Burgerinitiatief wil invoering van elektronische detentie als straf

Om het opleggen van korte gevangenisstraffen in Nederland verder terug te dringen, pleiten deskundigen voor opname van elektronische detentie als mogelijke straf in het Wetboek van Strafrecht. Een samenwerkingsverband onder leiding van Universiteit Maastricht en Restorative Justice Nederland overhandigt daarom vanmiddag in Den Haag een zogenoemd burgerinitiatiefwetsvoorstel aan de vaste Kamercommissie voor Justitie & Veiligheid en de minister voor Rechtsbescherming. Daarin stellen de strafrechtjuristen en criminologen ook voor om een vervangende taakstraf en vervangende elektronische detentie in te voeren.

Korte gevangenisstraffen

Het thema ‘slimmer straffen’ staat al geruime tijd op de agenda van de Tweede Kamer. Zo nam het parlement in 2022 nog een motie aan, die het kabinet verzoekt om alternatieven voor kortdurende gevangenisstraffen uit te werken. Cijfers laten namelijk zien dat ongeveer 85% van alle gedetineerden in Nederland korter dan zes maanden vastzit. Maar de recidivecijfers na detentie zijn hoog en de kosten van detentie evenzeer. Bovendien is gevangenisstraf weinig zinvol – ook niet naar de slachtoffers en de samenleving toe. En gezien de korte duur van veel gevangenisstraffen kan de detentie ook nauwelijks zinvol en betekenisvol worden gemaakt.

Het burgerinitiatief dat vandaag een wetsvoorstel aanbiedt, acht het dan ook hoog tijd om met constructieve alternatieven te komen voor de korte gevangenisstraf. “Het is ons een genoegen om dit burgerinitiatiefwetsvoorstel aan de Tweede Kamer en de minister aan te bieden”, aldus criminoloog Gert Jan Slump, verbonden aan Restorative Justice Nederland. “Mensen in het strafrecht vragen al enige tijd om meer en andere sanctiemogelijkheden; dit wetsvoorstel biedt die ruimte.''

Elektronische detentie

Een van de belangrijkste wijzigingen die het initiatiefwetsvoorstel bepleit is de invoering van elektronische detentie als alternatief voor vrijheidsstraffen tot en met zes maanden. Nederland is een van de weinige landen in Europa dat deze strafrechtelijke sanctie nog niet kent. “Als je kijkt naar de recidivecijfers, dan kun je niet anders concluderen dan dat elektronische detentie effectiever is. Ook zijn de kosten van elektronische detentie lager”, zegt Jacques Claessen, hoogleraar Herstelrecht en universitair hoofddocent Straf(proces)recht aan de Universiteit Maastricht.

“Bovendien kun je in het kader van elektronische detentie makkelijker en beter werk maken van resocialisatie en de inzet van herstelrecht, simpelweg omdat een veroordeelde meer deel blijft uitmaken van de samenleving. Dit alles geldt ook voor de taakstraf: minder recidive, minder kosten, meer resocialisatie- en herstelgerichte mogelijkheden. Om al deze redenen pleiten wij in ons voorstel tevens voor een vervangende taakstraf en vervangende elektronische detentie, wanneer mensen bijvoorbeeld een geldboete niet betalen of hun taakstraf niet uitvoeren. Met deze alternatieven kan de wetgever daadwerkelijk handen en voeten geven aan ‘slimmer straffen’.”

Lees ook

  • Uit een analyse in de jaarlijkse Grenseffectenrapportage van expertisecentrum ITEM (onderdeel van de Universiteit Maastricht) blijkt dat met name grensregio’s nog een blinde vlek vormen in het streven naar brede welvaart. Het ITEM-rapport is vandaag gepresenteerd tijdens een conferentie in Den Haag.

  • Grensoverschrijdende samenwerking speelt een bescheiden rol in de aanstaande Provinciale Statenverkiezingen. Opvallend genoeg ook in de provincies die grenzen aan een buurland. Dat blijkt uit een thematische analyse door expertisecentrum ITEM, verbonden aan de Universiteit Maastricht.

  • Wetenschappers Daniel Keszthelyi en Anna Beckers van Universiteit Maastricht (UM) ontvangen een prestigieuze Europese subsidie voor onderzoekers die nog aan het begin van hun academische carrière staan. Het duo krijgt de zogenoemde Starting Grant van de European Research Council.

Meer nieuws