Prof Dr Ron Heeren (R.M.A.)

De Maastrichtse universiteitshoogleraar Ron Heeren (1965) is een pionier op het gebied van de beeldvormende massaspectrometrie. Gedurende zijn carrière heeft hij samen met zijn team nieuwe fysische meetmethoden ontwikkeld om de distributie van moleculen op complexe oppervlakken in kaart te brengen. In alle fases van zijn wetenschappelijke carrière heeft hij actief bijgedragen aan de valorisatie van de door hem ontwikkelde methodes en technieken in een sterk interdisciplinaire setting. De instrumentatiefysica was en is de rode draad door zijn ontwikkeling tot de maatschappelijk geëngageerde wetenschapper die hij nu is. Geschoold als technisch fysicus, met een uitmuntende track-record in innovatief fysisch-chemisch onderzoek, is hij nu actief in een interdisciplinaire biomedische setting. Hij geeft leiding aan het Maastrichts MultiModale Moleculaire Imaging insituut (M4I) waarin hij de door hem ontwikkelde technieken inzet voor precisie geneeskunde en verbeterede patiëntenzorg. Hij heeft zijn onderzoek ook actief meer (markt)waarde gegeven middels de oprichting en participatie in een drietal bedrijven. Diverse van de door hem verkregen patenten zijn overgenomen en/of gelicenseerd door verschillende majeure private partijen actief op de wetenschappelijke instrumentatie markt. Hij is in 2021 verkozen als lid van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen.

Een van de belangrijkste elementen in het huidige onderzoek van Ron Heeren is het maken van de vertaalslag tussen fysische technieken en de kliniek, het translationele onderzoek. In het bijzonder werkt hij aan het verbeteren van de moleculaire klinische diagnostiek voor pathologie en chirurgie. Deze technologie is een essentiële randvoorwaarde voor persoonlijke geneeskunde die het vervolg zal zijn op genetische screening. Het team van professor Heeren heeft recentelijk een drietal majeure doorbraken gerealiseerd die dit mogelijk maken. De eerste doorbraak is het verbeteren van de morfologische resolutie zodat de beelden die de massaspectrometer maakt, vergelijkbaar zijn met de beelden van de patholoog. Deze innovatie is gerealiseerd door een nieuw type, gevoelige bron voor de massaspectrometer te ontwerpen en te implementeren. De tweede doorbraak is het volledig automatisch identificeren van alle lipide moleculen in een pathologische weefselcoupe. Zonder dat het extra meettijd kost, wordt pixel voor pixel een structuur-ophelderend experiment gedaan waarmee alle moleculen hun precieze identiteit prijsgeven. De laatste doorbraak is het genereren van deze hoge resolutie beelden binnen 30 minuten, zodat het naadloos aansluit bij de klinisch diagnostische tijdschaal. Deze doorbraak maakt het mogelijk om al tijdens een operatie, terwijl de patiënt nog onder narcose is, een gedetailleerde moleculaire pathologische diagnose te maken. De chirurg weet daardoor bijvoorbeeld precies of de randen van een verwijderd stuk weefsel nog ‘zieke’ cellen bevat. Zelfs als deze cellen nog geen abnormale vorm hebben, maar op moleculair niveau wel aan het veranderen zijn.