De rector is meteen gaan praten met burgemeester Annemarie Penn-te Strake en gouverneur Theo Bovens. Zo ontstond een hecht partnerschap dat werk wil maken van Europa:  Maastricht, Working on Europe. Een stad die zich ontpopt tot internationaal centre of excellence, met een toonaangevende Europese onderzoeksagenda en een zichtbare brug naar de inwoners. 

Aan de interdisciplinaire onderzoeksagenda wordt momenteel de laatste hand gelegd. De onderzoekskracht van de betrokken instituten en faculteiten binnen de gehele UM wordt erin gebundeld. “De Europese onderzoeksagenda zit in mijn portefeuille en dat is hartstikke leuk, want daarmee kun je alle faculteiten verbinden,” zegt Letschert.

Er zijn vier overkoepelende thema’s gekozen op basis van een advies van prof. André Knottnerus die een UM-brede inventarisatie heeft verricht naar het Europa gerelateerde onderzoek door interviews met tientallen betrokken wetenschappers.  Deze thema’s behelzen democratie en veiligheid, welzijn en welvaart, identiteit en cultuur en kennis en innovatie. Binnen de thema’s worden onderzoeksvragen geformuleerd waar burgers iets van vinden en ook wat aan hebben.

Burgers laten meetellen

“Want er wordt vaak gesproken over de enorme kloof tussen Brussel en de burger, maar dan denk ik: als wetenschappers zijn wij eigenlijk geen haar beter, want ook wij doen ons onderzoek nog te vaak los van enige burgerparticipatie of consultatie. Dat willen we in het project gaan brengen: citizen science-initiatieven, waarmee we burgers betrekken bij het academische werk. Dat is misschien voor een aantal van ons geen dagelijkse kost, maar we kunnen bijvoorbeeld ons licht opsteken bij de collega’s van Gezondheidswetenschappen die ervaring hebben met burgerparticipatie.”

Daarnaast komt er een burgertop, een denktank (of work-tank) en een EU-breed jongerenpanel dat onder andere via sociale media geraadpleegd kan worden over actuele thema’s. “Als die in het verlengde liggen van wat er door Europese regeringsleiders wordt besproken, dan kan de jonge generatie op deze manier politieke invloed uitoefenen. Vooral als hun mening wordt onderbouwd door wetenschappelijk onderzoek.”

Verbinding met Studio Europa…

Met al deze initiatieven grijpen provincie, gemeente en universiteit terug op het Verdrag van Maastricht, dat het begrip Europees burgerschap introduceerde. En ze blazen er daadwerkelijk leven in.

Ondertussen heeft het verdrag het label Europees erfgoed gekregen. Dat brengt educatieve verplichtingen met zich mee. Gesneden koek voor de universiteit. En een schone taak voor de nieuwe Europese leerstoel die door de gemeente is aangeboden. Of voor een nieuw ‘loket’ dat de beschikbare kennis toegankelijk maakt voor burgers, bedrijven, politiek, bestuur en media. “Vanuit Studio Europa in Maastricht heeft Nieuwsuur contact met…”.

De UM wil maatschappelijke impact hebben, in dit geval voor de Europese burger. Daaronder valt ook steun aan start-ups, bijvoorbeeld van gedreven studenten (zie kader), alumni of andere jongeren die zich richten op sociaal ondernemerschap rondom relevante thema’s die vallen binnen het project.

Overtuigend verhaal

De UM rector staat vierkant achter de plannen. “Ik geloof echt in deze stad, waar je de legitimatie hebt om dit te gaan doen.” Ze is ervan overtuigd dat de UM de wetenschappelijke fundering kan leggen voor Maastricht als Europese stad van de burger, naast het Verdrag van Maastricht en de ligging in de Euregio.

“We gaan uit van onze bestaande kracht aan wetenschappelijk onderzoek en wie weet is de binnenstad over vijf jaar wel Campus Europe. Als dat dan EU agentschappen en activiteiten naar onze stad of regio trekt, dan zou dat natuurlijk geweldig zijn voor onze werkgelegenheid en economische kracht. Ja, ik kan dit verhaal overtuigend brengen, want ik voel het ook zo.”

Het groeiende netwerk van CUBE zou aan het European Youth Panel gekoppeld kunnen worden. Bovendien kan CUBE onderzoeken in welke mate er behoefte is aan zo’n panel en welke vorm dit moet krijgen.
Door middel van kwalitatieve opiniepeilingen brengt CUBE de wensen en ideeën van jongeren in kaart. Daarmee kan dan gelobbyd worden bij de Europese instellingen. Riedmiller en haar partners begeleiden dit proces. Ze geven workshops en verzamelen de meningen van jongeren in scholen, jeugdcentra en achterstandswijken.

“We zien dat slechts een zeer kleine groep jongeren daadwerkelijk in staat is om hun stem te laten horen en zelfs deze stem is erg zwak. Wij helpen deze jonge mensen en versterken hun stem. Met de ideeën en eisen die we verzamelen, gaan we campagne voeren tijdens de Europese verkiezingen van 2019. Op die manier willen we jongeren betrekken bij de politiek.”