Goed, wat is diversiteit, en waarom?

Diversiteit gaat over verschillen in opvattingen en zienswijzen, voortkomend uit verschillende facetten van de menselijke identiteit, zoals geslacht, etniciteit, taal, vaardigheden enzovoort. We streven aan de UM naar een respectvolle, inclusieve sfeer waarin iedereen zich thuis kan voelen, zich gewaardeerd weet, niet ondanks, maar juist vanwege de diversiteit die ze meebrengen.

Hoe ga jij dat regelen dan, als blanke, zeg maar?

Het zou dom zijn om te denken dat ik de ervaringen van bijvoorbeeld een gekleurde student in Maastricht echt zou begrijpen, dat kan ik niet. Maar ik kan wel vragen stellen, luisteren en een verandering proberen te bewerkstelligen zodat die student zich hier meer thuis kan voelen. Dus, als je dit leest en een verhaal hebt om te delen of ideeën , neem dan contact met me op: constance.sommerey@maastrichtuniversity.nl.

Ok, maar hebben we echt een extra medewerker nodig voor zoiets? Is de UM niet al een van de meest internationale universiteiten van Europa?

Ja, de UM heeft recent al veel geïnvesteerd en we doen het vergeleken met anderen, nationaal en internationaal, al goed. Maar als je achter de cijfers kijkt, die trouwens ook beter kunnen, en goed luistert, dan voelen medewerkers en studenten zich nog niet altijd helemaal gewaardeerd of thuis bij ons. Het is veel werk dat te veranderen; we kunnen niet verwachten dat het ‘vanzelf allemaal wel goed komt’. Wij, als gemeenschap, moeten structureel ons best doen om diversiteit werkelijk recht te doen; van de International Classroom tot het aannemen van mensen en leeftijds- en gezinsvriendelijk personeelsbeleid.

Maakt dat soort diversiteit de zaken niet juist moeilijker? Het nemen van beslissingen is vast makkelijker in een homogene groep?

Laat me duidelijk zijn: diversiteit betekent werk aan de winkel. Natuurlijk is het veel makkelijker om een compromis te bereiken in een groep die dezelfde aannames en overtuigingen deelt, maar uit onderzoek blijkt dat diverse groepen betere ideeën genereren, zich makkelijker aanpassen en creatiever zijn; dat is ook één van de pijlers van Probleemgestuurd Onderwijs. Intellectuele groei is mogelijk als je verschillende standpunten koestert, bespreekt en benut. Dat is ook veel leuker!

Dus wat betekent diversiteit dan in de context van onze PGO International Classroom?

Het waarderen van diversiteit betekent verder kijken dan de grenzen van je eigen intellectuele en culturele referentiekader. Samen verschillende inzichten genereren en samenbrengen om tot een genuanceerd idee te komen. Om dat te bereiken moet de International Classroom een platform zijn waar iedereen zich veilig genoeg voelt om mee te doen. In diezelfde geest zouden we ook moeten proberen om ons nog steeds zeer etnocentrische curriculum meer divers te maken; meer stemmen aan het woord laten dan de gebruikelijke, voornamelijk blanke, mannelijke auteurs.

Maar blanke, mannelijke auteurs zijn toch de meest invloedrijke?

Maar zijn het ook de besten? Hun canonachtige status moet gezien worden tegen de achtergrond van de bestaande machtsstructuren in het Westen, vroeger en nu. We moeten ons actief inzetten om meer diversiteit te realiseren, niet vanwege de cijfers, maar omdat er grote denkers zijn buiten de geijkte namen. Het ontmantelen van het idee dat onze geschiedenis van ideeën puur bestaat uit wat die gevestigde orde heeft voortgebracht, bevordert onze emancipatie: het bevrijdt ons van het oppervlakkige, beperkte begrip van Westers gedachtegoed.

Dus een meer eclectische literatuurlijst voor een blanke, Westerse studentenpopulatie?

Het curriculum meer divers maken is één ding; de samenstelling van de studentenpopulatie een ander. We zijn al een erg internationale universiteit, maar in socio-economische begrippen nog steeds te homogeen. Ik denk dat dat komt door ons idee over ‘talent’, dat gekleurd is ten faveure van leerlingen die al hebben kunnen profiteren van actieve stimulans om die vaardigheden te ontwikkelen die we belangrijk vinden: zoals het verbeteren van je Engels tijdens een periode in een buitenland. Er zijn getalenteerde jonge mensen die deze kansen niet hebben gekregen, zoals eerste-generatie-studenten, zowel Westers als niet-Westers. Als we een meer diverse studentenpopulatie willen, moeten we deze groepen pro-actief benaderen.

Om het meeste uit onze International Classroom te halen, moeten we ook in onze medewerkers investeren: docenten moeten stilstaan bij en de vaardigheden hebben om diversiteit in een groepsdiscussie te bevorderen. En tegelijkertijd moet iedereen leren hoe je respectvol omgaat met verschillen.

Dat klinkt alsof diversiteit ook de kans op een conflict vergroot?

Natuurlijk doet het dat, maar die prijs is het absoluut waard! Onze gedragscode is voortdurend in ontwikkeling van waaruit we de grenzen van tolerantie verkennen: zeg maar de basale gemene deler voor wat ‘wij’ acceptabel vinden. Iedere cultuur heeft een andere etiquette en taboes, en zelfs binnen die culturen is iedereen weer anders. Inclusief zijn is iets anders dan anderen voorschrijven wat ze moeten doen. Het gaat om het ontwikkelen van een eerlijke en open cultuur, waarin we ons prettig genoeg voelen om het aan te geven als we gekwetst worden, geduldig genoeg om te luisteren en moedig genoeg om onze excuses aan te bieden.

Dat klinkt zo dapper….

Niemand heeft alle antwoorden. Door goed na te denken over dit soort onderwerpen werd ik ook pijnlijk geconfronteerd met mijn eigen vooroordelen. Ik was essays aan het beoordelen en gaf iemand een negen. Ik had gezien dat de student een niet-Westerse naam had en ik betrapte mezelf erop dat ik aangenaam verrast was door het uitstekende essay, waarop ik ter plekke ineen kromp. Het is vreselijk om met je eigen vooroordelen geconfronteerd te worden, maar het is wel belangrijk om te begrijpen hoe je naar mensen kijkt en hoe je ze beoordeelt.

Het ontmantelen van impliciete vooroordelen gaat niet over het beschuldigend nawijzen; het gaat om het begrijpen van de sociale structuren waarvan we deel uitmaken en hoe ze de mensen en groepen buiten die normen beïnvloeden. Daarvoor is een kritisch gesprek nodig, en een gezamenlijke inzet. Zo komen we uit bij een gelijk speelveld, waarin niet steeds weer de blanke Westerse man van middelbare leeftijd aan het langste eind trekt.

Wacht eens even… dat gaat eigenlijk over mij! Dit klinkt allemaal als een heel slecht plan..

Ik leef met je mee…. Maar serieus: ik begrijp de angst. Als je diverser en inclusiever wilt worden, moet je middelen herverdelen om een gelijk speelveld te creëren. Dat betekent niet dat alle blanke mannelijke hoogleraren plaats moeten maken voor vrouwen, maar wel dat je degenen die meer ondersteuning nodig hebben om hun top te bereiken actief aanmoedigt en traint.

Dus waar ga je beginnen?

Om te beginnen wil ik luisteren naar de ervaringen van mensen en hun ideeën verzamelen. Ik zal alle faculteiten bezoeken om hun visie op inclusiviteit te vernemen. Uiteindelijk zullen we dan, samen met de Adviesraad voor Diversiteit & Inclusiviteit onder leiding van onze rector, prioriteiten stellen en duidelijke doelen formuleren, zodat we ons kunnen ontwikkelen tot een meer diverse en inclusieve universiteit.

Heb je al positieve reacties gehad?

Deze universiteit is er klaar voor. Zoals je kunt verwachten zijn sommigen sterk voor en anderen vrij aarzelend, maar de overgrote meerderheid is zeer bereid om te luisteren. Ik krijg steun uit alle lagen van de organisatie. Alles bij elkaar heb ik goede hoop, want ik heb het gevoel dat de UM zeer goed beseft wat de waarde van diversiteit is. Nu moeten we dat bewustzijn alleen nog vertalen in actie!