In Memoriam Nanne de Vries

Nanne werd geboren op 4 juli in 1956. Zijn wieg stond in Friesland en daaraan refereerde hij veelvuldig tijdens zijn latere leven. Na een opleiding psychologie in Groningen promoveerde hij (cum laude) aldaar in 1988. Zijn proefschrift ging over de keuze van een partner in taaksituaties waarin meerdere bekwaamheden van belang zijn. Van 1989 tot 2000 was hij werkzaam bij de Universiteit van Amsterdam en verbrede zijn onderzoeks- en onderwijsactiviteiten binnen het domein van sociale psychologie. Gezondheidsgedrag speelde toen al een steeds belangrijkere rol binnen zijn werk. Vanaf 2000 was hij werkzaam bij de Universiteit Maastricht als hoogleraar en voorzitter van de vakgroep die nu Gezondheidsbevordering heet (toen nog ‘GVO’). Naast alle wetenschappelijke activiteiten was Nanne ook actief op bestuurlijk vlak. Van 2012 tot 2021 was hij vice-decaan van de Faculty of Health, Medicine en Life Sciences. 

In het laatste jaar voor het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd keerde Nanne terug naar de vakgroep Gezondheidsbevordering. Helaas kreeg hij toen ook te horen dat hij uitgezaaide longkanker had. Een schok voor eenieder. De afgelopen twee jaar stonden grotendeels in het teken daarvan en tegelijkertijd bleef Nanne bewonderenswaardig optimistisch. Dat hij in deze periode ook opa werd van Nova Luce maakte hem trots. Ook wat betreft de inhoud van het vakgebied alsmede het reilen en zeilen van de vakgroep bleef hij tot het laatst gepassioneerd betrokken. 

Nanne had een scherpe visie op het vakgebied van de gezondheidsbevordering en gezondheid en zorg in bredere zin. Tijdens zijn oratie op 9 november 2000 (“Het hart, de ruggengraat en de hersenpan”) schetste hij het belang van verschillende perspectieven op gezondheidsgedrag. Nanne schetste niet alleen, maar voegde ook de daad bij het woord. Tijdens zijn loopbaan heeft hij een brede ervaring en expertise opgedaan en heeft hij bijgedragen aan het vormgeven van recente ontwikkelingen op het gebied van gezondheidsbevordering en daarbuiten. In zijn afscheidsrede op 10 november 2023 (“Even tot hier”) passeerden veel van die ontwikkelingen de revue. De accentverschuiving van de vraag waarom mensen ongezond gedrag vertonen naar de manier waarop interventies kunnen worden vormgegeven en steeds vaker niet enkel op het individu gericht zijn; de gezondheidsverschillen binnen Nederland en hoe die gerelateerd zijn aan allerlei verschillen op andere beleidsterreinen dan gezondheid, zoals armoede en onveiligheid; en de problemen die zich voordoen bij de implementatie van interventies en het aanpassen aan verschillende contexten. Dit resulteerde in een sterk pleidooi voor een systeembenadering van gezondheidsbevordering naast de gebruikelijke ziektepreventie. 

Na afloop van de rede daalde een ware prijzenregen op hem neer: de allerhoogste onderscheiding van de UM: de Tanspenning, de MUMC+-award en de CAPHRI-penning. Naast al deze prijzen was de grote belangstelling van alle aanwezigen enorm waardevol voor Nanne. We zijn blij dat hij nog volop heeft mogen genieten van deze dag. 

Wij herinneren Nanne als een zeer aimabel mens met een grote betrokkenheid bij zowel de inhoud van het werk als de personen die dat werk doen. Beide waren onafscheidelijk voor Nanne. Zijn verlies slaat een groot gat in ons midden, maar zijn visie en betrokkenheid zullen we voort proberen te zetten. Onze gedachten zijn bij zijn vrouw, Carolien, zijn kinderen, Jorien, Sjoerd, Siebe, zijn kleinkind, Nova Luce, en alle andere familieleden en geliefden. 

Nanne, we gaan je ontzettend missen. Rust zacht.

Rik Crutzen, Voorzitter Vakgroep Gezondheidsbevordering