Het huidige pensioenlandschap is overwegend nationaal gericht. Ook de pensioenregisters en pensioencommunicatie zijn in Nederland, België en Duitsland nationaal gericht, hetgeen betekent dat slechts inzicht wordt geboden in binnenlandse opgebouwde pensioenaanspraken. De huidige pensioengerechtigden hebben nauwelijks inzicht in buitenlandse pensioenaanspraken die in het verleden zijn opgebouwd. Gezien de alsmaar toenemende groep grensoverschrijdende arbeiders neemt deze problematiek aan belang toe. Bij het bereiken van de pensioenleeftijd zouden deze burgers idealiter een totaaloverzicht dienen te hebben van het totaal aan maandelijks te ontvangen pensioenuitkeringen, inclusief buitenlandse pensioenuitkeringen na aftrek van belastingen. Hoofdzakelijk vanwege de complexiteit en grote verschillen tussen de pensioensystemen van de drie landen is een dergelijk totaaloverzicht momenteel niet of nauwelijks mogelijk. Dit gebrek aan een grensoverschrijdend pensioenoverzicht vormt een potentiële belemmering van de arbeidsmobiliteit.

De doelstelling van het grensoverschrijdende pensioenregister is veelzijdig maar met name gericht op het verkrijgen van inzicht in de buitenlandse pensioenuitkeringen. Door het verkrijgen van inzicht krijgt de burger een totaaloverzicht en kan hij voor zichzelf bepalen of hij wel over voldoende pensioeninkomen beschikt als hij stopt met werken. Als reactie op de vaststelling dat een burger mogelijk aan een te laag totaal pensioenbedrag komt, kan hij ook nog tijdig actie ondernemen door bijvoorbeeld het extra verzekeren van pensioen in de zogenoemde derde pijler of anderszins geld opzij te leggen ofwel na te denken of langer doorwerken nodig is.

Het onderhavige interdisciplinaire promotieonderzoek inzake het grensoverschrijdende pensioenregister dient een tweeledig doel. Aangezien de burger bij voorkeur inzicht heeft in de maandelijkse netto pensioenuitkering, zal inzicht dienen te worden verkregen in de pensioenrechtelijke en fiscale pensioenaspecten van het grensoverschrijdende pensioenregister. De pensioenstelsels en de bijbehorende fiscale wet- en regelgeving zijn complex en zijn niet geharmoniseerd. Daarom is het inzichtelijk en vergelijkbaar maken van deze stelsels voor de drie landen één van de onderzoeksdoelen.

Daarom is het inzichtelijk maken van deze stelsel voor de drie landen één van de onderzoeksdoelen. Daarnaast zal het onderzoek zich richten op gedragseconomische/ informatietechnische vraagstukken. Hierbij komen vragen aan bod zoals welke pensioeninformatie dient  te worden weergegeven, hoe dient informatie te worden gelaagd en welke doelen dient de pensioeninformatie? Deze gedragseconomische inzichten waarborgen de effectiviteit van de weergegeven pensioeninformatie en van het pensioenregister.

Het belang van dit onderzoek neemt toe vanwege de alsmaar groeiende groep ‘high potentials’, kenniswerkers en grensarbeiders. In 2014 werkten in Nederland 80.000 arbeiders uit België en Duitsland. In 2013 waren in de EU 7 miljoen burgers arbeidsmobiel; werken in een andere staat dan de woonstaat. Het onderzoek zal bijdragen aan het vergroten van de arbeidsmobiliteit en draagt bij aan TTYPE, Track and Trace Your Pension in Europe: het Europees pensioeninformatiesysteem waar de EU naar streeft.

Bij vragen en/of opmerkingen kunt u contact opnemen met Sander Kramer (sander.kramer@maastrichtuniversity.nl).