UM studenten gaan terug in de tijd en onderzoeken de brieven van Eugène Dubois

Verloren in de archieven

Binnen de geschiedenis van de ontdekking van de evolutie zijn er een paar namen die eruit springen: Charles Darwin, Thomas Huxley, Jean-Baptiste Lamarck of Ernst Mayr. Weinigen zijn echter op de hoogte van een lokale wetenschapper die uiteindelijk het eerste bewijs leverde voor de evolutionaire overgang van apen naar mensen. Eugène Dubois (1858 - 1940), geboren en getogen in Eijsden, Limburg, was een paleoantropoloog en geoloog die in Indonesië (het voormalige Nederlands-Indië) menselijke beenderen bestudeerde en opgroef.

In 1891 ontdekte Dubois overblijfselen die hij Pithecanthropus erectus (nu bekend als Homo erectus) noemde en die zijn theorie over de ontbrekende schakel in de evolutie van apen naar mensen bevestigden en zo een cruciale rol speelden bij het bepalen van het traject van de menselijke evolutie. In 2010 werd de Eugène Dubois Stichting opgericht om de bekendheid van de wetenschappelijke werken van Dubois te bevorderen. Het interdisciplinaire denken van de stichting wordt vooral gestimuleerd door de jaarlijks gekozen Eugène Dubois-leerstoel (Eugène Dubois Wisselleerstoel). In 2021 werd prof. dr. Tijs Goldschmidt, een Nederlandse auteur en evolutiebioloog die bekend staat om zijn interdisciplinaire benadering van de evolutie, voor deze prestigieuze functie geselecteerd.

Tijs Goldschmidt

In november 2021 werden vier studenten van de Universiteit Maastricht geselecteerd om deel te nemen aan een exclusieve masterclass van het Maastricht Science Programme. Onder leiding van Goldschmidt kregen de studenten de kans om de brieven van Dubois te bestuderen. Deze privébrieven van Dubois aan zijn wetenschappelijke collega's, die voorheen in de verzegelde archieven van Naturalis lagen, bevatten beschrijvingen van zijn opgravingen en ontdekkingen. Tijdens deze masterclass bespraken Goldschmidt en zijn studenten een aantal onderwerpen, waaronder de evolutie van mens en dier, tropische ecologie, klimaatverandering en zelfs de impact van uitheemse soorten op een ecosysteem.

Na de discussies werden de studenten uitgenodigd om een brief te schrijven aan Goldschmidt waarin ze reflecteerden op de brieven van Dubois. Beschreven als een "eye-opening workshop", kregen de studenten de kans om een nu uitstervende vaardigheid van het brieven schrijven te verkennen en tegelijkertijd hun kennis van Dubois en zijn werken te vergroten. Goldschmidt, een "natuurlijke verteller", creëerde een comfortabele omgeving voor de studenten om vrij hun mening te uiten. Hij reageerde zelfs op de brieven van de studenten met zijn inbreng en commentaar; een zeer geschikte manier om feedback te geven.

Students

Vincent Bijman, een promovendus aan het FASoS wiens onderzoek zich richt op de geschiedenis van bedreigde diersoorten, legde uit hoe de masterclass hem in staat stelde uit de traditionele academische manier van schrijven te stappen en een creatievere benaderingsstijl aan te moedigen. Bijman hoopt deze nieuwe vaardigheid in zijn toekomstige academische schrijfwerk te kunnen toepassen. Eva (FASoS) genoot van de boeiende interdisciplinaire aanpak van de cursus. Dit werd beaamd door Anna (UCM), aangezien zij vaak graag "de lijn bewandelt" tussen de verschillende disciplines aan het University College Maastricht en vond dat de masterclass een mix van geesteswetenschappen, sociale wetenschappen en natuurwetenschappen in een nieuw format mogelijk maakte. David (MSP), die opgroeide in Maastricht, had voor de masterclass nog nooit van Dubois gehoord en vond het daarom leuk om iets te leren over deze plaatselijke beroemdheid. Hij legde ook uit hoe hij over het leven en de werken van deze plaatselijke wetenschapper had gediscussieerd met zijn vrienden en ouders, die tot dan toe niet veel belangstelling hadden getoond voor de natuurkunde en wiskunde die hij aan de universiteit studeert. Eva voegde toe hoe graag ze de verhalen van Dubois herhaalde aan haar vader, die een grote belangstelling heeft voor paleontologie en antropologie.

Na afloop van de masterclass kregen de studenten een certificaat overhandigd ter gelegenheid van hun voltooiing van de cursus. Tot grote vreugde van de studenten is het de bedoeling dat hun brieven samen met een essay van Goldschmidt in een boek worden gebundeld, dat in de komende maanden wordt gepubliceerd.

Met speciale dank van Tijs Goldschmidt:

  • aan Jose Joordens voor de suggestie om de brieven van Dubois te gebruiken.
  • aan Paul Albers, die Dubois' brieven nauwgezet heeft getranscribeerd, voor het verschaffen van toegang tot de ongepubliceerde brieven.

Lees ook

  • Kim Ragaert en de studenten van SublimeStone zijn de winnaars van de publieksprijzen die tijdens de verkiezing van de Ingenieur van het jaar werden uitgereikt. De winst en de nominatie van beiden, door het Koninklijk Instituut van Ingenieurs, laten zien dat de Universiteit Maastricht, en vooral de...

  • Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs nomineerde Kim Ragaert en de studenten van SublimeStone voor de prijs van beste ingenieur en beste studententeam van 2024. Beiden horen bij de laatste 3 finalisten in hun categorie. Wil jij ook dat de beste ingenieurs winnen, stem dan nu op UM!

  • Hoe repareer je een scheur in kalksteen, zoals mergel? Nou, vraag gewoon een paar bacteriën om het voor je te doen. Dit is in het kort het doel dat 11 studenten van de Universiteit Maastricht zichzelf stelden. Het lukte, ze eindigden in de top 10 van de beste undergraduate-projecten van de iGEM...