Van jurist tot filmproducent

In 1999 was Hanneke van der Tas een van de eerste studenten die afstudeerde aan de toen gloednieuwe European Law School van de Universiteit Maastricht. Vervolgens deed ze een postdoc aan de Harvard Law School. Ze deed zowel New York als in Parijs het balie-examen, waardoor het er alle schijn van had dat ze advocaat of rechter zou worden. Maar toen nam haar leven een heel andere wending.

Als diplomatendochter trok Van der Tas de hele wereld over. Ze werd geboren in Mexico en groeide op in Syrië, Duitsland, Frankrijk, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Toen ze zestien was verhuisde ze vanuit Duitsland, waar ze vanaf haar tiende had gewoond, naar Nederland. “Ik vond het heel leuk in Duitsland en had er een geweldig leven,” zegt ze. “Den Haag, waar we gingen wonen, betekende een cultuurschok, zoals kinderen van diplomaten die zo vaak ervaren. De ouder gaat terug naar huis, maar het kind laat alles achter waar het aan gehecht is.”

Geweldige tijd bij de UM

“Studeren aan de Universiteit Maastricht stond voor een deel symbool voor mijn pijn op dat moment. Ik wilde zo dicht mogelijk bij Duitsland zijn. Maar natuurlijk werd ik ook gemotiveerd door deze gloednieuwe Europese rechtenfaculteit zelf, waar vanaf het derde jaar in het Engels, mijn moedertaal, les zou worden geven. Het programma stond ook symbool voor mijn verleden, met colleges over rechtsvergelijking tussen vier landen: Nederland, Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk. Europees recht gaat over het slechten van grenzen, en dat is belangrijk voor mij.

Het aantrekkelijkste aspect van de studie was dat er in kleine groepen werd gewerkt. Ik had de juiste keuze gemaakt, want ik heb fantastisch onderwijs genoten aan de European Law School. De hoogleraren waren briljant, inspirerend en uitermate behulpzaam. Voor mij leed het geen enkele twijfel dat de UM de beste universiteit was. Hoogstaande discussies voeren met slechts tien studenten en de hoogleraar was een fantastische, exclusieve en zeer persoonlijke ervaring. Na Maastricht ging ik naar Harvard, met dank aan de verschillende hoogleraren die vonden dat ik het in me had. En wat denk je? Harvard binnenkomen is moeilijk, maar in mijn beleving doet de UM er intellectueel en qua onderwijs absoluut niet voor onder.”

Rondkijken vanuit de vuurtoren

Toen ze aan Harvard studeerde, besefte Van der Tas dat ze iets anders wilde gaan doen. “Als je in Europa in die tijd op je achttiende een studieprogramma koos, zat je eraan vast. De Verenigde Staten deden dat beeld kantelen, omdat daar alle mogelijkheden voor je openstaan. Je kunt er bij wijze van spreken 360 graden in de rondte kijken, zoals vanuit een vuurtoren. Dat was een verbluffende ervaring: om me heen kijken en nadenken over wat ik echt wilde. Eerst dacht ik aan televisie. Een adviseur bij Harvard zorgde voor een stage bij een tv-zender. Daarna wilde ik solliciteren bij productiebedrijven in Hollywood, maar dat bleek onmogelijk omdat ik een Fullbright-beurs voor Harvard had. Ze betalen je vliegticket, maar je bent verplicht om binnen één jaar na je afstuderen het land te verlaten. Dus er zat niks anders op.”

Hanneke van der Tas

Filmproducent

Van der Tas keerde terug naar Europa en viel in een diep gat. “Ik had geen idee wat ik met mijn leven moest doen. Mijn vrienden en familie vonden me verwend en zeiden dat ik mezelf moest herpakken. Het kostte me een paar jaar om uit te zoeken wat ik wilde. Ik verhuisde naar Nice in Frankrijk en had verschillende baantjes. Ik twijfelde zo hard aan alles dat ik zowel in New York als in Parijs examen deed voor de balie en beide keren slaagde. Ik solliciteerde bij filmproductiebedrijven in Parijs, maar ze zeiden: je hebt rechten gestudeerd, solliciteer maar bij advocatenkantoren. Maar daar had ik geen zin in.

“Uiteindelijk sprong ik in het diepe een deed een eenjarige, Duits-Franse masterclass filmproductie. Daarna begon ik mijn eigen productiebedrijf in Berlijn. Het kostte me tien jaar om mijn juridische brein opnieuw te formatteren. Ik werkte met creatieve schrijvers, maar had de scherpe tong van een jurist; daarmee haalde ik uit naar die arme creatievelingen en brandde ze af. Het duurde een tijdje voor het tot me doordrong dat we niet in een rechtbank zaten en dat het een totaal ander proces was.”

Uiteindelijk sprong ik in het diepe een deed een eenjarige, Duits-Franse masterclass filmproductie. Daarna begon ik mijn eigen productiebedrijf in Berlijn. 

Hanneke van der Tas

Zeeën van tijd

Van der Tas produceerde maatschappelijk geëngageerde filmhuisfilms die voornamelijk vertoond werden op de Frans-Duitse cultuurzender ARTE. Na tien jaar hard werken nam ze in 2016 een sabbatical. “Ik heb een jaar lang gezeild in het Caribisch gebied aan boord van het klassieke jacht Peter von Seestermühe, en aan dat jaar kwam eigenlijk nooit een eind. De eigenaar van de boot is nu mijn partner. Ik ben verhuisd naar Seestermühe, aan de Elbe boven Hamburg. Daar help ik mijn partner met het exploiteren van zijn jacht, verbouw groenten in onze tuin en probeer een manier te vinden om zoveel mogelijk vrije tijd te hebben. Ik produceer geen films meer, maar doe parttime wel coproducties en help andere productiebedrijven. Mijn Frans-Duitse-Belgische coproductie All the People I’ll Never Be van Davy Chou is net geselecteerd voor het filmfestival van Cannes.

“Mijn advies aan de huidige generatie rechtenstudenten: zorg ervoor dat je zeker weet dat je dit wilt doen. Ga zonder omwegen op je doel af. En als recht het echt voor je is: gefeliciteerd, want het is een stimulerend, geestverrijkend beroep.”

Tekst: Margot Krijnen
Fotografie: Hanneke van der Tas

Lees ook