De Open Science beweging binnen de UM kreeg vijf jaar geleden een flinke boost als onderdeel van een nationale agenda. De universiteit zette toen het stimuleren van de vrije toegang tot wetenschappelijke publicaties van UM onderzoekers hoog op de agenda (Open Access). Daarnaast werd er voortaan bij de beoordeling van academici minder nadruk gelegd op het aantal uitgebrachte publicaties en meer op andere kwaliteiten zoals onderwijsvaardigheden of impact. Wetenschappelijke data moesten zo veel mogelijk FAIR worden: vindbaar (Findable), toegankelijk (Accessible), interoperabel (Interoperable) en herbruikbaar (Reusable).

"In 2022 was al 89% van de UM-publicaties Open Access en werd een Erkennen & Waarderenprogramma opgezet. Er zijn ook stappen gezet om meer onderzoeksdata FAIR te maken, waarbij ook de infrastructurele ondersteuning aandacht heeft gekregen. "

Hebels wijst erop dat de inzet van de UM voor Open Science nu ook nieuwe thema’s omvat zoals FAIR software, Open Educational Resources (OER), public engagement en preregistratie.

"Elke faculteit aan de UM heeft een actieplan ontwikkeld om het Open Science-beleid in eigen huis door te voeren, daarbij rekening houdend met faculteit-specifieke verschillen. De implementatieperiode loopt tot 2026. Tegen die tijd zal de UM ook op die nieuwe thema’s grote vooruitgang hebben geboekt, zo is de verwachting. Want binnen alle faculteiten, en bij de Universiteitsbibliotheek als ondersteunende partij, werken veel gemotiveerde collega’s die ervoor gaan zorgen dat dit een nieuw succesverhaal wordt.”

Het nationale Open Science beleid van Nederland, waarbij alle universiteiten betrokken zijn, heeft overal tot vooruitgang geleid. De mate waarin verschilt per thema. Hebels: "Sommige instellingen zijn op bepaalde thema’s wat verder dan andere. De UM doet het bijvoorbeeld goed op Open Access vlak en met de onlangs opgerichte Maastricht University Press heeft ook het Open Educational Resources thema een belangrijke impuls gekregen.”

"Er gebeurt veel en het is lastig (en onnodig) om te zeggen waar de UM staat. De ontwikkelingen gaan in sneltreinvaart en de universiteiten hebben regelmatig contact om ideeën, ervaringen en kennis uit te wisselen, precies zoals dat hoort binnen OS. Dat contact vindt plaats op verschillende platforms, waaronder het nationale Regieorgaan Open Science (Open Science NL), Open Science Festivals, thematische werkgroepen, symposia en Open Science Communities. De gedeelde visie is duidelijk: succes is een collectieve inspanning."

De UM neemt ook actief deel aan het YERUN-netwerk (Young European Research Universities Network). Daarin staat kennisuitwisseling en samenwerking tussen jonge universiteiten centraal, met Open Science als een van de onderwerpen. De UM neemt deel aan de Open Science werkgroep bijeenkomsten van Yerun, waarin telkens nieuwe OS thema’s de revue passeren en de deelnemende universiteiten hun ervaringen delen om elkaar zo verder te helpen.

Kortom, Open Science is in Maastricht meer dan een modeverschijnsel; UM is overtuigd van de grote voordelen van het bevorderen van innovatie, samenwerking en maatschappelijke impact. Deze overtuiging wordt gedeeld door andere universiteiten in Nederland. Volgens Dennie Hebels staat niemand er alleen voor: “Uiteindelijk gaan we allemaal over de finishlijn.”