Empathie, samenwerking en billijkheid lijken unieke menselijke trekjes. Volgens Frans de Waal delen we deze kwaliteiten echter met andere dieren. Niet alleen mensen, maar ook sociale dieren zoals apen en olifanten tonen medeleven, troosten elkaar en helpen elkaar in nood. Betekent dit dat we het unieke karakter van de mensheid moeten heroverwegen?

En zijn we zelf slim genoeg om te weten hoe slim dieren zijn?  Het is vrij eenvoudig om de intelligentie van dieren te ontkennen (zoals de wetenschap vorige eeuw veelal deed) of gewoon aan te nemen (zoals bijna elke honden- of kattenliefhebber lijkt te doen), maar om echt aan te tonen hoe intelligent dieren zijn, hebben we volgens De Waal onderzoek en veel creativiteit nodig: “Het vereist dat wij ons bezinnen op onszelf. In plaats van onszelf te zien als de maat van alle dingen dienen we af te stappen van een antropocentrische benadering en te beseffen dat een octopus of olifant een heel andere intelligentie kan hebben dan wijzelf en dat apen, omdat ze zo op ons lijken, soms net zo goed of zelfs beter in iets kunnen zijn dan wijzelf.”

In totaal zijn er vier lezingen die plaatsvinden op 2, 3 en 4 november. De publiekslezing georganiseerd door Studium Generale op 3 november is openbaar toegankelijk en vindt plaats in de Aula van het bestuursgebouw van de UM, Minderbroedersberg 4-6, vanaf 20.00 uur.

De Eugène Dubois wisselleerstoel is ingesteld bij de Universiteit Maastricht door de Eugène Dubois Stichting en wordt telkens voor een jaar gevestigd. Kandidaten voor de leerstoel hebben het vermogen om interdisciplinair denken te bevorderen en om te communiceren met een groot publiek. De leerstoel is telkens voor een jaar aan twee verschillende faculteiten gevestigd, om daarmee de interdisciplinariteit te stimuleren. Een daarvan is altijd de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences, dit jaar samen met de Faculty of Psychology and Neuroscience.

Bioloog en schrijver Frans de Waal, geboren 1948 te ’s Hertogenbosch, promoveerde in 1977 aan de Universiteit Utrecht bij gedragsbioloog Professor Jan van Hooff op een onderzoek over agressie en samenwerking bij apen. Sinds 1981 werkt De Waal in de Verenigde Staten. Momenteel is hij hoogleraar aan de Emory University te Atlanta (Georgia) en directeur van het Living Links Centre van de Yerkes National Primate Research Centre, waar onderzoek wordt verricht op niet-menselijke primaten.

Frans de Waal is een succesvol schrijver van wetenschappelijke non-fictie voor een breed publiek. In 2007 stond hij in de 'TIME 100: The People Who Shape Our World', de top honderd van de meest invloedrijke mensen van de wereld die Times Magazine jaarlijks publiceert.