♫♪ Let us fly/AI and I/more than artificial/it's reality

UM-studenten doen mee aan eerste internationale Songfestival voor kunstmatige intelligentie

2020 is tot nu toe een teleurstellend jaar. Limburgse Eurovisiefans zagen hoe het coronavirus ook hun ellende verder op de spits dreef: eerst werd het liedjesfestijn voor de Maastrichtse neus weggekaapt, en nu is er helemáál geen Songfestival meer. Er is echter hoop. Het eerste internationale Songfestival voor kunstmatige intelligentie vindt momenteel online plaats. En wat nog beter is: een team van UM-studenten en lokale musici doet eraan mee.

“Oh echt wel”, verzucht Marcell Ignéczi, “we houden jaarlijks Eurovisiefeestjes.” De teleurstelling in zijn stem maakt echter plaats voor opwinding zodra collega en mede-masterstudent Dirk Bongers op zijn telefoon naar het liedje zoekt. Hún liedje.

Een mierzoete melodie vult de ruimte. I always knew we would be together/now is the time/can you feel it too? De stemmen van rockduo René Shuman en Angel-Eye zweven boven geruststellende tonen uit. We luisteren naar een ballad, dat over een liefde tussen kunstmatige intelligentie en de artiest lijkt te verhalen. I don’t know who you are/how do we go so far? Marcell playbackt de woorden terwijl hij heen en weer wiegt achter zijn bureau. “Ja”, geeft Dirk met een glimlach toe, “we draaien het dag en nacht. Ik vind het echt een leuk liedje.”

Over het AI Songfestival
Het AI Songfestival - the AI Song Contest - is een initiatief van de VPRO en NPO 3FM. De omroepen daagden deelnemers uit om te verkennen welke invloed kunstmatige intelligentie (ook wel artificiële intelligentie of AI) op muziek zal hebben. In deze eerste editie strijden 13 teams uit Europa en Australië om de winst.

Het moeilijke proces achter een ongecompliceerd liedje

I write a song, zoals hun inzending toepasselijk getiteld is, ligt inderdaad verrassend makkelijk in het gehoor. Het was echter allesbehalve simpel om met kunstmatige intelligentie te maken. Dirk: “We hadden ongeveer een maand om het lied in elkaar te zetten en op te nemen. Dat is een hele korte tijd. Van de 25 teams die zich wereldwijd hadden opgegeven voor de wedstrijd, is het er maar 13 gelukt om iets in te sturen.”

Marcell: “Ik weet nog dat ik dacht: dit gaat ons nooit lukken binnen de tijd. In het begin hebben we non-stop gewerkt van vrijdag tot zondag, om met een basis te komen. Dat weekend rolde het refrein uit de computer. Het moment waarop we die melodie voor het eerst hoorden – dat naa, nana naaa, naaaa – en ons realiseerden dat, oh my god, het klinkt goed... Toen waren we er plots helemaal klaar voor.”

(tekst gaat verder onder de afbeelding)

Luister naar I write a song op Spotify of op de website van het  AI Songfestival

Lyrics to 'I write a Song'

Computerband

Om de basis te leggen voor I write a song maakten Dirk, Marcell en hun collega Pieter uiteindelijk verschillende kunstmatige intelligenties ("AI’s") die samenwerkten. “De eerste stap was het verwerken van de dataset die we van de organisatie kregen, met daarin 200 Eurovisieliedjes. We haalden hele oude liedjes eruit, selecteerden een genre en voegden extra data toe. De rest van het proces is geïnspireerd op hoe een echte componist zou werken”, legt Dirk uit. “Eerst bouwden we een AI die de akkoorden genereerde. Op basis daarvan kon een tweede AI een melodie maken, en toen een baslijn, totdat de AI's samenwerkten zoals een band dat haast zou doen. Ook de songtekst werd uiteindelijk door een AI gemaakt.”

Marcell: “Dat is trouwens best een nieuwe manier om muziek met kunstmatige intelligentie te maken. Gelet op ander onderzoek hebben we niemand gevonden die zo’n zelfde doe-een-componist-na-aanpak heeft gebruikt als wij.” (Meer weten over  de kunstmatige intelligentie achter I write a song? Bekijk dan deze Engelstalige blogpost van Marcell, Dirk en Pieter.)

Help, (A)I need a human

De muzikale elementen gemaakt door de drie studenten – “een hele basale structuur, het was alleen pianomuziek met wat woorden” – werden vervolgens doorgegeven aan de Geleense musici René Shuman en Angel-Eye. Met een team sessiemuzikanten streken ze de muzikale plooien glad, vulden ze extra instrumenten in en namen het liedje op. Dat deden ze overigens onder dezelfde intense tijdsdruk: binnen een week.

“In z’n eentje kan kunstmatige intelligentie geen muziek maken. Nog niet in ieder geval”, aldus Dirk. “We zien kunstmatige intelligentie als iets dat mensen in de toekomst kan assisteren, niet als een vervanging. Het kan professionele muzikanten zeker helpen, zoals we zagen met René en Angel-Eye.”

Marcell is het daar mee eens. “Natuurlijk hebben René en Angel-Eye er hun eigen draai aan gegeven. Het werk dat wij en de muzikanten erin hebben gestopt is ongeveer gelijk verdeeld, schat ik. Maar kijk bijvoorbeeld naar het refrein: de melodie is min of meer identiek aan waar de computer mee kwam.”

Douze points voor Team Limburg

Maak je je desondanks zorgen over een toekomst waarin de mens niet langer nodig is? Weet dan dat er nu tenminste één ding is dat volledig van mensen afhangt: stemmen voor I write a song bij het AI Songfestival. Terwijl het publiek nog tot 10 mei heeft om de inzendingen te beoordelen, zijn robots niet langer welkom in dit stadium van de competitie.

Breng je stem uit bij het AI Songfestival

AI Song Contest: Team Limburg

Maak kennis met 'Team Limburg'

Marcell Ignéczi, Dirk Bongers en Pieter Schaap ronden momenteel hun masteropleidingen Data Science for Decision Making (Marcell and Dirk) en Artificial Intelligence (Pieter) af bij het Department of Data Science and Knowledge Engineering van de Universiteit Maastricht.

Het trio begon vorig jaar hun eigen bedrijf COMPUTD. Dirk: “Eén van onze doelen is om data science en kunstmatige intelligentie van hun mystiek te ontdoen: mensen laten ontdekken wat dat soort buzzwords betekenen, en laten zien wat je kan doen met deze disciplines. Het AI Songfestival is een leuke manier om dat te doen.” Toen ze zich realiseerden dat hun machines menselijke hulp nodig hadden (lees: die van professionele muzikanten), vormden Marcell, Dirk en Pieter een team met de Geleense muzikanten en IT-ondernemers René Shuman en Angel-Eye.

Lees ook

  • Twee afvalproducten uit eieren krijgen bij startup EGGXPERT een nieuwe bestemming bij de productie van gezichtsmaskers en wondpleisters. Chang Liu is een van de oprichters van het bedrijf. Ze hoorde bij de eerste afgestudeerden van de master Biobased Materials van de Faculteit of Science and...

  • Marta Dávila Mateu, alumna Data Science and Knowledge Engineering, reisde in 2016 af naar Maastricht, een voor haar volslagen onbekende Nederlandse stad. Het werd een kennismaking met twee kanten. De afwezigheid van een skatecultuur maakte haar regelmatig depressief. Van de andere kant genoot zij...