Leven en dood en gletsjers

Vanuit een kleine kamer in een quarantainehotel in Nieuw-Zeeland laat UM-alumna Moniek Mestrom haar licht schijnen over het belang van spoedeisende geneeskunde en haar ervaringen als scheepsdokter. Ze voelde zich nog nooit zo vrij als tijdens expedities naar Antarctica en Groenland.

Florian Raith (text), Moniek Mestrom (photos)
moniek mestrom

Alumna Moniek Mestrom

moniek mestrom

Helikopters en pinguïns

Na een periode van drie jaar, waaronder zes maanden in een ziekenhuis op het Surinaamse platteland, solliciteerde ze naar de functie van arts op poolexpedities en stapte in Argentinië aan boord van een schip naar Antarctica. “Ik had nooit iets met zeilen en dat soort dingen, maar ik hoorde over deze mogelijkheid tijdens een stage in een ziekenhuis. Werken en reizen combineren leek me geweldig. En je komt op plekken waar je anders nooit zou komen.”

Het eiland Zuid-Georgia, dat bevolkt wordt door honderdduizenden pinguïns en circa zeven onderzoekers, is haar dierbaar. “Het was absoluut overweldigend, de verschillende tinten wit en blauw, het kolossale en serene van de gletsjers, de wind in mijn haar… Ik huilde toen we moesten vertrekken.” Sindsdien heeft Mestrom acht reizen naar de poolgebieden gemaakt. Ze probeert drie maanden per jaar werken als expeditie-arts te combineren met haar reguliere medische loopbaan.

Het expeditieschip, een omgebouwd vaartuig van de Nederlandse marine, heeft ongeveer 100 gasten en 45 bemanningsleden aan boord. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers is rond de 70, dat heeft te maken met het feit dat de reis flink wat kost en je er een hoop vrije tijd voor moet hebben. “Ik vertel mensen bij het begin van de reis dat het heel belangrijk is om je aan de veiligheidsvoorschriften te houden, bijvoorbeeld dat je je altijd ergens aan het schip moet vasthouden. De golven in Straat Drake (tussen Zuid-Amerika en Antarctica) kunnen 15 meter hoog worden. Alleen tijdens de laatste zes uur van de reis kun je gered worden door een helikopter – en de reis duurt tussen de tien dagen en drie weken.”

moniek mestrom

Hartaanval

“Op sommige plekken is mogelijke hulp meer dan 1000 nautische mijl verderop. Je hebt iedere dag te maken met zeeziekte en valpartijen, maar wat nou als iemand een heup breekt of een hartaanval krijgt?” Er is maar één manier om daar achter te komen – en dat gebeurde dan ook. Een passagier kreeg een hartaanval op een expeditie naar Groenland. “Een slechter scenario was niet denkbaar, maar ik bleef kalm, stelde prioriteiten en werd door enkele van de expeditiegidsen geholpen met dingen als borstcompressie.”

“Het protocol is heel anders dan in een ziekenhuis. Er is geen team en geen ziekenhuis in de buurt, dus je moet creatief zijn. Omdat intubatie midden op de oceaan ondoenlijk is, besloot ik om de ademhaling vooralsnog te negeren en eerst te zorgen voor hartminuutvolume [het hart dat bloed naar het lichaam pompt].” Haar patiënt overleefde het. “We zaten op 74 graden noorderbreedte, dus het dichtstbijzijnde ziekenhuis was in IJsland. Dat kostte twee dagen. De patiënt sliep de hele tijd.”

Pandemie

Begin 2020 torpedeerde de pandemie haar plannen om naar de Zuidpool te gaan. Ze annuleerde haar reis naar Argentinië op het allerlaatste moment en keerde terug naar het thuisfront. “De situatie tijdens de pandemie was intens; op het hoogtepunt had ik moeite om de dag door te komen. Tegelijkertijd was de solidariteit in het ziekenhuis echt geweldig. Iedereen hielp elkaar en sprak elkaar moed in.”

Alles en iedereen wordt momenteel ingezet voor de zorg van covidpatiënten en Mestrom is bang dat zorgprofessionals daar een zware tol voor betalen. “Het gaat alleen nog maar over de pandemie. Veel mensen in de zorg moesten hun specialisme laten voor wat het was vanwege de covidzorg. Op een bepaald moment willen mensen gewoon weer het werk doen waar ze voor gekozen hadden, omdat ze het leuk vinden en het hun energie geeft.”

Kalmte in crisistijd

Als specialist spoedeisende zorg weet Mestrom wat het is om op de barricades te staan. “Het is behoorlijk hectisch, maar ik heb altijd goed gefunctioneerd in stresssituaties. Het is tegelijkertijd ook erg inspirerend: het is heel afwisselend, je doet veel dingen tegelijk en je maakt gebruik van een hoop praktische vaardigheden. Ik hou ook van de interactie met patiënten en van de samenwerking met collega’s met andere specialismen.”

Ze hoopt dat haar vakgebied in Nederland aan gewicht wint. “De specialisatie duurt maar drie jaar; dat is echt te kort om alle vaardigheden te leren.” De opleiding spoedeisende geneeskunde bestaat in Nederland pas sinds 2008, waarmee het vak veel jonger is dan in landen als Nieuw-Zeeland.

Mestrom wil graag verder groeien als dokter en verheugt zich op de nieuwe ervaringen en werkcultuur die haar te wachten staan. Wanneer ze weer aan boord kan gaan van een schip is ongewis, maar in haar quarantainehotel in Hamilton heeft ze zeeën van tijd voor oefeningen in geduld in een kleine ruimte.

moniek mestrom

Moniek Mestrom studeerde medicijnen aan de Universiteit Maastricht van 2007 tot 2013 en werkte als arts-assistent in Weert, Suriname, Leiderdorp, het VieCuri Medisch Centrum in Venlo en het Radboud UMC in Nijmegen. Ze nam deel aan het Sudan Tropical Exchange Project en fietste op het platteland van Malawi 500 kilometer voor het goede doel, om geld in te zamelen voor onderwijs aan meisjes. Ze was scheepsdokter op een ijsbreker in Noorwegen en bij expedities naar Antarctica, de Falklandeilanden, Zuid-Georgia, Spitsbergen en Groenland.

moniek mestrom

Lees ook

  • Na jaren van turbulentie, heeft het leven van alumna Lea Vink een vlucht genomen in Wenen. Ze kan er nieuwe stappen zetten in haar loopbaan op het kruispunt van luchtvaart en organisatiepsychologie. Ook op persoonlijk gebied lacht het geluk haar toe sinds haar transitie van man naar vrouw.

  • Frans Verhey, hoogleraar Ouderenpsychiatrie en Neuropsychiatrie is trots op wat er met het Alzheimer Centrum Limburg is bereikt en op het team dat werkt vanuit één visie: mensen met Alzheimer perspectief op kwaliteit van leven bieden. “Te vaak wordt Alzheimer gezien als een afschuwelijke, dodelijke...

  • Anne Roefs heeft een Vici-subsidie ​​van € 1,5 miljoen ontvangen . De hoogleraar Psychologie en neurowetenschappen van abnormaal eetgedrag, heeft meerdere malen getwijfeld tussen een carrière als wetenschapper of topkok. Inmiddels is ze gepassioneerd over haar wetenschappelijk onderzoek naar...

Meer nieuws