De mitsen en maren van cannabislegalisering
Als assistent-professor strafrecht en criminologie heeft Robin Hofmann vooral belangstelling voor georganiseerde misdaad. En als je in Nederland woont, leidt dat onderwerp je al snel in één richting: onderzoek naar cannabis en de legalisering ervan. “Nederland is de perfecte plek om georganiseerde misdaad te bestuderen: niet alleen is het een zeer actueel onderwerp, maar de Nederlanders pakken het ook nog eens progressief aan.”
After obtaining his law degree, Robin started his PhD in Bochum. “I’d always been interested in European criminal law and cooperation between member states when it comes to frighting crime. I spent a lot of time in Kosovo researching the police and how the EU is stabilising peace. That was my main interest: how does the EU influence and improve cooperation between member states when it comes to fighting crime?”
Germany or the Netherlands
As a German researcher in the Netherlands, it seems fitting to focus research on comparing both legal systems. Particularly one question drives Robin in the past years:
How are Germany and the Netherlands’s approaches towards cannabis different? “The Netherlands is famous for its coffee shops, which makes most people think cannabis is legal here. However, it’s not legal but merely tolerated. Coffee shops are allowed to sell a small amount of cannabis but cannot legally buy any for selling it to costumers. The coffee shops are supplied illegally which has created a seedbed for organised crime.”
De overstap naar Maastricht was volgens Robin Hofmann de logische volgende stap.
"Onze European Law School is een geweldige basis, zeker voor mijn persoonlijke interesses. Hier moet je zijn als je onderzoek wilt doen naar georganiseerde misdaad. Een reden daarvoor: de liberale Nederlandse benadering van cannabis en de wereldberoemde coffeeshops."
"In Duitsland daarentegen blijft cannabis illegaal. Voor persoonlijk gebruik wordt het enigszins door de vingers gezien, maar je kunt het niet in winkels kopen en bent aangewezen op de zwarte markt."
Robin vindt dat het Nederlandse systeem zowel voor- als nadelen heeft. "Het concept van coffeeshops is logisch: ze zijn in de jaren zeventig ontstaan uit de wens om onderscheid te maken tussen drugs. Toen de populariteit van heroïne omhoogschoot, wilden Nederlanders graag een veiligere omgeving creëren voor consumenten van softdrugs zoals cannabis."
Moeten we legaliseren?
Laten we Robin de hamvraag stellen: moet cannabis gelegaliseerd worden? "Ik ben niet enthousiast over het idee, maar criminologisch gezien is het beter om te legaliseren dan te criminaliseren. Voorstanders van legalisering denken dat alle misdaad-gerelateerde problemen zullen wegsmelten met legalisering. Ik ben minder optimistisch, maar dat betekent niet dat er geen goede redenen zijn om het te proberen."
"Het creëren van coffeeshops werkte in het begin wel. Maar het zorgde ook voor spanning tussen legale verkoop en een illegaal aanbod die nog steeds aanwezig is. Dit heeft geleid tot een open conflict en een bloeiende zwarte markt: Nederland is een toegangspoort geworden voor heel Europa als het gaat om drugs.
Coffeeshops als zodanig zijn nooit een allesomvattende oplossing voor het drugsprobleem geweest."
Robin ziet drie redenen om cannabis te legaliseren:
- Kopen bij een vergunde winkel betekent een garantie voor kwaliteit en veiligheid: de gevaren van het kopen van vervuilde of uitgerekte wiet kunnen geminimaliseerd worden.
- De zwarte markt heeft sterkere cannabissoorten gecreëerd: door legalisatie kan de overheid de potentie controleren en de gezondheidsrisico's beperken.
- Door cannabis te legaliseren kan de overheid grip krijgen op de zwarte markt: die zal niet helemaal verdwijnen, maar wel krimpen.
Maar, zegt Robin, er zijn ook nadelen. "Legaliseren van cannabis betekent een bredere acceptatie van drugs. Kijk naar alcohol: we weten dat het slecht voor ons is, maar het wordt overal verkocht zonder ook maar een wenkbrauw op te trekken. De bewustwording van de gezondheidsrisico's van drugs als alcohol of nicotine neemt toe. We worden zelfs strenger met zogenaamd ongevaarlijke stoffen als suiker. We moeten ons afvragen: is het legaliseren van nóg een drug wel de juiste weg?"
We weten ook niet of het legaliseren van cannabis de maatschappelijke impact zal hebben die we hopen. "Mensen onder de achttien jaar zullen nog steeds aangewezen zijn op de zwarte markt. Cannabis heeft de ergste gezondheidseffecten voor die leeftijdsgroep, die het meeste baat zou hebben bij een meer gecontroleerde omgeving."
Bovendien is Robin er niet zeker van dat de zwarte markt zal verdwijnen. "Legale winkels zullen waarschijnlijk alleen bestaan in stedelijke gebieden, wat betekent dat mensen die daarbuiten wonen nog steeds afhankelijk zijn van de zwarte markt. En wat gebeurt er als legale cannabis te duur wordt?" De finaliteit van legalisatie is volgens Robin het grootste nadeel. "Als je canabis eenmaal gelegaliseerd hebt, krijg je het niet meer terug. Daarom is het proefprogramma van Nederland een uitstekend idee."
Gevolgen van legalisatie
Er zijn twee grote juridische obstakels voor het legaliseren van cannabis. Een daarvan is het internationale recht: “Maar laten we daar niet naar kijken", zegt Robin. "De internationale regels zijn streng en al tientallen jaren onveranderd: alle drugs zijn illegaal en de verkoop ervan is strafbaar, behalve voor wetenschappelijke of medicinale doeleinden. De Europese wetgeving is interessanter om te onderzoeken."
De Europese Unie wil soortgelijke wetten in al haar lidstaten, wat betekent dat ze situaties wil vermijden waarbij een drug, afhankelijk van het land, legaal, gedoogd of illegaal kan zijn. "Dat is een probleem voor Duitsland, want tot nu toe is dat de enige EU-lidstaat die cannabis volledig wil legaliseren. Dit gebrek aan coördinatie met andere EU-landen kan de Europese Commissie ertoe aanzetten het idee af te wijzen. De Duitse aanpak van legalisering is gewoon niet slim: er is geen proefproject, er worden geen gegevens verzameld en er wordt geen moeite gedaan om de Commissie of andere lidstaten te overtuigen om mee te doen."
Terug naar lawreview2022
Dan is er nog het Europees Hof van Justitie. "Als de Commissie de pogingen van Duitsland om te legaliseren afwijst, kunnen ze het land voor het Hof van Justitie dagen. De kans is klein dat het Hof de plannen van Duitsland zal accepteren, maar wie weet? Misschien draaien de rechters hun juridische aanpak van de softdrug om. Als je het mij vraagt, is dit een spannende tijd om naar dit juridische debat te kijken. We weten echt niet wat er gaat gebeuren!"
Lees ook
-
Het College van Bestuur en het Management Team van de Universiteit Maastricht hebben ermee ingestemd dat komende nacht een groep ‘observers’ in de FASoS-tuin kan blijven. Dat gebeurt onder dezelfde voorwaarden als afgelopen nacht. Dit besluit komt na opnieuw een dag van vreedzame acties en dialoog...
-
Vreedzame protesten bij FASoS terwijl het College van Bestuur en de faculteit blijven in gesprek met activisten.
-
The Executive Board and the protesting students and staff have agreed that a small group of 'observers' can remain on the premises overnight, while the rest of the attendees have left the premises. This agreement specifically applies to the upcoming night and has been reached after a day of dialogue...
