Akudo's fascinatie is in de afgelopen jaren niet afgenomen, ondanks Brexit en de manier waarop de EU omgaat met het migratievraagstuk en ondanks de passiviteit die Brussel nu aan de dag legt tegenover Polen. "Nee, die fascinatie is gebleven. Het feit dat de EU meerdere crises heeft doorstaan en overwonnen, houdt dat gevoel van verwondering in stand. Helaas zorgt de EU er ook voor dat als je van buiten de EU bent, je er ook buiten blijft staan. Als ik bijvoorbeeld binnen een jaar langer dan drie maanden aaneengesloten het land uitga, dan verlies ik mijn verblijfsvergunning?, ook al woon ik hier."

Fort Europa. De impasse aan de grens met Wit-Rusland als onderdeel van een "hybride oorlogsvoering" tegen westerse liberale democratieën laat een andere kant van de EU zien.
"De speciale voordelen die het leven hier met zich meebrengt, maakt de EU aantrekkelijk voor migranten. Natuurlijk hebben de lidstaten in de afgelopen decennia met zijn allen veel geld en middelen gestoken in de opbouw van dit gemeenschappelijke project. Het systeem was nooit bedoeld om in toenemende mate mensen en landen van buiten op te nemen. Dat is op zich een begrijpelijk argument. Maar het komt te vervallen wanneer je ziet hoe mensen onderweg naar de grens of op zee op gruwelijke wijze om het leven komen. Deze tragedie wordt onderdeel van een politiek steekspel en tot een enorme crisis opgeblazen. Het beeld van de EU als lichtend voorbeeld van integratie is na 2015 onherroepelijk aangetast."

Externe en interne uitdagingen

Het jaar 2015 is volgens Akudo cruciaal voor Europa, niet alleen vanwege de zogenaamde Europese 'migratiecrisis', maar ook door de verkiezingsoverwinning in Polen van de conservatief-rechtse partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS). De naam is ironisch, omdat eenmaal weer aan de macht, de partij direct begon met het afbreken van de structuren die de democratie en de rechtsstaat in Polen garanderen.

PiS bracht het hele rechtssysteem onder verscherpte politieke controle, te beginnen met de hervorming en overname van het Grondwettelijk Tribunaal. "Het Polen van na 2015 is ontsierd door een flagrante schending van fundamentele normen. Ik kijk naar hoe politieke vertegenwoordigers zowel in het verleden als nu de uitholling van die normen en de praktische uitvoering daarvan framen en legitimeren."

Hoe deze dreiging tegen te gaan? Akudo is van mening dat zelfs de meest inactieve EU-instelling, de Commissie, die altijd voorstander is van dialoog, op een gegeven moment handelend zal moeten optreden. “Zolang dat niet gebeurt - zelfs niet als het Parlement de Commissie voor de rechter daagt en de verontwaardiging van burgers en politici in de EU tot een kookpunt stijgt - zal dat PiS zeker in de kaart spelen." In dat geval zullen volgens Akudo andere instellingen, leden van het Europees Parlement, individuele lidstaten, pressiegroepen of zelfs individuele Europese burgers opstaan om deze flagrante schending van de fundamentele normen en standaarden van de EU een halt toe te roepen.

"Europa heeft al zoveel crises doorstaan; ik zou erg teleurgesteld zijn als dit de crisis is die het Europese project opblaast, maar ik denk niet dat het zo ver komt. De EU heeft nog steeds de mogelijkheid om haar waardigheid en legitimiteit te herwinnen door deze crisis het hoofd te bieden. En door te bewijzen dat zij bereid is eerst intern orde op zaken te brengen voordat ze liberale waarden gaat prediken in het buitenland. Wat dat betreft ben ik zeer optimistisch over de toekomst.”