De Universiteit Maastricht (UM) loopt voorop bij een grote cultuuromslag in de wetenschap: Open Science.
Registratie symposium cyberaanval UM
Op diezelfde dag zijn IT-medewerkers van de UM, aangevuld met externe specialisten, meteen begonnen met forensisch onderzoek en herstelwerkzaamheden. De universiteit heeft vanaf 24 december een ‘schil’ gelegd rondom het complete UM-netwerk: om zo veilig mogelijk te kunnen werken, haalde de UM zelf alle overige systemen offline. Alles was erop gericht om studenten en medewerkers, al dan niet gefaseerd, zo spoedig mogelijk weer toegang te kunnen geven tot de systemen. Onduidelijk was hoe lang het zou duren voordat de UM een oplossing zou vinden. Zoals elke organisatie hieraan is gehouden, heeft de UM aangifte gedaan bij de politie.
Grote verantwoordelijkheid
Het College van Bestuur, decanen en directeuren waren zich meteen terdege bewust van de mogelijke gevolgen voor studenten en medewerkers en voelden een grote verantwoordelijkheid op dit terrein. Niet alleen werd gezocht naar wegen om eventuele schade beperkt te houden, ook werd ernaar gestreefd zoveel mogelijk duidelijkheid te bieden. Er werden tijdelijke ‘hulplijnen’ geopend, waar studenten en medewerkers met vragen terecht konden en waar desgewenst ‘maatwerk’ kon worden geleverd.
Statement UM
Op 2 januari publiceerde de UM het volgende statement:
De Universiteit Maastricht verstrekt geen informatie over de communicatie met de groepering die een ernstige inbreuk heeft gepleegd op de ICT-systemen van de universiteit en daarmee de continuïteit van de instelling onder druk heeft gezet.
De universiteit heeft daarvoor twee belangrijke overwegingen:
- Het (extern) onderzoek naar de achtergronden en gevolgen van de inbreuk in onze systemen is nog in volle gang en zal nog enige tijd vergen. Overigens zullen wij de resultaten van dit onderzoek (in de zin van ‘lessons learned’) delen met onze collega-instellingen uit de sector.
- De universiteit wil in het licht van dat nog lopende onderzoek op dit moment op geen enkele wijze iets doen of communiceren dat de (digitale) veiligheid van de instelling, en daarmee de belangen van onze studenten, wetenschappers, medewerkers en de universiteit zelf, op enigerlei wijze zou kunnen schaden.
Daarbij is bepaald dat de UM deze lijn blijft volgen tot nieuwe omstandigheden of factoren de instelling ertoe brengen een andere afweging te maken.
Onderwijs borgen en snel toegang tot wetenschappelijke data
Alle acties waren er in eerste instantie op gericht om het onderwijs weer op normale momenten te laten starten en om onderzoekers zo snel mogelijk toegang te verschaffen tot wetenschappelijke data. Speciale aandacht was er voor dringende en belangrijke zaken als onder andere onderwijsroosters, tentamens, scripties, aanmeldingen (fixus opleidingen), subsidieaanvragen, onderzoeksprojecten, sollicitaties.
Frequently Asked Questions
Zo snel als mogelijk werd er een FAQ online geplaatst, deze werd vanaf dat moment dagelijks aangevuld en geüpdatet. Ook werd op 2 januari bekendgemaakt dat het onderwijs aan de UM op 6 januari kon worden hervat en dat alle herkansingen die gepland waren in de week 2 konden doorgaan. Aangezien studenten enige tijd geen toegang hadden tot de onderwijsomgeving, inclusief studiemateriaal, hebben zij zich wellicht niet optimaal kunnen voorbereiden voor de in week 2 geplande herkansingen. Het College van Bestuur en decanen besloten daarom dat er een extra herkansingsmogelijkheid komt. Ook is een ‘coulance-regeling’ ingesteld voor studenten die op enigerlei wijze aantoonbaar benadeeld zijn door de cyberaanval. Vanaf 2 januari zijn alle gebouwen weer geopend voor studenten en medewerkers.
Onderwijs hervat op 6 januari
Op 2 januari werd bekend gemaakt dat het onderwijs op 6 januari kon worden hervat. Enkele belangrijke systemen - informatiesystemen rond inroostering (alleen inzage), studiematerialen (Blackboard) en het Student Portal - die daarvoor nodig zijn, waren vanaf 2 januari weer online beschikbaar.
Wachtwoorden wijzigen
Studenten en medewerkers werden opgeroepen hun wachtwoord vóór maandag 6 januari te wijzigen, buiten het UM-netwerk. Aan deze oproep werd in grote getalen gehoor gegeven, vrijdagmiddag hadden al 15.000 studenten en medewerkers hun wachtwoord gewijzigd. Vanaf 2 januari waren alle gebouwen weer geopend voor studenten en medewerkers.
E-mail weer toegankelijk
Vanaf 7 januari zijn de e-mail en agenda weer toegankelijk. Alle mails in outlook zijn gedateerd op 6 januari, maar zodra de e-mail wordt geopend zie je de daadwerkelijke verzenddatum, die ook tussen 23 december en 6 januari ligt. Er zijn dus geen mails verloren gegaan. Op 7 januari hebben 27.000 leden van de UM-gemeenschap hun wachtwoord aangepast. Iedereen die hier nog niet aan toe is gekomen, wordt dringend opgeroepen dit alsnog te doen.
Steeds meer functionaliteiten toegankelijk
Via de bekabelde netwerken zijn vanaf 7 januari ook de netwerkschijven weer toegankelijk (dus niet via wifi). In de komende dagen zullen heel wat nieuwe functionaliteiten volgen. Niettemin zal het nog een tijd duren eer de UM weer in dezelfde mate operationeel is als voor de cyberaanval. Lees in de FAQ een overzicht van de systemen die weer toegankelijk zijn.
Raadplegen onderwijsrooster
Er is hard gewerkt om alle computerprogramma’s die nodig zijn om het onderwijs te roosteren volledig operationeel te maken. Hierdoor was het onderwijsrooster voor periode 4 pas op 23 januari beschikbaar - later dan gebruikelijk.
'Lessons learnt'
Op 5 februari organiseert de UM een symposium waarin de lessen die zijn geleerd naar aanleiding van de inbreuk op de computersystemen openbaar worden gemaakt. Ten behoeve van onszelf, maar ook van de academische collega's en andere betrokkenen. En ook richting de media. Op dat moment kan de UM ook ingaan op vragen waar we in de onderzoeksfase geen antwoord op hebben kunnen geven om de belangen van onze studenten, medewerkers en universiteit zelf niet te schaden
Bericht voor alumni: wachtwoorden
We hebben van alumni vragen binnengekregen over het wijzigen van hun wachtwoorden. De accounts en wachtwoorden voor de alumniportal zijn niet getroffen door de cyberattack, maar zijn wel nog steeds geblokkeerd. Je kunt dus op dit moment nog niet je wachtwoord wijzigen. Voor (dringende) vragen op het gebied van alumnizaken, zoals bijvoorbeeld de registratie van het “Star Lectures Event’ op 6 februari as., kun je mailen naar alumni@maastrichtuniversity.nl.
Toegang internet, printen/scannen/kopiëren en VPN
Bekabeld internet: het is noodzakelijk dat werkplekken gemonitord kunnen worden op verdachte activiteiten. Daarvoor wordt nu op alle werkplekken de monitoringssoftware Carbon Black geïnstalleerd. Zodra (bijna) alle werkplekken hiervan zijn voorzien, kan de bekabelde internetverbinding weer opengezet worden. In de FAQ staat hoe je kunt controleren of jouw werkplek al voorzien is van de juiste software.
Printen / scannen / kopiëren: de herstelwerkzaamheden vragen om implementatie van nieuwe (striktere) beveiligingsmaatregelen. Vanaf 27 januari kunnen weer print- kopieer en scanopdrachten worden gegeven aan de printer die geïnstalleerd is op de UM werkplekken. Ook de myprint website is weer operationeel.
VPN: voor medewerkers is vanaf 27 januari ook toegang tot het Virtual Private Network hersteld. Studenten die toegang willen tot UM Services kunnen gebruik maken van Student Desktop Anywhere (SDA). Dat systeem werkt al sinds 6 januari.
Dankbaar
We hebben in de afgelopen periode gemerkt dat veel mensen binnen en buiten de UM met ons meeleven. Het tekent de geest en de cultuur van de Universiteit Maastricht dat velen een steentje willen bijdragen aan de oplossing van de problemen. Veel collega’s hebben de afgelopen weken de schouders onder deze enorme klus gezet. Dat doet ons allemaal goed en stemt ons tot dankbaarheid.
Vakkennis en vaardigheden
Tijdens je opleiding werk je door middel van training en de bijzondere manier van onderwijs aan de ontwikkeling van je vaardigheden en je persoonlijke ontwikkeling. Vakinhoudelijke kennis verkrijg je doormiddel van het probleemgestuurd studeren in je onderwijsgroep, (online) colleges en andere vormen van eigentijds onderwijs.
Het opdoen van vakkennis en vaardigheden en het toepassen daarvan zijn zo onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Casus en portfolio
Hiernaast werk je in je projectgroep een heel semester aan een complexe casus. Je past je vakinhoudelijke kennis toe en je traint zo professionele vaardigheden als presenteren, debatteren, onderhandelen en veel meer. Je werkt ook aan je persoonlijke ontwikkeling zoals samenwerken, persoonlijk leiderschap en het geven en krijgen van feedback. Elk semester ben je onderdeel van een nieuw team dat werkt aan een nieuwe casus. Binnen elke casus dagen we je uit om je te verdiepen in de maatschappelijke thema’s van deze tijd: Klimaat & Duurzaamheid, Migratie, Veiligheid en Technologie.
Het hele jaar door houdt je je ontwikkeling bij met behulp van een digitaal portfolio. In dat portfolio verzamel je de opdrachten die je hebt uitgevoerd zoals presentaties, papers en zelfreflecties. In het zesde en laatste semester loop je stage, doe je een project in samenwerking met maatschappelijke partners of je volgt vakken als uitwisselingsstudent aan een andere universiteit. Je sluit je bachelor af met een eindwerk dat je moet presenteren en verdedigen. Je moet dan ook je portfolio overleggen.
Persoonlijke begeleiding
In je eerste jaar heb je een eigen mentor. Je mentor is je persoonlijke begeleider gedurende het hele eerste jaar. Met hem/haar bespreek je je studievoortgang en eventuele vragen of problemen die je ondervindt.

In welke vakgebieden ga je je verdiepen?
In je eerste jaar ga je aan de slag met de volgende vakgebieden:
Privaatrecht
Dit is het recht dat gaat over de verhouding van burgers onderling. Hoe worden contracten gesloten? Wat gebeurt er als afspraken niet worden nagekomen? Wie moet er schadevergoeding betalen bij een ongeluk? Wanneer ben je eigenaar van een stuk grond? Dit deelgebied gaat ook over ondernemingen.
Staats- en bestuursrecht
Dit gaat over de verhouding tussen de burger en de staat. Bijvoorbeeld over het aanvragen van vergunningen of het al dan niet krijgen van toestemming om bomen te kappen. Maar ook over de inrichting van de onze overheid. Dat laatste gaat niet alleen maar over het nationale niveau, maar ook bijvoorbeeld over de plaats van Nederland in de Europese Unie.
Strafrecht
In het strafrecht gaat het over zaken als het verschil tussen een misdaad en een overtreding. Maar ook over strafbaarheid en de vraag hoe een verdachte, indien schuldig bevonden door een rechter, uiteindelijk veroordeeld wordt. Ook hier spelen belangrijke vragen van bescherming van burgers tegen de overheid, maar ook de plaats van het Nederlandse systeem in de internationale context.
Europees en Internationaal recht
Dit gaat over internationale organisaties die afspraken maken die ook voor ons gelden. Het gaat ook over de verhouding tussen staten en internationale organisaties en staten onderling.
Belastingrecht
Het belastingrecht gaat over de wijze waarop de overheid belasting heft van haar burgers en ondernemingen. Maar ook over BTW, pensioenen en sociale zekerheid. Ook hier spelen vragen van Nederlands, maar ook van Europees en internationaal recht.
Wanneer doe je welke vakken?
Als je in Maastricht studeert komen al deze vakken, al dan niet tegelijkertijd, aan de orde. In het onderstaande overzicht zie je wanneer welke vakgebieden aan de orde komen.



Ja, ik ontvang graag een e-mailbericht, zodra de online registratie voor de Master Open Dag mogelijk is.
Melding opening online registratie Master Open Dag
Wat is Open Science precies?
Open Science is een nieuwe benadering van wetenschappelijk onderzoek. Het doel is samenwerking te versterken, zowel tussen onderzoekers onderling, als tussen andere partijen en wetenschappers. Het onderzoek wordt transparanter, controleerbaar, sneller, efficiënter, reproduceerbaar en duurzamer met Open Science. En het idee is dat maatschappelijke organisaties, patiëntenorganisaties, bedrijven en andere organisaties kunnen profiteren van laagdrempelige toegang tot wetenschappelijk onderzoek.
In het Open Science beleid van de UM zijn de volgende thema’s belangrijke speerpunten:
- Anders erkennen en waarderen van wetenschappers:
Momenteel worden wetenschappers veelal afgerekend op hun aantal wetenschappelijke publicaties en de onderzoeksbeurzen die ze verwerven. Open Science staat ook voor erkenning en waardering van andere zaken, zoals onderwijsactiviteiten, leiderschapskwaliteiten en maatschappelijke impact (lees hier meer over dit onderwerp). Een verandering in het systeem van erkennen en waarderen is belangrijk om de overgang naar Open Science te bewerkstelligen. - Open Access:
Dit is een brede internationale academische beweging die streeft naar vrije online toegang tot wetenschappelijke informatie, zoals wetenschappelijke artikelen, boeken en hoofdstukken. In dit model betaalt de auteur of universiteit, niet de lezer, waardoor volledige toegang voor iedereen mogelijk is. De UM heeft gestaag haar percentage van Open Access (OA) verhoogd en we streven ernaar om 100% van ons gepubliceerde materiaal OA te maken (bij voorkeur Gold of Diamond OA, met Green OA als back-up, bijvoorbeeld via Taverne). - FAIR datagebruik:
Onderzoeksdata (zowel kwantitatief als kwalitatief) moeten vindbaar (Findable), toegankelijk (Accessible), combineerbaar (Interoperable) en herbruikbaar (Reusable) zijn om de waarde van ons werk te maximaliseren. De FAIR-principes zouden daarom de basis moeten vormen van onze strategie voor het beheer van onderzoeksgegevens. - FAIR software:
Dit is een overkoepelende term die betrekking heeft op elk stuk code, script, pakket, tool, bibliotheek of programma dat is geschreven of gebruikt voor onderzoek. Het is dus van toepassing op onderzoekstools, onderzoeksanalyses en virtuele onderzoeksomgevingen. We beschouwen FAIR data en FAIR software als complementair aan elkaar. - Public engagement:
Deze term wordt vaak gebruikt als synoniem van citizen science. Het publiek (zowel individuen als organisaties) wordt betrokken bij het formuleren van onderzoeksvragen, het uitvoeren van onderzoek en het communiceren van de resultaten. Specifieke voorbeelden zijn crowdsourcing, waarbij burgers betrokken zijn bij het verwerken van onderzoeksgegevens, en participatieve wetenschap, waarbij deelnemers betrokken zijn bij het sturen van het onderzoek van probleemdefinitie tot gegevensverzameling. - Open Educational Resources (OER):
Dit zijn onderwijs-, leer- en onderzoeksmaterialen in welk medium dan ook (digitaal of anderszins), die zijn vrijgegeven onder de voorwaarden van een open licentie, waardoor ze vrij kunnen worden gebruikt voor educatieve doeleinden. OER kunnen elk type onderwijsmateriaal zijn, inclusief Open Access-publicaties. De omvang varieert van iets kleins zoals lesmateriaal of een afbeelding tot iets groots zoals een leerboek of online cursus. - Preregistratie:
De bedoeling van preregistratie is dat onderzoeksopzetten worden gepubliceerd voordat het daadwerkelijke onderzoek wordt uitgevoerd. De opzet is zo specifiek mogelijk en behandelt ten minste de onderzoeksvragen en het analyseplan, en indien van toepassing, de hypotheses en de gegevens of de methode voor gegevensverzameling die zal worden gebruikt voor het testen. Het uiteindelijke doel van preregistratie is transparantie, door een onderscheid mogelijk te maken tussen bevestigende en verkennende analyses.
Open als het kan, gesloten als het moet
Nederlandse universiteiten en andere partijen steunen het Nationaal Plan Open Science, dat op verzoek van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is opgesteld. Het plan moet helpen het ambitieuze Nederlandse Open Science-beleid te realiseren.
Download ook de UM Open Science policy (in het Engels)
Research Data Management Code of Conduct
Goed beheer van onderzoeksdata, Research Data Management (RDM), is een essentieel onderdeel van het onderzoeksproces en is een intrinsiek onderdeel van de UM Open Science policy. De FAIR-principes vormen een richtlijn voor RDM, maar RDM heeft ook betrekking op andere aspecten van het onderzoeksproces, zoals databeveiliging, dataretentie, dataprivacy etc. De Research Data Management Code of Conduct geeft academici van de UM richtlijnen om RDM op een verantwoorde en productieve manier uit te voeren.

National Open Science Festival 2024
Op 22 oktober 2024 organiseerde de Universiteit Maastricht (UM) de 4e editie van het National Open Science Festival. Onder het motto 'Meet, share, inspire, care' kwamen meer dan 350 bezoekers uit de onderwijs- en onderzoekssector uit heel Nederland bijeen voor een dag vol boeiende discussies, workshops en netwerkmogelijkheden, allemaal gericht op het bevorderen van Open Science. Lees meer op de National Open Science Festival website. De onderstaande aftermovie geeft een goed beeld van hoe deze dag bij de UM werd beleefd.
Wat kunnen onderzoekers doen?
Open Science is vooral een kwestie van doen. Het kan in alle onderzoeksfasen worden toegepast (bv. open preregistratie in de voorbereidende fase, citizen science toepassen bij dataverzameling, open access publiceren na afronding van onderzoek).
Onderzoekers die op weg geholpen willen worden, kunnen via onderstaande portals facultaire contactpersonen vinden die de weg kunnen wijzen.
- Research Data Management portal
De Research Data Management portal ondersteunt UM-onderzoekers bij het FAIR maken van data. - Open Access portal
Alle UM-informatie over Open Access publiceren en delen van output vind je terug via de portal van de Universiteitsbibliotheek. - Open Educational Resources-pagina
UM overzichtspagina over Open Educational Resources (OER), onderwijs- leer- en onderzoeksmaterialen die kunnen worden gebruikt, gemaakt en hergebruikt.
Voor algemene vragen of opmerkingen over Open Science, kun je contact opnemen met onze Chief Open Science Mariëlle Prevoo of onze Open Science Officer Dennie Hebels.
Met Open Science streven we naar meer transparantie, omdat transparantie de basis vormt voor het vertrouwen van het publiek in de wetenschap en het vermogen van de wetenschap om zichzelf te bevragen en te corrigeren.
Prof. dr. Pamela Habibović
Rector Magnificus Universiteit Maastricht