Dialect Web App voor het Eèsjdes (Eijsdens) en Mestreechs (Maastrichts)

Op vrijdag 1 september lanceerde professor dr. Leonie Cornips, bijzonder hoogleraar Taalcultuur in Limburg aan de Universiteit Maastricht en het Meertens Instituut in Amsterdam, in de Raadzaal van de gemeente Eijsden-Margraten een Dialect Web App voor het Eèsjdes (Eijsdens) en Mestreechs (Maastrichts). De Web App is bedoeld voor iedereen die dialect wil leren, zijn/haar dialect wil laten horen en plezier wil beleven aan dialect. De app bevat zo’n vijftig zinnen in het Eèsjdes en Mestreechs (aangeboden in dialect, Nederlands en Engels) die handig zijn voor iedere toerist of bezoeker. Met hulp van de app kan iedereen de weg vragen in het Eèsjdes en Mestreechs, een biertje bestellen in het café, naar de menukaart in het restaurant vragen en informeren waar een geldautomaat te vinden is. De zinnetjes zijn zo gekozen dat ze niet alleen handig zijn voor de toerist, maar ook dat ze een aantal taalkundige eigenschappen bevatten die interessant zijn voor onderzoek.

Drie doelen

De Dialect Web App heeft drie doelen. Inspreken: iedereen die Maastrichts of Eijsdens dialect spreekt, in welke vorm dan ook, kan de dialectzinnetjes inspreken en opnemen voor anderen. Leren spreken: toeristen, nieuwkomers, (im)migranten en andere lang- of kortblijvers kunnen via deze App horen hoe het dialect klinkt en kunnen daardoor zelf het dialect proberen te spreken en opnemen. Onderzoek: de App verzamelt zo veel mogelijk uitspraken van hopelijk heel veel sprekers van dezelfde zinnetjes in Eèsjdes en Mestreechs voor taalkundig onderzoek.

Schat aan informatie

Hoe meer mensen de zinnetjes inspreken in hun vorm van het Maastrichts en Eijsdens, hoe meer individuele verschillen er zijn om te onderzoeken. Zo krijgen taalkundige onderzoekers een schat aan informatie hoe het huidige Maastrichts en Eijsdens gesproken wordt: door mannen en vrouwen, door ouderen en kinderen, door oudkomers en nieuwkomers, door sprekers van wie de ouders al dan niet een ander dialect of taal spreken. Het is belangrijk dat iedereen kan meedoen ongeacht hoe hij/zij het Eèsjdes en Mestreechs spreekt.

Meer dialecten

Het is de wens van Leonie Cornips om veel meer dialecten en veel meer zinnen in de app te plaatsen, maar daarvoor is een groter budget nodig. De app is gerealiseerd dankzij de expertise van taalkundigen en ICT-ontwikkelaars, excellente samenwerking en, niet in de laatste plaats, de goede wil van dialectliefhebbers. Huub Hamers van de Faculteit Psychologie en Neurowetenschappen van de Universiteit Maastricht stelde Cornips voor aan een excellente BA student (Programmeur en ICT Ontwikkelaar) genaamd Somtochukwu (Somto) Enendu, die de app heeft ontwikkeld. Somto is afkomstig uit Nigeria, verstaat en leest een beetje Nederlands en nu ook dialect. Hij begrijpt alles van meertaligheid want hij spreekt van huis uit Engels, Igbo en Frans. De gemeente Eijsden-Margraten bood aan om te sponsoren en het Meertens Instituut heeft Somto een stageplek aangeboden. Directeur en hoogleraar taal- en spraaktechnologie Antal van den Bosch, Leonie Cornips, en vooral Henk van den Heuvel en Wessel Stoop van de Radboud Universiteit (Centrum voor Taal en Spraaktechnologie) hebben Somto begeleid. Veel vrijwilligers hebben de App ingesproken en Laurent Rutten en Roger Weijenberg hebben de zinnen vertaald naar het Eijsdens en Maastrichts. En bovenal, Somto’s inzet en kunde maakten dit project tot een succes.

‘Kal Plat’ campagne

De Dialect Web App is ontwikkeld in het kader van de ‘Kal Plat’ campagne voor dialect- en taalontwikkeling van de gemeente Eijsden-Margraten. Doel van deze campagne is om meer bewustwording te creëren voor het positieve effect van dialectgebruik, zonder daarbij dialect aan iemand te willen opleggen. De gemeente wil met deze campagne aantonen dat het spreken van Nederlands en dialect prima samengaan.

MaasGeluide.nl

Vanaf 1 september is de Dialect Web App met de naam Maasgeluide.nl gratis beschikbaar op Internet via recente versies van Google Chrome en Firefox. Maasgeluide zonder –n want dit is Mestreechs en niet Nederlands. Oproep aan alle Mestreechtenere en Eèsjdenère: help mee aan het onderzoek! Ga naar MaasGeluide.nl en spreek zoveel mogelijk zinnen in.