Stijgende temperaturen en verhitte debatten

Climate Change

Laura von Allwörden toog naar Glasgow en zag hoe de gedelegeerden van COP26 met behulp van overdoses cafeïne de augiasstal van wereldwijde multilaterale besluitvorming probeerden te reinigen, in een poging om de wereld te redden.

Verrast worden door gefrituurd voedsel in Glasgow klinkt misschien heerlijk naïef, maar Laura van Allwörden was afgelopen november tenslotte bij COP26, de klimaatconferentie van de Verenigde Naties, waar het milieu voorop staat – zou je denken. “Ik verwachtte modieus, duurzaam hipster-eten, maar het was allemaal wat vetter dan ik had gedacht.”

Von Allwörden promoveert aan de Faculty of Arts and Social Sciences (FASoS) en onderzoekt de legitimering, betwisting en verval van internationale organisaties, in het bijzonder het United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC - Klimaatverdrag). Het UNFCCC organiseert de Conference of Parties (COP) en de leden moeten bij het zien van Von Allwördens onderzoeksthema vermoedelijk één of meer wenkbrauwen hebben opgetrokken.

“Ik kijk naar het antwoord op crisis, uitdaging en betwisting. Hoe behouden die organisaties hun vitaliteit? Worden ze er weerbaarder door? Toen president Trump de VS uit het Klimaatakkoord van Parijs liet stappen, was iedereen volkomen verslagen, zo vertelden de mensen die ik interviewde mij – velen vreesden een domino-effect op Brazilië en andere landen met populistische leiders. Dat bleek niet het geval, maar bijvoorbeeld de Wereldhandelsorganisatie (WTO) had het in die periode wel zwaarder te verduren.”

Serieuze cardio-oefening

Voorafgaand aan de conferentie deed Von Allwörden uitgebreid literatuuronderzoek gedaan en voerde vele gesprekken met leden van het UNFCCC. Ze vond het ongelooflijk nuttig om de klimaattop bij te wonen, al kon ze niet veel quotes ophalen. “Niemand had tijd om met me te praten. Het was allemaal heel hectisch, een beetje als de handelsvloer van de beurs van New York.”

Ze vergelijkt de trip met een etnografisch onderzoek, waar ze vele inzichten aan ontleende die haar eerdere onderzoek illustreerden. “Het voelde alsof ik alle interviews die ik had afgenomen een stuk beter begreep, nu ik de kans kreeg om een klimaatconferentie bij te wonen. Zoiets maak je maar een keer in je leven mee, dus ik ben heel dankbaar. Maar het tempo lag ook ongelooflijk hoog en omdat ik twee jaar lang niet gereisd had, was het allemaal een beetje overweldigend.”

Het veldonderzoek liep zeker niet van een leien dakje en de logistiek was een uitdaging. “Omdat ik naar een niet-EU-land met een hoog risico ging, moest ik heel veel plannen. Bovendien was in Glasgow alles volgeboekt, dus overnachtte ik in Edinburgh. Ik was een groot deel van de dag bezig met heen-en-weer-reizen, corona-tests, veiligheidschecks om de conferentielocatie binnen te komen en alle andere bijkomende zaken. Het was voor iedereen een serieuze cardio-oefening,” zegt ze lachend.

COP26

Machtsspel

Te midden van de koortsachtige multilaterale onderhandelingen raakte Von Allwörden geïntrigeerd door het grotere verband: “Ik vind de dynamiek van macht heel interessant. Aan de ene kant heb je de maatschappij – of in ieder geval het deel daarvan dat zich steeds luider laat horen – die hevig aandringt op actie. En aan de andere kant heb je politici die de status quo vertegenwoordigen en elk streven naar verandering temperen. Zelfs als ze de juiste dingen zeggen is er een groot verschil met de daadwerkelijke uitvoering.”

Het is een contrast dat ook wordt weerspiegeld in de tegenstelling tussen het bruisende gevoel van optimisme en urgentie dat ze waarnam in het paviljoen, waar vertegenwoordigers van lidstaten, instituten, bedrijven, ngo’s en activisten levendige discussies voerden, en de zich op een hoger niveau afspelende conferentie, waar officiële vertegenwoordigers korte verklaringen afgeven in zorgvuldig gekozen politieke bewoordingen. “Hoe deze niet-bindende overeenkomst ook verwoord is, het gaat om de implementatie ervan in de praktijk.”

De implementatie volgend op eerdere klimaattoppen leverde niet veel op. “Uiteindelijk ligt de macht in handen van de machthebbers. De beslissingen van politieke leiders zijn nog vaak gebaseerd op de belangen van het thuisfront en de internationale machtsverhoudingen.” Toch denkt Von Allwörden dat er hoop is: “Het politieke is persoonlijk, en andersom. Degenen die beslissingen nemen zijn allemaal mensen die hun integriteit willen bewaren, wat – althans ten dele – inhoudt dat ze zich houden aan hun progressieve verklaringen.”

Publiek bewustzijn

Von Allwörden, die voor haar bachelor de macht van de VS bestudeerde, vond het amusant om te zien hoe mensen onder de indruk waren van Amerikaanse beroemdheden als ex-president Obama en Alexandria Ocasio-Cortez. “Als je de reacties ziet, kun je echt voelen wat macht is.” Tegelijkertijd maakte ze zich zorgen over de welhaast ironische aanwezigheid van sommige beroemde mensen. “Jeff Bezos hield daar een toespraak. Hoe bizar was dat?”

Von Allwörden heeft zich niet verdiept in de inhoud van de eigenlijke overeenkomst, dus kan ze alleen conclusies trekken op basis van de reacties van de organisatoren. “Aan het eind heerste er eigenlijk grote verslagenheid. Ze hadden veel minder bereikt dan ze hadden gehoopt…” Wat haar toch hoop geeft, is dat COP26 veel meer internationale media-aandacht kreeg dan eerdere klimaattoppen, wat kan duiden op een verandering van het publieke bewustzijn.

Von Allwörden's observer pass

COP26

Lees ook