“Onze prestaties moeten niet de meetlat zijn voor onze eigenwaarde”
“Ik nodig jullie vandaag uit om mens te zijn. Deel je verhalen, luister naar elkaar. En denk na over wat jíj kunt bijdragen aan een veerkrachtige en meelevende Universiteit Maastricht.” Zo begon ondernemer Yama Saraj zijn keynote speech tijdens de opening van het academisch jaar 2023/24. Het evenement op 4 september stond dit jaar in het teken van het mentale- en fysieke welzijn van studenten en medewerkers. “Misschien moeten we onze definitie van succes maar eens bijstellen”, aldus Yama.
“Mijn imposter sydrome had het wel even zwaar vanmorgen,” vertelt Yama lachend op het podium van Theater aan het Vrijthof. “Het enige waar ik aan dacht, was de keynote speaker van vorig jaar, Robert Dijkgraaf. Deze man heeft zo’n indrukwekkende loopbaan. Hoe kom ik daar nou overheen?” En dat was juist precies de strekking van deze OAJ: niet alles hoeft een wedstrijd te zijn. Niet met anderen en zéker niet met jezelf. Aan de hand van het thema ‘Compassion and Challenges: flourishing through resilience’ nam de 37-jarige ondernemer ons deze dag mee door zijn inspirerende levensverhaal.
Al sportend werken aan mentale gezondheid
Yama’s leven begon in Afghanistan. Op zijn elfde vluchtte hij met zijn familie naar Nederland. “We kwamen terecht in Nederweert-Eind, in Limburg”, vertelt Yama. “We hadden niet veel, maar toch waren we dankbaar. Ik leerde op de mavo stapje voor stapje de Nederlandse taal. En dat leren en studeren beviel me wel. Ik wilde meer en studeerde later op de universiteiten van Tilburg en Eindhoven.”
Na het afronden van zijn studies, vertrok Yama met een rugzak vol goede verhalen, nieuwe inzichten en een groot talent voor boksen op een roadtrip naar Afghanistan. “Ik voelde heel diep dat ik terug moest”, zegt Yama. “Ik wilde me nuttig maken en mijn opgedane kennis overdragen.” En zo gezegd, zo gedaan. Yama bouwde een bibliotheek, school en waterkrachtcentrale en gaf boksles aan Afghaanse kinderen. Tegelijkertijd hielp hij hen met hun mentale en fysieke weerbaarheid. (Tekst gaat verder onder de foto)
Een unieke keynote speech
“Ik werk tegenwoordig in Parijs aan bijzondere projecten over AI en mentale gezondheid”, gaat Yama’s speech tijdens de OAJ verder. “Ik werk in het innovatielab van de meest prestigieuze ingenieursschool van Frankrijk, École Polytechnique. Daar doe ik voor mijn startup SensAi onderzoek naar het therapeutisch gebruik van boksen om trauma’s te verwerken. Goed werk, maar tóch krijg ik soms het idee dat ik nog helemaal niets heb bereikt.”
Voor het eerst tijdens een opening van een academisch jaar, nodigde de keynote speaker studenten uit op het podium. “Ik was zelf best zenuwachtig, dus het was fijn dat ik het niet alleen hoefde te doen”, lacht Yama. “En daarnaast vind ik dat op een evenement als deze, de studenten in de spotlights moeten staan. Het draait om hen.” Drie studenten meldden zich om hun verhaal met de zaal te delen: “Dat is ontzettend dapper. Je verhaal doen, is geen teken van zwakte. Kwetsbaarheid tonen is juist ontzettend krachtig.”
“Het loslaten van mijn hoge standaarden heeft mij bevrijd,” vertelt student Okeeno Hamilton op het podium. Hij is de eerste persoon in zijn familie die is gaan studeren. En die druk werd hem te veel. “Ik leerde me rot en wilde minimaal een 8 voor ieder tentamen halen. Maar het eerste cijfer dat ik terugkreeg, was een 6.” Hoe erg Okeeno ook baalde van dat cijfer, het heeft hem uiteindelijk gebracht waar hij nu is. “Doordat ik mijn bizarre doel toch niet meer kon bereiken, viel er een last van mijn schouders. De vrijheid die ik toen voelde, heeft me de kracht gegeven om alsnog ontzettend mooie resultaten te behalen.”
“Het loslaten van mijn hoge standaarden heeft mij bevrijd.”
Okeeno Hamilton, student op het OAJ-podiumWereldwijd samen trainen
In 2015 deed Yama vrijwilligerswerk bij innovatieplatform Techfugees. Hij mocht regelmatig naar belangrijke internationale conferenties, waaronder de Tech for Good-conferentie in Parijs. Daar liep hij per toeval de voormalig premier van Griekenland, George Papandreou, tegen het lijf. En wat die ontmoeting hem heeft gebracht, had Yama nooit durven dromen: “Vlak na ons gesprek, gaf hij een speech op het podium. En plotseling noemde hij mijn naam! Hij vertelde over mijn verhaal en ineens was ik onderwerp van gesprek op die conferentie. Dat heeft zoveel deuren voor mij geopend.”
Yama’s bedrijf SensAi produceert slimme bokszakken waarmee trainers en leerlingen over de hele wereld samen kunnen sporten. “Ik kan dus vanuit Nederland of Frankrijk mijn eigen familie in Afghanistan trainen”, vertelt Yama. Daarnaast ontwikkelt SensAi algoritmes voor sporters. Lichamen worden compleet geanalyseerd en op basis daarvan worden gepersonaliseerde trainingen ontwikkeld. Dit vernieuwende en tijdbesparende algoritme is opgepikt door het Olympisch Comité en naar aanloop van de Spelen van 2024, zullen de technieken van SensAi gebruikt worden: “Dat is een geweldige kans”, vertelt Yama. “Zowel als ondernemer als, als sportliefhebber!”
''Ineens was ik onderwerp van gesprek op die conferentie. Dat heeft zoveel deuren voor mij geopend.''
Yama Saraj, keynote speakerEen nieuwe mindset
Ondanks alle prestaties die Yama de afgelopen jaren heeft geleverd, zal hij nooit vergeten waar zijn onuitputbare energie en doorzettingsvermogen vandaan komen. “Er is geen opening van het academisch jaar voor meisjes en vrouwen in Afghanistan”, zegt Yama in zijn keynote speech. “Wees niet te streng voor jezelf, maar vergeet ook de privileges die wij allemaal hebben niet. Door dat in elkaar te herkennen én erkennen, kunnen we compassie en solidariteit voor een ander ontwikkelen.”
Yama benoemt in zijn speech verontrustende cijfers over studentenwelzijn: “80 procent van de studenten voelt zich wel eens eenzaam. En dat is ook niet zo gek, in een wereld waar zoveel aan de hand is. Er is genoeg om je druk over te maken en dus vergeet je in al die chaos jezelf of een ander nog wel eens.” Maar daar moet volgens Yama verandering in komen. “Verlies je eigen mentale gezondheid nooit uit het oog. Want misschien is gezond en gelukkig zijn, wel het enige succes dat echt telt.”
''Wees niet te streng voor jezelf, maar vergeet ook de privileges die wij allemaal hebben niet.''
Yama Saraj, keynote speakerTekst: Frederique Huting (Letterdesk)
Lees ook
-
Wetenschappers én echtgenoten doctor Özge Gökdemir en professor Devrim Dumludağ voerden voor de Universiteit Maastricht een onderzoek uit, waarin ze de verschillen in competitief gedrag tussen vrouwen in Nederland blootlegden.
-
De Universiteit Maastricht (UM) loopt voorop bij een grote cultuuromslag in de wetenschap: Open Science. De filosofie erachter streeft naar openheid over gegevens, bronnen en methodologie, om op die manier onderzoek efficiënter en duurzamer te maken en om het algemene publiek meer bij wetenschap te betrekken. De UM heeft een bloeiende Open Science-community. Dennie Hebels en Rianne Fijten in een gesprek over vooruitgang, het Open Science Festival en wat onderzoekers kunnen doen.
-
De belangrijkste les die rechtspsycholoog Jenny Schell-Leugers haar studenten meegeeft? Als je ooit onschuldig wordt vastgehouden door de politie, neem een advocaat en zwijg. Denk niet: ik heb niks te verbergen en leg het wel uit. De praktijk leert dat iedereen het slachtoffer kan worden van een rechterlijke dwaling. Met een nieuwe database probeert ze de omvang van het probleem in Europa in kaart te brengen. “Dit is pas het begin.”