Utopie: van toekomstbelofte tot nachtmerrie

2016 is officieel uitgeroepen tot “het jaar van de utopie”, omdat Thomas More vijf eeuwen geledenUtopia schreef. 

Sindsdien zijn er vele utopieën verschenen. De belangrijkste hiervan was ongetwijfeld Het Nieuwe Atlantis van Francis Bacon. Terwijl More een gelukkige samenleving nog koppelde aan goede maatschappelijke instituties, verwachtte Bacon alle heil van technische ontwikkeling. Wanneer in de twintigste eeuw beide soorten toekomstbeloften dicht bij hun realisering lijken te komen, slaat de utopische hoop om in dystopische vrees. 
Aldous Huxley schetst met Heerlijke nieuwe wereld de donkere zijde van de technische utopie, George Orwell met 1984 de nachtmerrie van de sociale utopie. De verknoping van utopie en dystopie staat centraal in de lezing.