Op welke manier heeft de coronacrisis uw werk verder veranderd? 

“In maart werd de ambassade gesloten en sindsdien werken mijn collega’s en ik vanuit huis. Alle afspraken zijn afgezegd. Als diplomaat probeer je er zoveel mogelijk op uit te trekken en zo min mogelijk tijd achter je bureau door te brengen. Tijdens een informeel gesprek met een kop koffie kun je vaak veel beter achterhalen hoe de vork in de steel zit. Een van de meest waardevolle gesprekken die ik ooit voerde, vond plaats in een hamburgerrestaurant – daar kreeg ik de ins and outs te horen van een plotselinge verandering van het Amerikaanse beleid in een Arabisch land. In een normale werkweek ontmoette ik Amerikaanse collega’s die op het Witte Huis of het State Department werken, medewerkers van Congresleden en experts uit denktanks. Nu verloopt het contact via mail en telefoon, of – als je geluk hebt – een videoverbinding. Daardoor krijgt zo’n gesprek al snel een ander, wat formeler karakter. Het lukt allemaal wel, maar het is verre van ideaal.”

“April en mei zijn normaal gesproken ‘spitstijd’ voor evenementen, zoals de jaarlijkse Tulpenreceptie, Koningsdag en de herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog. Dat zijn momenten waarop de banden tussen Nederland en de Verenigde Staten extra worden aangehaald. Voor een deel zijn we nu overgeschakeld op online evenementen: de 4 mei-herdenking vond bijvoorbeeld zonder publiek plaats, maar een opname is via sociale media verspreid. En ter gelegenheid van 75 Jaar Vrijheid heeft de ambassade een online tentoonstelling georganiseerd over het Nederlands Carillon, een geschenk van de Nederlandse bevolking aan de VS uit dankbaarheid voor de bevrijding en de wederopbouw. Verder bezoeken we met teams van de ambassade een stuk of acht staten per jaar om een goed beeld te krijgen van het politieke en economische landschap. Dat staat allemaal on hold.”

De presidentsverkiezingen komen eraan, wie zal winnen Trump of Biden?

“Als ik de gave had om dat te kunnen voorspellen, zou ik een carrièreswitch overwegen! Maar zonder gekheid, we proberen hier vooral te duiden in plaats van te voorspellen. Welke thema’s komen op en welke tactiek kiezen beide kandidaten en hun partijen, hoe verloopt de verkiezingsstrijd in de swing states die de uitslag kunnen beslissen, dat soort vragen. In Den Haag zijn de collega’s op verschillende ministeries natuurlijk heel erg geïnteresseerd in de laatste ontwikkelingen in de strijd tussen Trump en Biden en de slag om het Congres.”

In Europa zijn enkele landen bijzonder streng in hun maatregelen. Daar wordt ook strikt gehandhaafd, zelfs met zware boetes. Hoe is dat in Washington DC?

“Washington wordt hard geraakt door het virus en de maatregelen zijn hier vergelijkbaar met die in veel Europese landen. Winkels en scholen zijn nog dicht, restaurants mogen uitsluitend open voor afhaal en bezorging. De curve vlakt inmiddels af, en deze week heeft de burgemeester voor het eerst een versoepeling aangekondigd: mensen kunnen straks bijvoorbeeld weer naar de kapper. We zijn niet in volledige lockdown, maar er geldt een stay at home order: je kunt alleen naar buiten met een geldige reden. Recreatie is toegestaan, mits op veilige afstand van anderen. Mensen houden zich over het algemeen aan de regels, het is dan ook erg stil op straat. Behalve een paar wegafsluitingen bij toeristische trekpleisters is de handhaving niet heel zichtbaar. Ik ken niemand die een boete heeft gekregen. Er zijn wel voorbeelden van restaurants die zijn beboet wegens overtreding van de regels. Bussen en metro’s rijden nog, maar de dienstregeling is beperkt. Je kunt gebruikmaken van het openbaar vervoer mits je op gepaste afstand van je medepassagiers blijft. Buschauffeurs kunnen besluiten niemand meer in te laten stappen als het te druk dreigt te worden. Mondkapjes zijn in Washington niet verplicht, maar worden wel sterk aangeraden – en de meesten volgen dat advies.”

Hoe wordt uw persoonlijke leven erdoor beïnvloed?

“Mijn verloofde en ik hebben ons appartement in een thuiskantoor veranderd. We beperken het contact met anderen tot een minimum en houden ons aan de voorschriften. Boodschappen bestellen we zoveel mogelijk online. Afspreken met vrienden doen we niet meer, en we gaan voorlopig niet naar Nederland. Dat vind ik wel lastig. Doordat we in de VS wonen, zien we onze familie en vrienden in Nederland al erg weinig. Nu kan dat helemaal niet meer.”

Hoe reageren collega’s en vrienden op de crisis? Zijn ze bezorgd of reageren ze laconiek en vinden ze de regels, net als de anti-lockdown protesteerders, onnodig?

“Iedereen die ik ken, is zich goed bewust van de risico’s en accepteert de maatregelen. In Washington DC hebben ook nog geen grote protesten plaatsgevonden. Deze stad stemt voor het overgrote deel Democratisch, dus de scheidslijnen tussen voor- en tegenstanders die je elders ziet, zijn hier minder aanwezig. Ik zou de protesten tegen de lockdowns en stay at home orders overigens niet zonder meer willen wegzetten als laconiek. De maatregelen die worden genomen, zijn ongekend. Het sociaal vangnet is hier minder veerkrachtig dan in veel Europese landen. Vorig jaar, dus voordat de pandemie losbarstte, had 40% van de Amerikanen te weinig spaargeld om een tegenvaller van $400 op te kunnen vangen. De Amerikaanse Centrale Bank waarschuwt nu voor werkloosheid die kan oplopen tot wel 25%, en sommige instituten voorspellen dat de Amerikaanse economie met 30% kan krimpen. Miljoenen mensen kunnen hun hypotheek of huur niet meer betalen. Dus veel huishoudens dreigen nu kopje onder te gaan. Het is dus niet vreemd dat er discussie ontstaat, zeker niet in een land dat vrijheid zeer hoog in het vaandel heeft.”

Voelt u in die context echt een duidelijke scheiding tussen voor- en tegenstanders?

“Hier in Washington DC merk ik er niet zoveel van, maar daarbuiten ligt die scheiding veel scherper. En dat vertaalt zich naar de retoriek die op Capitol Hill en in het Witte Huis te horen is. In de stad zelf zie ik toch vooral saamhorigheid en eensgezindheid, mensen doen echt hun best om rekening met elkaar te houden. Ik heb begrip voor de strenge regels maar tegelijkertijd besef ik dat ze voor mij hooguit ongemak opleveren terwijl de impact voor bijvoorbeeld alleenstaanden en gezinnen met jonge kinderen vele malen groter is.  Als je je baan dreigt kwijt te raken en je kunt nergens op terugvallen, als je de huur van je winkelruimte niet meer kunt betalen – kun je je veel minder geduld veroorloven. Komt nog bij dat de pandemie in grote steden veel harder heeft toegeslagen dan in landelijke gebieden. Dat de druk om te versoepelen in delen van het land toeneemt, vind ik dus niet zo vreemd. Zolang het maar op een slimme manier gebeurt en er kan worden bijgestuurd als het aantal besmettingen te snel dreigt toe te nemen. En net als iedereen hoop ik op een doorbraak in de medische wetenschap – zodat we straks weer gewoon onze familie en vrienden kunnen zien.”

Tekst: Margot Krijnen