Studenten motiveren om te leren leren

Mijn collega's en ik geven les in de masteropleiding 'Learning & Development in Organisations' aan de SBE. Wij zien het als onze taak om onze studenten te ondersteunen om altijd te blijven leren in een steeds veranderende wereld die zowel onvoorspelbaar als vol mogelijkheden is. Een manier om dit te bereiken is hen de vaardigheden aan te leren om zich aan nieuwe situaties aan te passen, van hun ervaringen te leren en hun kennis en vaardigheden voortdurend te ontwikkelen.

Om onze studenten te motiveren om te onderzoeken hoe leren werkt, hebben we voortgebouwd op de beroemde zelfbeschikkingstheorie van Deci en Ryan en drie sleutelbeginselen in ons ontwerp opgenomen: autonomie, competentie en verwantschap. Wij noemen dit het 'leerproject' van de cursus. Het is geïntegreerd in een verplichte cursus op masterniveau genaamd 'Theories and Models of Learning'. Studenten leren over drie belangrijke leertheorieën en passen die op twee manieren toe: door ze toe te passen op bedrijfscases, en door zelf met elke theorie te experimenteren.

Ten eerste vragen we studenten in onze cursus een vaardigheid te kiezen die ze in de komende acht weken echt willen ontwikkelen - we geven ze autonomie met betrekking tot de focus van hun leerproject. Dit kan het leren van een nieuwe taal, programmeren of het oefenen van een creatieve vaardigheid zijn. Wij moedigen leerlingen aan na te denken over waarom zij deze vaardigheid willen ontwikkelen, omdat wij hebben vastgesteld dat leerlingen bijzonder gedreven zijn wanneer zij een emotionele band hebben met de door hen gekozen vaardigheid.

Ten tweede ontwerpen we activiteiten om het gevoel van competentie bij onze leerlingen te stimuleren. Elke week voltooien ze een leeruitdaging die voortbouwt op de theorieën/inhoud die we in de klas onderzoeken. In week 1 formuleren de leerlingen bijvoorbeeld de overtuigingen die hen in staat stellen effectief te leren. Voorbeelden zijn de noodzaak om inhoud uit het hoofd te leren, het idee dat leren het meest effectief is onder tijdsdruk voor een examen, of dat leerlingen het doel van leren moeten kunnen zien om gemotiveerd te blijven. Tegen week 5 worden ze aangemoedigd hun gekozen vaardigheid aan een medestudent te leren. Deze oefening stelt hen in staat hun overtuigingen over leren te testen en te herzien. Elke week beoordelen de studenten hun vooruitgang en de doeltreffendheid van hun aanpak, waarbij ze distilleren wat wel en niet doeltreffend is voor hun eigen leren en waarom.

Ten derde willen we een gevoel van verwantschap creëren tussen de studenten door middel van hun leerprojecten. Alle studenten werken tegelijkertijd aan dezelfde cursusinhoud, en we moedigen hen aan samen te werken om feedback uit te wisselen, elkaar vaardigheden aan te leren en ondersteuning te bieden. We bieden ook vrijwillige feedbacksessies en een presentatiesessie waar studenten hun vaardigheden kunnen tonen en hun reflecties kunnen delen. Met de steun van hun mentor en klasgenoten kunnen ze hun experimenten ook na de cursus voortzetten. We onderzoeken ook hoe ze inzichten kunnen toepassen op bijvoorbeeld het beheer van hun masterscriptieproces en het interviewen van potentiële werkgevers om ervoor te zorgen dat ze in een omgeving werken die hun voortdurend leren ondersteunt.

Overzicht en voorbeeld van een leerproject
 

De leervaardigheden van de leerlingen beoordelen

Toen we nadachten over hoe we het leerproject zouden beoordelen, gingen we eerst na wat we wilden dat onze leerlingen zouden bereiken. Ons doel was een ondersteunende omgeving te bieden voor experimenten en de toepassing van theorie op praktijk aan te moedigen. Dit betekende dat de beoordeling gericht moest zijn op inspanning en toepassing, terwijl er ruimte moest zijn voor tegenslagen.

Daarom besloten we zowel het proces als het resultaat van het project te beoordelen. Studenten moeten elke wekelijkse uitdaging voltooien om voor het project te slagen, maar er worden geen cijfers toegekend aan hun prestaties voor de uitdagingen zelf, met twee uitzonderingen. We ontwikkelden twee beoordeelde uitdagingen, één in week 4 (als tussentijdse evaluatie) en één in de laatste week (als afronding), waarbij de studenten hun reflecties moesten relateren aan onderzoek in de leerwetenschappen en de geldigheid en toepasbaarheid van hun leerervaringen kritisch moesten evalueren.

Naast de beoordeling van de antwoorden van de studenten op de leeruitdagingen, vragen wij hen een eindwerkstuk te schrijven waarin zij zich concentreren op één belangrijk inzicht dat zij uit hun eigen leerproces hebben verkregen en hun persoonlijke ervaringen vergelijken met onderzoeksresultaten. Studenten onderzoeken bijvoorbeeld het niet-lineaire effect dat stress kan hebben op hun leerproces, ontdekken gunstige en nadelige vormen van stress, of onderzoeken verschillende manieren om voor zichzelf intrinsieke motivatie te creëren, net zoals we deden met het ontwerp van het leerproject.

Om leerlingen bij deze nieuwe opzet te helpen, bieden wij een interactieve tool om hun werkstuk te structureren en een gedetailleerde rubric om hun reflectie te begeleiden. Gemiddeld gebruiken de leerlingen het hulpmiddel twee keer om hun eindwerkstuk voor te bereiden. Sinds de invoering ervan zagen we een toename in de synthese van de bevindingen en de kritische, empirisch onderbouwde reflecties van de studenten.

De eindbeoordeling van het project omvat dan de afronding van alle leeruitdagingen en cijfers voor de tussentijdse en einduitdagingen, samen met het eindwerkstuk, zoals geïllustreerd in onderstaande figuur.

Al onze beoordelingsvormen werken op elkaar in en studenten krijgen op meerdere momenten formatieve feedback over de onderliggende vaardigheden die ze ontwikkelen, zowel van hun tutor als van medestudenten. Dit betekent dat studenten niet onmiddellijk een cijfer krijgen voor hun prestaties, maar eerder feedback krijgen die hen helpt te begrijpen waar ze staan en hoe ze zich verder kunnen verbeteren voordat ze aan een beoordeelde activiteit beginnen.

Overzicht van beoordelingsmethoden en combinaties daarvan

Geleerde lessen, tips en trucs

• Onze ervaring is dat een format als het leerproject nuttig kan zijn als je in je cursus theorieën, concepten of abstracte verbanden tastbaar wilt maken voor studenten en als er een mogelijkheid is om cursusinhoud te koppelen aan het eigen leven van studenten. Vraag jezelf af: zijn er activiteiten die de leerlingen alleen en met weinig middelen kunnen uitvoeren om zich met de inhoud van je cursus bezig te houden?
• Om te beginnen stellen wij voor de cursusinhoud op te splitsen in kleine eenheden en activiteiten te bedenken die de cursusinhoud koppelen aan het persoonlijke leven van de studenten. U kunt voortbouwen op bestaande ervaringen of een gedeelde ervaring creëren, zoals het leren van een nieuwe vaardigheid.
• Formuleer meer specifieke, gedetailleerde instructies en aanwijzingen aan het begin van de cursus, en verhoog de complexiteit en verlaag de mate van detail in de loop van de tijd.
• Wij gebruiken de volgende structuur om onze wekelijkse uitdagingen te formuleren: (I) label de theorie/inhoud waarop de uitdaging van de week betrekking heeft en moedig leerlingen aan om specifieke stappen te formuleren die zij kunnen nemen om te onderzoeken hoe deze inhoud/theorie van toepassing is op hun project van deze week, (II) vraag de leerlingen aan het eind van de week te rapporteren hoe en hoeveel zij aan hun project hebben gewerkt, en (III) stel reflectieve vragen aan de leerlingen om hen te helpen beoordelen welke elementen van een theorie/inhoud nuttig zijn voor hun eigen leerproces en waarom.
• Bij het opstellen van aanwijzingen is het belangrijk zo duidelijk en specifiek mogelijk te zijn. Laat de leerlingen precies weten wat voor soort activiteiten/reflecties en hoeveel details je zoekt.
• We hebben het project opgezet als een Canvas-module. Elke uitdaging wordt gepresenteerd op een aparte pagina, en we publiceren elke maandag om 9 uur één pagina. We hebben echter ondervonden dat geplande publicatie een beetje onbetrouwbaar kan zijn, dus we stellen voor een herinnering in te stellen voor het geval dat. In de toekomst hopen we een op Canvas gebaseerde portfoliofunctie te gebruiken.
• Zet meerdere bronnen en momenten voor feedback in, waaronder docenten/mentoren en peers, gebruik één-op-één en kleine groepsmogelijkheden, en moedig het zoeken naar feedback op verschillende momenten aan.
• In de toekomst zien wij mogelijkheden voor studenten om tools als ChatGPT te gebruiken om theorie/inhoud op te splitsen in kleine eenheden en mogelijke activiteiten te genereren om met deze eenheden te experimenteren. Door de sterke nadruk op persoonlijke ervaring en reflectie zullen studenten nog steeds aanzienlijke inspanningen moeten leveren om de inhoud naar hun eigen situatie te vertalen en kritisch na te denken om het project te voltooien.

Studenten in staat stellen een leven lang te leren

Nu we het leerproject vier keer hebben uitgevoerd, melden de leerlingen elk jaar dat ze gemotiveerd zijn om aan het leerproject deel te nemen omdat ze hun eigen vaardigheid mogen kiezen om te ontwikkelen (autonomie), en ze de steun van hun projectmaatje erg waarderen (verwantschap).

In de loop der jaren hebben wij de wekelijkse uitdagingen aangepast om ook de competentie te maximaliseren, door te zorgen voor een logische opbouw van de taken, door expliciet aan te geven hoe de prestaties elke week moeten worden geregistreerd en gereflecteerd, door de leerlingen elke week wat meer ruimte te geven om zich het project eigen te maken en door de complexiteit langzaam op te voeren.

Een belangrijke les die we leerden was dat we, om de leerlingen gemotiveerd te houden, duidelijk moeten maken waarom het leerproject eruit ziet zoals het eruit ziet, welke bronnen van ondersteuning beschikbaar zijn voor de leerlingen, en zo transparant mogelijk moeten zijn over de beoordeling. 

De kern van ons ontwerp is het doel leerlingen in staat te stellen levenslang te leren op een manier die zowel motiverend als relevant is. Als team zijn wij altijd op zoek naar manieren om deze missie te verbeteren en te ondersteunen. Wij geloven dat leren een teamsport is, en we moedigen u aan na te denken over hoe u uw eigen leerlingen kunt helpen competente en zelfsturende leerlingen te worden.

Als u meer wilt weten over onze aanpak of ideeën met ons wilt delen, aarzel dan niet om contact op te nemen! We kunnen niet wachten om met u in contact te komen.

Door Therese Grohnert, Wim Gijselaers en Catherine Dejardin

Dit artikel is een uitgave van edUMinded, het online magazine van de Universiteit Maastricht over onderwijs en leren.