Zijn mooie mensen succesvoller? We geloven van wel.

Nieuwe studie onderzoekt waarom vrouwen riskante cosmetische chirurgie ondergaan om hun uiterlijk te 'verbeteren'
22 juli 2022

Een onderzoek van de Universiteit Maastricht toont aan waarom vrouwen kiezen voor cosmetische chirurgie en de bijbehorende fysieke en psychologische risico's negeren. Verrassend genoeg is dat meestal niet omdat ze onzeker zijn over hun uiterlijk, maar omdat ze geloven dat ‘mooi’ zijn hen succesvoller en gelukkiger maakt.

De wereldmarkt voor cosmetische chirurgie heeft de afgelopen jaren een enorme groei doorgemaakt. Steeds meer vrouwen laten zich cosmetisch opereren om hun uiterlijk te ‘verbeteren’. Verontrustend is dat hun leeftijd ook steeds jonger wordt. Om de opvattingen van vrouwen over cosmetische chirurgie beter te begrijpen, voerden Yi Wu en haar collega's twee studies uit. Zij onderzochten de houding van Chinese en Nederlandse vrouwen ten opzichte van cosmetische chirurgie aan de hand van een vragenlijst en interviews. Zo wilden zij uitvinden waarom vrouwen over de hele wereld cosmetische chirurgie overwegen, ondanks de bijbehorende gezondheidsrisico's zoals zenuwschade, functiebeperking, verslaving en in zeldzame gevallen zelfs sterfte.

Wie 'mooi' is, is gelukkiger

Chinese en Nederlandse vrouwen vertonen veel overeenkomsten in hun opvattingen over wat cosmetische chirurgie zou kunnen beïnvloeden. Deze bevinding bevestigt dat cosmetische chirurgie een wereldwijd fenomeen is geworden en dat de factoren die hiermee samenhangen zich over culturen heen kunnen verspreiden. Cosmetische ingrepen aan het gezicht zijn het populairst: "Potentieel kan de toename van de verschillende soorten beschikbare gezichtsprocedures, en het wereldwijde gebruik van 'selfies' en sociale media, de aandacht voor gelaatstrekken bevorderen, met name die welke als 'gebrekkig' worden ervaren", zegt Wu. 

Vrouwen met een hogere materialistische overtuiging zijn het meeste geneigd om cosmetische chirurgie te overwegen. Opvallend, want dit klopt niet met het algemene beeld dat onzekerheid over het uiterlijk de belangrijkste indicator is. Vrouwen die cosmetische chirurgie overwegen, hebben het gevoel dat mooi zijn hen succesvoller en gelukkiger maakt.

Wu ziet het consumentisme, dat de nadruk legt op het hebben van materialistische bezittingen als de sleutel tot levensvoldoening, als de belangrijkste oorzaak voor deze houding: "Fysieke aantrekkelijkheid en materialistisch succes worden vaak samen afgebeeld in de media. Reclame doet ons geloven dat we gelukkiger en succesvoller zijn als we 'mooier' zijn. De cosmetische chirurgie-industrie profiteert hiervan".

Een verrassend verschil

Ook al is het niet de voornaamste factor, lichaamstevredenheid heeft wel degelijk invloed. Verrassend genoeg verschillen Chinese en Nederlandse vrouwen hierin. Chinese vrouwen met een hogere lichaamswaardering zijn eerder geneigd cosmetische chirurgie te ondergaan. Dit klopt niet met de algemene (westerse) overtuiging dat je door tevreden te zijn met je lichaam minder snel de behoefte voelt om je uiterlijk aan te passen. Voor Nederlandse vrouwen betekent lichaamswaardering het accepteren, positief voelen en respecteren van het eigen lichaam, ongeacht hoe het eruit ziet. Chinese vrouwen daarentegen zien lichaamswaardering als aandacht geven aan je lichaam op een manier om het te verbeteren.

De onderzoekers hopen dat hun studie een inspiratiebron zal zijn voor de ontwikkeling van psychosociale interventies om vrouwen te helpen een gezond lichaamsbeeld te ontwikkelen, bijvoorbeeld door het zelfbeeld van vrouwen te verbeteren en het effect van reclame voor cosmetische chirurgie tegen te gaan.

Bovenstaand onderzoek werd gepubliceerd in PLOS One en is hier terug te lezen.