De afgelopen maanden gaven de kinderartsen van het MUMC+ ouders telefonisch informatie over wat te doen tijdens de pandemische crisis. Behalve de zorgprofessionals van de afdelingen acute zorg binnen kindergeneeskunde, werkten alle kinderartsen van huis uit.  Bij COACH vonden de consulten plaats tijdens teleconferenties, waarbij de privacy gegarandeerd werd. Het was jammer dat de sport- en kookactiviteiten voor de kinderen niet meer door konden gaan. Via social media werden de kinderen gemotiveerd om aan activiteiten deel te nemen. Vreugdenhil: “We hebben allerlei challenges op Instagram en Facebook gezet, en we nodigden ze uit om daar foto’s van op Facebook te zetten. Zo konden ze laten zien hoe het ze lukten lichamelijk actief te blijven en gezond te koken.” Ook in deze bizarre tijden, waarin de kinderen hun leven compleet moesten omgooien, hielp COACH hen met het aanleren van gezonde gewoontes.  

COACH: de verbindende schakel

Vreugdenhil richtte COACH tien jaar geleden op, omdat ze gelooft in een gezonde levensstijl. Ze ontwikkelde haar visie door heel goed te luisteren naar de kinderen en hun familie, en erachter te komen waar ze echt behoefte aan hebben. Ze praatte ook met partners, bedrijven en zorginstellingen die op zoek waren naar manieren om kinderen met overgewicht te helpen. Gezinnen en deskundigen bleken niet op een lijn te zitten en Vreugdenhil zag het als haar missie om ze bij elkaar te brengen.

Waarom is die specifieke aandacht voor kinderen met overgewicht belangrijk?

“Kinderen die obees zijn, worden vaak obese volwassenen. Het is heel moeilijk om leefgewoontes af te leren als je volwassen bent, maar alle onderzoeken tonen aan dat het voor kinderen makkelijker is naarmate ze jonger zijn. Zelfs op de basisschool (6 tot 12 jaar) hebben kinderen met overgewicht of obesitas al een verhoogd risico op chronische ziektes, bijvoorbeeld insulineresistentie, het eerste stadium van diabetes type 2, of hoge bloeddruk, wat kan leiden tot hart- en vaatziekten. We zijn behoorlijk geschrokken van het feit dat zoveel kinderen al de eerste symptomen van chronische ziektes vertonen. In Nederland heeft 15 procent van de kinderen overgewicht of obesitas, wat neerkomt op ongeveer 500 duizend kinderen, van wie er circa 40 duizend in Limburg wonen. In sommige gebieden kan dit oplopen tot 50 procent. Behalve medische problemen ervaren deze kinderen ook psychosociale moeilijkheden, zoals een lagere eigenwaarde en minder kwaliteit van leven. Om deze kinderen de kans te bieden hun ambities en dromen na te jagen in plaats van geconfronteerd te worden met de psychosociale en economische uitdagingen die gepaard gaan met gezondheidsproblemen, is het belangrijk chronische ziektes op jonge leeftijd te voorkomen.”

Wat is de beste strategie voor een gezonde levensstijl?

“Het centrum biedt gepersonaliseerde, langdurige interventies aan. Kinderen worden naar het centrum verwezen door de Jeugdgezondheidszorg, huisartsen of kinderartsen. In sommige regio’s, waar veel kinderen COACH-interventies krijgen, worden de kinderen zelf ‘ambassadeurs’ van het centrum en maken er binnen de gemeenschap enthousiast reclame voor. Het geheim van het succes is de persoonlijke aanpak in combinatie met een lange periode van consulten; we begeleiden de gezinnen zo lang als dit nodig is.”

Hoe ziet zo’n interventie er eigenlijk uit?

“We beginnen met het beoordelen van de kinderen op hun eetgewoontes, fysieke activiteit, comorbiditeit, geestelijk welzijn en sociaal gedrag. Dan worden er verschillende interventies gecombineerd, toegespitst op de persoon en afhankelijk van de beoordeling. Er zijn verschillende interventies, zoals het coachen van de ouders bij het stellen van doelen om de leefstijl te veranderen, sportprogramma’s, buddy’s (studenten van de UM), en voedselprogramma’s waarbij mensen leren koken, nieuwe gerechten proeven en leren hoe etiketten van producten in de supermarkt te lezen. Sommige kinderen lijden aan een tekort aan aandacht. Dit moet dan eerst door een psycholoog behandeld worden voordat de andere interventies plaats kunnen vinden. De begeleidende consulten duren een jaar tot zeven jaar.”