering. “BISS is een soort living lab, een plek waar we pionieren en ons voortdurend aanpassen aan de nieuwste inzichten en ontwikkelingen”, vervolgt Rudolf Müller, afgestudeerd wiskundige aan de universiteit van Bonn. “Het is vanaf de start onze ambitie om koploper te zijn op het gebied van datascience. We trekken ondernemers uit de hele wereld aan die hier bezig zijn met data, met zowel de technische als de sociale kant. Hier wordt gewerkt aan slimme oplossingen in de logistiek, duurzaamheid, gezondheidszorg en circulaire economie. Bij zo’n ambitie horen uiteraard ook opleidingen. BISS Institute verzorgt gerichte programma’s als aanvulling op de bestaande bachelors en masters en we zijn erg blij met deze master Business Intelligence and Smart Services.”

[tekst gaat door onder de foto]

Robbert Lalisang

Brug tussen artsen en data

Robbert Lalisang (25) zette zijn master Geneeskunde aan de Universiteit Maastricht even on hold voor de master Business Intelligence and Smart Services.

Ik ben bijna arts”, motiveert hij zijn keuze, “maar ik voel er ook veel voor om een brug te kunnen slaan tussen de geneeskunde en data science. Twee verschillende werelden die met elkaar moeten communiceren. Want data gaan een nog grotere rol spelen in de geneeskunde, zeker weten. Ik ben in september begonnen en blij met mijn keuze. De achtergrond van de studenten is heel divers. Internationaal, sommigen met al enkele jaren werkervaring, anderen met net een bachelor achter de rug. We leren veel van elkaar en bekijken vraagstukken vanuit verschillende perspectieven. Ik ben de enige student met een medische achtergrond, maar toch is er ruimte om vanuit deze invalshoek aan de projecten te werken. Ik denk dat deze master mij helpt in het maken van de juiste keuze later: als arts of via data science bijdragen aan een betere gezondheidszorg.”

BISS Business Intelligence and Smart Services Institute
Bram Foubert en Robert Müller

Hoge eisen

In 2017 werd de master geaccrediteerd, en later dat jaar landden de eerste 32 studenten in Zuid-Limburg. Uit Nederland, Europa en zelfs uit China en Vietnam. Bram Foubert: “De studenten hebben zeer verschillende achtergronden en leren van elkaar. Zo is er de ICT’er met een bachelor op zak die de vertaling maakt naar maatschappelijke vraagstukken; de bedrijfskundige die meer komt te weten over de wiskunde en de techniek achter data. We stellen hoge eisen. Studenten moeten weten waar ze aan beginnen. Ze worden niet opgeleid tot technische dataspecialisten.”

Afgelopen jaar stroomden 45 studenten in, de komende jaren is de lat gelegd op 75 nieuwe instromers. Geen probleem, weet Rudolf Müller. “De vraag is groot: dataspecialisten zijn onmisbaar in de snel veranderende wereld. Ze zijn de architecten van de toekomst.”

Meer informatie op https://www.maastrichtuniversity.nl/education/master/business-intelligence-and-smart-services en www.biss-institute.com

Bram Foubert

Bram Foubert (1971) is universitair hoofddocent bij de afdeling Marketing en Supply Chain Management van Maastricht University en programmaleider van de master in Business Intelligence en Smart Services. Hij heeft een PhD in de Toegepaste Economische Wetenschappen van de Universiteit van Antwerpen waar hij ook zijn master haalde.

Robert Müller

Rudolf Müller (1961) is hoogleraar Quantitative Infonomics aan de Universiteit Maastricht en hoofdonderzoeker bij het BISS institute op de Brightlands Smart Services Campus. Tussen oktober 2014 en december 2018 gaf hij leiding aan BISS als wetenschappelijk directeur. Hij heeft een PhD in toegepaste wiskunde van de Technische Universiteit Berlijn.

Lees ook

  • The Maastricht debate, a political debate between the “Spitzenkandidaten” of the leading European parties took place last Monday, 29 April at the theatre at the Vrijthof. Simultaneously, the debate was live broadcast on the Vrijthof square for all interested spectators who did not get the chance to...

  • Emerging Markets is de jongste studierichting in de bachelors International Business en Economics en Business Economics aan de Universiteit Maastricht. Maar meteen ook in trek bij veel studenten. Reden om komend najaar te starten met de master Economics and Strategy in Emerging Markets.