Screenen op biomarkers voor artrose

Dr. Berta Cillero-Pastor, Maastricht University

In dit project worden screeningsmethoden ontwikkeld om eiwitten en microRNA’s in kaart te brengen die bij ziekteprocessen vrijkomen uit gewrichtscellen. Met behulp van AI-technieken worden complexe moleculaire profielen gekoppeld aan zowel vroege als late klinische data. Op deze manier hopen onderzoekers biomarkers voor een vroege diagnose van artrose te vinden; ofwel stoffen die de ziekte al in een zeer vroeg stadium kunnen voorspellen. 

Met deze kennis kan vervolgens een screeningstool worden ontwikkeld waarmee de ziekte tijdig kan worden opgespoord. Daarnaast wordt in dit project bekeken in hoeverre de samenleving en gezondheidszorg welwillend tegenover deze tool kunnen gaan staan.
 

Snelle POC-echo met AI bij de huisarts

Dr. Ramon Ottenheijm, Universiteit Maastricht

Knie-artrose is vaak lastig te diagnosticeren, vooral bij mensen met vroege of milde symptomen. Het zou mooi zijn als de aandoening al in een eerder stadium door de huisarts kan worden vastgesteld; dat is namelijk de eerste stap voor de meeste mensen met kniepijn. 

In dit project wordt gewerkt aan een snelle echomethode voor in de huisartsenpraktijk: POC-echografie. Dit echo-onderzoek wordt door de huisarts zelf uitgevoerd, waarna deze via een applicatie op een smartphone direct kan bepalen of sprake is van een vroege vorm van knie-artrose. De applicatie werkt met kunstmatige intelligentie (AI). Bij deze methode is de diagnose dus direct, waardoor meteen kan worden gestart met behandelen.

POC staat voor point of care. Point-of-care testing (ook wel near-patient testing of bedside testing genoemd) is een methode waarbij de diagnostische test en analyse wordt gedaan tijdens de zorgverlening aan en in de nabijheid van de patiënt. De POC-echo is een betaalbaar apparaat. De methode elimineert bovendien de afhankelijkheid van de kennis van de echografist en minimaliseert de benodigde training.

Geen behandeling

Er zijn op dit moment 1,5 miljoen mensen met artrose in Nederland. Zonder interventie zijn dit er in 2040 een miljoen meer. Daarmee zou het de meest voorkomende aandoening in Nederland worden, volgens voorspellingen van het RIVM. Voor artrose is geen behandeling beschikbaar die de ziekte afremt, stopt of geneest. NWO en ReumaNederland hebben daarom de krachten gebundeld en een nieuwe call voor interdisciplinair onderzoek naar artrose opgezet. Het doel is de stimulering van de ontwikkeling van vroegdiagnostiekinstrumenten of technologische innovaties, die in kaart brengen van welke vorm en fase van gewrichtsartrose er sprake is. 

Zo wordt in de toekomst een efficiënt en effectief, gewrichtsbesparend behandelpad mogelijk voor iedere persoon met artrose. Daardoor kunnen mensen met (het risico op) artrose langer in gezondheid leven en maatschappelijk actief participeren, waarbij de kwaliteit van leven niet afneemt. Op termijn levert vroegtijdige opsporing een kostenbesparing op, doordat er in de toekomst minder mensen last krijgen van artrose.