Nieuwe kijk op financieel welzijn

Jenna Barrett heeft een achtergrond in psychologie en voltooide een research master in Social and Behavioral Sciences aan Tilburg University. Toen ze begin 2019 zag dat de School of Business & Economics van Maastricht University op zoek was naar PhD-kandidaten, besloot ze te solliciteren.

Research mindset

“We ontvingen wel 200 reacties, maar die van Jenna sprong er meteen uit”, vertelt Brüggen. “Jenna’s sollicitatie was sprankelend en persoonlijk. Wat me vooral enthousiast maakte, waren haar research mindset en haar volwassen visie op haar onderzoeksonderwerp. Uiteindelijk ging die positie naar iemand anders, maar ik wilde Jenna per se begeleiden bij haar onderzoek op het gebied van financieel welzijn. Daarom heb ik mijn uiterste best gedaan om dit financieel voor elkaar te krijgen. Daarna hebben we samen een onderzoeksvraag geformuleerd.”

Met haar proefschrift wil Barrett het begrip van financieel welzijn vergroten en nieuwe manieren vinden om financieel welzijn te verbeteren. Barrett: “Ik zie in de praktijk dat beleidsmakers en bedrijven hier ontzettend in geïnteresseerd zijn. Tegelijkertijd is er een gebrek aan kennis over hoe je financieel welzijn definieert en meet. Tijdens mijn onderzoek heb ik gekozen voor een multidisciplinaire benadering waarin ik verschillende methodes gebruik om financieel welzijn te begrijpen en te verbeteren. Daarbij maak ik gebruik van inzichten uit de psychologie, marketing, finance en economie.”

Realistisch beeld

In haar onderzoek maakt Barrett onderscheid tussen objectieve financiële indicatoren en subjectief financieel welzijn. “Met objectieve financiële indicatoren bedoel ik zaken als inkomen, vermogen en schulden. Subjectief financieel welzijn gaat over hoe mensen zich voelen over hun financiële situatie: hebben ze genoeg financiële middelen om hun gewenste levenstandaard te bekostigen, nu en in de toekomst?”

Om de objectieve financiële indicatoren te meten, maakte Barrett gebruik van gegevens uit het Nederlandse belastingregister. Deze gegevens verrijkte ze met enquêtegegevens uit een nationaal representatieve steekproef. Barrett: “De academische literatuur zegt dat de correlatie tussen iemands gevoel over zijn financiële situatie en zijn inkomen, vermogen of schulden zwak tot gemiddeld is. Bij een zwakke correlatie kan het voorkomen dat iemand met een vermogen van € 80.000 zich financieel slechter voelt dan iemand met € 500 op de bank. Bijvoorbeeld omdat de persoon met € 80.000 zijn gevoelens baseert op hoe hij er financieel voor staat in vergelijking tot vrienden of familie. De correlatie die uit mijn onderzoek blijkt – gemiddeld tot sterk – laat juist zien dat dit voor de meeste mensen niet het geval is. Ze hebben een realistisch beeld van hoe ze er financieel voor staan.”

De uitkomst van Barrets onderzoek is goed nieuws voor bedrijven en organisaties die financieel welzijn willen verbeteren. “De resultaten laten zien dat deze bedrijven en organisaties betrouwbare voorspellingen kunnen doen over het subjectieve gevoel van financieel welzijn van hun klanten, als ze accurate informatie hebben over de objectieve indicatoren.”

Pensioen

Barrett slaat in haar proefschrift ook een brug tussen de literatuur over customer engagement (klantbetrokkenheid) en de betrokkenheid bij een complex financieel product als pensioen. “In de praktijk blijkt dat het heel moeilijk is om mensen enthousiast te maken voor hun pensioen. Veel mensen zijn helemaal nog niet bezig met later. Tóch is het belangrijk om je nu al te verdiepen in je financiële situatie na je pensioen. Tijdens mijn onderzoek heb ik ontdekt dat het goed werkt om pensioeninformatie concreet en begrijpelijk te maken. Noem niet alleen het bedrag dat iemand maandelijks ontvangt als hij met pensioen is, maar maak ook duidelijk wat je met dat bedrag kunt doen. In wat voor huis kun je wonen? Wat voor spullen kun je kopen? Waar kun je naartoe op vakantie? Dit spreekt veel meer tot de verbeelding en zet mensen aan tot actie.”

Tekst gaat verder onder de foto.