Energiestofwisseling

Tegenwoordig brengen we tot wel 90 procent van onze tijd binnen door. Daardoor worden we niet meer blootgesteld aan de variaties in licht en temperatuur die buiten gelden. In gebouwen wordt de temperatuur vaak constant gehouden; in de zomer doorgaans te koud, in de winter eigenlijk te warm. Eerder al ontdekte de promotor van Te Kulve, professor Wouter van Marken Lichtenbelt, dat variaties in temperatuur de energiestofwisseling van het lichaam stimuleren. Hij liet daarmee zien dat naast voeding en inspanning ook onze omgeving ertoe doet bij de bestrijding en preventie van overgewicht en daaraan gerelateerde ziekten als diabetes en hart- en vaatziekten. Het promotieonderzoek van Te Kulve borduurt hierop voort en laat nu dus zien dat licht de perceptie van temperatuur door het lichaam beïnvloedt.

Energieverbruik

Licht heeft niet alleen invloed op de gezondheid, maar ook op het energieverbruik. Om het binnenmilieu in gebouwen te reguleren wordt veel energie verbruikt. Gebouwen gebruiken gemiddeld tot wel 50% van het totale energieverbruik voor het verwarmen en koelen. Als de binnentemperatuur wat vaker zou worden aangepast aan de buitentemperatuur, dan scheelt dat flink qua energieverbruik. Verlichting kan dan helpen om de temperatuurbeleving van de kantoorgebruikers te beïnvloeden. Bij de als meest aangenaam ervaren lichtconditie werd de temperatuur ook als comfortabeler ervaren door de proefpersonen van Te Kulve. “Niet voor niets heb ik gekozen voor vrouwen als proefpersonen in mijn studie”, zegt de UM-promovenda. “Vrouwen zijn doorgaans gevoeliger voor temperatuurvariaties dan mannen.”

Richtlijnen

Te Kulve is van oorsprong opgeleid als bouwfysicus, gepromoveerd als gezondheidswetenschapper en werkt inmiddels als specialist bij adviesbureau BBA Binnenmilieu in Den Haag. Volgens de promovenda zouden de richtlijnen voor lichtcondities in gebouwen moeten worden aangepast op basis van de bevindingen uit haar proefschrift. “Richtlijnen zijn voornamelijk gebaseerd op visuele behoeften en vaak taakgebonden, zeg maar functioneel. Je zou met het oog op de gezondheid van het personeel, het milieu, maar ook ter wille van je eigen portemonnee ook moeten kijken naar andere effecten van lichtcondities. Denk aan de invloed van kunstlicht op de biologische klok, maar dus ook op temperatuurbeleving. Eigenlijk is binnenklimaat een heel holistisch gebeuren.” Maar hoe doe je dat dan? Te Kulve heeft daarvoor wel een gouden tip: “LED-lichtsystemen worden steeds vaker toegepast in gebouwen vanwege de energie-efficiëntie. Een bijkomend voordeel is dat deze systemen de mogelijkheid bieden om dynamische lichtcondities te creëren waarmee je het spectrum en de intensiteit van het licht optimaal kunt variëren.”