Dag-nacht ritme in spierstofwisseling ontdekt
Wetenschappers van de Universiteit Maastricht/Maastricht UMC+ hebben ontdekt dat de spierstofwisseling in de mens een dag-nacht ritme volgt. De onderzoekers bestudeerden de functie van de mitochondria - de energiecentrales van de cel - op vijf verschillende momenten gedurende 24 uur. Het onderzoek toont aan dat de mitochondria het best werken laat in de avond en het minst in de middag. De onderzoekers lieten eerder zien dat bij patiënten met type 2 diabetes mellitus de mitochondria minder goed functioneren. De nieuwe bevinding is een eerste stap in het onderzoek naar de reden waarom mensen met een chronisch verstoord dag-nacht ritme veel vaker overgewicht en diabetes mellitus type 2 ontwikkelen.
In de Westerse wereld komt een verstoord dag-nacht ritme veel voor. Mensen die werken in ploegendienst zijn hier een bekend voorbeeld van, maar ook mensen die tot laat in de avond nog werken, televisie kijken of eten kunnen hun dag-nacht ritme verstoren. Dit heeft invloed op onze biologische klok, die zich in alle organen van het lichaam bevindt. Deze klok bereidt het lichaam voor op ons normale gedrag, zoals eten, slapen en activiteit. De laatste jaren is bekend geworden dat een verstoord dag-nacht ritme gepaard gaat met een verhoogd risico op o.a. overgewicht, type 2 diabetes mellitus en hart- en vaatziekten. Het mechanisme achter dit verhoogde risico is echter nog niet geheel opgehelderd.
In dit onderzoek is getest of de stofwisseling in onze spieren, waar de meeste koolhydraat verbranding plaats vindt, een dag-nacht ritme vertoont. Niet alleen de spierstofwisseling blijkt om11 uur ’s avonds het hoogste te zijn, ook het energiegebruik in rust piekt op dat moment.
Vervolgonderzoek richt zich op de vraag of het dag-nacht ritme in de spier inderdaad verstoord kan worden en of er in de spieren van mensen met overgewicht of type 2 diabetes mellitus een verstoord dag-nacht ritme bestaat. Met de uitkomsten van deze studie hopen we nieuw adviezen te kunnen definiëren (of nieuwe medicatie te ontwikkelen) die ervoor zorgen dat het dag-nacht ritme in de spieren zo optimaal mogelijk blijft.
Het onderzoek is gepubliceerd en online te vinden in de augustus editie van Molecular Metabolism, is uitgevoerd door Dirk van Moorsel en Jan Hansen onder leiding van prof. dr. Patrick Schrauwen, verbonden aan de NUTRIM School of Nutrition and Translational Research in Metabolism van de Universiteit Maastricht en het Maastricht UMC+.
Lees ook
-
Patiënten die vanwege een ernstige COVID-19-infectie in het ziekenhuis zijn opgenomen, vertonen naderhand geen aanwijzingen voor hersenschade door de ziekte. Dat blijkt uit een uitgebreide studie onder leiding van Universiteit Maastricht.
-
Door de Westerse leefstijl met een hoog vetgehalte in voeding in combinatie met weinig beweging, kampen steeds meer mensen in Nederland met overgewicht of zelfs obesitas. Dit zorgt voor een verhoogd risico op diabetes type II. Wat is hieraan te doen buiten een gezondere leefstijl? Het antwoord komt uit onverwachte hoek: rillen van de kou!
-
Overlevenden van dikke darmkanker hebben vaak jaren na de behandeling nog klachten naar aanleiding van de kanker of de behandeling zoals vermoeidheid en last van tintelingen aan vingers en voeten. Dit heeft veel impact op de ervaren kwaliteit van leven. Waar huidige adviezen omtrent leefstijl voornamelijk gericht zijn op preventie van (dikke darm) kanker, onderzocht Marlou-Floor Kenkhuis in haar promotieonderzoek het verband tussen leefstijl met kwaliteit van leven en vermoeidheid bij overlevenden van dikke darmkanker.
