“Het is een enorme uitdaging, maar dankzij onze ervaring met diversiteit is de UM er klaar voor.” Danai Petropoulou Ionescu is een van de twee studentvertegenwoordigers van de Universiteit Maastricht die feedback van studenten gaan verzamelen en voorleggen aan het bestuur van YUFE. “We hebben hier een écht internationale gemeenschap. Mensen staan open voor het bespreken van ongemakkelijke onderwerpen en omarmen andere perspectieven – en ik krijg dezelfde indruk van onze partneruniversiteiten.”

Niet elitair

Vooral de vastberadenheid van YUFE om geen elitair project te worden, was voor Danai een inspiratie. Je zou namelijk kunnen zeggen dat Europese mobiliteit al een realiteit is voor mensen met de juiste connecties en de noodzakelijke middelen voor collegegelden, taalcursussen, accommodatie, reiskosten, etc. “De focus op gelijke kansen ligt mij na aan het hart. Ik kom niet uit een rijke familie… Als ik aan het begin van mijn studie een kans als YUFE had gehad, dan had ik die absoluut gegrepen!”

De YUFE-partners committeren zich aan gelijke kansen en diversiteit. Zij zoeken naar wegen om accommodatie, sociale projecten en stages te bieden. Ware mobiliteit, in de betekenis van integreren in de plaats waar je op dat moment studeert, is cruciaal voor het programma. “Een dergelijk onderwijsgebied zonder grenzen is een fantastische ambitie en een stap in de richting van een écht Europese gemeenschap.”  

Vrijheid van beweging

De situatie in Groot-Brittannië laat weer eens zien dat vrijheid van beweging absoluut geen vaststaand gegeven is. “Ik denk dat YUFE tegenwicht kan bieden aan de isolationistische tendensen die we in Europa en de wereld zien.” Waar heersend populisme mobiliteit als een bedreiging ziet, vindt YUFE het een gunstige ontwikkeling, niet alleen voor de mensen die door Europa reizen, maar ook voor de gemeenschappen waarin studenten proberen te integreren.   

Er zijn natuurlijk wat parallellen met het ERASMUS-programma. Dat programma wilde werkelijkheid maken van een idee over Europa dat maar al te vaak bleef vastzitten in het beleidsstadium. Alleen deed ERASMUS dat op een beperkte manier. “ERASMUS heeft dezelfde belofte van mobiliteit, maar dan zonder de verplichting te werken en een bijdrage te leveren, en dat limiteert het programma tot mensen die over de noodzakelijke financiën beschikken. ERASMUS was de eerste grote stap naar een project als YUFE dat een andere dimensie toevoegt.”

"Ecco." "Kiitos." "De nada."

“YUFE maakt Europese mobiliteit integraal.” Ondanks het feit dat studenten slechts beperkte tijd hebben om te ervaren hoe andere instellingen, steden en culturen werken, zijn de leerdoelen ambitieus. Taal, een van de YUFE-pijlers, is een goed voorbeeld van de manier waarop idealen en realiteit in evenwicht worden gebracht. “Je hebt taal nodig om te begrijpen hoe de samenleving waaraan je een bijdrage wilt leveren, functioneert. Maar je hoeft die taal niet volledig te beheersen om te begrijpen hoe mensen denken.”

Het is beslist geen communicatiehoogstandje, maar een ‘hoi’ in de plaatselijke taal kan een scheurtje maken in de muur die landen en sociale klassen scheidt. Het gaat per slot van rekening niet om het schrijven van gedichten in het Fins, maar om het overschrijden van culturele grenzen. “Ik spreek heel weinig Nederlands en iedereen spreekt hier sowieso erg goed Engels. Toch heb ik het gevoel dat contacten veel plezieriger verlopen als je een paar woorden in het Nederlands kunt spreken. Die kleine moeite brengt mensen dichterbij.”

Ideeën die over grenzen heen reizen

Niet alleen studenten en gastgemeenschappen profiteren van de YUFE-aanpak: “Een heleboel mensen in dezelfde situatie als ik zijn feitelijk van plan terug te gaan en toe te passen wat zij hebben geleerd terwijl ze in het buitenland woonden. Een soort delen van best practice…” Het individu als geleider voor onderwijs en nieuwe perspectieven en ideeën; YUFE zou niet alleen helpen innoveren, maar ook oplossingen laten reizen en transformeren.

Danai is enthousiast dat ze mooie modewoorden als mobiliteit en diversiteit kan helpen vertalen naar een praktisch uitvoerbaar plan. “Ik verheug me echt op al het benenwerk dat nodig is om ervoor te zorgen dat mensen bijvoorbeeld gelijke toegang krijgen.” Ze is net terug van een YUFE-vergadering in Essex, dus haar realiteit is al Europeser aan het worden. “Het is een heel frisse, echt open samenwerking. Geweldig om dit met z’n allen samen te realiseren.”