Agressie als laatste redmiddel bij stijgende zeespiegel
In de natuur is grootschalige agressie een uitzondering die, gedwongen door gebrek aan ruimte en voedsel, de overhand kan krijgen. Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Maastricht en hun internationale collega’s laten zien hoe dat kan.
Op het eiland Rodrigues in de Indische Oceaan leefde de Solitaire, een zeer agressieve reuzenduif die in de achttiende eeuw uitstierf. De vogels waren gewapend met uitstulpingen op het skelet van hun vleugels waarmee ze elkaar te lijf gingen om hun territorium te verdedigen. “Boksballen”, zo noemen de onderzoekers de uitstulpingen. Hun opgravingen op Rodrigues laten de schade zien die een klap met zo’n boksbal aanrichtte. Botbreuken waren niet ongewoon.
Agressie
Op Rodrigues bleken alle Solitairs, man en vrouw, agressief en voorzien van wapens, dat in tegenstelling tot hun naaste verwante, de vreedzame Dodo op het naburige eiland Mauritius. De agressie van de Solitaire stelde onderzoekers dan ook lang voor een raadsel. In de natuur is grootschalige agressie namelijk geen goede strategie. Vechten kost energie en leidt tot verwondingen of de dood. Meestal is agressie daarom voorbehouden aan enkele individuen in een groep, bijvoorbeeld bronstige mannetjesherten. Agressief gedrag is er ook om anderen af te schrikken in een poging gevechten te vermijden.
Zeespiegel
Uit interdisciplinair onderzoek van paleontologen, evolutiebiologen en geologen blijkt dat het landoppervlak van Rodrigues erg varieert. Tijdens ijstijden is het groot, maar daarna, als de zeespiegel door smeltend ijs stijgt, neemt het oppervlak razendsnel af, met wel 90%. De populatie Solitairs komt in de knel. De meest agressieve vogels behouden hun territorium en krijgen de overhand. Ze geven hun genetisch bepaalde agressie door aan hun jongen, uiteindelijk worden alle vogels agressief. Omdat dit fenomeen zich na elke ijstijd herhaalde, bleef de populatie agressief.
Mens
Het onderzoek leverde nog een opmerkelijke bevinding op. De wetenschappers kunnen wiskundig aantonen dat er een kritische drempel is; wordt deze overschreden, dan is agressie een onomkeerbare dominante eigenschap van die populatie. Ze speculeren dat een vergelijkbaar fenomeen bij andere soorten kan optreden, wellicht zelfs bij de mens.
Lees het wetenschappelijke artikel in iScience:
Lees ook
-
Voor de tweede keer op rij is een UM-team erin geslaagd een gouden medaille te winnen in de prestigieuze iGEM-competitie (International Genetic Engineered Machine) in de synthetische biologie.
-
Naturalis paleontoloog Frank Wesselingh is benoemd tot bijzonder hoogleraar Conservation Palaeobiology aan de Universiteit Maastricht. Zijn werk slaat een brug tussen het verleden en de toekomst van de biodiversiteit.
-
Is een aanhoudende ontsteking in de hersenen de oorzaak van de symptomen die veel post-covid patiënten ervaren? Gecoördineerd door de Universiteit Maastricht, zoeken Wetenschappers uit heel Nederland naar onderliggende oorzaken in het brein. ZonMW geeft hen hiervoor een subsidie van 800 duizend euro.
