De kunst van goed leiderschap
Het hoogtepunt van de Maastrichtse kunstscène is de TEFAF (The European Fine Art Fair), een jaarlijks evenement in maart dat honderden kunsthandelaars, -verzamelaars en duizenden kunstliefhebbers uit de hele wereld naar de stad trekt. Dit jaar is daar in diezelfde week nog een (klein) groepje internationale bezoekers bijgekomen: de eerste lichting van de Executive Master in Cultural Leadership.
De nieuwe Executive Master in Cultural Leadership (EMCL) is een gezamenlijk initiatief van drie Maastrichtse faculteiten – de School of Business and Economics, de Faculty of Arts and Social Sciences en de Faculty of Law – en de prestigieuze Royal Academy of Arts in Londen.
Het belangrijkste uitgangspunt van dit programma is de onderlinge verwevenheid tussen leiderschap, kunst en cultuur. ‘We willen inspirerende leiders vormen die precies weten hoe het creatieve proces en innovatie in elkaar steken,’ legt programmadirecteur Rachel Pownall uit. ‘Zij bevinden zich in een unieke positie om organisaties in de kunstensector en daarbuiten, te ondersteunen en te transformeren.’
Cultuur heeft commercie nodig
‘Culturele leiders creëren unieke kansen voor de mensen in hun omgeving,’ zegt Anna Dempster, medeoprichter van de EMCL. ‘Dat is goed voor kunstenaars en cultuurproducenten, maar ook belangrijk voor het creëren van succesvolle, duurzame en ethische organisaties en bedrijven.’
De masteropleiding wordt aangeboden door de Universiteit Maastricht (UM) en de Royal Academy of Arts (RA) en wordt deels in Maastricht en deels in Londen gegeven. Om fulltime professionals tegemoet te komen, is het programma opgedeeld in acht intensieve modules. Deelnemers kunnen stagelopen bij toonaangevende culturele instellingen, ze kunnen kiezen voor een professioneel project of een academische scriptie, en ze kunnen internationale evenementen bezoeken zoals de TEFAF.
Het curriculum omvat kunst, business, recht, strategie en ondernemerschap. Ook bestaat de mogelijkheid om (samen) te werken met kunstenaars en kunst uit diverse culturen. ‘De RA en de UM vullen elkaar enorm goed aan,’ vertelt Dempster. ‘Studenten krijgen college van belangrijke internationale wetenschappers, professionals en deskundigen met wie ze hun visie op belangrijke culturele vraagstukken kunnen bespreken.’
Kunst in het hart
‘We wilden af van de klassieke businessschoolaanpak en echt het perspectief van de kunstenaar centraal stellen,’ legt Dempster uit. Onder de experts die de eerste lichting studenten van de opleiding, college hebben gegeven, waren kunstenaars, beleidsmakers en internationale culturele leiders zoals Christopher Le Brun, voorzitter en Tim Marlow, artistiek directeur van de Royal Academy in Londen. In Maastricht zijn de studenten onder andere welkom geheten door Stijn Huijts, directeur van het Bonnefantenmuseum, en Valentijn Byvanck, directeur van Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur.
Rachel Pownall (r) is hoogleraar Finance aan de School of Business and Economics in Maastricht en directeur van de Executive Master in Cultural Leadership. Ze is voorzitter van de TEFAF in Art Markets aan de UM en is auteur van het TEFAF Art Market Report 2017. Ze is gepromoveerd in Financial Risk Management aan de Universiteit van Kent.
Anna Dempster (l) is hoofd academische opleidingen aan de Royal Academy of Arts in Londen, fellow van het Wolfson College van de Universiteit van Cambridge en directeur van de Executive Master in Cultural Leadership. Ze is gepromoveerd in Strategy and Management Studies aan de Judge Business School van de Universiteit van Cambridge.
Rachel Pownall, João Correia, Susanna Serlachius en Anna Dempster
Pownall en Dempster waren blij met de enthousiaste deelname van de studenten aan de discussies. ‘Het is een zeer diverse groep die uit vier continenten komt. De meesten hebben meer dan tien jaar werkervaring in verschillende vakgebieden en dat leidt tot zeer diepgaande discussies.’ Naast leiderschap en managementvaardigheden wil de EMCL ook nieuwe invalshoeken belichten. Volgens Dempster is Maastricht als regionaal cultureel centrum en tegenpool van het grootstedelijke Londen, een ideale omgeving ‘om op adem te komen, op verkenning te gaan en te filosoferen.’
Bovenop de geschiedenis
Dempster: ‘Maastricht is veel kalmer en serener dan Londen.’ Overal is kunst en heel veel groen. Die factoren, en de kerkelijke architectuur, nodigen uit tot bezinning. De studenten delen die indruk. ‘Het is prachtig hier. Ik was echt verrast hoe gastvrij iedereen is. Het voelt net als thuis,’ vertelt João Correia uit Brazilië, die enkele mastermodules volgt.
Als adviseur in de culturele sector werkt Correia samen met kunstenaars, verzamelaars, musea en docenten. In zijn geboortestad São Paolo runt hij een liefdadigheidsinstelling die jaarlijks samenwerkt met meer dan 6000 kunstdocenten. ‘Brazilië heeft een ongelofelijk actieve kunstscène, maar op zakelijk vlak valt er nog veel te verbeteren. Bij deze opleiding leer ik over kunst, museologie, collectiebeheer, educatie en nog veel meer. Zo kan ik de zaken anders aanpakken wanneer ik terug ben,’
Correia heeft veel gehad aan de vooruitstrevende visies van zijn medestudenten en de sprekers. ‘Prof. Sir Charles Saumarez Smith vertelde bijvoorbeeld dat hij, wanneer hij het directeurschap van een museum op zich neemt, een boek schrijft over dat museum om zo de geschiedenis daarvan te leren kennen. Dat vond ik heel bijzonder.’
Van São Paolo tot Helsinki
Het idee om de geschiedenis van een museum te leren kennen, spreekt ook studiegenoot Susanna Serlachius enorm aan. Zij is voorzitter van de Serlachius Musea waar de schitterende collectie beeldende kunst is ondergebracht die haar familie gedurende vijf generaties heeft verzameld. Na een succesvolle carrière in het bedrijfsleven, wil ze deze collectie ook op internationaal niveau onder de aandacht brengen.
Vooral aan de diepgaande gesprekken met leiders uit de kunstsector en studenten, heeft Serlachius erg veel gehad: ‘Van kunstenaars tot bankiers... Zo veel verschillende achtergronden en zo veel verschillende ideeën. Ik sta te popelen om de volgende modules te gaan volgen.’
Nu de kunstenaars, verzamelaars en liefhebbers van de TEFAF naar huis gaan en de hotelprijzen weer zakken, vertrekt ook de eerste groep EMCL-studenten met nieuwe kennis, vaardigheden, invalshoeken en met contacten.
Lees ook
-
De Universiteit Maastricht is actief binnen het Young European Research Universities Network. Kernwaarden: innovatie, openheid en ruimte voor talent.
-
Karlien Strijbosch deed promotieonderzoek naar Senegalese migranten die onvrijwillig terugkeerden na een verblijf in Europa. Ze liep aan tegen muren van zwijgzaamheid, wantrouwen en schaamte. Een gesprek met Karlien Strijbosch en haar promotor Valentina Mazzucato over een onderzoek dat noodzakelijke...
-
Na jaren van turbulentie, heeft het leven van alumna Lea Vink een vlucht genomen in Wenen. Ze kan er nieuwe stappen zetten in haar loopbaan op het kruispunt van luchtvaart en organisatiepsychologie. Ook op persoonlijk gebied lacht het geluk haar toe sinds haar transitie van man naar vrouw.
