Pleitwedstrijd als leerschool: Maastrichtse rechtenstudenten winnen VAR-pleitwedstrijd

Voorbereiding

Zodra het team was samengesteld, kon de voorbereiding beginnen. “Vanaf het eerste moment hebben we het team ervan bewust gemaakt dat het geen strafrechtelijke pleitwedstrijd is, waar je alleen maar gaat knallen. Nee, het is een moderne bestuursrechtelijke procedure waarin je zoekt naar een oplossing”, vertelt Sam. “Dat hebben we goed geoefend tijdens onze oefensessies op de faculteit en bij de rechtbank in Roermond. Coach Bob had deze sessies voor het team georganiseerd.” Zo’n vijf maanden lang kwam het team samen en werd er gediscussieerd, geschreven, nog meer gediscussieerd en feedback uitgewisseld om zo goed mogelijk voorbereid te zijn. “We zijn enorm goed begeleid in de hele voorbereiding”, vertelt Ruben. “Niet alleen Bob en Sam, maar ook Raymond Schlössels en Sander Jansen, hebben ons op echt elk moment van de week, zelfs in de weekenden, voorzien van feedback en ondersteuning.” Bob voegt toe: “Als wij goede input krijgen, kunnen we goede feedback geven. Dat is ons uitgangspunt. Het is dus allemaal afhankelijk van dat wat de studenten aanleveren.”

Wedstrijdverloop

Tijdens de wedstrijd moest het team twee casussen behandelen. De eerste casus, waar voornamelijk schriftelijke voorbereiding bij kwam kijken, betrof een complex geschil tussen een gemeente en een groep bewoners over de komst van een opvang voor statushouders in een voormalig ziekenhuis. “In de schriftelijke ronde stel je stukken op voor één partij, de eiser of het bestuursorgaan. Een andere universiteit is de tegenpartij waarmee je stukken uitwisselt. De verweren hoor je pas tijdens de eerste mondelinge ronde en dan moet je ter plekke beargumenteren”, legt Steven uit. “Op basis van de schrijfstukken en prestaties tijdens de mondelinge ronde, worden de finalisten bepaald.”

In de finale ging het team aan de slag met een volledig nieuwe casus. “Wij verdedigden een burger die honden en katten in huis had genomen nadat ze moest stoppen met haar dierenasiel, omdat het huurcontract afliep. Na klachten van buurtbewoners trad de burgemeester nogal fors tegen die burger. In de basis een overlastgeschil”, legt Ruben uit. “We wisten het echter al gauw om te praten naar een casus over dierenwelzijn, een heel slim idee van Steven. De vrouw wilde zich immers ontfermen over dieren die anders op straat zouden belanden.” De finale eindigde uiteindelijk in een schikking. “We hebben in beide casussen meteen een stap naar voren gedaan en flexibiliteit getoond”, vertelt Steven. “We wilden naar het redelijke midden toe. En ja, wie kan daar op tegen zijn?” Coach Sam knikt bevestigend: “Deze wedstrijd ligt heel dicht bij de praktijk, dat weten de rechters die daar optreden ook. Als je laat merken dat je tegen een schikking bent, geeft dat aan dat je één kant van de medaille niet zo goed begrepen hebt. Namelijk dat een goede schikking beter is dan een slecht proces.”

Vertrouwen in teamgenoten

Iedereen heeft hard gewerkt aan het schriftelijke stuk, maar bij de mondelinge rondes is er maar plek voor twee woordvoerders. “We kozen er bewust voor om één iemand aan het woord te laten. Dat is het slimste, omdat je elkaars argumenten gaat verwateren of elkaars denklijn in de weg gaat zitten als je met twee personen het woord voert”, legt Ruben uit. Sam voegt toe: “Deze werkwijze leunt ook het dichtst tegen de praktijk aan. Je hebt een secondant die superbelangrijk is. De mondelinge presentatie van Ruben tijdens de finale was fantastisch, maar Steven had heel veel waardevolle achtergrondkennis en kon tussendoor dingen opschrijven voor Ruben.”

Het team had welgeteld één uur om de finalecasus voor te bereiden. “We werden in een kleine ruimte geplaatst waar we nauwlettend in de gaten werden gehouden”, vertelt Isabel. “Onze coaches bleven achter en we mochten geen contact met ze zoeken.” Dat was het moment voor Sam en Bob om de studenten los te laten, ‘maar’, stellen ze beide, ‘het voelde wel goed’. Bob: “Ik vond het tijdens de finale heel mooi om het onderlinge vertrouwen te zien vanaf de zijlijn. Waar andere teams zichzelf tegenspraken, had ons team de boodschap helder. Wij durfden nog niet te hopen op de winst, maar het hing wel een beetje in de lucht.”

Na de maandenlange voorbereiding mocht het team de eerste prijs meenemen naar Maastricht. “Daar zijn we natuurlijk enorm trots op, die beker, maar ik denk dat we ook allemaal hetzelfde voldane gevoel hadden. Dat we samen zo veel geïnvesteerd hebben om het te laten slagen”, vertelt Isabel. “En je krijgt er een geweldige ervaring voor terug. Je leert jezelf kennen, je komt erachter wat wel of niet bij je past. Ik bedoel, als je straks graag de advocatuur in wil, dan heb je in ieder geval de kans gehad om eens te ervaren hoe zoiets is. En dat onder hele goede begeleiding.” Youri kan dat beamen: “Door de deelname aan de VAR-pleitwedstrijd, ging ik met een gerust gevoel naar mijn eerste bezoek aan de bestuursrechter voor mijn werk.”