Universiteit Maastricht is bij nog zes andere GWI-projecten nauw betrokken
EMPower: Een nationale infrastructuur om de geheimen van het leven op moleculair niveau te ontrafelen
Het begrijpen en ontwerpen van moleculaire structuren is essentieel voor innovaties in wetenschap en technologie. Elektronenmicroscopie (EM) creëert hoge-resolutiebeelden van biologische monsters, waardoor moleculen op atomair niveau zichtbaar worden en binnen cellen en organen in 3D kunnen worden gevisualiseerd. Om de positie van Nederland als koploper te behouden en te versterken in dit revolutionaire veld, creëert dit consortium onder leiding van Universiteit Utrecht een nationale infrastructuur, waarin de nieuwste innovaties in cryo-EM en volume-EM worden geïntegreerd. Vanuit het Microscopy-CORE lab in Maastricht werkt Kèvin Knoops mee aan dit project om nieuwe wetenschappelijke doorbraken in geneeskunde en technologie te stimuleren.
AMICE: De Nederlandse infrastructuur van geAvanceerde Multimodale Imaging CEntra
Met beeldvormende technieken kun je binnenin een lichaam kijken om te kunnen begrijpen hoe leven zich ontwikkeld, hoe een gezond lichaam werkt en hoe ziekte ontstaat en zich ontwikkelt. Hiervoor zijn gespecialiseerde apparatuur en kennis nodig. Het project AMICE, geleid vanuit het Erasmus MC in Rotterdam, zal als landelijke infrastructuur nieuwe en verbeterde beeldvormende technieken ontwikkelen en beschikbaar maken voor onderzoekers. Hierdoor kunnen zij veel meer informatie uit de beelden halen. Daarnaast zal AMICE het hergebruik van beelden mogelijk maken en daarmee wetenschappelijke efficiëntie vergroten. Vanuit Maastricht zijn Ludwig Dubois, Marc van Zandvoort, Eline Kooi en Ingrid Dijkgraaf van onderzoeksinstituten GROW, CARIM en MHeNs betrokken bij dit project.
BioMotive: Beeldvorming van de biomechanica van het interne menselijk lichaam tijdens beweging
Huidige medische beeldvorming toont het menselijk lichaam alleen in een statische, horizontale positie, wat de krachten en functies die optreden tijdens dagelijkse activiteiten zoals staan of bewegen niet goed weergeeft. Het door UMC Utrecht gecoördineerde project BioMotive wil dit veranderen met een geavanceerd MRI-systeem dat het lichaam rechtop en in beweging kan scannen. Zo kunnen de wetenschappers zien hoe spieren, botten en het hart zich gedragen onder realistische omstandigheden, zoals bij inspanning. Door geavanceerde MRI-technieken toe te passen, maakt BioMotive rechtstreekse weergave van interne krachten en fysiologische processen mogelijk. Dit biedt diepere inzichten in aandoeningen van spieren, spijsvertering en bloedsomloop die afhankelijk zijn van houding en beweging. Namens onderzoeksinstituut NUTRIM is hoogleraar Jeanine Prompers, tevens CEO van SCANNEXUS, verantwoordelijk voor de Maastrichtse inbreng in dit project.
EBRAINS-Neurotech: Assembly Line for Brain Reading and Writing
In 2023 verklaarde UNESCO dat we op de drempel van een nieuwe revolutie staan, neurotechnologie. Dit ontluikende onderzoeksveld ontwikkelt apparaten die interacteren met het brein om signalen uit te lezen en/of hersenactiviteit te beïnvloeden. Neurotechnologie biedt innovatieve methoden om de hersenen beter te begrijpen en tevens nieuwe behandelingen van hersenaandoeningen te ontsluiten. In Nederland heeft dit veld vergaande integratie nodig. Het project EBRAINS-Neurotech zal, onder leiding van de Universiteit van Amsterdam, een coherente infrastructuur creëren waarin gebruikers slimme materialen kunnen ontwikkelen om met hersenen te interacteren, breinimplantaten te testen en computermodellen te ontwerpen om beter te begrijpen hoe deze systemen de hersenen beïnvloeden. Neurochirurg Pieter Kubben van onderzoeksinstituut MHeNs is verantwoordelijk voor de Maastrichtse bijdrage aan dit project.
FASTTRACK: Ultrasnel afbeelden van botsende deeltjes in de Large Hadron Collider
Meten is weten, en meer meten is meer weten. Om fundamentele natuurkundemysteries op te lossen, moeten we meer weten over hoe de kleinste deeltjes via fundamentele interacties ons universum vormen. Dit kan door botsingen tussen zulke deeltjes te bestuderen bij de Europese deeltjesversneller LHC op het CERN-terrein in Zwitserland. Nu de LHC veel meer botsingen gaat genereren, ontwikkelt dit consortium onder leiding van het Nationaal Instituut voor subatomaire fysica Nikhef nieuwe technologieën waarmee de detectoren veel sneller beelden kunnen maken, en bijna gelijktijdige botsingen veel beter kunnen onderscheiden. Namens de Faculty of Science and Engineering vormt hoogleraar Marcel Merk de Maastrichtse bijdrage aan FASTTRACK.
NCC: Het Nederlands Cohorten Consortium
Het Nederlands Cohorten Consortium (NCC) brengt gezondheidsdata van een kleine half miljoen Nederlanders samen. Met deze gegevens doen wetenschappers grensverleggend onderzoek naar de oorzaken van chronische ziekten zoals diabetes, hart- en vaatziekten, dementie en depressie en de redenen waarom deze op steeds jongere leeftijd voorkomen. NCC ontwikkelt een nieuwe infrastructuur, ook voor toekomstige dataverzameling, met optimale IT-faciliteiten voor gezamenlijke data-analyses, waarbij de privacy en veiligheid van de gegevens worden gegarandeerd. Door de gegevens te combineren krijgen onderzoekers beter inzicht in hoe ze deze ziekten kunnen voorkomen en de bevolking langer gezond kunnen laten leven. Namens Universiteit Maastricht, als hoofdaanvrager van dit consortium, zijn Miranda Schram (CARIM/MHeNs ) en Annemarie Koster (CAPHRI) betrokken. Meer informatie over het project vind je in dit uitgebreide artikel.