Grenswerker

Vroeger was een grenswerker iemand die aan de ene kant van de grens woonde en aan de andere kant werkte. Vanwege de grotere mobiliteit en nieuwe communicatiemiddelen neemt grensarbeid nu ook andere vormen aan. Denk bijvoorbeeld aan korte of langdurige detachering, mensen die in meer dan één lidstaat werken (de zogenaamde highly mobile workers, zoals internationale chauffeurs, piloten en artiesten) en aan telewerken. Het kunnen werknemers zijn, maar ook zelfstandigen. Kortom, dé grenswerker bestaat niet. Dit betekent dat er in veel gevallen sprake moet zijn van maatwerk.

Onderwijspersoneel

Je woont in België en werkt in Nederland aan een onderwijsinstelling. Vanwege een bepaling in het belastingverdrag moet je de eerste twee jaar in België belasting betalen en in Nederland de premies voor sociale zekerheid. Daardoor lopen de belasting- en premieheffing niet synchroon. De commissie beveelt aan de bepaling in het verdrag te schrappen.

Arbeidsongeschikt

Stel, je werkt als Nederlander in Duitsland en na vijf jaar word je arbeidsongeschikt. Voordat je in Duitsland ging werken, was je vijftien jaar lang sociaal verzekerd in Nederland. Binnen de EU was je dus in totaal 20 jaar sociaal verzekerd. Je krijgt van je Duitse werkgever nog zes weken loon en daarna ontvang je 72 weken Duits ziekengeld. Met andere woorden, je hebt pas na 78 weken recht op de Duitse Erwerbsminderungsrente (arbeidsongeschiktheidsuitkering). Als je recht hebt op een Nederlandse WIA-uitkering (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen) om de Duitse uitkering aan te vullen, dan krijg je die pas na 104 weken. Je hebt dus 26 weken lang een ‘gat’ in je inkomen. Dat komt door de verschillen in wachttijd van Duitsland (78 weken) en Nederland (104 weken).

Bijkomend probleem is het feit dat er tussen Nederland, België en Duitsland geen wederzijdse erkenning is over de mate van arbeidsongeschiktheid. De commissie doet de aanbeveling met betrokken landen een overeenkomst te sluiten die ervoor zorgt dat de betreffende lidstaten een regeling treffen om de nadelen te ondervangen in gevallen als deze.

Met pensioen

In Nederland is in 2017 de AOW-leeftijd 65 jaar en 9 maanden. In 2018 wordt die leeftijd verder verhoogd met 3 maanden en in de jaren daarna telkens met 4 maanden. In 2021 is de AOW-leeftijd dan 67 jaar. In België is de pensioenleeftijd 65 jaar. Als je daar 40 jaar hebt gewerkt, kun je met 62 jaar zonder korting met pensioen. In Duitsland kun je dit jaar met 65 jaar en 5 of 6 maanden met pensioen als je geboren bent in 1951 of 1952. De mogelijkheid bestaat daar vervroegd ouderdomspensioen aanvragen, maar dan word je wel levenslang gekort.

Wanneer je als Nederlandse grenswerker in België werkt en zowel Nederlands als Belgisch pensioen hebt opgebouwd, kun je met je Belgisch pensioen als met 62 jaar stoppen. Als je Belgische pensioen laag is, ben je eigenlijk gedwongen om tot de Nederlandse AOW-leeftijd te werken. Dat is lastig, want in België word je van rechtswege met 65 jaar ontslagen. Je bent dan al bijna gedwongen om in Nederland nog in deeltijd te blijven werken.

Europa

Marjon Weerepas is overtuigd van het belang van een multidisciplinaire aanpak: “Als er onderhandelingen plaatsvinden over belastingverdragen moeten daar ook experts op het gebied van sociale zekerheid bij worden betrokken. Dan kunnen zij er samen voor zorgen dat toewijzingsregels in de internationale regelgeving voor sociale zekerheid en in de belastingverdragen samenvallen. Belangrijk is dat – ook bij grenseffecttoetsen – de verschillende rechtsgebieden zich niet alleen richten op hun eigen rechtsgebied en professionele discipline, maar letterlijk en figuurlijk over hun eigen grenzen heen kijken. Grenswerkers zijn de pioniers van Europa. Als Europa erin slaagt de problemen van grenswerkers op te lossen, dan zal dat zorgen voor groot commitment onder de Europese burgers en een versteviging van de Europese geest.”

Bestellen

Een papieren exemplaar van het rapport kunt u bestellen bij de Vereniging voor Belastingwetenschap: telefoonnummer +31 (0)88 – 2881985 of e-mailadres: vereniging@belastingwetenschap.nl. Het toesturen van een papieren exemplaar geschiedt tegen betaling van een bedrag van €15,00 per exemplaar. Het rapport wordt toegezonden na overmaking van het bedrag op rekeningnummer NL 07 ABNA 0402 3408 17 t.n.v. de Vereniging voor Belastingwetenschap onder vermelding van ‘ITEM Grenswerkers’.

Inhoudelijke vragen met betrekking tot het rapport kan men richten aan Expertisecentrum ITEM t.a.v. mr. dr. Marjon Weerepas (item@maastrichtuniversity.nl)