Geluk in tijden van crisis

De Corona crisis heeft een enorme impact op ons dagelijks leven en de economie. Wat kunnen we doen om toch gelukkig te blijven? Econoom Paul Smeets, hoogleraar Filantropie & Sustainable Finance, en UM’s jongste professor doet onder meer onderzoek naar geluksgevoel in relatie tot welvaart en wordt daarom ook wel de Geluksprofessor genoemd. “Veel mensen ervaren wat nu belangrijker is dan ooit: de tijd hebben om met elkaar verbonden te zijn”.
 

Duurzaam geluk


Eerder onderzoek van Smeets laat zien dat mensen gelukkiger worden van het zorgvuldig omgaan met tijd dan van materiële zaken. “Tijd maken voor activiteiten levert geluk op”, aldus Smeets. “Van het kopen van spullen word je hoogstens een korte tijd iets gelukkiger. Voor een duurzamer geluksgevoel kun je beter gaan sporten of een ander helpen.”

 

Dichtbij met afstand


“Deze crisis dwingt ons tot een ander levenspatroon. We geven ons geld nu vooral uit aan eerste levensbehoeften: eten, drinken en wc-papier. Nieuwe kleding is minder belangrijk geworden.  Nu we in onze bewegingsvrijheid beperkt worden, zie je iedereen op een creatieve manier op zoek gaan naar sociale activiteiten die passen binnen de maatregelen van de RIVM. We organiseren virtuele verjaardagborrels, doen boodschappen voor de buurvrouw en bedenken berenwandelingen voor kinderen. We willen er graag vóór en met anderen zijn. Het aantal mensen dat hulp aanbiedt via allerlei sociale initiatieven is op dit moment groter dan het aantal mensen dat hulp vraagt. Dat is mooi om te zien.”

 

Economie in balans


“Als econoom zie ik bijzondere dingen gebeuren. De financiële markt is compleet over zijn toeren, mensen reageren in paniek, dus op de beurs zie je uitschieters naar beneden én naar boven. In opdracht van een grote Nederlandse bank ben ik aan het onderzoeken welke financiële keuzes Nederlanders in deze crisis maken. Gaan mensen massaal hun aandelen verkopen of blijven ze geduldig? En wie gaat er juist nu aandelen kopen? Voor het algemene geluksgevoel is het echter belangrijk dat de economie in een land in balans is, dat de welvaart zo eerlijk mogelijk verdeeld wordt. De macht van de rijken is op dat punt gigantisch. Helaas vinden rijke mensen in het algemeen, en dat zie je vooral in Amerika, inkomensongelijkheid acceptabeler dan niet-rijken. Armere Amerikanen worden vooral geacht voor zichzelf te zorgen, ook bij tegenslag.”

 

Gelukkige landen


“Uit onderzoek blijkt dat de gelukkigste mensen wonen in de landen waar de inkomensongelijkheid het kleinst is en de gezondheidszorg het beste geregeld. Zoals in Finland, Denemarken, Zweden, Noorwegen en Nederland. In Amerika zie je dat de zorg niet goed geregeld is én de inkomensverschillen te groot zijn. Die economische ongelijkheid groeit nog steeds. Veel Amerikanen zijn doodongelukkig door al die onzekerheden.. Het is meer een kwestie van proberen te overleven in de chaos. Dat is moeilijk. Honderdduizenden mensen in de VS zijn de afgelopen tien jaar omgekomen doordat zij door hun ellende naar drugs grepen.”

 

Maatregelen


“De crisis levert ook bij ons forse problemen op. De mensen die in de gezondheidszorg werken staan onder hoogspanning, we moeten wennen aan een anderhalve meter samenleving, ondernemers hebben het hartstikke moeilijk. Maar onze overheid begrijpt dit, is daadkrachtig en gaat heel ver in het nemen van allerlei sociale en financiële maatregelen. Dus het had veel erger kunnen zijn. Uiteindelijk ben ik blij dat ik in Nederland woon. Veel mensen realiseren zich niet hoe goed we het hier hebben. Onze studenten, met hun bescheiden inkomen behoren tot de 10% rijkste mensen ter wereld! Zij kunnen dan ook tijd vrij maken voor sociale projecten en dat zie je gelukkig ook gebeuren!”

 

Een nieuwe, socialere tijd


“Als de crisismaatregelen opgeheven worden ben ik bang dat we weer snel teruggaan naar de dagelijkse hectiek. Maar ik hoop dat de aandacht die we nu hebben voor het in stand houden van een goede connectie met elkaar, online of fysiek, blijft. Dat we daar bewuster tijd voor vrij blijven maken. Zo heb ik gemerkt dat online vergaderen heel efficiënt is: het vergt meer concentratie en daarom zijn de vergaderingen korter dan fysieke bijeenkomsten. Als we dit voor een deel vast kunnen houden, houden we straks tijd over. Zo kan de veelbesproken academische werkdruk verminderen. En kunnen we de vrijgekomen tijd besteden aan boodschappen doen voor de eenzame buurvrouw en andere sociale activiteiten. En zijn we uiteindelijk gelukkiger!”

Lees ook