Van deeltjesfysica naar pathologische diagnoses

Soms komt zijn achtergrond in de fundamentele natuurkunde toch weer om de hoek kijken. Zo nam Heeren een detector die ontworpen is voor deeltjesfysica-onderzoek door CERN (de Europese organisatie voor fundamenteel onderzoek naar elementaire deeltjes) en ontwikkelde deze verder tot een instrument om hoge resolutie moleculaire beelden te genereren voor moleculaire pathologie. “Met de MediPix-detector kunnen we patiëntendiagnostiek verbeteren middels hoge resolutie moleculaire beeldvorming. We voegen eigenlijk een extra informatielaag toe voor de patholoog, wat een preciezere diagnose mogelijk maakt.”

De beeldvorming kan nog nauwkeuriger en sneller

Heeren is dan ook heel blij dat zijn groep deelneemt aan het MediPix 4 Consortium, geleid door onderzoekers van CERN, dat werkt aan de volgende stap. Heeren droomt van het op de nanometer nauwkeurig verrichten van moleculaire analyses en dat komt binnen handbereik met de MediPix 4. Ook het NIKHEF is aangesloten, het Nationaal instituut voor subatomaire fysica, waarvandaan hoogleraar Jo van den Brand (eveneens een laureaat van de NWO Natuurkunde Valorisatie Prijs) ook naar Maastricht komt. “Zo’n technologieplatform als MediPix tilt niet alleen het kennisniveau van de universiteit naar een hoger niveau, maar ook het technologieniveau. Daar gaat het prijzengeld dan ook naartoe: een promovendus in dat traject. Ideeën zijn er genoeg, het ontbreekt altijd aan handen om ze uit te voeren.”

Het hogere doel van wetenschappelijk onderzoek

In de cursus ‘Entrepreneurial Awareness’, die hij met collega’s van de economische faculteit opzette, benadrukt hij steevast: het creëren van waarde omvat meer dan patenten en spin-offs. “Het gaat erom dat je je realiseert dat de kennis die je hier als onderzoeker genereert meer waarde heeft dan alleen je wetenschappelijke wisselgeld: publicaties of een proefschrift. Met de kennis die je in dit ecosysteem verwerft, kunnen we misschien ook andere mensen opleiden. Of we kunnen er bedrijven of clinici en patiënten mee vooruit helpen. Het onderzoek dient een hoger doel, je doet het ergens voor.”

Twee seconden stilte in het interview

Het half uur zit er bijna op, dat Ron Heeren op het laatste moment in zijn volle agenda wist te creëren voor dit interview vanwege de valorisatieprijs. De vraag of er ook momenten zijn dat hij niet met zijn werk bezig is, valt hij voor het eerst even stil. Twee seconden. Dan, lachend: “Jazeker! Ik ben gediplomeerd volleybaltrainer en ik heb bijvoorbeeld jeugdteams en damesteams gecoacht. Tot voor kort ook een team gepensioneerde ondernemers uit Maastricht, de oudste was negentig. Zo leuk!” En toch is zijn werk ook daar niet ver weg.

Een van de belangrijkste lessen leerde hij in het volleybal

Hij vertelt over een cursus positief coachen die hij ooit moest volgen om zijn trainersdiploma te verkrijgen, waar hij als ‘harde wetenschapper’ niet meteen om stond te springen. “Maar het was de leukste en beste cursus ooit: er zat een eyeopener in die ik nooit vergeet.” Hij leerde er dat het focussen op wat je team (nog) niet goed doet, vooral frustreert. Als je als trainer je team wilt verbeteren, kun je beter werken met wat ze wel kunnen en dat beter proberen te maken, luidde de les. “Dat heb ik niet alleen toegepast in het damesteam dat ik toen coachte, maar ik doe het nog steeds met mijn studenten op de universiteit. Een mislukt experiment kun je zo omturnen naar een positieve leerervaring.” En tijdens de twee dagen in de woestijn in Jordanië laatst, met zijn vrouw en zónder mobiele telefoon en internet, was hij ook even los van de wetenschap. “Mijn hoofd staat weleens stil, maar niet te vaak”, besluit hij lachend.